Ay: Ocak 2014

42.   Bedîr’e
Doğru

Ebu SûJfyan ve
arkadaşlarının aldıkları mallarla Suri­ye’den dönme zamanı gelmişti. Peygamber
Is.a.v.) Talha ve Ömer’in kuzeni Sa’d’ı, -Hanîflerden olan Zeyd’in oğlu- Me­dine’nin
batısındaki sahilde yeralan Havra’ya, kervanla il­gili haber almaları için
gönderdi. Bu şekilde, gün ey-batıya hızb bir yürüyüşle kervanı sahile
yaklaştırmak daha da kolay olacaktı. Gönderdiği iki gözcü Cüheyne kabilesin­den
bir adamın evinde, kervan geçinceye kadar misafir edilmişti. Fakat bu zahmetler
boşa gidebilirdi. Çünkü Me­dine’deki yahudilerden veya münafıklardan biri,
Peygam­ber (s.a.v.)’in plânını Ebu Süfyan’a haber vermişti. Bunu duyan Ebu
Süfyan, Gıfari kabilesinden Demdem adındaki Wr adamı Mekke’ye haber vermesi ve
onlan koruyacak bir ordu hazırlamalarını söylemesi için gönderdi. Bu sırada
kendisi de, gece-gündüz kervanıyla sahil yolunda hızla iler­liyordu.

Acil durumda olan
sadece Ebu Süfyan değildi. Peygam­ber (s.a.v.) Medine’de mümkün olduğu kadar
uzun süre kalmak istiyordu, çünkü kızı Rukiyye tr.) çok hastaydı. Fakat kişisel
sorunlar engelleyici olmamalıydı, bu yüzden Peygamber (s,a.vj, gönderdiği
gözcülerin dönmesini bekle­meden yola koyulmaya karar verdi. Medine’ye vardıkla­rında,
Muhacirlerden ve Ensardan oluşan, toplam 305 kişi olan bir ordu kurulmuştu. O
sırada Medine’de eli silah tu­tan yetmiş yedi Muhacir vardı. Üçü hariç hepsi
oradaydılar: Bunlardan  biri  Peygamber  
(s.a.v.)’in  damadı  Osmandı.Peygamber (s.a.v.), onun hasta
karısına bakmak için Me­dine’de kalmasını istemişti. Diğer ikisi ise Talha (r.)
ve Sa’d (r.) idi. Onlar Medine’ye vardıklarında ordu çoktan yola çıkmıştı.

tik konaklarında,
Peygamber (s.a.v.)’in kuzeni Zühre kabilesinden Sa’d, on beş yaşındaki kardeşi
Umeyr’i üzün­tülü görünce, ne olduğunu sordu. «Korkuyorum» dedi Umeyr,
«Allah’ın Rasulü beni görür de çok küçük oidugu-mu söyler ve beni geri gönderir
diye korkuyorum. Fakat ben gitmek istiyorum. Çünkü, belki Allah bana şehadeti
tattırır». Korktuğu başına gelmişti. Peygamber (s.a.v.) or­duyu düzene sokarken
onu gördü ve çok küçük oıdugu için Medine’ye geri dönmesini istedi. Fakat Umeyr
ağlayınca, Peygamber (s.a.v.) kalmasına izin verdi. «O kadar küçük­tü ki,» dedi
Sa’d, «Kılıç kayışını kısaltmak zorunda kal­dım».

Üzerinde üç veya dört
kişiyi taşımakta olan yetmiş de­veleri, biri Zübeyr’e ait olan üç de atları
vardı. Beyaz san­cak Mus’ab (r.)’a verilmişti. Çünkü o, savaşta Kureyşlile-rin
sancaktarı olan Abdu’d-Dar sülalesindendi. Bu öncü kolun hemen arkasında,
Peygamber (s.a.v.) yer alıyordu. Onu da, biri Muhacirleri, diğeri Ensar’ı
temsil eden iki siyah flama takip ediyordu. Bu flamalardan birini Ali (r.),
diğerini Evs’li Sa’d Ibn Muaz (r.) taşıyordu. Peygamber (s.a.v,)’in yokluğunda
Medine’de namazları âmâ olan îbn Ümmü Mektum (r.) kıldıracaktı. Onun hakkında
şu ayet nazil olmuştu: «Surat astı ve yüz çevirdi, kendisine o kör geldi diye»

[1]Demdem’in Mekke’ye ulaşmasından önce Peygamber
(s.a.v.)’in halası Atike korkunç bir rüya görmüş ve bunu Kureyş’i bekleyen
felâkete yormuştu. Rüyadan çok etkile­nen Atike kardeşi Abbas’a haber göndermiş
ve gördükle­rini ona anlatmıştı: «Deveye binen bir adam gördüm, va­dinin
ortasında devesinden indi ve en yüksek sesiyle: ‘Ey vefasız insanlar, üç gün
içinde sizi mahvedecek olan felâ­kete hazırlanın’ diye bağırdı. İnsanların onun
etrafında toplandığını gördüm. Daha sonra  
etrafındaki   insanlarla birlikte
Mescid-i Haram’a girdi. Devesi onu, insanların ara­sından, Kâ’be’nin çatısına
götürdü. Orada yine aynı şe­kilde bağırdı. Daha sonra devesi onu Ebu Kubays
tepesine taşıdı, oradan da insanlara aynı şekilde bağırdı. Sonra yerden bir
kaya aldı ve tepeden aşağıya fırlattı. Kaya te­penin eteklerine ulaştığında
ikiye ayrılmıştı. Mekke’de ka­yanın bir parçasının darbe vurmadığı bir tek ev
kalma­mıştı».

Abbas kızkardeşinin
rüyasını arkadaşı Velid’e -Utbe’-nin oğlu- anlattı. Velid de bunu babasına
anlattı ve haber tüm şehre yayıldı. Ertesi gün Ebu Cehil, Abbas’m yanında
alaylı bir sesle şöyle dedi: «Ey Abdu’l-Muttalib oğulları, ne zamandan beri
aranızdaki kadın peygamber size gayb-dan haberler veriyor? Erkeklerinizin
peygamber rolü oyna­ması yetmedi mi? Şimdi sıra kadınlarınızda mı?» Abbas,
verecek bir cevap bulamadı, fakat Ebu Cehil, ertesi gün Ebu Kubays tepesinden
Demdem’in sesi tüm şehri çınlat­tığında cevabını aldı. İnsanlar evlerinden
fırladılar ve onun etrafında toplandılar. Ebu Süfyan ona çok para ödemişti, bu
nedenle rolünü güzel oynamalıydı. Devenin üstünde, ters bir şekilde oturmuştu,
bunun yanısıra felâket işareti olarak devesinin burnunu da yatmıştı. Devenin
burnun­dan kanlar akıyordu. Kendi üstündeki giysiyi de parça­lamıştı. «Ey
Kureyşliler» diye bağırdı, «Kervan develeri, kervan develeri, Ebu Süfyan’la
beraber olan mallarınız! Mu-hammed ve adamları onlara saldırdı. Yardım edin!
Yar­dım edin!».

Şehir birden bîre
telaşa büründü. Şimdi tehlikede olan kervan, yılın en zengin kervanıydı ve çoğu
onu yitirmek­ten korkuyordu. Hemen bin kişilik bir ordu toplandı. Nehle’de
haram ayda öldürülen Abdu’ş-Şems’in müttefiki Amr’ı kasdederek : «Muhammed ve
arkadaşları bu kervanın, İbn el-Hadramî’nin kervanı gibi olduğunu mu
zannediyorlar?» diyorlardı. Sadece Adiy kabilesi orduda yer almıyordu. Kendi
yerine, para vererek bir Mahzum’luyu gönderen Ebu Leheb’den başka diğer bütün
kabile reisleri bir grup askerle savaşa katılıyorlardı. Beni Hasim ve Beni
Muttalib kabilelerinin de kervanda malları vardı ve onları koruma­yı şeref
meselesi yapıyorlardı. Bu nedenle Talib iki kabile­den de bir grup adam
çıkardı. Abbas da aracılık yapmak için onlarla birlikte gitti. Esed
kabilesinden Hadice’nin ye­ğeni Hakim de aynı amaçla onlara katıldı. Ebu Leheb
gibi Cumah’m lideri Umeyye de, yaşlı bir adam olduğunu ileri sürerek Mekke’de
kalmaya karar verdi. Fakat o Mescid-i Haram’da otururken Utbe geldi, onu önüne
güzel koku ya­yan bir buhurdanlık koyarak: «Bundan kendine güzel ko­ku sür Ebu
Ali, çünkü sen kadınlar gibisin» dedi. «Allah belânı versin» diye Umeyye,
diğerleriyle birlikte yola çık­mak üzere hazırlandı.

Peygamber (s.a.v.)
Medine’den güneye giden direkt yoldan ayrılmış ve batıda Suriye’den Mekke’ye
gideni sahil yolu üzerinde yer alan Bedir’e yönelmişti. Ebu Süfyan’ı Bedir’de
yakalamayı planlıyordu. Bu nedenle müttefikleri olan Cuheynelilerden oraları
iyi tanıyan iki adamı gözcü olarak gönderdi. Gözcüler Bedir kuyusunun üstündeki
bir tepede konakladılar. Su doldurmak için kuyunun yanına geldiklerinde, köyden
iki kızın aralarında konuştuklarına kulak misafiri oldular. Biri diğerine:
«Kervan ya yarın, ya da öbür gün gelecek, onlar için çalışıp para kazanacağım
ve sana olan borcumu ödeyeceğim» diyorlardı. Gözcüler bunları duyunca Peygamber
(s.a.v.)’e haberi ulaştırmada acele ettiler. Bir müddet daha kalmış olsalardı,
batıdan ku-vuya doğru güçlü bir atlının geldiğini göreceklerdi. Atlı Suriye’den
Mekke’ye giden ve Bedir’den geçen yolun, gü­venilir olup olmadığını kontrol
etmek için kervanın önün­den giden Ebu Süfyan’dı. Suyun yanma geldiğinde köylü­lerden
birine rastladı ve ona bir yabancı görüp görmedi­ğini sordu. Köylü, iki
yabancının gelip tepede konakladık­larını ve su doldurup gittiklerini haber
verdi. Ebu Süfyan onların konakladığı tepeye gitti, götürdüğü deve pislikleri­ni
parçaladı. İçlerinde hurma çekirdekleri vardı. «Tanrım,» dedi, «Bu Yesrib’in
yemi». Aceleyle geri döndü ve kervanı Bedir’i sol tarafına alıp deniz kıyısına
doğru yöneltti.

O sırada iki gözcü
Peygamber (s.a.v.)’e kervanın erte­si gün veya iki gün sonra geleceği haberini
ulaştırdılar. Kervan mutlaka, Suriye ile Mekke arasındaki en eski ko-noklardan
biri olan Bedir’de duracaktı. Müslümanların on­ları orada bastırıp, şaşırtmaya
vakitleri vardı.

Dana sonra
Kureyşlilerin bir ordu hazırlayıp yola çık­tıklar} haberi ulaştı. Bunu her
zaman bir ihtimal olarak gözönünde bulundurmuşlardı. Fakat bu ihtimalin
gerçekleş­tiğini öğrenince Peygamber (s.a.v.) sahabilerine danışıp, devam etme
veya geriye dönmek için bir karar verme ge­reğini hissetti. Ebu Bekir tr.) ve
Ömer Cr.), Muhacirler adı­na devam etme kararım açıkladılar. Onların
söyledikleri­ni kuvvetlendirir bir şekilde, Beni Zühre’nin müttefiklerin­den
biri olan ve Medine’ye yeni gelen Mikdad ayağa kalktı ve şöyle dedi: «Ey
Allah’ın Rasulü, Allah sana ne yapman gerektiğini söylediyse onu yap. Biz tsrailoğullannin
Mu­sa’ya- dediği gibi: ‘Sen ve Rabbin git, ikiniz savaşın. Biz şüphesiz burada
duranlarız’ Maide : 24) demeyiz. Biz şöy­le deriz: «Sen ve Rabbin gidin, ikiniz
savaşın, sizinle bir­likte, sağınızda, solunuzda, ön ve arkanızda biz de sava­şacağız».
Abdullah İbn Mes’ud daha sonraki yıllarda, Pey­gamber (s.a.v.)’in bu sözleri
duyduğunda nasıl yüzünün parladığım anlatırdı. O buna şaşırmamıştı, çünkü Muha­cirlerin
tamamen kendisiyle birlikte olduğuna inanıyordu. Fakat aynı şey, orada bulunan
Ensar’ın tümü İçin de söy­lenebilir miydi? Ordu, Medine’den kervanı yakalamak
için yola çıkmıştı. Fakat şimdi daha büyük bir orduyla karşı­laşma İhtimali
ortaya çıkmıştı. Bunun yanısıra, Medine’-liler Akabe’de, onu, kendi sınırları
içinde korumak üzere söz vermişlerdi. Ancak kendi ülkelerinde onu, eşlerini ve
çocuklarını korudukları gibi koruyacaklardı. Acaba Medi­ne dışındaki bir
düşmana karşı da onu korumaya hazır mıydılar? «Ey insanlar, benimle istişare
edin» dedi. Hitap geneldi, fakat o, aralarında henüz kimsenin konuşmadığı
Ensar’ı kasdediyordu. Sa’d İbn Muaz (r.) ayağa kalktı ve : «Ey Allah’ın Rasulü,
zannedersem insanlar derken bizi kas­tediyorsun» dedi. Peygamber (s.a.v.) bunu
onaylayınca konuşmasına devam etti: Biz sana güveniyoruz, bize söyle­diklerine
inanıyoruz ve getirdiğin şeyin hak olduğuna şa­hadet ediyoruz. Biz, dinlemek ve
itaat etmek üzere sana söz verdik. O halde ne istiyorsan onu yap, biz seninle
bir­likteyiz. Seni Hak’la gönderene yemin olsun ki, eğer bize şu ileriki
denizden geçmemizi emretsen ve kendin suya dal­san, biz de seninle birlikte
dalarız. Hiç birimiz geride kal­mayız. Yarın o düşmanla karşılaşmaktan da
çekinmiyoruz. Biz savaşta deneyimli ve çatışmada güçlüyüz. Belki de Al­lah,
bizim yiğitliğimizi sana gösterir de senin gözlerin se­rinlikle dolar[2] O
halde Allah’ın yardımıyla bize önderlik et».

Peygamber (s.a.v.) bu
sözlere çok sevindi. Ya kervan ya da ordudan sadece biriyle savaşmaları
gerektiği kanı­sındaydı. «İleri* dedi, «Neşelenin, çünkü Yüce Allah, ba­na iki
gruptan birini söz verdi. Şimdiden düşmanı yenil­miş bir halde görüyorum»[3].

Kendilerini en kötü
ihtimale hazırlamış obualarına rağ­men yine de içlerinde, kervanıIe geçirip,
Kureyş ordusu gelmeden Medine’ye ganimetler ve esirlerle dönme ümidi vardı.
Fakat, Bedir”e bir günlük uzaklıktaki bir konağa var­dıklarında, Peygamber
(s.a.v.î ve Ebu Bekir önden gidip rastladıkları yaşlı bir adamdan bilgi aldılar
ve Mekke or­dusunun yakında olduğu kanaatine vardılar. Kamp yerine döndüler,
gece yarısına kadar beklediler. Daha sonra Peygamber (s.a.v.) üç kuzenini, Ali,
Zübeyr ve Sa’d’ı di­ğer birkaç arkadaşıyla birlikte, Mekke ordusunun veya ker­vanın
kuyudan su alıp almadıklarım Öğrenmek Üzere Be­dir kuyusuna gönderdi Gönderdiği
adamlar kuyuya var­dıklarında Kureyş ordusu için su dolduran iki adama rast­ladılar.
İkisini de yakalayıp, Peygamber (s.a.v.)*e getirdi­ler. O sırada Resululîah
(s.a.v.) namaz kılıyordu. Onun bitirmesini beklemeden Kureyş ordusunun su
taşıyıcıları olduklarım söyleyen iki adamı sorguya çekmeye başiadı-lar.
Soranlardan bazıları onların yalan söylediğini düşün­meyi tercih ediyordu,
çünkü onlan, Ebu Süfyan’m kervan için su doldurmak üzere gönderdiğini ümit
ediyorlardı. İki adamı, «Biz Ebu Süfyan’m adamlarıyız» diyene kadar döv­düler,
sonra serbest bıraktılar. Peygamber (s.a.v.1 namaz­da son oturuşunu yaptı ve
selam verdi. Sonra: «Sizo doğ­ruyu söylediklerinde onları dövüyorsunuz, yalan
söyledik­lerinde ise bırakıyorsunuz. Onlar gerçekten Kureyş ordu­sunun
adamları» dedi. Daha sonra iki adama dönerek: «Siz ikiniz, bana Kureyş’in
nerede olduğu hakkında bilgi verin» dedi. Adamlar Akankal’ı işaret ederek:
«Onlar şu tepenin arkasındalar, tepenin ötesindeki vadideler» dedi­ler.
Peygamber (s.a.v.î : «Kaç kişiler?» diye sordu. «Çok. dediler, fakat kesin bir
sayı söyleyemediler. Bunun üzeri­ne Peygamber fs.a.v.) onlara günde kaç hayvan
kestikle­rini sordu. «Bazı günler dokuz, bazı günler on» diye cevap verdiler.
Peygamber (s.a.v.) buna karşılık şöyle dedi: «O halde dokuzyüz kişi İle bin
kişi arasındadırlar. Peki hangi Kureyş liderleri ordunun arasında?» Onbeş tane
isim say­dılar. Bunların arasında şu isimler vardı: Abdu’ş-Şems’ten iki kardeş,
Utbe ve Şeybe; Nevfel kabilesinden Haris ve Tu’ayme; Abdu’d-Dar’dan, kendi
Farisî hikâyelerini Kur’-an’la karşılaştıran Nadr; Esed kabilesinden Hadice’nin
üvey kardeşi Nevfel; Mahzum’dan Ebu Cehil; Cumah’tan Umey-ye; Amir’den Süheyl.
Bu önemli İsimleri duyan Peygam­ber (s.a.v.î adamlarını topladığında: «Mekke,
hayatının en iyi parçalarım sizin önünüze atıyor» dedi.

