Yıl: 2012

İmam Nevevî ‘nükleer imam’ demek

Riyaz’us Salihin’in anlatıldığı dersi veren Necmettin Hoca, İmam Nevevî’nin örnekliğini anlatarak başladı konuya. 1994’ten beri çeşitli yerlerde hadis dersleri yaptığını söyleyen Irmak, ehemmiyetine binaen insanlara Allah’ın dininin Müslüman fert üzerinde oluşturmak istediği şekli ve şemali açısından Riyaz’ın önemli bir eser olduğunu söyledi. İmam Nevevî’nin Riyaz’üs Salihin’inin Müslüman gençlerin hem ahlâkî hem de kalbî anlamda “İslâmî kimliği” oluşturmaları açısından önlerinde rehberlik olarak durduğunu belirttikten sonra şunları söyledi:

“İmam Nevevî ‘nükleer imam’ demek. Nevevî ‘nükleer’ demek, ama bugün tabi. Nevevî, ismini aslında yaşadığı Neva köyünden almakta. Bugün Araplar nükleer kelimesinin karşılığı olarak ‘nevevî’yi kullanıyorlar. ‘Neva’ çekirdek demek, oradan türetmişler. İmam Nevevî ‘nükleer imam’ olarak da ifade edilebilinir, eğer istifade edilecek olunursa.”

Babası onu ticaret için yönlendirmiş. Tabii, o dönemlerde her Müslümanın aldığı temel İslâmî dersleri almış ve 18’ine gelince kendisini daha fazla ilme yöneltmiş. Daha sonra Şam’a geçen Nevevî, çeşitli âlimlerden dersler alarak özellikle hadis ve fıkıhta “üstad” bir konuma geliyor. Kendisi Şafiiâlimlerinden. O dönem gittiği medreselerde dönemin önemli âlimlerinden İmam Makdisî’nin vefatı üzerine medreseye baş muhaddis (hadis hocası) olarak alınıyor Nevevî. Müderrisliğin yanında o dönemin sultanlarına yaptıkları uygulamalarla alâkalı mektuplar yazıyor, vergilerdeki ağırlıklar gibi konular hakkında reddiyeler ve çıkışları içeriyor yazdıkları. 44 yaşlarına yakın bir dönemde “benim artık yolculuğa çıkmam gerekiyor” diyen İmam Nevevî kendi köyüne dönüyor ve 44 yaşında orada vefat ediyor. Eserleri içerisinde Riyaz’üs Salihin ve İmam Müslim’in Sahihî’ne yapmış olduğu şerhi sayan Necmettin Irmak, bunların önemli eserler olduğunu belirtti.

Ümmetin dağılmışlığı bakımından ciddi benzerlikleri var iki dönem arasında

Nevevî’nin yaşadığı çağa dikkat edilmesi gerektiğini belirten konuşmacı, yaşadığımız dönemle o dönemin siyasî yapısındaki kargaşa (başta Abbasi halifesi de olsa her taraftan çıkan sultanların bölük pörçük bir halde olması, otoritesizlik, Moğol işgali, Haçlı seferleri) açısından ciddi benzerlikler taşıdığını söyledi. Ümmetin dağılmışlığı bakımından gerçekten benzer iki dönemlerden bahsediliyordu.

Ayrıca o dönemde, daha önce var olan tasavvufta “şeyh- mürit” ilişkisinin başladığını hatırlatan Necmettin Irmak, şeyh- mürit ilişkisi içerisinde başlayan tarikat yapılanmasının bugünkü cemaat yapılanmasıyla benzer olduğunu söyledi ve buna çok özel bir olgu olarak bakmamak gerektiğini, günümüzde Müslümanların cemaatleşmesiyle benzer olduğunu ifade etti. Tasavvufun felsefî bir doğrultuya evrildiği dönemlerin de yine o dönemler olduğunu söyledi. Dönemin koşulları itibariyle oluşan karamsar havanın insanları sıkıntılı bir şekilde çıkış aramaya yönelttiğini belirten Irmak, fitneden uzak durmaya çalışan insanların tarikatlara yöneldiğini belirtti. Dünyevîleşmenin bugünkü kadar olmasa da arttığı o dönemlerde tasavvufî yapılanmanın artması da dikkat çekici. Belki çok uzun bir şekilde tahlil edilebilecek mesele.

