Avamil’e Giriş

أَبْتَدِىُ أَعُوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيم. اَلْحَمْدُ لِلهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ وَ الصَّلاَةُ وَ السَّلاَمُ عَلَى رَسُلِنَا مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ اَجْمَعِينَ

أَبْتَدِىُ başlıyorum, أَعُوذُ ben sığınırım, بِاللهِ Allaha, مِنَ الشَّيْطَانِ şeytandan, (öyle şeytan ki), الرَّجِيمِ recm (taşlanmış) edilmiş. بِسْمِ اللهِ Allahın ismi ile, (öyle Allah ki); الرَّحْمَنِ rahman, الرَّحِيم ve rahimdir. اَلْحَمْدُ hamd, لِلهِ Allahadır. رَبِّ الْعَالَمِينَ Alemlerin rabbi olan Allahadır. وَ الصَّلاَةُ ve salat (destekleme), وَ السَّلاَمُ ve selam,  عَلَى رَسُلِنَا elçimiz üzerine, مُحَمَّدٍ Muhammed’in üzerine, وَ آلِهِ اَجْمَعِينَ ve onun (Muhammed’in) âl’inin (ailesinin) tamamının üzerine olsun.

Metnin Toplu Manası; Rahman ve Rahim olan Allahın adıyla, taşlanmış şeytandan yine Allaha sığınarak başlıyorum; Hamd, Alemlerin rabbi Allahadır. Ve salat ve selam elçimiz Muhammed resulullah’a ve onun âlinin cemisine olsun. 

Avamil kitabı, İmam Birgivi’nin nahiv alanında telif ettiği muhtasar ve müfid bir eseridir. Avamil (عَوَامِلُ) kelimesi, عَامِلٌ “etken, etki edici” kelimesinin, Cemi Müennes Mükesser olan فَوَاعِلٌ babından mükesser çoğuludur ve “Etkenler” demektir. Zaten kitabımız 3 ana bölümden oluşmaktadır. 1. Kısım Amillerdir; 60 tanedir. 2. Kısım Mamullerdir; 30 tanedir ve 3. Kısım İrab (amel)’dir; 10 tanedir. 10 tane olan irab alametleridir, bu alametlerin etki ettiği 9 irab yeri vardır.

Bunlarla beraber عَامِلٌ kelimesi lugatta “işçi” anlamındadır. Burada ıstılahi mana olarak “etken” dedik. İşçi olarak düşünürsek mükesser olan (kırık) çoğulu عُمَّالُ “işçiler” olarak karşımıza çıkar. Bu avamil kitabı aynı zamanda İzhar kitabının bir nevi özetidir. Buradaki 100 adet olan amil, mamul ve irab çok iyi bilinmelidir. 

Allah muvaffak eylesin..