Muallim (Öğretmen)e Has Bir Kısım Âdâb
1-
Bütün yollarla ilmi yaymaya gayret göstermek ve ilim taleb edene güler yüzle,
memnuniyetle, yüce Allah’ın ona ilim ve nur nimetlerini ihsan etmesi, ilmini
kendisinden miras olarak alacakları temin etmesi dolayısıyla memnuniyet duymak,
insanların açıklanmasına gerek duydukları bir durumda ilmi gizlemekten yahutta
doğruyu aranan birisinin kendisine soru sorması halinde ilmi gizlemekten çokça
sakınmak. Çünkü Peygamberimiz şöyle buyurmuştur:
“Her kime bildiği bir husus
sorulur da sonra onu gizlerse kıyamet gününde ona ateşten bir gem takılır.”[1]
2-
İlim öğrenenlerin eziyetlerine, ona karşı kötü muamelelerine karşı sabırlı
olmak. Böylelikle sabredenlerin ecrine kavuşur. Onları da sabra ve insanlarla
birlikte olmakla beraber eziyetlerine katlanmaya onları alıştırmalıdır. Bunu da
onları yönlendirerek, irşad ederek, hikmetli bir şekilde yaptıkları kötülüklere
de onların dikkatlerini çekerek yapmalıdır ki, öğrencilerinin kalbindeki heybeti
de kaybolmasın. O takdirde onlara ilim öğretmek için harcadığı çabalar boşa
gider.
3-
Öğrencilerin önünde olması gerektiği şekliyle dini ve ahlâkî bağlılığını ortaya
koymalıdır. Çünkü öğretmen, öğrencinin en büyük örneğidir. O öğretmenin din ve
ahlâkının yansıdığı aynadır.
4-
İlmi öğrencilerine ulaştırmak için en kısa yolu izlemelidir. Buna engel teşkil
eden hususları da ortadan kaldırmalıdır. O bakımdan ifadelerinin açık olmasına,
maksadı iyice anlatmasına dikkat etmeli, kalblerine sevgi tohumlarını ekmelidir.
Böylelikle onlara önderlik yapabilir, sözünü dinletebilir, onları
yönlendirmesini kabul ettirebilir.