وَ الثَّالِثُ؛ اِسْمُ الْمَفْعُولِ، فَهُوَ يَعْمَلُ عَمَلَ فِعْلْهِ الْمَجْهُولِ.
وَ الثَّالِثُ؛ kıyasi amillerin üçüncüsü; اِسْمُ الْمَفْعُولِ ism-i mefuldür. فَهُوَ bu ismi meful, يَعْمَلُ amel eder, عَمَلَ فِعْلْهِ الْمَجْهُولِ meçhul fiilin ameliyle amel eder. Meçhul bir fiil-i muzari, مَفْعُولِ kalıbına da girer ve aynı manaya gelir. Misaller; مَا يُخْرَجُ بِزَيْدٍ “Zeyd çıkarılmıyor” demek مَا مَخْرُوجٌ بِزَيْدٍ “Zeyd çıkarılmış değildir” demekle eştir. مَا يُضْرَبُ زَيْدٌ “Zeyd dövülmüyor” demek مَا مَضْرُوبٌ زَيْدٌ “Zeyd dövülmüş değildir” demektir. مَا يُعْطَى زَيْدٌ دِرْهَمًا “Zeyd’e dirhem verilmiyor” demekle مَا مُعْطًى زَيْدٌ دِرْهَمًا “Zeyd kendisine dirhem verilen değildir” demektir. مَا يُعْلَمُ عَمْرٌو بَكْرًا فَاضِلاً “Amr’a Bekr’in faziletli olduğu bildirilmiyor” demekle مَا مُعْلَمٌ عَمْرٌو بَكْرًا فَاضِلاً “Amr, kendisine Bekr’in faziletli olduğunu bildiren değildir” demektir.
Metnin Toplu Manası; Kıyasi amillerin üçüncüsü ism-i mefuldür. İsm-i meful, meçhul fiilin ameliyle amel eder. Sülasi mücerredlerde مَفْعُولٌ kalıbına girerek çekim yapılır.
| İsmi Meful | Fiil-i Muzari |
| مَخْرُوجٌ | يُخْرَجُ |
| مَضْرُوبٌ | يُضْرَبُ |
| مُعْطًى | يُعْطَى |
| مُعْلَمٌ | يُعْلَمُ |