Bin kişilik güçlü
Kureyş ordusunun haberinin Ebı Süfyan’a ulaşması uzun sürmemişti. Fakat o
zamana ka dar kervan, kendisini korumaya gelen ordunun düşmante kervan arasında
duvar olacağı bir konağa ulaşmıştı. Ker­vanın artık güvende olduğunu hisseden
Ebu Süfyan Ku­reyş ordusuna bir elçi gönderdi: «Siz develerinizi, malla­rınızı
ve adamlarınızı korumak üzere geldiniz. Allah on­ları korudu, o halde geri
dönün». Bu mesaj Kureyş ordu­suna, Bedir’in biraz güneyindeki Cuhfe’de
konakladıkları sırada ulaşmıştı. Ordunun daha fazla ilerlememesi için bir neden
daha vardı. Beni Muttalib’den bir adamın -Cuheym-gördüğü rüya, veya hayal
nedeniyle tüm kampı karam­sarlık bürümüştü. Cuheym şöyle diyordu: «Uyku ile uya­nıklık
arasında, yanında bir deveyle birlikte at üstünde bir adamın yaklaştığını
gördüm. Atından indi ve ‘Utbe, Şey-be, Ebul-Hakem ve Umeyye’ -sonra adamın,
söylediği di­ğer kabile liderlerini de saydı- hepsi kılıçtan geçirilecek».
-Daha sonra» dedi Cuheym: «devesinin göğsünü bıçakla yaraladı ve onu çadırların
arasında koşması için serbest bıraktı. Kampta devenin kanı sıçramayan bir tek
çadır kalmadı». Ebu Cehil, Cuheym’in anlattıklarını duyunca, se­sinde zafer
dolu bir hava ile: «îşte, Abdu’l-Muttalib oğul­larından bir Peygamber daha»
dedi. «Bir peygamber daha» demesinin sebebi, Haşim ve Muttalib oğullarının bir
tek kabile olarak kabul edilmesiydi. Kamptaki bu karamsar­lığı yok etmek
isteyen Ebu Cehil, oradakilerin tümüne hi­tap ederek şöyle dedi: «Tanrıya
andolsun ki, Bedir’e git­meden geri dönmeyeceğiz. Orada üç gün kalacağız-, deve­ler
kesip şölen, kuracağız; şarap su gibi akacak ve dansöz­ler bize şarkı söyleyip
dansedecekler. Araplar bizim bu muhteşem yürüyüşümüzü ve topladığımız gücü
duyacak­lar. Bundan sonra bize karşı hep korku ve saygı duyacak­lar. Bedir’e,
ileri!».

Abbas îbn Şerik,
müttefiki olduğu Zühre kabilesi ile “beraber gelmişti; şimdi ise onlan Ebu
CehİFe kulak asma­maları için ikna etmeye çalışıyordu. Zühre’lileri ikna et­meyi
başardı ve hepsi Cu’fe’den Mekke’ye döndüler. Ta-lib de adamlarından bir
kısmıyla geri dönmüştü. Çünkü Kureyş’ten bazıları ona şöyle demişlerdi: «Ey
Haşimoğul-ları, sizin şu anda bizimle olmanıza rağmen, gönüllerinizin
Muhammed’le birlikte olduğunu biliyoruz». Abbas buna rağmen Bedir’e gitmeye
karar verdi ve yanına üç yeğeni­ni aldı: Hâris’in oğullan Ebu Süfyan ve Nevfel
ile Ebu Talib’in oğlu Akil.

Tepenin arkasında,
biraz kuzey-doğuda müslümanlar çadır bozuyordu. Peygamber (s.a.v.) Bedir
kuyularına düşmandan önce varmaları gerektiğini biliyordu. Bu nedenle hemen
yola çıkma ve hızla ilerleme emri verdi. Yola çık­malarından biraz sonra yağmur
yağmaya başladı. Müs­lümanlar bunun Allah’tan bir yardım işareti olduğunu dü­şünerek
sevindiler. Yağmur sayesinde insanlar zindeleşti, üzerinde yol aldıkları Yelyel
kumu ise yatıştı, yağmur, müs-lümanlann solunda, Bedİr’in aksi yönündeki
Akankal te­pelerini henüz tırmanacak olan düşmanları engelliyordu. Kuyuların
hepsi önlerindeki eğimde sıralanıyordu. Peygam­ber (s.a.v.) geldikleri ilk
kuyunun yanında konaklama em­ri verdi. Fakat Hazreç’Ii Hubâb İbn el-Munzir (r.)
ona gel­di ve: «Ey Allah’ın Rasulü (s.a.vJ, bu konakladığımız yer­den ne
ilerleyip ne de gerilemeden durmamızı Allah mı sana emretti, yoksa bu senin
görüşün ve savaş stratejin mi?» dedi. Peygamber (s.a.vJ bunun sadece bir görüş
ol­duğunu söyleyince Hubâb devam etti: «Burada konakla­mayalım. Ey Allah’ın
Rasulü, düşmana yakın kuyuların en büyüklerinden birinin yanma varıncaya kadar
ilerleyelim. Orada konaklayalım, diğer bütün kuyaları kapatıp, kendi­miz için
bir sarnıç hazırlayalım. O zaman düşmanla kar­şılaştığımızda bizim içecek
suyumuz olur, onlarınsa suyu olmaz». Peygamber (s.a.v.) bu görüşü kabul etti ve
Hubâb’-ın plânı ayrintıyia uygulandı, ilerideki bütün kuyular ka­patılıp, bir
sarnıç hazırlandı. Herkes su kırbasını doldur­du.

Daha sonra Sa’d îbn
Muaz (r.) Peygamber (s.a.v.)’e geldi ve şöyle dedi; «Ey Allah’ın Rasulü, izin
ver de senin için bir gölgelik yapalım, develerini de yanma bağlayalım.
Düşmanla karşılaştığımızda, Allah bize güç verir de onla­rı yenersek, bizim
istediğimiz yerine gelir. Fakat eğer kay­bedersek, sen hemen devene binip
gerideki arkadaşları­mıza katılabilirsin. Çünkü geride kalan arkadaşlarımız da
seni bizim kadar severler, eğer senin savaşla karşılaşaca­ğını bilselerdi,
onlar da sana yardımcı olurlar ve senin ya* nmda savaşırlardı.» Bunun üzerine
Peygamber (s.a.vJ, Sa’d’ı övdü ve ona dua etti. Hurma dallarından bir gölge­lik
yapıldı,

O gece Allah,
mü’minlere rahat bir uyku indirdi ve mü’minler sabahleyin çok zinde
kalktılar.  (Enfal: 11).

Günlerden Cuma’ydı, 17
Mart. M.S. 623, yani 17 Ra­mazan H. S. 2 [4]Şafakla
birlikte Kureyş Akankal tepe­sine tırmandı. Onlar tam tepeye ulaştıklarında,
güneş yük­selmişti. Peygamber (s.a.v.) onları süslenmiş atlar ve deve­ler
üstünde, tepeden Bedir’e doğru Yelyel vadisine iner­ken gördü ve şöyle dua
etti: «Allah’ım, işte Kureyş: ki­bir ve gururla geliyorlar, sana karşı çıkıyor
ve senin Rasulünü yalanlıyorlar. Ya Rabbi, bize vadettiğin yardımını
üzerimizden eksik etme! Ya Rabbi, bu sabah onları helak et!».

Kureyş ordusu tepenin
hemen eteğinde konakladı. Müs­lümanları beklediklerinden az buldukları için
Cumah ka­bilesinden Umeyr’i, arkada başka yedek ordunun olup ol­madığını
öğrenmek üzere gönderdiler. Umeyr, vadinin di­ğer ucunda, karşılarında duran,
ordudan başka yardımcı güç görünmediğini haber verdi. «Fakat, ey Kureyşliler,»
di­ye devam etti, «Onlardan hiç birinin sizden bir adam öl-dürmedikçe öleceğini
zannetmem. Onlar, sizden kendi sa­yılarına eşit adam öldürürlerse, geriye ne
kalır?» Umeyr, Mekke’de kâhinliğiyle meşhurdu, bu şöhreti sözlerinin da­ha
etkili olmasını sağlıyordu. Hatice’nin yeğeni Esed ka­bilesinden Hâkim de bu
konuda aynı görüşteydi. Hakim tüm kampı yürüyerek dolaştıktan sonra Abdu’ş-Şems
ka­bilesinin konakladığı yere vardı. Utbe’ye: «Ey Velid’in ba­bası» dedi, «Sen
Kureyş’in en büyük adamı ve onların yö­neticisinin, onlar sözünü dinlerler.
Sonsuza kadar onların arasında şeref ve Övgüyle anılmak ister misin?» Utbe: «Bu­nu
nasıl yapabilirim?» diye sordu. «Onları geri götür» de­di Hakim, «ve öldürülen
müttefikin Amr’ın, diyetini üzeri­ne al.» Hakîm siavaşın en büyük nedenlerinden
biri olan kan davası ve diyeti ortadan kaldırmak istiyordu. Çünkü Nahle’de
öldürülen adamın kardeşi Amîr, bu savaşa öç al­mak için gelmişti. Utbe,
Hakîm’in dediklerinin hepsini kabul etti, fakat onun gidip savaşı en çok isteyen
Ebu Ce­hille konuşmasını istedi. O sırada orduya şöyle seslendi: «Ey
Kureyşliler, Muhammed ve arkadaşlarıyla savaşmak size hiçbir şey
kazandırmayacak. Eğer onlarla savaşırsa­nız, herbiriniz bir diğerinin yüzüne,
kardeşi, amcası veya yakın bîr akrabasını öldürdüğü için nefretle bakacak. Bu
nedenle geri dönün ve Muhammed’i diğer Araplara bıra­kın. Eğer onu Öldürûrlerse
sizin isteğiniz yerine gelir, eğer öldürmezlerse ona karşı kendinizi,
tuttuğunuzu anlayacak­sınız».

Utbe, şüphesiz,
kardeşinin kan diyetini ödemek için Amir el-Hadrami’ye yaklaşmak istiyordu.
Fakat Ebu Ce­hil, Utbe’yi korkaklıkla, kendinin ve karşı saflardaki oğlu Ebu
Huzeyfe’nin öldürmesinden korkmakla suçladı. Daha sonra Amir’e dönerek onu,
kardeşinin öcünü alacağı bu fırsatı kaçırmamaya teşvik etti. «Kalk ve onlara
sözünü, kardeşinin öldürüldüğünü hatırlat» dedi.

Amir ayağa kalktı ve
elbiselerini parçalayarak bağır­maya başladı. «Amr’a yazık oldu! Amr’a yazık
oldu!» Bu sözler askerlerin coşmasına neden oldu ve kalblerini hid­detle
doldurdu. Artık ne Utbe, ne de başka biri onları ikna edemezdi.

Bu son coşku ve hiddet
dolu anlar bir adama bekledi­ği fırsatı sağladı. Kendisi yokken oğlunun
kaçmasından korkan Süheyl oğlu Abdullah’ı da Bedir’e getirmişti. Cumah’ın
lideri Umeyye de zorla islam’dan döndüğünü söy­lettiği oğlu Ali’yi aynı nedenle
savaş alanına getirmişti. Fakat kararsız olan Ali’nin aksine Abdullah’ın inancı
sar­sılmazdı. Kampın yakınındaki bir kayanın arkasına gizle­nen Abdullah,
karşıdaki müslüman kampa kaçmanın bir yolunu bulmuştu. Oraya vardığında doğruca
Peygamber ‘e gitti, ikisinin de yüzü sevinçten parlıyordu. Ab­dullah, daha
sonra sevinç içinde iki eniştesi, Ebu Huzeyfe ve Ebu Sabra’yı selamladı.

41.   Savaşa
Başlangıç

«Kedilerine
zulmedilmesi dolayısıyla,  anlara karşı
savaş açı-1 lana (mû’minlere savaşma) izni verildi. Şüphesiz Allah, onlara
yar-dtm etmeye güç yetirendir. Onlar, yalntzcû: «Rabbimiz. Allah’tır»
demelerinden dolayı, haksız yere yurtlarından sürgün edilip çıka rtldtlar».
(Hacc: 39-40).

Bu vahy, Peygamber
(s.a.v.) ‘e Medine’ye ulaştıktan kısa bir süre sonra indi. Peygamber buradaki
iznin emir anlamında olduğunu biliyordu. Yahudilerle yapılan anlaş­mada da,
savaş gerekleri belirlenmişti. Fakat şu an için sa­dece baskın yapılabilirdi,
başka türlü bir saldırı düşünü­lemezdi. Kureyglilerin kervanları saldırıya
açıktı; özellikle ilkbaharda ve yazın ilk aylarında, Suriye’ye yaptıkları ti­caret
aktif olduğu sırada, Medine’den yapılacak olan sal­dırılara savunmasız
kalabilirlerdi. Sonbahar ve kış ayla­rında ise kervanlarını daha çok güneye,
Yemen ve Habe­şistan’a gönderiyorlardı.

Medine’de, kervanlarla
ilgili toplanan bilgiler, kesin olmaktan uzaktılar, çünkü sık sık son anda plân
değişikli­ği olurdu. Mekke kervanları, Medine’li müslümanlarm yap­tığı ilk
saldırılardan kurtuldular. Fakat, bununla birlikte, Müslümanlar, Kızıl Deniz
kıyısındaki stratejik noktalarda yaşayan Bedevi kabilelerle anlaşma yapmayı
başardılar.

