ثُمَّ الْفِعْلُ؛ إِمَّا ثُلاَثِىٌّ وَ إِمَّا رُبَاعِىٌّ. وَ كُلُّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا إِمَّا مُجَرَّدٌ وَ إِمَّا مَزِيدٌ فِيهِ. وَ كُلُّ وَاحِدٍ مِنْها إِمَّا سَالِمٌ أَوْ غَيْرُ سَالِمٍ. وَ نَعْنِى بِالسَّالِمِ مَا سَلِمَتْ حُرُوفُهُ الْأَصْلِيَّةُ أَلَّتِى تُقَابَلُ بِالْفَاءِ وَ الْعَيْنِ وَ اللاَّمِ مِنْ حُرُوفِ الْعِلَّةِ وَ الْهَمْزَةِ وَ التَّضْعِيفِ.
ثُمَّ الْفِعْلُ sonra fiil, إِمَّا ثُلاَثِىٌّ ya sülasidir, وَ إِمَّا رُبَاعِىٌّ ve ya da rübaidir. وَ كُلُّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا o ikisinden (sülasi ve rübai olmaları) her biri; إِمَّا مُجَرَّدٌ ya mücerreddir, وَ إِمَّا مَزِيدٌ فِيهِ ve ya da mezidün fiyhtir. وَ كُلُّ وَاحِدٍ مِنْها ondan (yani sülasi mücerred, sülasi mezid, rübai mücerred, rübai mezid olan bu 4 kısımdan her biri) her biri; إِمَّا سَالِمٌ ya salimdir, أَوْ غَيْرُ سَالِمٍ veya gayrı salimdir. وَ نَعْنِى ve biz kasd ediyoruzki; بِالسَّالِمِ salim ile, yani salim fiil demekle; مَا öyle bir fiil kasdediyoruz ki; سَلِمَتْ salim oldu, حُرُوفُهُ onun (yani salim fiilin) harfleri, الْأَصْلِيَّةُ asıl olan harfleri. Yani salim fiilin asıl olan harflerinin salim olması demek, bu salim fiilin fa, ayn ve lamul fiiline aşağıda sayılacak olan özelliklerin bu salim fiilin fa, ayn ve lamul fiiline gelmemesidir. أَلَّتِى o asıl harfler ki; تُقَابَلُ mukabildir, karşılar; بِالْفَاءِ fiilin faul fiil ile, وَ الْعَيْنِ ve fiilin aynul fiil ile, وَ اللاَّمِ ve fiilin lamul fiil ile, مِنْ حُرُوفِ الْعِلَّةِ illet (elif, vav, ya) harflerinden, وَ الْهَمْزَةِ ve hemzeden, وَ التَّضْعِيفِ ve tad’if (aynı harfin tekrar etmesi) harflerinden.
Metnin Toplu Manası: Sonra fiil; ya sülasidir, ya rübaidir. Fiilin sülasi ve rübai olmasının her biri ya mücerreddir, ya da meziddir. Yani fiil; Sülasi mücerred, Sülasi mezid, Rübai mücerred, Rübai meziddir. Bu sayılan 4 kısımdan her biri ise ya salimdir, ya da gayrı salimdir. Yani biz (Sarf âlimleri) salim fiil derken kasdediyoruz ki; Bu salim fiilin asli harflerine mukabil olan faul fiil, lamul fiil ve aynul fiilin, illet harflerinden, hemzeden ve tad’if (tekrarlanan harf, misal; شَقَّ) salim (beri) olmasıdır.