Hemzei Katı Nedir?

Hemzei Katı Nedir?

Hemze-i Katı (همزة القطع), kelimenin başında, ortasında veya sonunda bulunabilen ve her durumda telaffuz edilen bir hemzedir. Bu hemze, kelimenin başında olduğunda başka bir kelimeyle bağlantılı okunsa bile okunur. Yazımda hemze işareti açıkça gösterilir.

 

Hemze-i Katı Çeşitleri ve Örnekleri

1. Mazi, Emr-i Hazır ve Mastarların Başındaki Hemze

• Tanım: Fiillerin mazi, emir ve mastar formlarının başında bulunan hemze, Hemze-i Katı özelliği taşır.
• Örnekler:
  1. أكل (Yedi)
  2. أمر (Emir verdi)

2. Muzari Fiilin Mütekellim Hemzesi

• Tanım: Muzari fiillerde mütekellim (ben) zamirini ifade eden hemze, Hemze-i Katı olarak telaffuz edilir.
• Örnekler:
  1. أكتب (Yazıyorum)
  2. أقرأ (Okuyorum)
  3. أذهب (Gidiyorum)

3. İsm-i Tafdilin Hemzesi

• Tanım: İsm-i tafdil (üstünlük ifade eden isimler) yapılarında kullanılan hemze, Hemze-i Katı özelliği taşır.
• Örnekler:
  1. أكبر (Daha büyük)
  2. أفضل (Daha iyi)
  3. أكرم (Daha cömert)

4. Sıfat-ı Müşebbehenin Hemzesi

• Tanım: Sıfat-ı müşebbehe (benzerlik ifade eden sıfatlar) yapılarında kullanılan hemze, Hemze-i Katı olarak telaffuz edilir.
• Örnekler:
  1. أحمر (Kırmızı)
  2. أخضر (Yeşil)
  3. أسود (Siyah)

5. Taccub Fiillerinin Hemzesi

• Tanım: Hayret ve şaşkınlık ifade eden taccub fiillerinde kullanılan hemze, Hemze-i Katı özelliği taşır.
• Örnekler:
  1. ما أجمل (Ne güzel!)
  2. ما أطيب (Ne hoş!)
  3. ما أروع (Ne harika!)

6. İstifham (Soru) Hemzesi

• Tanım: Soru cümlelerinde kullanılan hemze, Hemze-i Katı olarak telaffuz edilir.
• Örnekler:
  1. أهذا (Bu mu?)
  2. أأنت (Sen misin?)
  3. أهناك (Orada mı?)

 

Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

1. Telaffuz Kuralı: Hemze-i Katı, kelimenin başında, ortasında veya sonunda bulunsa da her durumda telaffuz edilir.
2. Yazımda Gösterim: Hemze-i Katı, yazımda açıkça hemze işareti ile gösterilir.
3. Vasıl Hemzesi ile Farkı: Vasıl hemzesi yalnızca kelimenin başında bulunur ve bağlantılı okunduğunda düşer. Hemze-i Katı ise her zaman telaffuz edilir.
4. Kuran Tilaveti: Kuran okurken Hemze-i Katı’nın telaffuzu, tecvid kurallarına uygun şekilde yapılmalıdır.

 

Hemze-i Katı Türleri – Tablo

Tür	Açıklama	Örnekler
Mazi, Emr-i Hazır ve Mastarların Başındaki Hemze	Fiillerin mazi, emir ve mastar formlarının başında bulunan hemze.	أكل, أمر, إكرام
Muzari Fiilin Mütekellim Hemzesi	Muzari fiillerde mütekellim zamirini ifade eden hemze.	أكتب, أقرأ, أذهب
İsm-i Tafdilin Hemzesi	Üstünlük ifade eden isimlerde kullanılan hemze.	أكبر, أفضل, أكرم
Sıfat-ı Müşebbehenin Hemzesi	Benzerlik ifade eden sıfatlarda kullanılan hemze.	أحمر, أخضر, أسود
Taccub Fiillerinin Hemzesi	Hayret ve şaşkınlık ifade eden fiillerde kullanılan hemze.	ما أجمل, ما أطيب, ما أروع
İstifham (Soru) Hemzesi	Soru cümlelerinde kullanılan hemze.	أهذا, أأنت, أهناك