Peygamber (s.a.v.)
Medine dışına çıkınca şehirde kendi adına yönetimi devralan bir arkadaşını,
Hazreç liderlerinden Sa’d İbn Ubede’yi vekil olarak tayin etti. Bu olay Hic­ret’ten
onbir ay sonra meydana geldi. O zamandan sonra Peygamber (s.a.v.) bir daha
sefere katılmadı ve giden gru­ba, elinde uzun bir sopanın ucunda beyaz bir bez
taşıyan bir lider tayin etti. îlk yıl, Peygamber (s.a.v.) sadece
Muha-cir’lerden bir grubu akma gönderiyordu. Fakat 623 Eylül’-ünde, Cumah’lı
lider Umeyye yönetiminde ve yüz silahlı adam eşliğinde, zengin bir kervanın
kuzeyden geldiği bi­berleri Medine’ye ulaştı. Umeyye, her zaman için İslam’ın
en azgın düşmanlarından biri olmuştu-, muslümanların sal­dırmak istemesinin
diğer bir nedeni de ele geçirecekleri ganimetlerdi. Ticarî eşyaların yaklaşık
2500 deveye yüklen­diği söyleniyordu. Fakat sadece Muhacirler yüz Kureyşli’ye
karşı koyamazlardı. Bu yüzden, Peygamber (s.a.v.) bu sefer, yansını
Ensar”ın oluşturduğu İkiyüz adam gönderdi. Fakat bu kez de bilgiler
yetersizdi ve yine hiçbir çatışma olmadı. Bundan yaklaşık üç ay sonra, daha az
korunan zengin bir kervanı daha kaçırdılar. Kervan, Şemsti Ebu Süfyan’ın
Suriye’ye götürdüğü mallarla yüklüydü. Kerva­nın haberi Medine’ye geç
ulaşmıştı; Peygamber (s.a.v.) ve adamları, Medine’nin güney-batısından Kızıl
Deniz’e açı­lan Yenbu’ ovasmdaki Uşeyre’ye vardıklarında, kervan çoktan oradan
geçip gitmişti. Fakat Ebu Süfyan, belli bir süre sonra, belki de daha fazla
yükle Suriye’den dönecek­ti, îşte o zaman, Allah dilerse, onları
kaçırmayacaklardı. Henüz hiçbir çatışma meydana gelmemiş olmasına rağ­men,
Kureyşliler Medine’deki düşmanlarına karşı alarm­daydılar. Fakat, bu durumun
güney, ticaretlerini engelle­meyeceğini zannediyorlardı. Bu zanlan tersine
çaktı. Çün- * kü Peygamber (s.a.v.) Yemen’den gelen bir kervanın ha­berini aldı
ve kuzeni Abdullah İbn Cahş’ı, sekiz Muhacirle birlikte, Taif ve Mekke
arasındaki Nahle ovasında bekle­mek üzere gönderdi. Recep aynıdaydılar, yani
yılın dört haram ayından biri. Peygamber (s.a.v.) Abdullah’a saldın emri
vermemişti, sadece haber getirmesini söylemişti. Şüp­hesiz, ileriki
saldırılarda hazırlıklı bulunmak için güney kervanlarının ne derece korunduğu
hakkında fikir, sahibi olmak istiyordu.

Muhacirler, Nahle’ye
varıp, yolun çok yakınında gizli bir yere konakladıklarında, küçük bir Kureyş
kervanı, on­lardan habersiz, yakınlarında bir yere konakladı. Develer, deri,
kuru üzüm ve diğer ticari eşyalarla yüklüydü. Ab­dullah ve arkadaşları bir
ikilem içindeydiler: Peygamber (s.a.v.)’in tek açık emri onların haber
getirmesiydi; fakat onlara savaşmaları gerektiğini söylememiş ve haram ay
lardan da bahsetmemişti. İslam öncesi bu yasak, şinidi de g&çerli mi, diye
kendi kendilerine soruyorlardı. Şu âyeti de düşünüyorlardı: «Kendilerine
zulmedilmesi dolayısıyla, onlara karşı savaş açılana (mü’minlere savaşma) izni
ve­rildi… Onlar haksız yere yurtlarından sürgün edilip çıka­rıldılar».  (Hacc : 39).

Kureyşle savaş
halindeydiler. Bunun yanisıra, kervan-dakiler, arasında, Mekke’deki diğer
kabileler arasında İs­lam’a en çok düşmanlık gösteren Mahzum kabilesinden iki
adam vardı. Receb’in son gününün sabahmdaydılar; güne­şin batmasıyla, haram ay
olmayan Şaban, ay’ina girecek­lerdi. Fakat o zamanda, düşmanlar haram ayla
değil, haram bölge ile korunacaklardı. Çünkü güneş batıncaya kadar Mescid-i
Haram’a ulaşacaklardı. Bir- müddet süren kararsızlıktan sonra saldırmaya karar
verdiler. İlk attıkla­rı okla, Abdu’ş-Şems kabilesinin müttefiki olan Kinde
kabi­lesinden bir adamı öldürdüler. Hemen arkasından, -zum’lu Osman’ı ve bir
azatlı olan Hakem’i esir aldılar. Fa­kat Osman’ın kardeşi Nevfel, Mekke’ye
kaçmayı başardı.

Abdullah (r.) ve
adamları, develeri, esirleri ve ticarî eşyaları Medine’ye getirdiler. Abdullah
getirdiklerinin beş­te birini Peygamber (s.a.v.)’e verdi, geri kalanlarını da
ar kadaşlarıyla paylaştılar. Fakat Peygamber fs.a.v.) verilen­leri kabul etmedi
ve: «Size haram ayda savaşmanız için izin vermemiştim» dedi. Bunun üzerine bu
Muhacirler gru­bu günah işlediklerini anladılar. Medine’deki arkadaşları onları
haram aya tecavüzle suçladılar; Yahudiler bunun Peygamber ts.a.v.) için kötü
bir şöhret olacağını söyledi­ler. Kureyşliler ise ‘Mühammed   Cs.a.v.)  
haram aya tecavüz etti’ diye her tarafta propagandaya giriştiler    Bunun \ üzerine şu âyetler nazil oldu:

«Sana haram olan ay’ı,
onda savaşmayı sorarlar. De ki: Onda savaşmak büyük (bir günahtır). Allah
kaanda ise, Allah’ın yolun­dan alıkoymak, onu inkâr etmek, Mescid-i Harama
(ziyaretçilerin girmelerine) engel olmak ve halkını oradan çıkarmak daha büyük
(bir günahtır). Fitne ise, katilden beterdir». (Bakara: 217),

Peygamber (s.a.v.) bu
âyeti şöyle yorumladı; Haram aylarda savaşmak yine haramdı, fakat bu durum bir
istis­naydı. Bu yüzden Abdullah’ın verdiği beşte biri toplumun genel
harcamalarında kullanmak üzere kabul etti. Mah-zum kabilesi esirleri için fidye
göndermişti, fakat onların azatlısı Hakem müslüman oldu ve Medine’de kaldı. Bu
nedenle Osman, Mekke’ye yalnız döndü.

O Şaban ayında, çok
büyük önem taşıyan bir vahiy nazil oldu. İlk kelimeleri, Peygamber fs.a.v.) ‘in
kıble tayini için gösterdiği aşırı dikkate değiniyordu. Camide kıble, Mihrabla,
yani Kudüs’e yönelik duvarın ortasında konan taşlarla belirlenmişti. Fakat
şehir dışında iken kıble, gü­neş ve yıldızlara bakarak belirlenebiliyordu.

«Biz, senin, yüzünü
çok defa göğe doğru, sağa-sola çevirip-dur-duğunu görüyoruz. Şimdi elbette seni
hoşnut olacağın kıbleye çe­vireceğiz. Artık yüzünü Mescid-i Haram yönüne çevir.
Her nerede bulunursanız, yüzünüzü onun yönüne çevirin».  (Bakara:  
144).

Bunun üzerine Mescid’in
Mekke’ye bakan güney duva­rına, bir Mihrab yapıldı. Bu değişiklik Peygamber
(s.a.v.) ‘i de memnun etmişti. O günden itibaren müslümanlar, beş vakit namazda
ve diğer namazlarda yüzlerini Kâ’be tara­fına çevirdiler.

37.    Hicret

O sırada Peygamber
(s.a.v.), Ebu Bekir (r.)’e gitti ve vakit kaybetmeden evin arka penceresinden
eğerli halde bekleyen iki devenin yanına çıktılar. Peygamber (s.a.v.) birine
bindi, diğerine de Ebu Bekir bindi. Oğlu Abdullah’ı ise arkasına bindirdi. Daha
önceden plânladıkları şekil­de, Yemen’e giden yol üzerinde ve güneyde olan Sevr
da­ğındaki bir mağaraya doğru yöneldiler. Çünkü Mekke’de Peygamber (s.a.vj ‘İn
yokluğu anlaşılır anlaşılmaz, tüm ku­zey yollarına gözcüler ve takipçiler
gönderileceğini biliyor­lardı. Mekke’nin biraz dışına çıkınca Peygamber
(s.a.v.) devesini durdurdu ve arkasına bakarak: «Allah’ın yeryü­zünde, sen,
bana ve Allah’a en sevgili yersin ve halkım be­ni senden çıkarmasaydı senden
ayrılmazdım» dedi.

Ebu Bekir (r.)’in köle
olarak aldığı, sonradan azad et­tiği çoban Amir îbn Fuheyre sürüsüyle onların
izlerini ka­patmak için arkalarından geliyordu. Mağaraya vardıkla­rında Ebu
Bekir, oğlunu develerle birlikte eve geri gön­derdi ve ona ertesi gün
Peygamberin yokluğu farkedilin-ce neler konuşulduğunu dinlemesini ve ertesi
gece haber getirmesini söyledi. Amir, koyunlarını gündüz her zaman­ki gibi
diğer çobanlarla otlatacak, akşam olduğunda ise Mekke ile Sevr arasında
Abdullah’ın izlerini kapatmak için dolaştıracaktı.

Ertesi gece Abdullah
ve kardeşi Esma mağaraya, on­lara yemek getirdiler.   Verdikleri haber şuydu   Muhammed (s.a.v.)’ı yakalayıp getirene yuz
deve ödül verilecekti. Atlılar Mekke’den Yesrib’e giden tûîn yollan, ikisini de
birlikte yakalamak için araştırıyorlardı. Ebu Bekir de yok olduğu için ikisinin
beraber gittiğini tahmin ediyorlardı.

Fakat Abdullah’ın
belki de bilmediği başka bir grup, onun Mekke dışındaki mağaralardan birinde
olabileceğim düşünüyordu. Yanısıra, cöl Arapları iyi iz sürerlerdi: sıra­dan
bir bedevi arkasından bir koyun sürüsü takip etse bi­le, küçük izler arasındaki
büyük izleri farkederek oradan iki veya üç deve geçtiğini bile anlayabilirdi.
Kaçanların güneyde bir yerde olmaları muhtemel değildi, fakat bu kadar büyük
bir ödül için her yol denenebilirdi, ve Sevr’e giden yolda koyun izleri
arasındaki deve izleri de anlaşıla­bilirdi.

Üçüncü gün dağın
sessizliğini, kaya güvercini olduk­larını tahmin ettikleri, iki kuşun kanat
çırpışlarından ve ötmelerinden çıkan sesler bozdu. Kısa bir sure sonra de­rinden
gelen, fakat sanki dağa tırmanan birileri varmış gibi gittikçe yükselen insan
sesleri duydular. Fakat hava kararmcaya kadar Abdullah’ı beklemiyorlardı ve
güneşin batmasına daha be’li bir vakit vardı. Buna rağmen mağa ra normalden
daha az ışıktı. Artık sesler uzaktan gelmiyordu, en azından beş veya altı adam
gittikçe yak­laşıyordu. Peygamber (s.a.v.) Ebu Bekir’e baktı ve : «Hüz­ne
kapılma, elbette Allah bizimle beraberdir» dedi. (Tev-bo: 40).

Daha sonra şunu
ekledi    «Üçüncüleri Allah olan iki
kışi«   (B. LVIT, 5). Artık yaklaşan ve
duran ayak seslerini duyabiliyorlardı: 
adamlar mağaranın dışındaydilar  
Hep si de kararlı bir şekilde mağaraya girmeye gerek olmadı ğını, çünkü
orada kimsenin bulunamayacağım söylediler Daha sonra geldikleri yoldan geri
döndüler.

Uzaklaşan ayak sesleri
duyulmaya başlayınca, Peygan ber ve Ebu Bekir 
(r.)  mağaranın ağzına geldiler.
Önünde sabahleyin görmedikleri, hemen hemen girişin tümünü ka­patan insan
boyunda bir akasya ağacı vardı   Açık
kalar. yeri de bir örümcek, akasya ile mağaranın duvarı arasında ağ Örere!,
kapatmıştı. Ağın içinden baktılar, mağaraya girerken adamın ayağını basacağı
yere, kayanın çuku­runa, bir kaya güvercini yuva yapmıştı ve altında yumur­ta
varmış gibi oturuyordu. Erkek güvercin ise biraz yük­sekteki kayaya tünemişti.

Abdullah ve kardeşinin
seisini bekledikleri saatte du­yunca, kendilerini koruyan ağı kibarca
kaldırdılar ve gü­vercini ürkütmemeye çalışarak onları karşılamaya gitti­ler.
Amir de onlarla birlikteydi, fakat bu kez sürüsü yok­tu. Amir, Ebu Bekir’in
yolculuk için seçtiği develeri ema­net ettiği bedeviyi getirmişti. Bedevi henüz
müslüman ol­mamıştı, fakat sırlarını gizleyeceğine güvenilebilirdi. Bu adam
onları Yesrib’e sadece gerçek bir çöl adamının bile­bileceği yollardan
götürecekti. Bedevi onları iki dağ ara­sındaki vadide, yanında Ebu Bekir’in iki
devesi ve kendi için aldığı bir deve ile birlikte bekliyordu. Ebu Bekir, ih­tiyaçlarına
yardım etmek üzere Amir’i arkasına bindire­cekti. Mağaradan çıktılar ve düzlüğe
indiler. Esma bir çan­ta dolusu yiyecek getirmişti, fakat ip getirmeyi unutmuş­tu
Bu yüzden kuşağını çıkardı, ikiye yırttı ve birini ba­basının semerine çantayı
bağlamakta kullandı, diğerini de kendine ayırdı. Bu olaydan sonra ona «iki
kuşaklı» adı ve­rildi.

Ebu Bekir (r.),
Peygamber (s.a.v.)’e develerin en iyi­sine binmesi için verdiğinde, O: «Ben
benim olmayan de­veyle gitmem» dedi. Ebu Bekir: «Fakat o senin, ey Allah’­ın
Rasulü» dedi. “Hayır» dedi Peygamber (s.a.v.), «Onun için kaç para
ödertin?» Ebu Bekir söyledi, Peygamber (s.a.v.) «Deveyi o fiyattan alıyorum»
dedi. Peygamber (s.a.v.) daha önce birçok kez ondan hediye kabul ettiği halde,
bu özel bir durum olduğu için Ebu Bekir (r.) he­diye etmekte ısrar etmedi. Bu
durum Rasulün hicretiydi, Al­lah rızası için yurdundan tüm bağlarını
koparmasıydı. Bu nedenle hicret, yani yaptığı fedakârlık, sadece kendinin ol­malı
ve başkalarıyla paylaşılmamalıydı. Bu olayın bir par­çası olduğu için binek de
kendinin olmalıydı. Hicret ettiği sırada aldığı devenin adı Kesva’ idi ve o
günden sonra en sevdiği devesi olarak kaldı.

Rehberleri onlan
Mekke’den biraz doğuya, biraz güne­ye doğru götürdü, sonunda Kızıl Deniz’e
ulaştılar. Yesrib, Mekke’nin kuzeyindeydi, fakat sadece o noktadan kuzeye
yönelebilirlerdi. Sahil yolu kuzey batıya gidiyordu. Birkaç gün bu yolu takip
ettiler. îlk akşamlarından birinde, Nabi çölünde su ararken Rabiul-Evvel
ay’ının hilalini gördüler. Peygamber (s.a.v.) yem Ay’ı görünce: «Ey iyilik ve
reh­berlik hilâli, imanım seni Yaratana’dır»[1].

Bir sabah, karşı
taraftan küçük bir kervanın geldiğini görerek şaşırdılar ve korktular. Fakat
onun, devesine yük­lediği elbise ve diğer ticari eşyalarla Suriye’den dönen,
Ebu Bekir’in kuzeni Talha olduğunu görünce, şaşkınlıkları se­vince dönüştü.
Talha, gelirken Yesrib’e uğramıştı, malla­rını Mekke’de satar-satmaz hemen geri
dönmeyi düşünü­yordu. Yesrib’de Peygamber (s.a.v.)’in gelişinin büyük bir
merakla beklendiğini haber verdi ve veda etmeden önce onlara, zengin
Kureyşlilere satmayı planladığı beyaz Su­riye elbiseleri hediye etti.

Talha’yla karşılaştıktan
kısa bir süre sonra kuzeye doğru yöneldiler, sahilin biraz içinden ilerleyerek
kuzey doğuya döndüler; artık yönleri direkt olarak Yesrib’e dö­nüktü.
Yolculuğun belli bir zamanında Peygamber vahiy geldi.-

«Hiç şüphesiz, sana
Kuranı farz kılan, seni dönülecek yere elbette döndürecektir» (Kasas: 85).

