Kabul edilecek rivayetler ile reddedilecekleri
tesbit etmek hadis usulü bilim dalının varlık sebebidir. Bu temel görevin yerine
getirilebilmesi için herşeyden önce, ravilerin durumlarının belirlenmesi
gerekmektedir.
[1]
Cerh ve t’adîl ilmi, bir bakıma ideal ve kâmil
bir mü’minde bulunması gereken vasıtları hadis râvilerinde arayan bir ilimdir.
Resûlullah (aleyhasalâtu vesselâm)’a izâfeten rivayet edilen, sünnetin asla
uygunluk derecesini tesbit maksadına yöneliktir. Bir râvi söz konusu sıfatları
nefsinde cemettiği nisbette güven verir. Öyle ise bu ilmin medarı râvinin
kemâlini teşkîl eden bir kısım vasıflardır. Bu sebeple biz bu vasıflar
açıklayarak mevzuya girmek istiyoruz.
Râvide aranan vasıflar önce Adalet ve Zabt olmak
üzere ikiye ayrılır. Sonra her biri kendi arasında tamamlayıcı kısımlara,
teferruata yer verir.[2]
[1]
İsmail Lütfi Çakan, Hadis Usulü, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi
Yayınları: 77.
[2]
İbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Şerhi, Akçağ Yayınları: 2/6.