يَقُولُ ve يَكِيلُ ve يَخَافُ Fiilleri

وَ كُلُّ وَاوٍ وَ يَاءٍ مُتَحَرِّكَتَيْنِ يَكُونُ مَا قَبْلَهُمَا حَرْفًا صَحِيحًا سَاكِنًا نُقِلَتْ حَرَكَتُهُمَا إِلَى الْحَرْفِ الصَّحِيحِ، نَحْوُ؛ يَقُولُ وَ يَكِيلُ وَ يَخَافُ، وَ الْاَصْلُ؛ يَقْوُلُ وَ يَكْيِلُ وَ يَخْوَفُ. وَ إِنَّمَا قُلِبَتْ وَاوُ يَخَافُ اَلِفًا لِكَوْنِ سُكُونِهَا غَيْرَ اَصْلِىٍّ وَ انْفِتَاحُ مَا قَبْلَهُ.

وَ كُلُّ ve her, وَاوٍ وَ يَاءٍ مُتَحَرِّكَتَيْنِ harekeli vav ve ya, يَكُونُ olur, مَا قَبْلَهُمَا ma kabillerindeki harf, حَرْفًا صَحِيحًا سَاكِنًا sakin sahih bir harf ise, نُقِلَتْ حَرَكَتُهُمَا o vav ve ya harfinin harekeleri nakl olunur, إِلَى الْحَرْفِ الصَّحِيحِ ma kabillerindeki sahih harfe. نَحْوُ؛ misali şöyledir; يَقُولُ “söylüyor” ve يَكِيلُ “tartıyor” ve يَخَافُ “korkuyor” fiilerindeki gibi. وَ الْاَصْلُ bu fiillerin aslı sırayla şöyledir; يَقْوُلُ ve يَكْيِلُ ve يَخْوَفُ gibi. وَ إِنَّمَا ancak, قُلِبَتْ kalb oldu, وَاوُ يَخَافُ yehafu fiilindeki yani يَخْوَفُ fiilindeki vav harfi, اَلِفًا elife, لِكَوْنِ سُكُونِهَا o vav harfinin sakin olmasındandır, غَيْرَ اَصْلِىٍّ gayri asli, sonradan olan bir sükun, وَ انْفِتَاحُ مَا قَبْلَهُ ma kabli de fethalı olduğu için.

Metnin Toplu Manası; Eğer vav ve ya harfleri harekeli ve kendilerinden önceki harf ise sakin ve sahih bir harf ise, o halde bu vav ve ya harfinin harekesi ma kabillerindeki sahih harfe nakledilir. يَقُولُ ve يَكِيلُ ve يَخَافُ fiillerindeki gibi. Bu fiillerin asılları; يَقْوُلُ ve يَكْيِلُ ve يَخْوَفُ gibidir. يَخَافُ fiilinin aslı olan يَخْوَفُ fiilindeki harekeli vavın harekesini ma kablindeki sahih harfe naklederiz ve fiil يَخَوْفُ olur. Normalde vav ve ya sakin iken ve ma kabli harekeli bile olsa elif harfine kalbolmaz idi, vav harfinin harekeli olması gerekirdi. Ama bu vav harfinin sükunu gayri asli olduğu için tıpkı اَقْوَمَ fiilinin اَقَوْمَ ve daha sonra اَقَامَ halini alışı gibi يَخْوَفُ fiili de önce يَخَوْفُ ve sonra يَخَافُ halini alır.