Mağaradan
ayrılışlarının onikinci günü, şafakta Akik ovasına vardılar ve diğer taraftaki
tepeye tırmandılar. Te­penin en yüksek yerine ulaşmadan önce güneş yükseldi ve
sıcak artmaya başladı. Diğer günlerde sıcağın en yüksek dereceye ulaştığı
zamanlarda dinleniyor, yolculuk etmiyor­lardı. Fakat bu son tepeyi, durmadan
aşmaya karar verdiler. Tepeye ulaşıp vadiyi gördüklerinde ise durmak
istemediler. Peygamber (s.a.v.)’in rüyasında gördüğü «İki grup kara kaya yığını
arasındaki suyu bol yer» önlerinde uzanıyordu. Koyu yeşil hurma bahçeleri ve
açık yeşil bos­tanlar, bulundukları noktadan yürüyerek üç mil aşağıda gözler
önüne serilmişti.    ,

Yeşilliğin en yakın
noktası, hicret edenlerin ilk durağı olan ve bazılarının hâlâ orada bulunduğu
Küba idi. Pey­gamber Cs.a.v.) rehbere: «Bizi Kuba’daki Beni Amr’a gö­tür, şehre
götürme» dedi. Vadinin en kalabalık yerleşim merkezi bu adla (şehir) tanınırdı.
O zamandan sonra bu şehir tüm Arabistan’da ve her yerde el-Medina, Medine
olarak anılmaya başlandı.

Günlerce önce,
Mekke’de Peygamber (s.a.v.)’in kaybol­duğu ve onu bulana verilecek ödülün
haberi vahaya ulaş­mıştı. Kübalılar, onun gelme vakti geciktiği için her gün
bekliyorlardı. Bu yüzden her sabah, namazdan sonra Beni Amir’den birkaç adam,
başka kabilelerden adamlarla ve Mekke’den hicret eden fakat henüz Medine’ye
girmemiş olan muhacirlerden bir kısmıyla yola çıkıyor ve onu arı­yorlardı.
Tarlaları, hurma bahçelerini geçip kayalık böl­geye varıyorlar ve sıcak
bastırana dek yolu gözlüyorlar, daha sonra tekrar evlerine dönüyorlardı. O
sabah da git­mişler, fakat dört yolcu kayalıklardan inmeye başladığın­da geri
dönmüşlerdi. Artık gözler bekleyişle o yöne bak­mıyordu; fakat Peygamber
(s.a.v.) ve Ebu Bekir (r.)’in ye­ni, beyaz elbiseleri, arkadaki mavimsi kaya
zemininde da­ha da belirginleşerek, güneşten parlıyordu. O sırada evi­nin
çatısında olan bir yahudi onları gördü. Onların kim olduğunu hemen anladı,
çünkü Kuba’lı yahudiler, komşu­larının neden her sabah şehrin dışına çıkıp
birşeyler araş­tırdığım sormuşlar ve nedenini öğrenmişlerdi. Bu yüzden yüksek
sesle bağırdı: «Kayle’nin oğulları, o geldi, o geldi!» Çağrıyı duyan çocuk,
kadın ve adamlar evlerinden fırla­dılar. Bir kez daha yeşillikten geçip
kayalığa doğru gitti ler. Fakat fazla ilerlemelerine gerek yoktu. Çünkü o za­mana
kadar yolcular ilk hurma bahçesinin yanma ulaş- . O, her yönüyle coşku dolu bir
öğlendi. Peygamber (silv.) onlara şöyle hitap etti* «Ey insanlar, birbirinizi
ba nşla selamlayın, açları doyurun; akrabalık bağlarına saygı gösterin, herkes
uyurken namaz kılın. Böylece selam için­de Cennet’e gireceksiniz»[2]

Peygamber (s.a.v.)’tn
daha önce Hamza (r.) ve Zeyd (r,)’i de misafir eden yaşlı bir Küba’iı olan
Gülsüm’ün evin­de kalmasına karar verildi. Gülsüm’ün kabilesi olan Beni Aznr,
Evs’üî bir koluna mensubtu. Bu yüzden, iki Yesrib’li kabilenin de
misafirperverliği paylaşması için Ebu Bekir, Medine’ye biraz daha yakın olan
Sunh köyündeki bir Haz-reçli de kaldı. Bir veya iki gün sonra AH (rJ, Mekke’den
geldi ve Peygamber (s.a.v.)’in kaldığı evde misafir oldu Emanet edilen mallan
sahiplerine geri vermesi üç gününü almıştı.

Peygamber (s.a.v.)’i
selamlamaya pek çok kişi geliyor­du. Bunların arasında iyi niyetten değil
meraktan geler Medine’li yahudüer de vardı. Fakat üçüncü veya ikinci ak­şam,
görünüşü diğerlerinden, farklı olan ve ne araba ne de yahudiye benzemeyen bir
adam geldi. Adı Selman olan bu adam, İsfahan’a yakın Ceyy köyünden, Iran’h
ateşe ta­pan bir ailenin çocuğuydu, fakat çok gençken hıristiyan ol­muş ve Suriye’ye
gitmişti. Orada bir aziz rahibe bağlan­mıştı: bu rahip ölüm döşeğinde ona
kendisi gibi yaşlı fa­kat çok iyi bir adam olan Musul rahibine gitmesini söyle­mişti.
Selman Irak’ın kuzeyine doğru yola koyulmuştu. Bu onun için bir dizi yaşlı
hıristiyan rahibe bağlanmanın baş­langıcını oluşturuyordu. Bu rahiplerin
sonuncusu, yine ölüm döşeğinde ona bir peygamberin gelmek üzere oldu-ğuûü
söylemişti; -O, İbrahim’in dini ile gönderilecek ve Arabistan’da ortaya
çıkacak, kendi yurdundan hicret edip iki kaya yığını arasındaki hurma
ağaçlarıyla dolu ülkeye gidecek. Onun belirtileri şunlardır: Hediye kabul
edece!; fakat sadaka olarak verileni almayacak; ve iki kürek ke­miği   arasında Peygamberlik   mührü  
olacaktır».   Selman. peygamber
(s.a.v.) ‘in memleketine gitmeye karar vermiş ve Kalk kabilesinden tüccarlara,
kendisini Arabistan’a götür­meleri için ödemede bulunmuştu. Fakat Kızıl
Deniz’in ku­zeyindeki Akabe Körfezi’nin yakınında yer alan Vadi’I-Ku-ra’ya
geldiklerinde tüccarlar onu bir yahudiye köle ola­rak satmışlardı. O,
Vadi’l-Kura’daki hurma ağaçlarını gö­rünce beklediği yerin burası olduğunu
zannetmişti, fakat yine de şüphe içindeydi. Kısa bir süre sonra yahudi onu,
Medine’deki Beni Kurayza kabilesinden olan kuzenine sat­mıştı. Selman,
Medine’yi görür görmez, Peygamber (s.a.v.) ‘-in hicret edeceği yerin burası
olduğunu anlamıştı.

Selman’m yeni
sahibinin Küba’da da bir kuzeni vardı; ve Peygamber (s.a.v.)’in vardığı
haberini bu yahudi Me­dine’ye getirmişti. Yahudi kuzenini bir hurma ağacının al­tında
oturur buldu, ağacın üstünde çalışan Selman ada­mın şöyle dediğini duydv :
«Allah Kayle oğullarının be­lâsını versin! Onlar şimcıi de Küba’da Mekke’den
gelen bir adamın etrafında toplandılar. Onun bir Peygamber ol­duğuna
inanıyorlar». Bu son sözler, Selman’ın ümitlerinin gerçekleştiğini
gösteriyordu. Selman o kadar heyecanlan­mıştı ki bütün vücudu titriyordu.
Ağaçtan düşeceğinden korktu ve aşağı indi; yahudiye peygamberle ilgili sorular
sormaya başladı. Fakat sahibi ona kızdı ve ağaca çıkıp ça­lışmasını emretti. Selman
o akşam yanma biriktirdiği bir parça yiyeceği alarak kaçtı ve Küba’ya gitti.
Peygamber (s,a.v.) eski ve yeni sahabeleriyle oturuyordu. Selman, onun
Peygamber (s.a.v.) olduğundan emindi, fakat bununla bir­likte yaklaştı ve
elindeki yiyeceği bir sadaka olarak ver­diğini söyleyerek onlara uzattı.
Peygamber (s.a.v.) arka­daşlarına yemelerim söyledi, fakat kendisi yemedi.
Selman bir gün Peygamberlik mührünü görmeyi ümit ediyordu, fakat şimdilik
Peygamber (s.a.v.) ‘i görmek ve söyledikleri­ni duymak yeterliydi. Medine’ye
sevinç ve şükür içinde döndü.

40.   Yenî Yuva

Cami’in bitirilmesine
yakın Peygamber (s.a.v.), cami­nin doğu duvarına bitişik iki oda yapılması için
emir ver­di. Biri hanımı Şevde (r.), diğeri de nişanlısı Aişe (r.) için­di.
Binanın yapımı toplam yedi ay sürmüştü, Peygamber (s.alv.) bu süre içinde Ebu Eyyub
(r.)’un evinde kaldı. Sevde’nin evi bitmek üzere ilçen, Zeyd (r.)’i, zevcesi
Sevde’yi. kızları Ümmü Gülsüm Cr.) ve Fatuna tr.)*yı Medine’ye ge­tirmesi için
Mekke’ye gönderdi. Ebu Bekir (r.) de oğlu Ab­dullah’a, Ümmü Rûmân, Esma ve
Aişe’yi getirmesi için haber gönderdi. Zeyd kendi karısı Ümmü Eymen ve küçük
oğullan Üsame’yi de beraberinde getirdi. Talha tüm taşı­nabilir mallarını elden
çıkarmıştı, bu yüzden o da Zeyö’le beraber Medine’ye geldi, henüz yeni hicret
ediyordu. Bu partinin gelişinden kısa bir süre sonra Ebu Bekir (r.) kızı
Esma’yı annesi Safiye ile birlikte birkaç aydan beri Me­dine’de olan Zübeyr’le
evlendirdi. Ebu Bekir’in kız kar­deşi Kureybe, yaşlı ve kör olan babaları Ebu
Kuhafe’ye bakmak için Mekke’de kalmıştı. Kureybe’nin aksine, ba­bası henüz
müslüman olmamıştı.

Peygamber <s.a.v.)
Zeyd’in Ümmü Eymen (r.)’den baş­ka, kendi yaşında ikinci bir eş almasını uygun
gördü ve Cahş’m oğlu Abdullah’tan güzel kızı ZeynebU istedi. İlk önceleri
Zeynep İsteksizdi, bunun için bir sürü geçerli ne­deni de vardı. Zeyneb bir
Kureyş’Uydİ, Fakat bu sebebi öne sürmesi inandırıcı olmadı. îki taraftan» saf
Kureysli olan annesi Umeyme, Esed’ii bir adamla evlenmişti, Zeyd’in Kureyş
kabilesine evlat edinildiği hesaba katılmazsa, onun ailesinin kabileler: olan
Beni Kalk ve Beni Tayy, Beni Esed’e göre daha aşağı bir statüdeydi. Zeynep,
Zeyd’le evlenme­sini Peygamber (s.a.v.)’in istediğini anlayınca, razı oldu, ve
evlilik meydana geldi. O sıralarda kardeşi Hamne de Mus’ab’la evlenmişti.
Bundan kısa bir süre sonra Zeyneb’in annesi Umeyme Medine’ye geldi ve Peygamber
(s.a.v.)’e biat etti.

Peygamber (s.a.v.) ve
kızları, Şevde ile birlikte yeni yapılan evde oturmaya başladılar. Bundan bir
ya da iki ay sonra Aişe’rdn de artık evlenmesi gerektiği kararına vardılar. O
sıralarda Aişe (r.), güzelliği göze çarpan do­kuz yaşlarında bir çocuktu.
Güzelliği anne ve babasından kaynaklanıyordu. Kureyşliler babasına, yüzü güzel
oldu­ğu için Atik derlerdi[1].
Annesi hakkında ise Peygamber (s.a.v.) şöyle derdi: «Kim Cennet’teki büyük
gözlü Huri kızlarım görmek isterse, Ümmü Rûmân (r.)’a baksın.*[2]
Peygamber (s.a.v.) uzun süreden beri Aişe’ye çok yakın­dı. Aişe (r.), Peygamber
(s.a.v.}’le babasının Medine’ye hic­ret edip, kendisinin annesi ile birlikte
Mekke’de kaldığı birkaç ay dışında, onu hergün görmeye alışmıştı. Küçük ya­şından
beri O, anne ve babasının Muhammed (s.a.v.)’e, hiç kimseye göstermedikleri
sevgi ve saygıyı gösterdiklerini farkediyordu. Ona bunun nedenleri de
anlatılmıştı: O, Al­lah’ın Basulü idi, düzenli olarak Cebrail’le ilişki
içindeydi ve O, semaya yükselip tekrar yeryüzüne döndüğü için in sanlar
arasında seçkin bir adamdı. Onun görünüşü bile bu yükselişi gösteriyor ve
Cennet zevklerinden birşeyler İletiyordu.’ Onun mucize dokunuşunda bu zevk elle
tutu­lur hale geliyordu. Herkes sıcaktan bayılırken onun elleri «kardan daha
serin ve miskten daha güzel kokulu»[3] o1
yordu. Bunun  yanısıra O,  sanki 
ölümsüzmüş gibi  yaşını göstermezdi.
Gözleri parlaklığından birşey kaybetmemişti. Siyah saçları ve sakalı hâlâ
gençliğin izini taşıyordu. Be­deni ise, Fil Yılından sonra geçen elli üç yıjın.
sadece yarı­sını yaşamış bir adam olduğunu gösterecek kadar zinde görünüyordu.

Düğün için bir takım
hazırlıklar yapıldı. Fakat bun­lar, Aişe’ye eşsiz ve büyük bir an yaşadığını
hissettirecek denli büyük değildi. Evden ayrılmasından kısa bir süre önce Aişe
bahçeye kaçmış ve bir arkadaşıyla oynamaya dalmıştı. Kendisi bu olayı şöyle
anlatıyor: «Bir tahtere­vallinin üzerinde oynuyordum, uzun saçlarım darmadağı­nık
olmuştu. Geldiler, beni alıp götürdüler ve hazırladı­lar.»[4].

Ebu Bekir (r.),
Bahreyn’den kırmızı, ince çizgili bir kumaş almışta. Bundan Aişe (r.)’ye düğün
elbisesi diktiler. Bu elbiseyi giydirdiler, annesi onu elinden tutup, dışında
Ensar’dan bazı kadınların beklediği yeni evine götürdü. Onu şöyle selamladılar:
Mutluluk ve iyilik dileğiyle -her şey iyi olsun». Daha sonra onu Peygamber
.(s.a.v.)’İn ya­nma götürdüler. Kadınlar onun saçlarını tarayıp, takılar­la
süslerken, Peygamber (s.a.v.) ayakta onları gülümseye­rek seyretti. Diğer düğünlerinin
aksine bu düğünde yemek vermedi. Tören mümkün olduğu kadar sadeydi. Bir kâse
süt getirilmişti. Peygamber (s.a,v.) kendisi içtikten sonra Kaseyi Aişe’ye
uzattı. O, utanarak reddetti, fakat Peygamber (s.a.v.) ısrar edince İçti ve
kaseyi yanında otu­ran kardeşi Esma’ya uzattı. Orada bulunanların hepsi de
sütten içtiler. Daha sonra, gelin ve damadı yalnız bırakarak hepsi evlerine’
gittiler.

Son üç yıl boyunca,
Aişe’nin arkadaşlarının gelip Ebu Bekir’in avlusunda oynamadıkları çok az gün
vardı. Aişe (r.)’nin Peygamber (s.a.v.)’in evine taşınması bu durumu
değiştirmedi. Artık arkadaşları hergün onu yeni evinde zi­yaret ediyorlardı.
Bunlardan bir kısmı kendisi gibi aile­siyle Mekke’de hicret edenler, bir kısmı
ise Medine’de edindiği yeni arkadaşlardan oluşuyordu. Aişe CrJ şöyle anla­tıyor:
«Ben, arkadaşlarımla beraber bebeklerimle oynar­dım. O sırada Peygamber
Cs.a.v.) gelirdi. Onu görünce ar­kadaşlarım kaçışırlardı. Fakat Peygamber
(s.a.v.} onları, ben onlarla beraber olmak istediğim için geri getirirdi.»[5].
Bazen onlar kaçmaya fırsat bulamadan: «Olduğunuz yer­de kalın.»” derdi.
Çocukları sevdiği ve kızlarıyla oynama­ya alışık olduğu için bazan onlara
katılıp birlikte oyun oy­nardı. Oyuncakların ve bebeklerin bir çok rolleri
vardı. Aişe fr.) şöyle diyor: «Bir gün ben oyuncaklarımla oynarken Peygamber
(s.a.v.) içeri girdi ve: «Ey Aişe, bu hangi oyun?» dedi. Ben: «Süleyman’ın atları»
dedim. O da bana güldü.»[6] Fakat
bazen geldiğinde onları rahatsız etmenıpk için cübbesine bürünür beklerdi.

