Avamail

İnne ve Benzerleri – Temrin

كُلِّ شَيْئٍ عَالِمُ اللهَ تَعَالَى إِنَّ
Her şeyi Bilendir Allah-u Teala Muhakkak ki
İnne’nin Haberi İnne’nin ismi inne
إِنَّ harfi ismini nasb, haberini ref eden harflerin birincisidir. Tahkik manasındadır. Burada önüne aldığı اللهَ lafzı إِنَّ ‘nin ismidir ve mansubtur, عَالِمُ lafzı ise إِنَّ ‘nin haberidir ve merfudur.
عَلَى كُلِّ شَيْئٍ قَادِرٌ اللهَ تَعَالَى أَنَّ إِعْتَقَدْتُ
Her şeye kadirdir Allah-u Teala Muhakkak ki İtikad ettim
Enne’nin Haberi Enne’nin ismi enne Fiil+fail
أَنَّ harfi ismini nasb, haberini ref eden harflerin ikincisidir. Tahkik manasındadır. Burada önüne aldığı اللهَ lafzı أَنَّ ‘nin ismidir ve mansubtur, قَادِرٌ lafzı ise أَنَّ ‘nin haberidir ve merfudur.
نَارٌ الْحَرَامَ كَأَنَّ
ateştir haram sanki
Kenne’nin Haberi Kenne’nin ismi Kenne Harfi
كَأَنَّ ismini nasb, haberini ref eden edatların üçüncüsüdür. “sanki, gibi” manalarını taşır. Misalde önüne almış olduğu الْحَرَامَ lafzını nasb etmiştir ve kendine isim almıştır. الْحَرَامَ lafzı, كَأَنَّ ‘nin ismidir ve نَارٌ lafzı ise كَأَنَّ ‘nin haberi olarak merfudur.
فَائِزٌ الْعَالِمَ لَكِنَّ مَا فَازَ الْجَاهِلُ
kurtulucudur alim lakin Cahil kurtuculu değildir
Lakinne’nin haberi Lakinne’nin ismi Lakinne
لَكِنَّ ismini nasb, haberini ref eden edatların dördüncüsüdür. “lakin, fakat, ama” manalarını taşır. Misalde önüne almış olduğu الْعَالِمَ lafzını nasb etmiştir ve kendine isim almıştır. الْعَالِمَ lafzı, لَكِنَّ ‘nin ismidir ve فَائِزٌ lafzı ise لَكِنَّ ‘nin haberi olarak merfudur.
لِكُلِّ أَحَدٍ مَرْزُوقٌ الْعِلْمَ لَيْتَ
Her kişi için rızıklanmış ilim keşke
Leyte’nin haberi Leyte’nin ismi leyte
لَيْتَ ismini nasb, haberini ref eden edatların beşincisidir. “keşke” manalarını taşır. Misalde önüne almış olduğu الْعِلْمَ lafzını nasb etmiştir ve kendine isim almıştır. الْعِلْمَ lafzı, لَيْتَ ‘nin ismidir ve مَرْزُوقٌ lafzı ise لَيْتَ ‘nin haberi olarak merfudur.
ذَنْبِى غَافِرُ اللهَ تَعَالَى لَعَلَّ
günahımı bağışlar Allah-u Teala Umulur ki
Lealle’nin haberi Lealle’nin ismi lealle
لَعَلَّ ismini nasb, haberini ref eden edatların altıncısıdır. “Umulur ki, ümit etmek” manalarını taşır. Misalde önüne almış olduğu اللهَ  lafzını nasb etmiştir ve kendine isim almıştır. اللهَ  lafzı, لَعَلَّ ‘nin ismidir ve غَافِرُ lafzı ise لَعَلَّ ‘nin haberi olarak merfudur.

اَلْمَعْصِيَةُ masiyet (çirkin işler),  مُبَعِّدَةٌ uzaklaştırır, uzaklaştırıcıdır; عَنِ الْجَنَّةِ cennetten. إِلاَّ ancak uzaklaştırmaz (bu illa istisnai munkatı olduğu için kendinden önceki اَلْمَعْصِيَةُ مُبَعِّدَةٌ عَنِ الْجَنَّةِ cümlesinin hükmünün tam tersini ifade eder), الطَّاعَةَ taat, ibadet vs. مُقَرِّبَةٌ yakınlaştırıcıdır, yaklaştırıcıdır; مِنْهَا ona, yani cennete. “Masiyet cennetten uzaklaştırır, ancak taat cennete yaklaştırır” cümlesindeki “ancak” lafı إِلاَّ harfidir. Misale إِلاَّ الطَّاعَةَ مُقَرِّبَةٌ cümlesinde, إِلاَّ edatı الطَّاعَةَ lafzını önüne alıp nasb etmiştir ve kendisine isim yapmıştır. مُقَرِّبَةٌ lafzı ise إِلاَّ ‘nın haberi olarak merfudur. Cinsin hükmünü nefy eden لاَ edatının misali ise; لاَ فَاعِلَ bir fail, amel eden yoktur, شَرٍّ yani şerr bir amel eden yoktur ki; فَائِزٌ kurtulucudur. لاَ edatı ismini nasb, haberini ref eden edatların sekizincisidir. Burada فَاعِلَ lafzını önüne alıp nasb etmiştir ve kendine isim yapmıştır. فَائِزٌ lafzı ise لاَ ‘nın haberi olarak merfudur.

Fiile Benzeyen Harfler / حُرُوفٌ مُشَبَّهَةٌ بِالْفِعْلِ
لَعَلَّ لَيْتَ لَكِنَّ كَأَنَّ أَنَّ إِنَّ
Terecci Lakin Teşbih Tahkik
فِي الْإِسْتِثْنَاءِ الْمُنْقَطِعِ لِنَفْىِ الْجِنْسِ
إِلاَّ لاَ
ancak Olumsuz eki
Tagsinne ve ahavatuha inne ve benzerleri inne ve kardeşleri

İlgili Makaleler