Kıyasi Amiller

وَ الْقِيَاسِىُّ؛ تِسْعَةٌ. اَلْأَوَّلُ؛ اَلْفِعْلُ مُطْلَقًا، وَ الثَّانِى؛ اِسْمُ الْفَاعِلِ، وَ الثَّالِثُ؛ اِسْمُ الْمَفْعُولِ، وَ الرَّابِعُ؛ الصِّفَةُ الْمُشَبَّهَةُ، وَ الْخَامِسُ؛ اِسْمُ التَّفْضِيلِ، وَ السَّادِسُ؛ اَلْمَصْدَرُ، وَ السَّابِعُ؛ اَلْاِسْمُ الْمُضَافُ، وَ الثَّامِنُ؛ اَلْاِسْمُ الْمُبْهَمُ التَّامُّ، وَ التَّاسِعُ؛ مَعْنَى الْفِعْلِ

Amiller, lafzi ve manevi diye ikiye ayrılırlar. Lafzi amiller 58, manevi amiller ise 2 tanedir. 58 tane olan lafzi amiller de 49 tanesi semai, 9 tanesi kıyasi olmak üzere ikiye ayrılırlar. Biz şu anda 49 tane semai amili öğrendik ve 9 tane kıyasi amili öğreneceğiz. Böylelikle 58 tane semai amili öğrenmiş olacağız. Daha sonrasında ise 2 tane manevi amili öğrenip amiller bahsini tamamlayıp mamuller bahsine geçeceğiz. وَ الْقِيَاسِىُّ؛ kıyasi amile gelince; تِسْعَةٌ dokuz tanedir. اَلْأَوَّلُ birincisi; اَلْفِعْلُ مُطْلَقًا mutlak fiildir. وَ الثَّانِى ikincisi; اِسْمُ الْفَاعِلِ ismi faildir. وَ الثَّالِثُ üçüncüsü; اِسْمُ الْمَفْعُولِ ismi mefuldür. وَ الرَّابِعُ dördüncüsü; الصِّفَةُ الْمُشَبَّهَةُ sıfat-ı müşebbehedir. وَ الْخَامِسُ beşincisi; اِسْمُ التَّفْضِيلِ ismi tafdildir. وَ السَّادِسُ altıncısı; اَلْمَصْدَرُ masdardır. وَ السَّابِعُ yedincisi; اَلْاِسْمُ الْمُضَافُ، muzafdır (isim tamlaması). وَ الثَّامِنُ sekizincisi; اَلْاِسْمُ الْمُبْهَمُ التَّامُّ tam kapalı isimdir. وَ التَّاسِعُ dokuzuncusu;  مَعْنَى الْفِعْلِ manel fiildir, yani kendisinden fiil manası anlaşılan her lafız diyebiliriz. Bu dokuz kısım klasik avamil kitabımızda yoktur. Ben direkt geçmeden önce nerede olduğumuzu bilelim diye kısa açıklama yaptım girişte, sonra 9 kıyasi amilin isimlerini yazdım. Bundan sonraki derste orijinal metinden devam edeceğiz.