Aişe (rj’nin yaşamının
üzücü bir yanı da vardı. Yesrib, tüm Arabistan’da, belli bir mevsimde -yayılan
ateşli humma hastalığıyla tanınırdı. Bu, Özellikle vakaya yaban­cı olanları
yakalayan bir hastalıktı. Peygamber (s.a.v.) hum­maya yakalanmamıştı, fakat
onun en yakın arkadaşlar: -Ebu Bekir, azatlısı Amir (r.) ve Bilal ( hummaya tu­tulmuşlardı.
Bir sabah Aişe babasını ziyarete gitti ve uç adamı yan baygın halde yatarken
bulunca dehşete kapıl­dı. «Babacığım, nasılsın?» diye sordu. Fakat babası ceva­bını
dokuz yaşındaki bir kızın anlayabileceği seviyeye in-diremeyecek derecede
hastaydı. Bu yüzden iki mısrahk bir şiirle cevap verdi:

«Herkes her sabah
akrabalarına iyi günler diler,

Ve ölüm onun
ayakkabısının bağından daha yakındır».

Aişe babasının
sayıkladığını zannetti ve Amir’e döndü. Ölmese de ölüme çok yaklaşan Amir de
ona şiirle cevap verdi. O sırada Bilal hummadan kurtulmuştu, fakat hiçbir şey
yapacak gücü olmadığı için evin avlusunda yatıyor-

Buna rağmen, konuşacak
kadar gücü vardı, şu sözleri söyledi:

«Ah, geceleyin bir
daha uyuyabilecek iniyim?

Mekke dışında yetişen
sümbül ve kekiklerin arasında?

Mecenne[7]
sularından bir daha içip,

Şâme ve Tafîl[8] bir
daha görebilecek miyim?”

Aişe çek üzgün bir
şekilde eve döndü. «Ateşten, akıl­lan başlarından gitmiş bir halde
sayıklıyorlar» dedi. Pey­gamber (s.a.v.î, Aişe, anlamasa da çocuk hafızasıyla
on­ların söylediklerini kelimesi kelimesine tekrarlayınca ikna oldu. Ve şöyle
dua etti: «Allah’ım, Mekke’yi bize sevgili kıldığın gibi,. Medine’yi de bize
sevgili kıl, hatta daha da sevgili. Bize suyunu ve ekinlerini ver ve hummayı
bura­dan Mahya’ah[9] kadar uzaklaştır»[10]
Allah onun duasını kabul etti.

39.    AHENK
VE UYUŞMAZLIK

Peygamber (s.a.v.)
yeni aldığı bahçeye bir cami yapıl­masını istedi.. Kuba’daki gibi hemen yapıma
başladılar. Binanın çoğunu briketlerden yaptılar, fakat kuzeydeki du­varın,
yani Kudüs’e yönelik olan duvarın ortasındaki na­maz kılınan oyuğun iki
tarafına taş koydular. Bahçedeki hurmaları kestiler ve kerestelerini, hurma
dallarından olu­şan çatıya destek yapmakta kullandılar. Bahçenin hepsinin
üstünü kapatmadılar, büyük bir kısmı çatısızdı.

Peygamber Cs.a.v.)
Medine’li müslümanîara yardımcı­lar anlamına gelen Ensar, kendi yurdunu bırakıp
vadiye göç eden Kureyşlilere ve diğer kabilelerden müslümanîara da, göç edenler
anlamına gelen Muhacir adını verdi. Pey­gamber (s.a.v.) de dahil hepsi yapımda
çalıştılar. Çalış­tıkları sırada sürekli şu beyiti tekrarlıyorlardı:

«Alah’ım, Ahiret
gününden ‘başka iyi gün yoktur.

Ensar ve Muhacirine
yardım et».

Veya:

«Ahiret yurdundan
başka gerçek hayat yoktur

Allah’ım, Ensar ve
Muhacirine merhamet et».

Bu iki grubun bir
üçüncü ile güçlendirileceği ümit edi­liyordu. Sonunda Peygamber (s.a.v,),
Yahudilerle müslü-manlar arasında, iki grubu bir toplum haline getiren, fa­kat
dinlerinde serbest bırakan karşılıklı bir anlaşma, imzaladı. Müslümanlar ve
yahudiler eşit statülere sahip ola­caklardı. Eğer bir Yahudiye zarar verilirse,
ona hem müslûmanlar hem de yahudiler yardım edecekti. Aynı durum bir müslüman
için de sözkonusuydu. Putperestlere karşı bir tek topluluk olarak savaşacaklar
ve ne müslümanlar ne de yahudiler birbirlerinden ayrı banş yapamayacaklar­dı.
Eğer görüş farklılıkları, tartışmalar, anlaşmazlıklar or­taya çakarsa bu mesele
Resulullah s.a.v.) aracılığıyla Allah’a götürülecekti. Bununla birlikte,
anlaşma metninde Muhammed (s.a.v.)’e hep Allah’ın Rasulü olarak değinilmeşine
rağmen, yahudilerin normal olarak onun Allah’ın elçisi olduğunu kabul etmek
zorunda olduklarını ifade eden bir madde yoktu.

Yahudiler bu anlaşmayı
politik nedenlerden ötürü  kabul
etmişlerdi. Peygamber (s.a.v.) Medine’nin en güçlü ada­mı olmuştu ve gücü daha
da artacağa benziyordu. Kabui etmekten başka seçenekleri yoktu; fakat yine de
araların­dan çok azı Allah’ın yahudi olmayan bir peygamber gön­dereceğine
inanıyordu, ilk önceleri dışa karşı samimî gö­rünüyorlardı. Buna rağmen kendi
seçilmiş topluluklarının üstünlüğünün bilincindeydiler ve bu konuyu kendi arala­rında
konuşuyorlardı. Yeni dine karşı şüpheli tavırlarını gizli tutmalarına rağmen,
bu tavrı vahyin ilahî kaynağın­dan şüphe duyan Araplarla paylaşmaya hazırdılar.

İslam, Evs ve Hazreç
kabilelerinde hızla yayılmaya de­vam etti. Bazı mü’minler artık vadiye,
yahudilerin de an­laşmaya katılmasıyla ahenkli bir bütün olarak bakıyor­lardı.
Fakat vahy onları gizli uyuşmazlık ve ihanetlere kar­şı uyarmaya başladı. Bu
sıralarda, Kur’an’m en uzun sû­resi olan ve Fatiha’dan sonra ikinci sırayı alan
Bakara sü­resi indirilmeye başlandı. Sûre doğru yolda olanların ta­nımlanmasıyla
başlıyordu:

«Elif, Lâm, Mim. Bu
kendisinde şüphe olmayan, ntuttakiter (Allah’tan korkup sokmanlar) içinde kılavuz
olan bir kitaptır. Ki otar, gayba inanırlar, namazt dosdoğru kılarlar ve
kendilerine olarak perdfkterimizden infak ederler. Ve (yine) onlar, şarta
indirilene, senden önce indirilenlere iman ederler ve ahirete de ke­sin
bilgiyle inanırlar, işte bunlar, Rablerinden olan bir hidayet üzcredirler ve
kurtuluşa erenler de bunlardır».          
(Bakara: 2-5).

Bunun arkasından
Hakk’a karşı kör ve sağır olan müş­rikleri tanımladıktan sonra üçüncü bir grup
insandan bahsediliyordu :

«insanlardan öyleleri
vardır fet: ‘Biz Allah’a ve Ahiret gönüne intan ettik’ derler, oysa onlar
inanmış değildirler… îman edenlerle karşılaştıkları zaman ? «İman ettik»
derler. Şeytanlartyla haşhaşa kaldıklarında ise, derler kî: «Kuşku yok, sizinle
beraberiz. Biz (on­larla) yalnızca alay edicileriz». (Bakara: 8, 14).

Bunlar Evs ve Hazreç’ten
çeşitli samimiyetsizlik derece­sinde şüpheciler, kararsızlar ve ikiyüzlüler
(münafıklar) idi. Onların şeytanları ise, onlardaki bu şüphe tohumunu sürekli
besleyen inkarcılardı. Peygamber (s.a.v.) burada, Mekke’de hiç bir zaman
karşılaşmadığı bir olaya karşı uyarılıyordu. Orada müslüman olanların
samimiyetinden hiçbir zaman şüphe edilemezdi. Yeni dine girmelerinin se­bebi
sadece inanmaları ve samimiyetleriydi; çünkü yeni dine giriş dünyevi hayatla
ilgili insana birşeyler kazan­dırmıyor, belki de kayıplara uğratıyordu. Fakat
şimdi, Me­dine’de yeni dine girmenin sağlayacağı dünyevi yararlar vardı, hem de
bu yararlar sürekli artış yolundaydı. Müs­lüman safları arasında hiçbir
ikiyüzlünün bulunmadığı o günler artık geride kalmıştı.

Ayette değinilen
şeytanlardan bazıları yahudilerdi. Yi­ne aynı sûrede şöyle deniyordu:

«Kitap (İncil)
ehlinden çoğu, kendilerine gerçek (hak) apaçık belli olduktan sonra,
nefislerini (kuşatan) kıskançlıktan dolayt, ima­nınızdan sonra sizi küfre
döndürmek arzusunu duydular». (Baka­ra : 109).

Yahudiler Peygamber
ts.a.v.)’in gelişini ruhi ve ma­nevi aydınlanma için değil, Yesrib’de daha önce
sahip oldukları üstünlüğü tekrar ele geçirmek için sabırsızlıkla bekliyorlardı.
Fakat onların ümitlerinin tersine, gelen pey­gamber, İshak’in değil, İsmail’in
soyundandı. Bir Allah’a inanan bu peygamberin başarıları, ilahî kaynaktan
destek gördüğünü gösterecek şekilde çoğalıyordu. Yahudiler, onun gerçekten hak
Peygamber olmasından korktular ve bu yüz­den, onun gönderildiği topluluğa karşı
kıskançlık duyma­ya başladılar. Bununla birlikte yine de onun gerçek Pey­gamber
olmadığına kendi kendilerini ikna -ediyorlar ve başkalarına da onun semavî bir
elçi’nin Özelliklerini ta­şımadığım söylüyorlardı; «Muhammed (s.a.vj kendisine
gökten haber indirildiğini iddia ediyor, halbuki O daha devesinin nerde
olduğunu bilmiyor». Peygamber fs.a.vJ’in devesinin kaybolduğu bir gün-bir
yahudi bdyle demişti. Peygamber (s.a.v.) bunu duyunca şöyle dedi; «Ben ancak
Allah’ın bana bildirdiklerini bilirim. Şimdi O, bana göster­di: deve size
söylediğim gibi yuları ağaca bağlı duru­yor.»[1].
Ensar’dan bir grup adam gittiler ve deveyi onun söylediği yerde buldular.

Yahudilerin çoğu ilk
önceleri vadide iç savaşın sona ermesine neden olan bu birliğe sevinmişlerdi.
Bununla bir­likte vadide çatışma olmasından onların daha büyük çı­karları
oluyordu. Araplar arası bir çatışma, Arap olma­yanların değerini artırıyordu,
çünkü onlara müttefik ola­rak ihtiyaç duyuluyordu. Evs’le Hazreç’in birleşmesi
bir taraftan Ye”srib Araplanna büyük bir güç vermiş, diğer ta­raftan bu
tür müttefiklere duyulan ihtiyacı da ortadan kal­dırmıştı. Anlaşmaya giren
yahudilerin de bu güçten pay­lan olacaktı. Fakat bu, aynı zamanda, vadi
..dışındaki Arap­lara karşı açılan savaşta onlara zorunluluklar yükleyen bir
anlaşma idi. Henüz denemedikleri bu yerii yaşamda, on­lar için daha başka
tehlikeler de ortaya çıkarabilirdi. Oy­sa eski yaşamlarına alışmışlardı, bu
yüzden çoğu tekrar eski yaşamlarına dönmek istediler. Beni Kaynuka’li, Evs’le
Hazreç arasındaki anlaşmazlığı körüklemede usta bir po­litikacı olan yaşlı bir
yahudi, bu iki kabilenin birleşmesine çok kızmıştı. Bu yüzden sesi güzel olan
bir gence, Ensar toplu halde otururken, yanlarına gidip bir önceki İç sa­vaştan
(Buas) önce ve sonra, iki tarafın karşılıklı birbir­lerini suçlama ve aşağılama
için yazdığı şiirlerden bölüm­ler okumasını söyledi. Genç söylenenleri aynen
yaptı ve orada bulunanların hepsini geçmişe aktaran, büyük bir il­gi topladı.
Evs’liler kendi şiirlerini, Hazreçliler de kendi şiirlerini alkışladılar; daha
sonra bu iki taraf birbirine ba­ğırmaya, hakaret etmeye başladı. Sonunda:
«Silahlanan! Silahlanın!» sesleri yükseldi. Kayalıklara gidip tekrar sa­vaşmak
için yola çıktılar. Bu haberler Peygamber (s.a.v.î’e ulaştığında Peygamber
(s.a.v.) bütün muhacirleri topladı ve aceleyle çatışma yerine gitti: «Ey
müslürnanlar!» dedi ve sonra iki kez: «Allah, Allah” dedi. «Cahiliye
devrinde­ki gibi mi davranacaksınız?» diye devam etti, «Aranızda ol­mama,
Allah’ın sizi doğru yola ulaştırıp şereflendirmiş, böylece sizi putperest
adetlerden, küfürden korumuş ve kainlerinizi birleştirmiş olmasına rağmen hâlâ
bunu mu yapıyorsunuz?» Ensar, hata ettiklerini ve yoldan çıktıkla­rını kabul
ettiler. Ağlayarak birbirleriyle-kucaklaştılar ve Peygamber (s.a.v.)’le
birlikte, onun sözlerini dinlemek ve itaat etmek üzere Medine’ye döndüler[2].

Mü’minler topluluğunu
daha çok birbirine bağlamak istediği için Peygamber (s.a.v.), Ensar İle
Muhacirler ara­sında kardeşlik kurumunu ortaya koydu. Böylece Ensar’-dan
herbiri, kendisine diğer Ensar’m tümünden daha ya­kın bir Muhacir kardeşe,
Muhacirlerden her biri de ken­disine diğer Muhacirlerin tümünden daha yakın bir
Ensar kardeşe sahip oluyordu. Fakat Peygamber {s.a.v.) kendi­sini ve ailesini
bundan ayrı tuttu, çünkü Ensar’dan birini diğerine tercih edip kendisine kardeş
seçmek çok zor bir iti. Bu yüzden Ali Cr.) ‘nin elini tuttu ve: «Bu benim kar­deşimdir»
dedi. Hamza <r.) ile de Zeyd (r.)’i kardeş yaptı.

İslâm’ın en büyük
düşmanlarından ikisi, babaları tara­fından biri Hazreç’li, biri Evs’li anne
tarafından ise kuzen

olan ve kabilelerinde
büyük nüfuza sahip olan iki adamdı. Evs’li Ebu Amir’e, tüy bir elbise giydiği
ve ara-sira inziva­ya çekildiği için bazan «Rahip» derlerdi. Ebu Amir, İbra­him’in
dinine bağlı olduğunu söylerdi; bu şekilde Yesribler arasında prestij ve dinî
otorite kazanmıştı. Peygam­ber (s.a.v.) Medine’ye geldiğinde, Ebu Amir ona
gitmiş ve yeni dinle ilgili sorular sormuştu. Peygamber (s.a.v.) ona bu vahyin,
İbrahim’in dininin (Bakara: 135) devamı oldu­ğunu anlatan bir âyetle cevap
verdi. Ebu Amir: «Fakat ben o dine bağlıyım» dedi ve inkârda direnerek, Peygam­ber
(s.a.v.)’i İbrahim’in dinini yalanladığını ve bozduğu­nu iddia ederek suçladı.
Peygamber (s.a.v.) : «Hayır, ben onu bozmadım, temiz ve pak olarak getirdim»
dedi. Ebu Amir: «Allah yalancıyı yalnız bir sürgün olarak öldürsün» dedi. Buna
karşı Peygamber (s.a.v.) şu cevabı verdi; -öy­le olsun! Allah O söylediğini
yalancının üzerine döndür­sün»[3]

Ebu Amir daha sonra
otoritesinin gittikçe azaldığını farketti. Oğlu Hanzala’nın da müslüman olup,
Peygamber (s.a.v.)’e bağlanmasıyla prestiji daha da azaldı. Bundan, kı­sa bir
süre sonra, zaten çok az olan -on kişi- adamlarını toplayıp Mekke’ye gitti. Bu
onun kendi kendine uyguladığı sürgünün başlangıcıydı.