Riyaz’üs Salihin bir reçete gibi çıkıyor

Bahsedilen dönemlerde sünnetten sapmaların başladığını ve bu sapmalar karşısında sahih sünnete uygun bir çerçevede Müslüman bireyin eğitimi, Müslüman bireyin kalbî yapısını kitap ve sünnetinin gösterdiği çerçevede oluşturma adına, bu amaçla ortaya çıkan bir eserin ortaya çıktığı görülüyor: Riyaz’üs Salihin. Bir reçete gibi yani. Sünnete uygun bir fert inşa etme amacıyla yazılan bir reçete.

Bu bağlamda dikkat edilmesi gereken “Salihlerin Bahçesi” manasına gelen Riyaz’üs Salihin’in önemli bir eser olduğunu söyleyen Irmak, bu kitabın tam da o dönemin ve her dönemin ihtiyaç duyduğu Müslümanı yetiştirmede etkili olan temel konuları (kalp terbiyesi, mücahede, zikir, kardeşlik hukuku, adab-ı muaşeret, güzel ahlâk) içerdiğini belirtti.

Rasulullah’ın hayatını her yönüyle ele alan İmam Nevevî’nin, her konuya ayetlerle başladığını ve akabinde o konuyla alâkalı hadislere yer veriyor olduğunu söyleyen Necmettin Irmak, çoğunluğu Buharî veMüslim’den olan bu hadislerin Buharî ve Müslim dışındaKütüb-ü Sitte’den de olduğunun bilindiğini ifade etti. Riyaz’a dair birçok şerh yapıldığını söyleyen Necmettin Hoca, Raşit Küçük, Yaşar Kandemir ve İsmail Lütfi Çakan’ın hazırladığı 8 ciltlik eseri tavsiye etti. Devamında günümüze uyarlanmış bir şekilde, Nevevî’nin esas yaklaşımına sadık kalınarak Riyaz’ın yeniden tashih edilmesinin gerekliliğini vurguladı.

Bundan sonraki kısımda Riyaz’üs Salihin’den “Bab’ul Mücahede” başlığından bir ayet ve hadis işlendi Necmettin Hoca tarafından. Yukarıda aktardıklarımız, İmam Nevevî ve Riyaz’us Salihin’e dair genel bilgiler niteliğinde. Umulur ki, bu, hadise daha da hassasiyet göstermede bir aracılık olur.

Esad Eseoğlu 

Dunyabizim

Hemen şunu belirtelim ki Muhammed Gazali 1917 tarihinde Mısır da doğmuş ve 1996 yılında vefat etmiştir. Kendisi İslam Davetçisidir. Bir de Ebu Hamid Gazali, 505 vefatlı olup Eş’ariyye mezhebinin imamlarındandır. Bu ayrım son derece önemlidir!

Yazar, dokuz bölümden oluşturduğu eserinde, hadisleri örnek vererek güncel meselelerdeki problemlere çözüm sunmaya çalışmış, yanlış anlaşılıp yanlış yorumlanan hadislere bilgisi dâhilinde yorumlar getirmiştir. Yazarın yorumları; bazen yerinde olup bazen de genel olarak ittifak edilen konularda muhalifliğini öne çıkardığı ve uç noktaları barındırdığı için bazı kesimlerin tepkilerini çekmeye neden olmuştur.

Yazar, aldığı tepkilere karşı her defasında, takındığı tavrın cumhur ulemaya muhalif görüşte olmadığını hatta onlara “muhalif görüş beyanın”da bulunmayı doğru bulmadığını da dile getirmiştir. Amacının; sünneti yanlış anlam ve yorumlardan kurtarıp bu kurtarımlarla dine karşı olan saldırıların önünü almak, Allah’a, rasulüne ve dine hizmet etmek olduğunu söyler.

Bölümlerin içerdiği konular genel olarak ümmeti ilgilendiren konular olup, konulara hadis ve ayetlerle ışık tutulması bu eserin tat alınarak okunmasını sağlamıştır.

Sonuç bölümünde yine hadislerin ne anlatmak istediğine değinilmiştir.

