Sarf

Elif Harfinin Kelime Sonunda Yazılışı

1. Kelimenin Aslına Göre Yazım

  • Kural:
    Kelimenin sözlükteki kaydına (aslına) bakılır. Eğer kelimenin aslında son harfi “ا” şeklinde (uzun elif) olması gerekmekteyse kelime sonunda uzun elif, eğer aslında “ى” (kısa elif) ise kısa elif olarak yazılır.
  • Örnekler:
    • دعا – Aslı “ا” olduğundan uzun elif şeklinde yazılır.
    • رمى – Aslı “ى” olduğundan kısa elif şeklinde yazılır.
    • سعى – Aslı “ى” olduğundan kısa elif şeklinde yazılır.
  • Dikkat Edilmesi Gerekenler:
    Kelimenin doğru anlamı ve kökeni için sıklıkla güvenilir sözlük ve kaynaklara bakılmalıdır. Bu durum, özellikle benzer telaffuzlara sahip kelimeler arasında karışıklıkları önler.

 

2. Hemze Bulunan Kelimelerde Yazım

  • Kural:
    Fiilin ilk harfi ya da ikinci harfi hemze (ء) içeriyorsa, kelime sonundaki elif harfi – kurala bakmaksızın – daima kısa elif şeklinde yazılır.
  • Örnekler:
    • أتَى – Hemze bulunması dolayısıyla son elif kısa olarak yazılır.
    • رأى – Hemze etkisiyle kısa elif kullanılır.
    • بؤى – Hemzenin varlığı, son harfin kısa elif yazılmasını gerektirir.
  • Dikkat Edilmesi Gerekenler:
    Kelimenin içerisinde hemze varsa, kelimenin kökenine ya da diğer durumlara bakılmadan düz kural uygulanır. Bu, yazımda karışıklığı önlemek için önem taşır.

 

3. Kelime İçindeki “ى” Harfi Etkisi

  • Kural:
    Fiilin ilk harfi veya kelimenin ortasında yer alan “ى” harfi söz konusu ise, kelime sonundaki elif harfi her durumda kısa elif şeklinde yazılır; aslına bakmak gerekmez.
  • Örnekler:
    • نوى – Ortada görülen “ى” etkisiyle son elif kısa yazılır.
    • طوى – Aynı durum, kısa elif kullanımını zorunlu kılar.
    • هوى – İlk ya da orta “ى” bulunması nedeniyle kısa elif yazılır.
  • Dikkat Edilmesi Gerekenler:
    Bu kural, kelimenin herhangi bir yerinde “ى” bulunması durumunda kesin olarak uygulanır. Kelimenin diğer özellikleri değiştirmez; dolayısıyla hızlıca bu kural göz önünde bulundurulmalıdır.

 

4. Uzun Kelimelerde Yazım (Üç Harften Fazla)

  • Kural:
    Kelimenin harf sayısı üçten fazla ise, kelime sonunda yer alan elif, kural gereği her zaman kısa elif şeklinde yazılır.
  • Örnekler:
    • شفى – Üç harften fazla kelimelerde, son elif zorunludur: kısa elif.
    • استولى – Uzun kelimelerde son harf kısa elif olarak yazılır.
    • اعتنى – Kelime uzunluğu nedeniyle son elif kısa elif tercih edilir.
  • Dikkat Edilmesi Gerekenler:
    Kelimenin toplam harf sayısı tek başına yazım kararını etkiler. Bu durumda, kelimenin sözlükteki aslına bakmaya gerek kalmadan otomatik olarak kısa elif kullanılır.

 

5. Yabancı İsimler İçin İstisna

  • Kural:
    Yabancı kökenli isimlerde, orijinal telaffuz ve yazım biçiminin korunması amacıyla, kelime sonundaki elif uzun elif şeklinde yazılır.
  • Örnekler:
    • فرنسا – Yabancı coğrafya ismi, uzun elif şeklindedir.
    • هوﻻندا – Yabancı ülke ismi: uzun elif uygulanır.
    • أمريكا – Aynı şekilde, yabancı isimlerde uzun elif tercih edilir.
  • Dikkat Edilmesi Gerekenler:
    Yabancı isimlerde dil kuralları farklılık gösterir. Yazımda, isimlerin orijinal haline sadık kalınması gerektiği unutulmamalıdır.

 

İlgili Makaleler