Onun kuzeni olan
Hazreç’li Abdulah İbn Ubey de, Pey­gamber (s.a.v.)’in gelişine sevinmemişti.
Onun gelişiyle Ab­dulah fbn Ubey’in politik otoritesi sarsıldı; oğlu Abdullah
ve kızı Cemile’nin de Peygamber (s.a.v.)’e tabi olduğunu görünce daha çok
sinirlendi. Fakat Ebu Amir’in aksine İbn Ubey, yeni gelen adamın etkisinin er
geç söneceğini dü­şünerek bekliyordu. O sırada uyguladığı politika karşı çık­mamaktı,
fakat bazen buna rağmen duygularını ele veri­yordu.

Hazreç’in ileri
gelenlerinden biri olan Sa’d İbn Muaz (r.)’ın hastalanması üzerine Peygamber
(s.a.v.) onu ziya­rete gitmişti. Vadideki bütün zengin adamlar evlerini kale şeklinde
yaparlardı. Peygamber (s.a.v.) Sa’d’ı ziyarete gi­derken, bahçe duvarının
önünde çevresinde diğer Hazreç-lilerle oturan Abdullah tbn Ubey’in evinin
(Muzahem) önünden geçiyordu. Bahçe duvarının dışında bineğinden indi ve ona
selam verdikten sonra    aralarında         biraz oturup onlara Kur’an okumak ve
İslam’ı anlatmak istedi. Fakat tam anlatmaya başlayacağı sırada Abdullah îbn
Ubey ona döndü ve şöyle dedi: «Senin anlatacakların ger­çekse, hiçbir şey
onlardan daha iyi olamaz. O halde evde, kendi evinde otur. Sana gelenlere
anlat. Fakâtt sana gel­meyeni konuşmalarınla rahatsız etme ve istemediği halde
topluluğuna girme». «Hayır» dedi bir ses, «bize onu anlat, topluluklarımıza,
mahallelerimize ve evlerimize gir. Çün­kü biz onu seviyoruz, Allah bize
merhamet etti ve bizi doğ­ru yola ulaşıtrdı». Konuşan Abdullah Îbn Ubey’in her
za­man için kendisine güvenebileceğini düşündüğü bir adam olan Abdullah îbn
Revaha idi. Hayal kırıklığına uğrayan lider tîbn Ubey), suratını asarak,
arkadaşları tarafından terkedilen bir adamın yenilmeye mahkûm olduğunu anla­tan
bir beyit okudu. Artık karşı koymanın anlamsız oldu­ğunu anlamıştı. Peygamber
(s.a.v.) ise Abdullah’ın tamir edici çabalarına rağmen çok üzgün bir şekilde
yoluna de­vam etti. Hasta adamın evine vardığında reddedilmenin üzüntü izleri
hâlâ yüzünden okunuyordu. Sa’d hemen onu üzen meselenin ne olduğunu sordu.
Peygamber (s.a.v.) Ab­dullah îbn Ubey’in küfrünün üzülmesine sebep olduğunu
söylediğinde Sa’d: «Ey Allah’ın Rasulü, ona nazik davran, çünkü Allah seni bize
verene delç biz ona taç giydirip, onu kral yapmayı tasarlıyorduk. Şimdi o kendi
krallığını se­nin çaldığını sanıyor» dedi.

Peygamber (s.a.v.) bu
sözleri hiç unutmadı, îbn Ubey’e gelince O, bir zamanlar çok büyük olan
prestijinin gün geçtikçe azaldığını ve İslam’a girmezse tamamen yok ola­cağını
anladı. Diğer taraftan islam’ı sözde kabul etmiş görünmesi onun otoritesini
güçlendirirdi; çünkü Araplar, büyük bir sebep olmadıkça eski anlaşma bağlarını
kopar­ın azlardı. Bu yüzden kısa bir süre  
sonra  islam’a   girdi.

Normal olarak
Peygamber Cs.a.v.)*e Mat etmesine ve na­mazlara devam etmesine rağmen,
mü’minler ondan hiçbir zaman emin olmadılar. Şüphe duydukları başka kişiler de
vardı, fakat İbn Ubey farklı biriydi. Onun etkisiyle sami­mî olmaksızın yeni
dine girdiğini açıklayan grup gittikçe artıyor, bu da onun tehlikesini
artırıyordu.

Caminin henüz yapım
halinde olduğu ilk aylardan bi­rinde cemaat büyük bir kayıpla karşılaştı:
Vadide Peygam­ber (s.a.vj’e ilk biat eden adam olan Es’ad Ölmüştü. O, iki Akabe
biati arasında Mus’ab’a ev sahipliği yapmışta Peygamber (s.a.v.) şöyle dedi:
«Yahudiler ve Arap ikiyüz­lüler benim hakkımda şöyle diyecekler: ‘Eğer o
gerçekten peygamber olsaydı arkadaşı ölmezdi. Halbuki ben Allah’­ın isteği
dışında ne kendime, ne de arkadaşım için birşey dileyemem».

Belki de Esad’m cenaze
töreninde Selman’la Peygam­ber (s.a.v.) ikinci defa karşılaştılar, çünkü
sonraki yıllar­da Selman bu olayı şöyle anlatıyor  «Allah’ın Rasulü, Ba­ki El-Garkad’da[4] iken
yanma gittim; orada bir arkadaşının tabutu başındaydı». Selman Peygamber
(s.a.v.)’in oraya ge­leceğini biliyordu, bu yüzden zamanında oraya ulaşabil­mek
için işini bıraktı ve Peygamber (s.a.v.)’i Ensar ve Mu­hacirlerden bir grupla
oturur buldu. Onu selamladım» de­di Selman, «daha sonra Peygamberlik mührünü
görme ümidiyle arkasına dolandım. Benim isteğimi anladı. Cüb-besini sıyırarak
sırtını açtı. Hocamın -bana anlattığı şekil­de mührü gördüm. Eğildim, mührü
Öptüm ve ağladım. Son­ra Peygamber (s.a.v.) bana yanma gelmemi söyledi. Önü­ne
oturdum, ve başımdan geçenleri anlattım. Hikâyemi ar­kadaşlarının da
dinlemesini istedi. Daha sonra müslüman oldum.»[5]
Selman bir köle olduğu için Beni Kuray’zalılar arasında yaşıyor ve çok sıkı
.çalıştırılıyordu. Bu yüzden, bu olaydan sonraki dört yıl boyunca müslümanlarla
çok az ilişki kurabildi.

Ehli Kitap’tan İslama
giren diğer bir adam da Beni Kaynuka’mn dini lideri Hüseyin İbn Selâm idi.-îbn
Selâm (r.) gizlice Peygamber (s.a.v.)’e gelmiş ve biat etmişti. Bu­nun üzerine
Peygamber (s.a.v.) ona Abdullah ismini ver­mişti. Abdullah, halkının kendisinin
müslüman olduğunu duymadan önce, onlara kendi konumu hakkında sorular
sorulmasını önerdi. Peygamber (s.a.v.) onun evine gitti ve Beni Kaynuka’mn
ileri gelenlerini eve çağırdı. Onlara İbn Selâm’m onlar arasındaki konumunu
sordu. Beni Kaynu-kalılar: «O bizim başkanımız ve başkanımızın oğlu; o bi­zim
hahamımız ve en bilgili adamımızdır» diye cevap ver­diler. Abdullah ortaya çıktı
ve onlara: «Ey Yahudiler, Allah’tan korkun ve O’nun size gönderdiği şeyi kabul
edin Çünkü siz bu adamın Allah’ın Rasulü olduğunu biliyor­sunuz» dedi. Daha
sonra kendisinin ve ailesinin Müslü­man olduğunu açıkladı. Bunun üzerine halk,
o.nun, daha önce tasdikledikleri konumunu reddettiler.

îslâm, artık vahada
tüm teşkilatıyla yerleşmişti. Vahy zekât vermeyi, Ramazan ayında oruç tutmayı
farz kılmış, helâller ve haramları belirlemişti. Günde beş vakit namaz cemaatle
kılmıyordu. Her namaz vakti müslümanlar yap­tıkları mescidin önünde
toplanıyorlardı. Herkes namaz vaktini gökte güneşin konumuna, onun doğu
ufkundaki ilk ışıklarına veya batıda güneşin batış şekline göre belirliyordu.
Fakat kişiler farklı farklı vakitler belirleyebiliyor-du. Bu yüzden Peygamber
(s.a.v,), namaz vakti geldiğinde müslümanları namaza çağıracak bir alete
ihtiyaç duydu. İlk anda aklına yahudilerin borusu gibi boru öttürecek bir adam
tayin etmek geldi. Sonradan fikrini değiştirdi ve o zamanki Hristiyanların
kullandığı nakus adı verilen tah­ta çan kullanmaya karar verdi. Fakat bu iki
aleti de hiç bir zaman kullanmadılar. Çünkü, İkinci Akabe’de biat eden bir
Hazreç’Ii Abdullah îbn Zeyd (r.), bir rüya görmüş ve onu ertesi gün Peygamber
(s.a.v.)’e anlatmıştı: «Üstünde iki parça kumaştan yeşil elbiseli bir adam
yanımdan geç­ti, elinde bir nakus vardı. Ben: «Ey Allah’ın kulu, o naku-su bana
satar mısın?» dedim. ‘Onunla ne yapacaksın?’ diye sordu. ‘Onunla insanları
namaza çağıracağız?’ dedim. ‘Sana bundan daha iyi bir yol göstereyim mi?’ Ben:
«Ne­dir o yol?» diye sordum. Adam: Allahu Ekber, Allah Bü­yüktür, demelisin’
dedi. Ve bu ibareyi dört kez tekrarla­dı. Sonra ikişer kere de aşağıdakileri
okudu: «Allah’tan başka ilah olmadığına şehadet ederim, Muhammed’in Al­lah’ın
Basulü olduğuna şehadet ederim, Haydi namaza. Haydi kurtuluşa, Allah Büyüktür’.
Daha sonra bir kez Al­lah’tan başka gühah yoktur» dedi».

Peygamber (s.a.v.)
bunun hak bir rüya olduğunu söy­ledi. Abdullah îbn Zeyd (r.)’den, sesi çok
güzel olan Bi­lal (t.)’e rüyasında duyduğu sözlerin aynısını öğretmesini
istedi. Camiye yakın en yüksek evlerden biri Neccar ka­bilesinden bir düğünde
ellerini yukarı kaldırır ve şöy­le dua*ederdi: Allah’ım, Sana hamdediyorum ve
Kureyş’m müslüman olması için senden onlara yardım etmen; isti­yorum. Daha
sonra ayağa kalkar ve ezan okurdu. kadına aitti. Bilâl fr.) oraya her gün
şafaK-tan önce gelir ve şafağın ilk ışıklarını beklerdi. Doğuda ilk solgun
ışığı gör

38.  
Medine’ye Giriş

Peygamber, vahaya 27
Eylül (M.S.) 622, Pazartesi gü­nü vardı. Medine’lilerin Peygamber (s.a.v.)
Küba’ya geldi­ği için sabırsızlandıkları haberi geldi. Bu yüzden Peygam­ber
(s.a.v.) Küba’da üç gün kaldı. Ve ayrılmadan önce İs­lam’ın İlk camisinin
temelini attı. Cuma sabahı Küba’dan ayrıldı; o ve arkadaşları, onları bekleyen
Hazreç’li Beni Salim kabilesiyle namaz kılmak için Ramına ovasında dur­dular.
Bu, o zamandan itibaren yurdu olacak olan ülkede ilk kılınan Cuma namazıydı.
Beni en-Neccar’dan bir grup akrabası onu karşılamaya gelmişlerdi, bazı
Kuba’lılar ise onu geçirmek için yola çıkmışlardı. Cuma namazını kılan­ların
toplamı bunlarla birlikte yüzü buluyordu. Namazdan sonra Peygamber (s.a.v.)
Kesva’ya bindi, Ebu Bekir (r.J ve diğer Kureyş]iler de develerine bindiler ve
Medine’ye doğru yola çıktılar. Sağlarında ve sollarında, şeref koru­yucuları
olarak ve verdikleri koruma sözünün boş olma­dığım göstermeH istercesine Evs’li
ve Hazreç’li adamlar kılıçlarını çekmiş bir şekilde ilerliyorlardı. Bu kadar
coş­ku dolu bir gün daha görmemişlerdi: «Allah’ın Rasulü gel­di! Allah’ın
Rasulü geldi!», müjdesi, yolu kaplayan kadın­ların, çocukların ve erkeklerin
ağzında tekrarlanıyordu. Kesva, Medine’nin güneyindeki hurma ağaçlan ve bahçe­ler
arasından geçerken adımlarım yavaşlattı. Evler henüz çok az ve birbirinden
uzaktı; yavaş yavaş daha sık evlerin yeraldı yerleşim bölgelerine yaklaştılar,
Her evden şu da-

veti alıyordu: «Buraya
buyur ey Allah’ın Rasulü, çünkü seni ve diğerlerini koruma gücüne sahibiz».
Birçok kez adamlar, Kesva’nm ipini kendi evlerine doğru çektiler. Fa­kat
Peygamber (s.a.v.) her seferinde onları selamlayarak: «Bırakın istediği yere
gitsin, çünkü O Allah’ın emrindedir> diyordu.

Bir noktada sanki
deve. Peygamber (s.a.v.)’in en yakın akrabaları olan Hazreç’li Neccar
kabilesinin Adiy kolunun yaşadığı evlere doğru yöneldi. Fakat, deve, Peygamber
(s.a.v.) ‘in çocukken annesiyle birlikte kaldığı bu mahal­leden, tüm çağrılara
rağmen geçip gitti. Peygamber (s.a.v.) bu çağrılara da aynı cevabı verdi. Artık
Neccar’ın Benî Malik kolunun evlerine ulaşmışlardı. Birinci Akabe’den önce
kendisine biat eden altı kişiden ikisi Es’ad ve Avf, bu kabileye mensuptu.
Burada, Kesva yoldan döndü ve içinde hurma ağaçları ve bir yapının kalıntıları
bulunan bir bahçeye yöneldi. Bahçenin bir ucu bir zamanlar me­zarlık olarak
kullanılmıştı. Hurmaları kurutmak için ay­rılmış bir yer de vardı. Es’ad’ın
mescid olarak çitle çevir­diği yere doğru ilerledi ve onun önünde çöktü. Peygam­ber
{s.a.v.) onun yularını bıraktı, fakat inmedi, deve bir dakika sonra kalktı ve
tembelce yürümeye başladı. Fakat fazla uzaklaşmadı, geri döndü ve daha önce
çöktüğü ye­re gitti. Tekrar çöktü ve bu kez ayaklarını öne doğru yay­dı.
Peygamber (s.a.v.) indi ve: «înşaallah bu evimdir» de­di[1]

Daha sonra bu bahçenin
sahibinin kim olduğunu sor­du. Avf’ın kardeşi Mu’az, oranın Sehl ve Süheyl
adında iki yetime ait olduğunu söyledi. Çocuklar Es’ad’in vela­yeti
altındaydılar. Peygamber (s.a.v.) onları getirmelerini istedi. Fakat çocuklar
zaten oradaydılar ve hemen yanı­na gittiler. Peygamber (s.a.v.) onlara, bahçeyi
kendisine satıp satmayacaklarını ve satarlarsa ne kadar fiyat koya­caklarını
sordu. Onlar: «Hayır ey Allah’ın Rasulü, onu sa­na veriyoruz» dediler.
Peygamber (s.a.v.) bunu kabul et­ti)etmedi ve Es’ad’ın yardımıyla bir fiyat
belirledi   Bu sırada, yakında oturan Ebu
Eyyub  Halid   (r.), 
devenin  yukunu çözmüş ve evine
götürmüştü. Kabileden diğerleri de gelip Peygamber   Cs.a.v.)’e 
kendilerine misafir olması 
için  yal vardılar; fakat
Peygamber (s.a.v.)  onlara: «Bir adam. yu
kuyîe beraber olmalı» cevabını verdi. Ebu Eyyub (r.) ken­di  klanından ikinci Akabe’de ilk biat eden
adamdı   Ebu Eyyub  (r.) 
karısı ile birlikte evinin üst katma taşındı ve alt katı Peygamber
(s.a.v.)’e bıraktı. Es’ad da Kesva’yi yakın olan kendi bahçesine götürdü.

