Öğrenciye Has Bazı Âdâb
1-
İlmi iyice kavramak için olanca gayreti harcamak. Çünkü ilim bedenî rahat ile
elde edilemez. Dolayısıyla ilme ulaştıran bütün yolları izlemek gerekir.
Peygamber Sallallahu aleyhi vesellem şöyle buyurmuştur:
“Her kim bir ilim elde etmek amacıyla bir yola
düşerse Allah o sebeple ona cennete giden bir yolu kolaylaştırır.”[1]
2-
Din ve dünya işlerinde gerek duyacağı ilimler konusunda daha önemlilerden
başlamak. Çünkü böyle bir davranış hikmetin bir gereğidir.
“Kime hikmet verilirse muhakkak ona pek çok
hayır verilmiş demektir. Özlü akıl sahiplerinden başkası da iyice düşünemez.”
(el-Bakara, 2/269)
3-
Faydalı bir bilgiyi kimden olursa olsun öğrenmekte büyüklenmeyecek şekilde ilim
talebinde alçak gönüllü olmak. Çünkü ilim için alçak gönüllülük bir yüceliktir.
İlim tahsil etmek için alçalmak aziz olmaktır. Genel olarak senden daha az
bilgili nice kimse vardır ki, senin herhangi bir şey bilmediğin bir mesele
hakkında güzel bir bilgisi vardır.
4-
Öğretmene layık olduğu saygıyı göstermek: Çünkü samimi bir öğretmen bir baba
seviyesindedir. O ilimle, iman ile ruhu ve kalbi besler. Dolayısıyla öğrencinin
ona saygı göstermesi, ona layık olduğu şekilde ihtiram göstermesi gerekir. Bu
hususta aşırı da gitmesin, kusur da etmesin. Ona ilham almak isteyen, doğru yolu
bulmak isteyen bir eda ile sormalıdır. Ona meydan okuyan yahut büyüklük taslayan
bir üslûpla sormamalıdır. Öğretmeninden görebileceği sertlik, kabalık ve
şiddetli çıkışlara katlanabilmelidir. Çünkü daha başka sebeblerden etkilenmiş
olabilir. Bu nedenle rahat ve sükûnetli halinde katlanabileceği bazı şeylere (o
halinde) katlanamayabilir.
5-
Öğrendiklerini müzakere etmeye, iyice kaydetmeye, kalbinde ya da kitabında iyice
tesbit etmeye gayret etmelidir. Çünkü insan unutmakla karşı karşıyadır. Eğer
buna gayret göstermezse öğrendiklerini unutur, kaybeder. Nitekim bir şair şöyle
demiştir:
“İlim bir avdır, yazmak o avın bağıdır
Sen avlarını sağlam iplere bağla
Bir ceylan avladığın halde onu
Ortalıkta serbest bırakman ahmaklıktır.”
Kitaplarını kaybolmaya ve çeşitli afetlere maruz
kalmaya karşı korumaya dikkat etmelidir. Çünkü kitaplar onun hayatındaki
serveti, gerek duyacağı zaman başvuracağı kaynaklarıdır.
16 Rebiu’l-Ahir 1396
Nimetleri sayesinde bütün salih amellerin
tamamlanabildiği Allah’a hamd-u senâlar. Peygamberimiz Muhammed’e, onun aile
halkına, ashabına ve çağlar boyunca güzel bir şekilde onların izinden
gideceklere salât ve selâm olsun. Âmin.