Malum Fiil Arapça
Fiilde belirtilen failin yani öznenin bilinip bilinmemesine göre fiiller ikiye ayrılır: 1- Malum fiil 2- Meçhul fiil.
Malum fiil: İşi yapanın, failin, yani öznenin bilindiği fiillerdir. Fiile, “Kim?” “Ne?” sorusunu sorduğumuzda cevap alabiliyorsak bu fiil malum fiildir.
Meçhul fiil: faili ve öznesi bilinmeyen fiile denir.
Mazi fiilin meçhul fiile döndürülmesi: Mazi-malum fiilin meçhulünü yapmak için ilk harf ötrelenir, orta harfi esrelenir ve sonu olduğu gibi bırakılır. Şimdi bazı mazi-malum fiilleri beraber meçhul yapalım:
ضَرَبَ vurdu, dövdü; ضُرِبَ vuruldu, dövüldü. Gördüğünüz gibi, ضَرَبَ fiili meçhul yapılırken ilk harfi ötrelenmiş, orta harfi esrelenmiş ve sonu aynı bırakılmıştır.
Başka bir fiili meçhul yapalım: كَتَبَ yazdı; كُتِبَ yazıldı. Gördüğünüz gibi, كَتَبَ fiili meçhul yapılırken ilk harfi ötrelenmiş, orta harfi esrelenmiş ve sonu aynı bırakılmıştır.
Başka bir fiile bakalım: شَرِبَ içti; شُرِبَ içildi. Gördüğünüz gibi, شَرِبَ fiili meçhul yapılırken ilk harfi ötrelenmiş, orta harfi esrelenmiş ve sonu aynı bırakılmıştır.
Meçhul fiil cümlesinde fail olmadığı için malum fiilin mefulü fail yerine geçer. Arapçada buna “Failin vekili” manasında “Nâibul Fail” denilir. Failin son harekesi ötre olduğu gibi nâibul failin de son harakesi ötre okunur. Failin taşıdığı bütün özellikleri taşır.
Muzari fiilin meçhul fiile döndürülmesi: Muzari fiilin meçhulünü yapmak için önce baştaki müzaraat harfi ötrelenir. Sonra sondan bir önceki harf fethalanır. Sonu ise aynen bırakılır.
Mesela: يَكْتُبُ fiilini meçhul yapalım: İlk önce müzaraat harfi olan “ye”yi ötreleriz, يُكْتُبُ olur. Sonra, sondan bir önceki harfi fethalarız, يُكْتَبُ olur. Son harfi de aynen bırakırız. Demek, يَكْتُبُ fiilinin meçhulü يُكْتَبُ şeklindedir.
Aksam-ı sebadaki fiillerin meçhulleri:
| MEÇHUL MUZARİ | MEÇHUL MAZİ | MALUM MAZİ | |
| يُكْتَبُ Yazılıyor | كُتِبَ Yazıldı | كَتَبَ Yazdı | SALİM FİİL |
| يُأْكَلُ Yeniliyor | أُكِلَ Yenildi | أَكَلَ Yedi | MEHMUZ FİİL |
| يُمَدُّ Uzatılıyor | مُدَّ Uzatıldı | مَدَّ Uzattı | MUDAAF FİİL |
| يُوصَلُ Ulaşılıyor | وُصِلَ Ulaşıldı | وَصَلَ Ulaştı | MİSEL FİİL |
| يُقَالُ Deniliyor | قِيلَ Denildi | قَالَ Dedi | ECVEF FİİL |
| يُرْوَى Rivayet ediliyor | رُوِىَ Rivayet edildi | رَوَى Rivayet etti | NAKIS FİİL |
| يُكْوَى Ütüleniyor | كُوِىَ Ütülendi | كَوَى Ütüledi | LEFİF FİİL |
Temel mezid babların meçhulleri:
| MEÇHUL MUZARİ | MEÇHUL MAZİ | MALUM FİİL | |
| يُكْرَمُ İkram ediliyor | أُكْرِمَ İkram edildi | أَكْرَمَ İkram etti | İF’AL BABI |
| يُنَظَّفُ Temizleniyor | نُظِّفَ Temizlendi | نَظَّفَ Temizledi | TEF’İL BABI |
| يُقَاتَلُ Savaşılıyor | قُوتِلَ Savaşıldı | قَاتَلَ Savaştı | MUFÂALE BABI |
|
Bu babların anlamları meçhul fiil gibi olduğu ve lazım fiil oldukları için meçhullerine ihtiyaç yoktur. | اِجْتَمَعَ Toplandı | İFTİAL BABI | |
| اِنْقَطَعَ Kesildi | İNFİAL BABI | ||
| تَكَبَّرَ Kibirlendi | TEFE’UL BABI | ||
| تَمَارَسَ Hasta gibi göründü | TEFÂUL BABI | ||
| اِحْمَرَّ Kırmızı oldu | İF’İLAL BABI | ||
| يُسْتَغْفَرُ Bağışlanma isteniliyor | اُسْتُغْفِرَ Bağışlanma istendi | اِسْتَغْفَرَ Bağışlanmayı istedi | İSTİF’AL BABI |