35. GÖÇLER

Peygamber (s.a.v.),
Mekke’deki müslümanları Yesrıb’e hicret etmeye teşvik ediyordu. Müslümanlardan
biri, daha önce oraya hicret etmişti. Ebu Talib’in ölümü, yeğeni Ebu Seleme’nin
koruyucusuz kalmasına neden olmuştu. Bu yüz­den Ebu Seleme, karısını ve küçük
oğullan Seleme’yi bir deveye bindirdi ve kendisi yürüyerek Yesrib’e yola çıktı.
Fakat Ümmü Seleme, Mahzum’un diğer kolundan, yani Beni el-Muğireden’di ve Ebu
Cehil’in kuzeni oluyordu. Aile­sinden bazıları onları takip ettiler ve devenin
ipini Efc Seleme’nin elinden aldılar. Ebu Seleme karşı çıkmanın an­lamsız
olduğunu bildiği için karısına onlarla birlikte git­mesini söyledi. Daha sonra
onu almak için bir yol bula­caktı. Fakat Mahzumlu’lann diğer kolu, yani Ebu
Seleme’­nin akrabaları bu olayı duyunca çok kızdılar ve çocuğun kendi
vesayetleri altında olması gerektiğini söylediler. Böy­lece tüm kabile onlara
merhamet edip, çocuk ve annesi­ni, Ebu Seleme’ye gönderene dek ayrı kaldılar.
Ümmü Se­leme yanında sadece Seleme ile birlikte deve ile yola çık­tı. Yaklaşık
altı mil sonra, o zaman henüz Müslüman olma­yan, Abdu’d-Dar kabilesinden Osman
îbn Talha ile karşı­laştılar o, yol boyunca çocukla annesine arkadaş oldu. Ebu
Seleme’nin, Yesrib’in en güney noktasında olan ve «iki grup kaya bloğundan»
birinin bulunduğu Küba’da olduğunu duymuşlardı. Hurma bahçelerini görünce
Osman, Ümmü Seleme’ye : «Kocan bu şehirde, selametle git.» dedi ve kendibi
tekrar Mekke’ye döndü. Ümmü Seleme onun bu yar­dımını hiç unutmadı ve onu
nazikliğinden dolayı hep öv­dü.

İkinci Akabe biatmdan
sonra Kureyşli müslümanlar yavaş yavaş hicret etmeye başladıl u*. İlk gidenler
arasın­da Peygamber (s.a.v.)’in kuzenlerinden bazıları, Cahş ve Umeyye’nin
oğullan ve kızları, Abdullah, kör olan kardeşi Ebu Ahmed ve Zeyneb ile Hanne
adında iki kızkardeşleri vardı. Onlarla birlikte, uzun yıllardan beri
Abdu’ş-Şems’in müttefiki olan bir çok Beni Esed’li de gitti. Hamza ve Zeyd bir
süre için eşlerini Mekke’de bırakıp gittiler. Fakat Os­man (r), Ruk iye (r.)’yi
ve Ömer fr ) de karısı Zeyneb’i, kjzları Hafsa ir.) ve oğullan Abdullah (r)’ı
yanma alarak gittiler. Hafsa’nın kocası Sehm kabilesinden Huneys de on­larla
bırliktevdi. Ebu Seleme’nîn üvey kardeşi Ebu Sabra, Süheyl’in kı/ı oian karısı
Ümmü Gülsümle birlikte git­mişti. Peygamber’in genç kuzenlerinden olan Tulayb
ve Zübeyr de gidenler arasındaydı.

Ebu Bekir ve Ali
dışında tüm müslümanlar hicret edin­ce, Ebu Bekir fr.) Peygamber (s av )’den
hicret etmek için istedi. Peygamber (s.a.v.) ona «Acele etme, belki Al­lah sana
bir arkadaş verir» dedi. Ebu Bekir (r.), Peygam­ber Cs.a.v.) ‘i beklemesi
gerektiğini anladı ve iki devesinin akasya yapraklanyla beslenmesi için
adamlarına emir verdi.

Kureyşliler hicret
edenleri durdurabilmek ıçm ellerin­den geleni yaptılar. Süheyl’in diğer kızı
da, daha önce Ha­beşistan’a gittiği gibi kocası Ebu Huzeyfe ile Yesrib’e git­mişti.
Fakat Süheyl, bu kez oğlu Abdullah’ı kaçırmamak içm gözünü ondan ayırmıyordu.
Daha önce Habeşistan’a hicret eden, Sehm’lı lider As’ın oğlu Hişam’m başına da
aynı şey gelmişti. Kureyşliler tarafından Necaşi’yl muslu-inanlara karşı
kışkırtmak için gönderilen adam onun üvey kardeşi Amr’di; Hişam’m teyzesinin
oğlu Ömer, Yesrib’e birlikte gitmeyi planlamıştı. Mekke’den ayrı ayrı çıkacak­lar
ve şehrin on mil kadar kuzeyinde Edat dikenliğinde bu­luşacaklardı. Mahzun’lu
Ayyaş da onlarla yolculuk edecekti; fakat kararlaştırılan saatte Hişam gelmedi.
Bunun üze­rine kararlaştırdıkları üzere Hişam’ı beklemeden, Ömer ve ailesi
Ayyaş’la yola koyuldular. Hişam’ın babası ve kar­deşleri bu plânı öğrenmişler
ve onu zorla Mekke’de tut­muşlardı. Ona o kadar çok işkence etmişlerdi ki,
sonunda onu islam’dan döndüğünü açıklamaya ikna ettiler.

Ayyaş ise Ömer’le
birlikte Yesrib’e varmıştı. Fakat onun üvey kardeşleri Ebu Cehil ve Haris onu
takip ettiler ve annelerinin onu görene dek saçlarını taramamaya ve güneşin
altında oturmaya yemin ettiğini haber verdiler. Ayyaş buna çok üzüldü, fakat
Ömer ona: «Onlar seni di­ninden döndürmekten başka birşey istemiyorlar; çünkü
Al­lah’a andolsun ki eğer bitler anneni rahatsız ederse saçını tarar, güneş onu
kavurmaya başladığında ise gölgeye sı­ğınır» dedi. Fakat Ayyaş dinlemiyordu;
Mekke’ye dönüp annesinin yeminini bozması gerektiğine inanıyordu. Aynı zamanda
Mekke’de bıraktığı parasını da almak istiyordu. Fakat Ömer (r.)’den ayrıldıktan
kısa bir süre sonra Ebu CehiJ’ ve Haris ona saldırdılar, ellerini ve ayaklarını
bağ­layıp şehre bir esir gibi getirdiler: «Ey Mekke’liler, bizim kendi
akılsızlarımıza yaptığımızı, siz de kendinizinkilere yapın» diye bağırdılar.
Hi&am gibi Ayyaş da işkence so­nucu îslam’dan döndüğünü açıkladı, fakat
ikisi için de bu son değildi. Kısa bir süre sonra bunun affedilmeyecek bir suç
olduğunun farkına vardılar. Ömer de aynı fikirdeydi Fakat bir süre sonra şu
âyet ı zil oldu:

«De ki: Ey kendi
aleyhlerinde olmak üzere ölçüyü taşıran kut­larım, Allah’ın rahmetinden umut
kesmeyin. Şüphesiz Allah bütün günahları bağışlar. Çünkü O, bağışlayandır
esirgeyendir. Azab size gelip çatmadan evvel, Rabbİnize yönelip-dönün ve O’na
teslim olun. Sonra size yardım da edilmez». (Zümer: 53-54).

Ömer bu âyetleri bir
kâğıda yazdı ve onları Hişam’a göndermenin bir yolunu buldu. Hişam şöyle dedi:
«O ya­zı bana geldiğinde gözlerime iyice yaklaştırdım, sonra uzak-laştırdım,
fakat ‘Allah’ım, onu anlamama yardım et’ diyene kadar ne yazdığını anlayamadım.
Daha sonra Allah onu benim kalbime yerleştirdi ve onun bizim söyledikleri­miz
ve bize söylenenler için nazil olduğunu anladım». Hi-şam bu âyetleri Ayyaş’a
gösterdi, ikisi de tekrar İslam’a girdiler ve kaçmak için bir fırsat beklemeye
başladılar.

36    BÎR
SUİKAST

Hişam ve Ayyaş’m
İslam’dan döndüklerini açıklama­ları, sürekli akan göçleri durduramadığı için
ezilen Ku-reyş’in kazandığı küçük bir zaferdi. Artık Mekke’deki bü­yük evlerden
bazıları sahipsizdi; diğerlerinde ise birkaç yaşlıdan başka kimse kalmamıştı.
Sadece on yû kadar ön­ce, çok zengin ve ahenkli görünen şehri bir” tek
adam de­ğiştirmişti. Fakat bu tür gelip geçici üzüntü ve eseflerin yanısıra
Mekkeliler, kuzeyde, dinleriyle çatışınca hiç bir akrabalık bağını tanımayan bu
insanların toplandığı Yes-rib’de, kendileri İçin büyük bir tehlikenin
geliştiğinin far­kındaydılar. Peygamber Cs.a.vJ’in: «Ey KureysJiler, sizi yerle
bir edeceğim* sözünü unutmuyor ve görünürde hiç korkulacak bir şey yokken
korkuyorlardı. Gözlerini onun üzerinden hiç ayırmadıkları halde O, Yesrib’e
kaçmanın bir yolunu bulmuş ve artık bu söz sadece bir tehdit olmak­tan
çıkmıştı.

Peygamber    (s.a.v.)’in   koruyucusu  
Mut’îm’in    oimesı meydanı onlara
bıraktı, meydanı daha da temizlemek için. Kureyş liderleri mecliste  toplandığında Ebu Leheb orada bulunmadı. Uzun
tartışmalardan sonra, -bazılarının istek­siz olmasına rağmen- Ebu Cehil’in bu
tehlikeyi kökten hal­letmek için öne sürdüğü plân kabul edildi. Her kabile, r
lı, güvenilir ve silahlandırılmış bir genç seçecek ve bu ; çilen adamlar aynı
anda Muhammed (s.a.v.)’e sa’dıracak-lardı. Hepsi onun kanını akıtacak, böylenB
de hiç bir kabile tek basma cinayetten sorumlu tutulmayacaktı. Çünkü Be­ni
Haşim, bütün Kureyşli kabilelerle uğraşamazdı, onların öne sürdüğü diyeti de
ödeye rdi. .Böylece bütün kabi’ îeler, yaşadığı sürece kendiler: rahat
vermeyecek olan bu adamdan kurtulacaklardı.

Cebrail fa.s.),
Peygamber (s.a.v.)’e gelmiş ve ne yapma­sı gerektiğini söylemişti, öğle vakti,
ziyaret için uygun ol­mayan bu vakitte, Peygamber (s.a.v.) doğruca Ebu Bekir
(r.)’in evine gitti. Ebu Bekir onu kapıda görür-görmez önemli bir oîay olduğunu
anladı. Peygamber (s.a.v.) gel­diğinde, Aişe ve ablası Esma babalarının
yanındaydılar. Peygamber ts.a.v.) : «Allah, bu şehirden ayrılıp, hicret et­mem
için izin verdi» dedi. Ebu Bekir: «Benimle mi?» diye sordu. «Evet, seninle»
dedi Peygamber (s.a.v.). Aişe o za­man yedi yaşındaydı. Daha sonraları şöyle
derdi: «O güne dek, Ebu Bekir’in bu sözleri duyduğunda ağladığı gibi, bir
kişinin sevinçten ağlayabileceğin! bilmiyordum.

Plânlarını yaptıktan
sonra Peygamber (s.a.v.) evine döndü ve Ali fr.)’ye Yeszib’o gideceğini, onun
kendisin­deki emanetleri sahiplerine verinceye kadar Mekke’de kal­ması
gerektiğini söyledi. Peygamber (s.a.v.) hâlâ «el-Emîn» deniyordu ve kafirler
bile hiç kimseye güvenmedikleri mal­larını ona emanet ediyorlardı. Peygamber
(s.a.v.), Ali’ye, Kureyşlilerin kendisine suikast hazırladıklarını Cebrail’in
haber verdiğini de söyledi.

Onu öldürmek için
seçilen genç adamlar, geceleyin onun evinin dışında buluşmak üzere
sözleşmişlerdi. Fakat sayılarının tamamlanmasını beklerken evden kadın sesle­ri
Şevde, Ümmü Eymen, Ümmü Gülsüm ve Fatuna’nın seslerini duydular. Bu, onların
düşünmesine sebep oldu, içlerinden biri, eğer eve tırmanıp girerlerse,
kadınların giz­liliğine saldırdıkları için tüm Arabistan’da kötü anılacak­ların]
söyledi. Bu yüzden kurbanlarının, her sabah «uleti olduğu üzere dışarı
çıkmasını beklemeye karar verdiler.

Peygamber (s.a.v.) ve
Ali (r.) onların varlığından ha­berdardılar; Peygamber (s.a.v.) her zaman
üstünde uyu­duğu Örtüyü Ali’ye verdi ve: «Benim yatağıma yat ve benim bu yeşil
Hadrâmi örtüme bürûn. Uyu, sana onlardan bir zarar gelmeyecek» dedi. Daha sonra
Ya-sin diye baş­layan sureyi okumaya başladı.

«Biz onların önlerinde
bir sed, arkalarında da bir sed çektik Böylelikle onları örtüverdik, artık
görmezler». (Yasin: 9).

Âyetine gelince evden
çıktı. Allah onların görmesini engelledi ve Peygamber (s.a.v.) aralarından
geçti gitti.

Karşı taraftan bir
adam geliyordu, Peygamber (s.a.v.)’i farketti. Biraz sonra Peygamber
(s.a.v.)’in evinin yanından geçerken kapının önünde yığılan gençleri görünce,
onla­ra Muhammed (s.a.v.) ‘İ arıyorlarsa, onun evde olmadığı­nı, kısa bir süre
önce dışarı çıktığını söyledi. «Bu nasıl olur?» diye düşündüler.
Suikastçılardan biri erken gelmiş ve arkadaşlarını beklerken Peygamber
Cs.a.v.)’in içeri gir­diğini görmüştü. Hepsi, oradan kimsenin ayrılmadığından
da emindiler. Fakat yine de şüpheye düştüler; içlerinden biri Peygamber
(s.a.v.)’in yattığı yeri biliyordu, pencere­den baktı ve Peygamber (s.a.v.)’in
örtüsüne sarınmış bi­rinin uyuduğunu gördü. Arkadaşlarını Peygamber’in hâlA
orada olduğu konusunda ikna etti. Fakat şafak vakti Ali Cr.) kalktı ve hâlâ
örtüye sarılı bir halde dışarı çıktı. Onun kim olduğunu görünce,
kandırıldıklarından şüphelendiler. Biraz daha beklediler; geçen Safer ayından
kalan ince hi­lâl doğudaki tepelere yükselmişti. Ve aydınlık çıktıkça ren­gi
soluyordu. Hâlâ Peygamber (s.a.v.)’den bir işaret yok­tu; ani bir dürtüyle,
herbirinin alarm vermek için kendi kabilesine gitmesi gerektiğine karar
verdiler

34.  
YESRİB’İN CEVABÎ

«Düşmanlık-ve
kötülükle yoğrulmuş». Halklarım böy­le tanımlarken, altı yeni müslüman abartma
yapmıyoriar-lardı. îç savaşın dördüncü çatışması olan Buas, bu vab[1]«-ti
ortadan kaldırıp barış getirmemiş, savaşa sadece belli bir süre için ara
vermeye yol açmıştı. Bu uzun süren: ça­tışmalar ve şiddetin gün geçtikçe
artması ve düşünebilan adamları, bu sorunun sadece ortak bir başkanla, Karay’­ın
Kureyş’i birleştirdiği gibi kendilerini birleştirecek adamla çözülebileceğini
düşünmeye itmişti. Vahanın gelenlerinden biri olan Abdullah îbn Übey’e, çoğu
kişi, muhtemel kral gözüyle bakıyordu. O son çatışmada Eva’e karşı savaşmamış,
çatışmadan hemen önce adamlarını ge­ri çekmişti. Bununla birlikte o yine de bir
Hazreçliydi; ve Evslilerin kendi kabilelerinden olmayan bir kralı kabul edip
etmeyecekleri şüpheliydi.

