Hazf edilmiş cevab cümlesinde ve cevablanmayan soruda, “Bu husus Affa mazhardır” anlamı saklıdır. Çünkü bir Hadis-i Şerif’de : “Ellah’ın kitabında helâl kıldıkları helâl, haram kıldıkları haramdır. Sükût buyurdukları da affa mazhardır. Öyleyse Ellah’ın affettiğini kabul edin. Zira Ellah hiç bir şeyi unutmamıştır.” buyurmakta ve Ebu Hüreyre (r.a) hazretleri de bu husuda anlatıyor:
“Bir gün Rasûlullah (a.s.v) bize şöyle hitap etti : “Ey insanlar, size hacc farz kılınmıştır. Şu halde hacc’ı edâ edin.” Cemmatte bilunan bir adam : “Her sene mi, Ey Ellah’ın Rasûlu?” diye sordu. Rasûlullah (a.s.v) cevap vermedi. Adam sorusunu üç kere tekrar etti. Bunun üzerine “Ben sizi bıraktıkça, siz de beni bırakın Şayet “Evet” deseydim her yıl haccetmek vâcib oluverirdi ve buna güç yetiremezdiniz. ….”.
Bu nedenle bir şart cümlesindeki cevap cümlesi hazf edilmemiş ise, “Ey kulum bu şartın cevabını da açıkladım. Şayet sen şart cümlesini yaşarsan, seni affetmemi bekleme. Çünkü, cevab cümlesi de biz-zaruri yerine gelir.” bilgisi saklıdır. Örnek :
2/81: (… بَلَى مَنْ كَسَبَ سَيِّئَةً وَأَحَاطَتْ بِهِ خَطِيئَتُهُ ) “Evet, kim bir kötülük işledi ise, günahı (kasdi işlediği suç) kendisini kuşattı ….” Ayet-i Kerimesinde; “Kasdî işlenen günah, sahibini kuşatır ve ona tövbe edinceye kadar azab eder” bilgisi saklıdır. Çünkü, ( خَطِيئَتُ ) fâil olarak görev yapıyor ve kendisi de (günah sahibi de), biz-zaruri ( بِهِ ) mecrur oluyor. İ’râbı :
( بَلَى ) evet : Cevap harfidir.
( مَنْ ) kim : İsim cümlesinin mübtedâsı olarak görev yapan şart ismi ( İki fiili cezm eden şart edatı), REF mahallindedir. Kendisinden sonra gelen, şart ve cevabtan oluşan cümleler REF mahallinde haberidir.