2. Dirâyetü’l-Hadis İlmi:
Hadislerin sıhhat durumlarını tesbit için, sened
ve metnin durumlarını anlamaya imkân veren ilim dalıdır.
[1]
Rivayet, rivayet esasları ve çeşitleri, rivayete
ait hükümler, ravilerin özellikleri, bir ravide bulunması gerekli şartlar,
nakledilen hadislerin çeşitleri gibi konulara ait bir ilimdir. İlmu’l-Hadis
Dirayeten de denir. Sünnetin nakli ile nakilde isnad silsilesi kurmak esasına
dayanır.
Tarifde geçen rivayet esaslarından maksat, sema,
arz, kıraat, icazet gibi hadis rivayet metodlarıdır. Rivayete ait hükümlerden
maksat ise kabul veya reddir.
Nakledilen hadis çeşitleri, cami, sünen, müsned,
mu’cem, cüz, müstahrec, müstedrek gibi eserlerde nakledilenlerdir. Demek oluyor
ki, Dirayetü’l-Hadis ilmi, çeşitli eserlerde tasnif edilerek yazılmış hadisler
hakkında kabul veya red hükmünü verebilmek için, onları değişik yönleriyle ele
almaktadır. Bu ilmin konusu kısaca, kabul veya red yönünden hadisler ve
ravileridir.
[2]
[1]
İsmail lütfü Çakan, Akif Köten, Şamil İslam Ansiklopedisi: 2/289.
[2]
Talat Koçyiğit, Mücteba Uğur, İ. Hakkı Ünal, İmam-Hatib Liseleri İçin Hadis
Usulü, 12. sınıf: 83.