En son kısımda ise; yukarıda da belirttiğimiz üzere ‘’el-müslimun’’ gazetesinin Kahire’deki bürosun da gerçekleştirilen, tefsir, hadis, fıkıh, kelam âlimi ve bazı İslam mütefekkirlerinin davet edilmiş olduğu iki oturumdan oluşan bir açık oturuma yer verilmiştir. Bu açık oturum; şu iki soru muvacehesinde gerçekleştirilmiştir:

1- Sünnet’in yeniden arındırılması gerektiğine inanıyor musunuz? İnanıyorsak buna ne zaman ve nasıl başlayacağız? Hadis âlimleri ve uzmanları ihtilaf ve tartışmalara yol açan, akla ve vakıaya aykırı düşen hadislerden -Buhari ve Müslim de dâhil- bütün sahih hadis kaynaklarını mı arındıracaklar?

2- Yoksa Buhari ve Müslim’in hiç tebdil ve tağyire ihtiyacının olmadığına, yapılacak işin sadece müşkil olan hadisleri yeniden yorumlamak ve doğru anlayışa varmak için sair rivayetlerle tevfik edilmesi gerektiğine mi inanıyoruz?

Eserde açık oturuma yer verilmiş olması okuyucuları sanki açık oturumu canlı canlı izliyormuş havasına büründürmüştür.

Nebevi Sünnet, eserinin okunmasından önce, hadislerle ve (ayrıntıya inilmeden de olsa) bu alana dair usul bilgileriyle iştigal olunması tavsiye olunur.

Selam ve dua ile…

AİŞE NUR DURSUN

İzdüşünce

Gel, lütfen bana bunu oku

O sırada okumaya öyle bir dalmışım ki arkamda yakından bizi izleyen yaşlıca bir teyzenin varlığını sonradan farkettim. “Sen bu yazıları okuyabiliyor musun?” diye sorunca “evet, teyze okuyabiliyorum” demiştim. Bunu dememle beni bir mezarın yanına sürüklemesi bir oldu. “Gel” dedi “lütfen bunu bana oku!” Merhumun vefat tarihi ile beraber orada yazılanı okuduktan sonra “hah!” dedi “Şimdi oldu! Ne zamandır buraya geliyorum, biri bana tarif etmişti de tam çıkartamıyordum bu mübareğin yerini” demişti, “senin vesilenle buldum.”

Ben de çok sevindiğimi ifade edince nereden öğrendiğimi sordu. Öğrenciyken bu tür şeylere meraklı olduğumu ve o zamanlarda öğrendiğimden bahsettim. Çok sevindi, çokça dua etti. Osmanlı Türkçesinin benim için ne kadar mühim olduğunu orada bir kez daha müşahede etmiştim.

Son zamanlarda özellikle tarihe olan merakın da getirmiş olduğu bir durum ile Osmanlı Türkçesine olan ilgi de artmış durumda. İnsanlar bağlarının kopmuş olduğunu hissedince derin bir eksikliğin de farkına varıyorlar. Üniversitede bu işin ehemmiyetini anlatırken hep Japonlardan örnek vermişimdir. Bin yıl önce yazılan Japon yazısını bir Japon vatandaş rahatlıkla okuduğu halde ben kendi tarihimi neden orijinalinden okumayayım? Üstelik harf değişikliği ile muasır medeniyetler seviyesine çıkılamayacağını anladığımız şu günlerde! Elli yıl öncesinde yazılan bir yazıdan anlayabildiğimiz kelime sayısının iyice azaldığı şu hızlı çağda!

Tüm halk eğitim merkezlerinde Osmanlı Türkçesi ve Kur’an Eğitimi dersleri

Peki, Osmanlı Türkçesini nasıl öğrenebiliriz? Zor mu? Kur’ân okumayı bilen her kişinin öğrenebildiği bir zorlukta. Şu günlerde Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı Türkiye’deki tüm Halk Eğitim Merkezleri’nde Hayrat Vakfı’nın öncülüğünde Osmanlı Türkçesi ve Kur’ân Eğitimi kursları başlayacak.

Milli Eğitim Bakanlığı ile imzalanan protokol çerçevesinde temel manada Osmanlı Türkçesi okuma, imla, arşiv metinlerini analiz etme gibi değişik seviyelerde dersler hazırlanmış. Kursların yakında başlayacağına dair de haberler mevcut. Geç kalmadan bu fırsatın değerlendirilmesini düşünüyorum. Kurslar için özel olarak hazırlanmış sitelerden de bilgi alınabilir.

Adresler: http://www.osmanlicaegitim.com/ ve http://www.kuranegitimi.com/

Bekir Arslan 

Dünyabizim