Bir ismin müennes olabilmesi için şu şartlardan birini taşıması gerekir:
1- Bizzat dişi bir varlığı göstermelidir: أُمٌّ ، بِنْتٌ ، مَرْيَمُ ، أُخْتٌ ، اِمْرَأَةٌ (Anne, kız, Meryem, kız kardeş, kadın) gibi kelimeler dişi varlığı gösteren kelimelerdir ve müennestir.
2- Sonunda tâ-i te’nis, yani yuvarlak (ة) olmalıdır: طَيِّبَةٌ ، مَائِدَةٌ ، زَلْزَلَةٌ ، كَلِمَةٌ ، سِنَةٌ (İyi, sofra, sarsıntı, kelime, uyuklama) gibi kelimeler, sonlarında taşıdıkları tâ-i te’nis sebebiyle müennes kelimelerdir.
3- Sonunda elif-i memdûde olmalıdır. Elif-i memdûde: İsmin sonunda, hemzeden önce gelen eliftir. Tecvitte 4 elif miktarı uzatılması şarttır. Kelimenin aslından değildir. صَحْرَاءُ ، حَمْرَاءُ ، زَرْقَاءُ (Çöl, Kırmızı, Mavi) gibi kelimeler bu tip kelimelerdendir ve müennestirler.
4- Sonunda elif-i maksûre olmalıdır: Kelimenin sonunda “ye” şeklinde görülen bir elif vardır. Bu “ye” harfinin elif-i maksure olabilmesi için, kelime sonunda olması ve fetha ile harekeli harften sonra sakin olarak gelmesi gerekir. قُصْوَى ، كُبْرَى ، سُفْلَى ، أُخْرَى ، عُسْرَى (En uzak, daha uzak; en büyük, daha büyük; en aşağı, daha aşağı; başka, diğer; en zor, daha zor) gibi kelimeler bu tip kelimelerdendir ve müennestirler.
5- Canlı ama akıl sahibi olmayan varlıkları gösteren topluluk ismi olmalıdır: غَنَمٌ ، حَمَامٌ (Koyun sürüsü, güvercin sürüsü) gibi kelimeler bu tip kelimelerdendir. Yine akıl sahibi olmayan varlıkların çoğulu da müfred-müennes kabul edilir.
6- Semâ-i müennes: Bazı isimlerin üzerinde müenneslik işareti olmadığı ve dişi varlığı göstermediği halde Araplar bu kelimeleri müennes olarak kabul ederler. Bunların müennes olduklarını ancak sözlükten öğrenebiliriz. Bu yüzden bu tür isimlere, “duymayla ilgili” anlamında “semâ-i müennes” denilmiştir: أَرْضٌ ، جَهَنَّمُ ، شَمْسٌ ، نَارٌ ، رِيحٌ حَرْبٌ ، عَيْنٌ ، نَفْسٌ (Savaş, göz, nefis, yeryüzü, Cehennem, Güneş, ateş, rüzgar ) gibi kelimeler bu tip kelimelerdendir.
O halde müennes, hakiki müennes ve mecazi müennes olarak ikiye ayrılır:
Hakiki Müennes: Müenneslik işareti taşısın ya da taşımasın gerçekte dişi olan varlıktır.
بِنْتٌ ، أُمٌّ ، زَيْنَبٌ (Kız evlat, anne, Zeynep) gibi kelimeler bu tip kelimelerdendir. Bu kelimeler hakiki müennestir.
Mecazi müennes de ikiye yarılır: 1- Lafzî müennes 2- Semâ-i müennes.
Lafzî müennes: Müenneslik işareti taşıyan kelimelerdir. أُخْرَى ، صَفْرَاءُ ، نَافِذَةٌ gibi kelimeler bu tip kelimelerdendir.
Semâ-i müennes: Müenneslik işareti taşımayan, Arapların müennes olarak vasfettiği kelimelerdir. شَمْسٌ ، نَارٌ ، يَدٌ gibi kelimeler bu tip kelimelerdendir.