Mazi Fiillerde Tesniye
MAZİ FİİLERDE TESNİYE
(MÜSENNÂ YA DA İKİL)
Bir işin iki kişi tarafından yapıldığını anlatmak için üçüncü şahıs tekil fiilin sonuna harekesiz bir elif ( ا ) ekleriz.
|
|
Tesniye Müzekker (erkek) Gâib Örnekleri: |
|
||||||||||||||||||||||
|
|
ضَرَبَ |
den → |
ضَرَباَ |
ikisi dövdü |
فَتَحَ |
dan → |
فَتَحاَ |
ikisi açtı |
||||||||||||||||
|
|
عَلِمَ |
den → |
عَلِماَ |
ikisi bildi |
وَجَدَ |
den → |
وَجَداَ |
ikisi buldu |
||||||||||||||||
|
|
شَرِبَ |
den → |
شَرِباَ |
ikisi içti |
أَكَلَ |
den → |
أَكَلاَ |
ikisi yedi |
||||||||||||||||
|
|
هَلْ أَحْمَدُ وَ عُمَرُ فَتَحاَ الْباَبَ ؟ |
Ahmed ve Ömer kapıyı açtılar mı? |
|
|||||||||||||||||||||
|
|
هَلْ أَحْمَدُ وَ عُمَرُ سَمِعاَ الْخَبَرَ؟ |
Ahmed ve Ömer haberi işittiler mi? |
|
|||||||||||||||||||||
|
|
Tesniye Müennes (kadın) Gâibe Örnekleri: |
|
||||||||||||||||||||||
|
ضَرَبَتْ |
den |
ضَرَبَتاَ |
ikisi dövdü |
فَتَحَتْ |
فَتَحَتاَ |
ikisi açtı |
|
|||||||||||||||||
|
عَلِمَتْ |
den |
عَلِمَتاَ |
ikisi bildi |
وَجَدَتْ |
وَجَدَتاَ |
ikisi buldu |
|
|||||||||||||||||
|
شَرِبَتْ |
den |
شَرِبَتاَ |
ikisi içti |
أَكَلَتْ |
أَكَلَتاَ |
ikisi yedi |
|
|||||||||||||||||
|
|
هَلْ زَيْنَبُ وَ فاَطِمَةُ فَتَحَتاَ الْباَبَ ؟ |
Zeynep ve Fâtıma kapıyı açtılar mı? |
|
|||||||||||||||||||||
|
|
هَلْ زَيْنَبُ وَ فاَطِمَةُ سَمِعَتاَ الْخَبَرَ ؟ |
Zeynep ve Fâtıma haberi işittiler mi? |
|
|||||||||||||||||||||
|
|
Tesniye Muhâtab – Muhâtaba Örnekleri: |
|
||||||||||||||||||||||
Fiilin sonuna müzekker için de müennes için de aynı olmak üzere تُماَ dediğimiz tesniye muhatap zamiri eklenir.
|
ضَرَبْتُماَ |
ikiniz vurdunuz |
فَتَحْتُماَ |
ikiniz açtınız |
|
||
|
عَلِمْتُماَ |
ikiniz bildiniz |
وَجَدْتُماَ |
ikiniz buldunuz |
|
||
|
شَرِبْتُماَ |
ikiniz içtiniz |
أَكَلْتُماَ |
ikiniz yediniz |
|
||
|
هَلْ فَتَحْتُماَ الْباَبَ ؟ |
İkiniz kapıyı açtınız mı? |
|
||||
|
هَلْ سَمِعْتُماَ الْخَبَرَ ؟ |
İkiniz haberi işittiniz mi? |
|
||||
|
Tesniye Mütekellim Örnekleri: |
||||||
Mütekellimlerin yani birinci şahısların tesniyesi ile cemisi aynıdır. İki veya daha fazla kişi için hep çoğul olarak ناَ gelir:
فَتَحْناَ ikimiz açtık veya biz açtık وَجَدْناَ ikimiz bulduk veya biz bulduk gibi
|
فَتَحْناَ الْباَبَ. |
İkimiz kapıyı açtık. |
|
سَمِعْناَ الْخَبَرَ. |
Haberi işittik. |