Hazreçli altı adam,
İslam’ın mesajını kendilerini din­leyen herkese ilettiler. Ertesi yaz, M.S. 621’de,
beş tanesi tekrar Hacca geldiler. Beraberlerinde İkisi Eva’Ii yedi kişi daha
getirdiler. Akabe’de, bu oniki adam Peygamber*biat ettiler*. Bu biat birinci
Akabe Biati olarak bilinir. İçlerin­den biri şöyle anlattı: «tik Akabe’de
geceleyin Feygan-ber’e biat ettik, Allah’a ortak koşmayacağımıza, hırsızlık
yapmayacağımıza, zina etmeyeceğimize, çocuklarımızı dürmeyeceğimize[2],
iftira etmeyeceğimize ve haktan ayrıl­madıkça ona itaat edeceğimize söz verdik.
O da bize şöyle dedi: «Eğer bu söze uyarsanız, Cennet sizindir; bu günah­lardan
bazılarını işlerseniz ve bu dünyada cezasını çeker­seniz, bu ceza onlara
kefaret olur. Fakat bu biati Mahşer gününe dek ta’dil ederseniz, o zaman
cezalandırmak veya affetmek Allah’a kalmıştır»[3]

Yesrib’li müslümanlar
tekrar Yesrib’e doğru yola çı­karken, ‘ Peygamber (s.a.v.) onlarla birlikte,
Habeşistan’­dan yeni dönen, Abdu’d-Dar sülalesinden Mus’ab’ı da on­larla
birlikte gönderdi. Mus’ab (r.) onlara Kur’an okuya­cak ve dini emirleri
öğretecekti. Mus’ab önceki yıl Müs­lüman olan altı kişiden biri olan Es’ad îbn
Zürare’nin evi­ne misafir oldu. Mus’ab aynı zamanda namazlarda da imam
olacaktı, çünkü müslüman olmalarına rağmen ne Evs’ten ne de Hazreç’ten
diğerlerine Önderlik edecek ka­dar bilgili kimse yoktu.

Kayle’nin iki oğlunun
soyundan gelenler arasındaki rekabet yıllardan beri sürüyordu. Bununla birlikte
iki ka­bile arasında evlilikler meydana geliyordu. Bunun bir so­nucu olarak,
Mus’ab’ın Hazreç’li ev sahibi Es’ad, Evs’in kollarından birinin başkanı olan
Sa’d Îbn Muaz’m kuzeni oluyordu. Sa’d yeni dine şiddetle karşı çıkıyordu. Bu
yüz­den, kuzeni Es’ad’la birlikte Musab ve bir grup müslu-manı bir gün kendi
kabilesinin topraklarından olan bjr bahçede oturmuş, sohbet ediyor görünce
sadece kızmakla kalmadı, Es’ad kuzeni olduğu için utandı da. Kendisi bir
kötülük yapmak istememesine rağmen bu tür etkinliklere bir son vermek istediği
için kendinden sonra kabilesinin en etkili adamı olan Useyd’e, gitti ve :
«Bizim toprakları­mıza, zayıflarımızı kandırmak için gelen şu iki adama git»,
-şüphesiz bunları söylerken, Yesrib’den ilk müslüman olan ve şimdi hayatta
olmayan kardeşi îlyas (r.)’i düşünüyordu [4]«Onları
buradan çıkar ve bizim toprakiarmııza gir-meyi onlara yasakla. Eğer Es’ad
akrabam olmasaydı bu yükü sana yüklemezdim. Fakat o benim annemin
kizkar-deşinin oğlu, bu yüzden ona bir şey yapamam». Useyd mız­rağını aldı,
onların yanına gitti ve takınabildiği en sert ifade ile: «İkinizi buraya,
zayıfları kandırmaya getiren sebep ne? Eğer hayatta kalmak istiyorsanız buradan
gidin» dedi. Mus’ab ona baktı ve çok yumuşak bir tonda: «Neden oturup, benim
söylediklerimi dinlemiyorsun? Dinledikten sonra, hoşuna giderse kabul eder,
gitmezse kabul etmez­sin» dedi. Peygamber (s.a.v.)’in elçisinin görünüşünden ve
davranışından hoşlanan Useyd: «Doğru bir söz» dedi ve mızrağını yere dayayarak
onların yanma oturdu. Mus’ab ona islâm’ı anlattı ve Kur’an okudu; Useyd’in
yüzündeki ifade değişti. Onun yüzündeki aydınlık ve yumuşamadan etrafındakiler
onun müslüman olduğunu anladılar. Mus’­ab (r.) bitirdiğinde: «Bu sözler ne
kadar güzel ve harika!* dedi. «Bu dine girmek isteyince ne yapılır?» diye sordu
Ona, kendisini temizlemek için baştan ayağa yıkaması ve elbiselerini
temizlemesi gerektiğini söylediler. Oturdukları bahçede bir kuyu vardı. Useyd
kuyudan su ahp yıkandı, elbiselerini temizledi ve Allah’tan başka ilah yoktur.
Mu-hammed (s.a.v.) Allah’ın Rasulüdür diye şehadet etti. Ona nasıl namaz
kılınacağını gösterdiler, o da namaz kıldı. Da­ha sonra: «Arkamda öyle bir adam
var ki o size uyarsa, tüm halkı ona uyar. Şimdi onu size göndereceğim.» dedi.
Kabilesinden adamların   yanma   döndü.  
O yanlarına varmadan, onlar Useyd’in değiştiğini anlamışlardı. «Ne
yaptın?» dedi Sa’d. Useyd: «îki adamla da konuştum ve Tanrıya andolsun onlarda
bir zarar görmedim. Onların devam etmesine izin verdim, onlar da: İstediğiniz
gibi ya­pacağız’ dediler», dedi- «Gördüğüm kadarıyla senden fay­da yok» diyen
Sa’d mızrağı onun elinden aldı ve hâlâ bah­çede sakince oturan müslümanlara
doğru gitti. Kuzeni Es’­ad’ı azarladı ve onu akrabalığını kötüye kullanmakla
suçladı. Fakat Mus’ab (r.) araya girdi ve Useyd’e söyledikle-rini ona da
söyledi. Bunun üzerine Sa’d onu dinlemeyi ka­bul etti. Sonuç ayi-i Useyd’inki
gibiydi.

Sa’d namaz kıldıktan
sonra, Useyd ve beraberindeki­lerle halkın toplu olduğu meclise gitti. Sa’d
onlara hitap etti ve: «Sizin aranızda benim konumum nedir?» diye sor­du. Onlar:
«Sen bizim başkanimızsin, aramızda en ada­letli ve liderliğe en uygun olansın»
dediler. «O halde» de­di Sa’d, «Allah’a ve Rasulüne inanmadıkça aranızdan hiç bir
erkek ve kadınla konuşmayacağıma yemin ediyorum». Akşam olmadan onun
kabilesinden müslüman olmayan bir tek kişi kalmamıştı.

Mus’ab (r.) on bir ay
kadar Es’adla kaldı ve İslam’a girenlerin çoğu bu dönemde girdiler. Hac zamanı
yaklaş­tığında Mus’ab Evs ve Hazreç’in çeşitli boylarında neler olduğunu
Peygamber (s.a.v.)’e haber vermek için Mekke’­ye döndü.

Peygamber (s.a.v.)
kendisine gösterilen, iki kaya yı­ğını arasındaki sulak ülkenin Yesrifa
olduğunu ve bu kez kendisinin de göçedenler arasında olacağını biliyordu.
Mu-hainmed (s.a.v.) Mekke’de çok az insana, yengesi Ümm El-Fadl ve müslüman
olmadığı halde onu ele vermeyen v sırlarını saklayan amcası Abbas kadar
güvenirdi. Bu yüz­den ikisine, Yesrib’e yerleşip orada yaşamak istediğini, ve
bunun Hac döneminde gelecek olan delegeye bağlı oldu ğunu anlattı. Bunu duyan
Abbas, yeğeniyle birlikte dele­gelerin yanma gitmenin kendisi için bir görev
olduğunu söyledi, Peygamber 
(s.a.v.)  de bunu kabul etti.

Mus’ab Yesrib’li
müslümanlardan ayrıldıktan kısa bir süre sonra, aralarında anlaştıkları üzere,
73 erkek ve 8 kadından oluşan bir müslüman grup Peygamber (s.a.v.) ‘-le
anlaşmak üzere Hac  yolculuğuna çıktılar.
Onların li­derlerinden biri Hazreç’Ii bir lider olan Berâ idi. Yolculu­ğun ilk
günlerinden itibaren onu bir düşüncedir almıştı. Onlar Mekke’ye Allah’ın Ev’i
Kâ’benin bulunduğu ve tüm Arabistanın hac merkezi olan çehre doğru yol
alıyorlardı; aynı zamanda orada Peygamber (s.a.v.)   vardı ve Kur’an ilk olarak orada
indirilmişti, bu yüzden gönülleri o yana doğru meylediyordu. Böyle olduğu halde
namaz vakti ge­lince oraya sırt çevirip kuzeye, Suriye’ye dönmek doğru muydu?
Bu sadece bir düşünceden öte gitmeyebilirdi, çün­kü Berâ’nın birkaç aylık ömrü
kalmıştı ve ölüme yakla­şan kişilerin çoğunlukla önsezileri kuvvetli olurdu.
Her ne ise Berâ düşündüklerini arkadaşlarına anlattı, onlar da Peygamber
(s.a.v.)’in Suriye, yani Kudüs’e doğru namaz kıldığını ve ondan farklı
davranmak istemediklerini söy­lediler. Berâ: «Ben Kâ’be’ye doğru namaz
kılacağım» de­di ve yolculuk boyunca öyle yaptı, diğerleri yine Kudüs’e
yönelerek namaz kılmaya devam ettiler. Onunla boşu bo­şuna tartışmadılar.
Yalnız, Mekke’ye vardıklarında Berâ’ şüphe duymaya başladı ve Yesrib’in ileri
gelen şairlerin­den olan Hazreç’li Ka’b İbn Melik’e: «Ey kardeşimin oğlu,
Allah’ın Rasulüne gidelim ve benim yolda yaptığım şey hakkında ona danışalım,
çünkü ben sizin, bana karşı ol­duğunuzu hissediyorum» dedi. Bunun üzerine
rastladık­ları Mekke’li bir adama, henüz hiç görmedikleri Peygam­ber (s.a.v.)
‘i nerede bulabileceklerini sordular. Adam : «Am­cası Abbas’ı tanıyor musunuz?»
dedi, onlar da tanıdıkla­rını söylediler, çünkü Abbas sık sık Yesrib’e gelirdi.
Adam : «Mescid’e girin, Abbas’ın yanında oturan odur* dedi. Pey­gamber
ıs.a.v.)’in yanına gittiler, o fiera’nın sorusuna şu cevabı verdi: «Senin bir
yönün vardı, onu korumalıydın». Bu söz birçok anlama çekilebilirdi, fakat Berâ’
Peygam­ber (s.a.v,)’in yaptığı gibi namazda yönünü tekrar Kudüs’e çevirmeye
başladı.

Mekke’ye aralarında
Yesrib’Îİ putperestlerin de bulun­duğu bir kervanla yolcuıuK ettiler.
Putperestlerden. biri, Beni Salime’nin lideri ve çok etkili bir adam olan
Haz-reç’îî Ebu Cabir Abdullah Ibn Amr, yolculuk sırasında Mina’da müslüman
oldu. Peygamberle daha önceki gibi Akabe’de Hacc’ı takip eden iki geceden
sonraki gece giz-Îicö buluşmayı kararlaştırmışlardı. İçlerinden biri o gece­yi
şöyle anlatıyor: «O gece kervandaki diğer adamlarla birlikte gecenin üçte biri
geçene dek uyuduk. Daha sonra yavaşça kalktık ve kaya kuşu kadar sessiz bir
şekilde he­pimiz Akabe yakınında toplandık. Orada Allah’ın Rasulü gelene dek
bekledik, onunla birlikte hâlâ atalarının dinine uyan amcası Abbas da gelmişti.
Müslüman olmamasına rağmen Abbas, yeğenini güvenilir ellere teslim etmek isti­yordu.
Peygamber (s.a.v.) oturduktan sonra ilk önce Ab­bas konuştu : «Ey Hazreçliler,
-Araplar Evs ve Hazreç’e böy­le hitap ederlerdi- Muhammed (s.a.v.)’in bizim
aramızda ne kadar itibarlı olduğunu ve onu nasıl koruyup, ona ka­bilesi ve
ailesi içinde şerefli ve saygın bir kişi olarak dav­randığımızı biliyorsunuz.
Buna rağmen O, sizi seçti ve si­zinle birlikte olmak istiyor. Bu nedenle, eğer
ona verdiği niz sözü tutmaya ve onu karşı çıkanlardan korumaya söz
veriyorsanız, alın, bu yük sizindir. Fakat o size geldikten sonra onu ele
vereceğinizi düşünüyorsanız, onu şimdiden bırakın». «Söylediklerini duyduk»
dediler, «Fakat ey Al­lah’ın Rasulü, sen konuş; kendin ve Rabbin adına istedi­ğini
seç».

Kur’an okuyup, islâm
ve Allah’la ilgili bazı bilgiler söyledikten sonra Peygamber (s.a.v.) : «Bu
anlaşmayı şu şartla yapıyorum. Bana verdiğiniz sözden sonra beni eşle­rinizi ve
çocuklarınızı koruduğunuz gibi koruyacaksınız dedi. Berâ’ (r.) kalktı.
Peygamber’in elini tuttu ve: «Seni Hakla gönderen Allah’a yemin olsun ki, seni,
onları koru­duğumuz gibi koruyacağız. Ey Allah’ın Rasulü, biatimizi kabul et,
çünkü biz savaşçı ve babadan oğula geçen silah­lara sahip bir topluluğuz» dedi.
Evs’li bir adam onun sö­zünü keserek şöyle dedi: «Ey Allah’ın Rasulü, bizim
diğer topluluklarla da bağlarımız var», -Yahudileri kasdediyor-du- «onlara
galip gelmek istiyoruz. Ya biz sana biat eder, Allah da sana zafer verirse, sen
kendi halkına dönüp bizi bırakırsan?». Peygamber gülümsedi: «Hayır, siz
benimsi-niz, ben de sizinim. Sizin savaştığınızla savaşır, barıştığı­nızla
barışırım» dedi.

Daha sonra şöyle dedi:
«Bana aranızdan grubun iş­lerine bakacak oniki lider seçin». Bunun üzerine
dokuzu Hazreç’li, üçü Evs’li oniki lider seçtiler. Adamların altmış ikisi ve
iki kadın da Hazreç’li olduğu için Hazreç’li lider­ler çoğunluktaydı. Hazreç’li
dokuz liderden ikisi Es’ad ve Berâ’ idi; Evs’li üç liderden biri ise Sa’d îbn
Muazm ve­kili olarak gösterdiği Useyd’di. .

Topluluk teker teker
biat etmeye hazırlanırken, önceki yıl biat eden oniki kişiden biri olan
Hazreç’li bir adam : «Hazreç’liler, bu adama biat etmenin ne anlama geldiğini
biliyor musunuz?» dedi. Onlar: «Biliyoruz» dediler, adam onları duymazdan
gelerek devam etti: «Siz siyah, kırmı­zı[5], tüm
insanlara savaş açmaya söz veriyorsunuz. Bu yüz­den eğer mallarınız
eksildiğinde ve bazılarınız öldürüldü­ğünde, onu terkedeceğinizi
düşünüyorsanız, onu şimdi bı­rakın. Çünkü onu o zaman terkederseniz, bu dünyada
da ahirette de utanç duymanıza sebep olur. Fakat eğer sözü­nüzden
dönmeyeceğinizi düşünüyorsanız, onu alın, çünkü Tanrı’ya andolsun bu, hem dünya
hem de ahiret için kur­tuluştur» . «Mallarımız elimizden gitse de, öldürülsek
de onu kabul ediyoruz. Ya Resulullah, eğer bu sözümüzü yerine getirirsek bizim
için ne var?» dediler. Peygamber: «Cen­net», dedi, onlar da: «O halde elini
bize uzat» dediler, eli­ni tutup biat ettiler.

Şeytan o sırada
Akabe’nin tepesinde onları gözlüyor ve dinliyordu; kendisini tutamaymca
Muzammam (zem­medilen, suçlanan) diye yüksek sesle bağırdı. Peygamber (s.a.v.)
bağıranın Şeytan olduğunu biliyordu, ona şöyle ce­vap verdi: «Ey Allah’ın
düşmanı, sana fırsat vermeyece­ğim».