2- Büluğ:
Muhaddisler, bir kimsenin hadîs dinlemesi için
temyîz’i yeterli görmüştür. Ancak öğrendiği hadîsi rivâyet edebilmesi için
büluğa ermiş olmayı şart koşmuştur. Eda yaşının 20, 30, 40 ve hatta 50 olmasını
şart koşanlar da olmuştur, daha önce temas ettik. Demek ki râvinin hadîs rivâyet
edebilmesi için en az büluğ çağını aşmış olması aranmıştır.[1]
Çocuk şer’an sorumlu olmadığı için yalan
söylemesini engelleyecek bir şey yoktur. Ancak mümeyyiz olan çocuk büluğa
ermeden haberi alır, buluğa kavuştuktan sonra rivayet ederse rivayeti kabul
olunur. İbn Abbas, İbn Zübeyr ve Mahmud b. Rebiy gibi genç sahabilerin
rivayetlerinin kabul edileceği hususunda alimlerin icma etmeleri de buna delalet
etmektedir. Sahabeden sonra gelenler de bunu kabul etmiş ve temyiz yaşını beş
olarak tesbit etmişlerdir. Bu konuda Mahmud b. Rebi’nin rivayet ettiği şu hadise
dayanmışlardır. “Ben beş yaşında iken Nebi (s.a.s)’in ağzına su alıp, yüzüme
püskürttüğünü hatırlıyorum”[2]
[1]
İbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Şerhi, Akçağ Yayınları: 2/7.
[2]
Buhari, Daavat: 31; Subhi es-Salih, a.g.e., s. 301; Sabahattin Yıldırım,
Şamil İslam Ansiklopedisi: 5/228.