SIRA SAYILARI
Birşeyin sırasını gösterir. Birincisi hariç diğerlerinin müzekkerleri “ة”siz, müennesleri ةli olarak kullanılır.
| Müzekkerlerde | Müenneslerde |
|
| اَلْأَوَّلُ | اَلْأُولىَ | Birinci |
| اَلثَّانِي | اَلثَّانِيَةُ | İkinci |
| اَلثَّالِثُ | اَلثَّالِثَةُ | Üçüncü |
| اَلرَّابِعُ | اَلرَّابِعَةُ | Dördüncü |
| اَلْخَامِسُ | اَلْخاَمِسَةُ | Beşinci |
| اَلسَّادِسُ | اَلسَّادِسَةُ | Altıncı |
| الَسَّابِعُ | اَلسَّابِعَةُ | Yedinci |
| اَلثَّامِنُ | اَلثَّامِنَةُ | Sekizinci |
| اَلتَّاسِعُ | اَلتَّاسِعَةُ | Dokuzuncu |
| اَلْعاَشِرُ | اَلْعاشِرَةُ | Onuncu |
|
|
|
|
| اَلْحاَدِيَ عَشَرَ | الْحادِيَةَ عَشَرَةَ | Onbirinci |
| اَلْثانِي عَشَرَ | اَلثَّانِيَةَ عَشَرَةَ | Onikinci |
| اَلثَّالِثَ عَشَرَ | اَلثَّالِثَةَ عَشَرَةَ | Onüçüncü |
| اَلرَّابِعَ عَشَرَ | اَلرَّابِعَةَ عَشَرَةَ | Ondördüncü |
| اَلْبِنْتُ الثاَّلِثَةُ | 3. kız | اَلْاِبْنُ الثاَّنِي | 2. oğul |
11. rakamdan itibaren birleşiktir. عَشَرَ ve عَشَرَةَ sayısının son harekesi üstün harekeli olup ismin çeşitli hallerine göre değişmezler.
| رَأَيْتُ ذَلِكَ الرَّجُلَ فِي الثَّانِي عَشَرَ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ. O adamı Ramazan ayının onikisinde gördüm. |
*11-19 arası sıra sayıları da fetha üzere mebnîdirler. Yani sıfat durumunda olmalarına rağmen hareke yönünden mevsûf (sıfatlanan) ile uyum göstermezler, ancak müzekkerlik ve müenneslik bakımından tam bir uyum sağlarlar. Müzekkerleri tâ’sız, müennesleri tâ’lıdır.
| اَلشَّجَرَةُ الثاَّنِيَةَ عَشَرَةَ | 12. ağaç |
| اَلْحاَدِيَ عَشَرَ | 11. (müz) |
| فِي الْكِتاَبِ الْحاَدِيَ عَشَرَ | onbirinci kitapta |
| مِنَ السُّورَةِ الثاَّمِنَةَ عَشَرَةَ | onsekizinci sureden |
20 ve sonrasında sıra sayılarından örnekler:
| اَلْعِشْرُونَ | yirminci | اَلْمِائَةُ | yüzüncü[20] | اَلْأَلْفُ | bininci |
| ||
|
| اَلْحاَدِي وَالْعِشْرُونَ | 21. (yirmi birinci) | ||||||
|
| اَلْخاَمِسُ وَ الْمائَةُ | 105. (yüzbeşinci) | ||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
SAATLER
Arapça’da saat sormak için şu iki soru sorulur:
| a) | كَمِ السَّاعَةُ ؟ | Saat kaç? |
| b) | فِي أَيِّ ساَعَةٍ ؟ | Saat kaçta ? (hangi saatte?) |
a) Birinci soruya verilen cevap;
| الْواَحِدَةُ | اَلساَّعَةُ | (Saat) | Bir |
| الثاَّنِيَةُ | اَلساَّعَةُ | “ | İki |
| الثاَّلِثَةُ | اَلساَّعَةُ | “ | Üç |
| الراَّبِعَةُ | اَلساَّعَةُ | “ | Dört |
| الخاَمِسَةُ | اَلساَّعَةُ | “ | Beş |
| الساَّدِسَةُ | اَلساَّعَةُ | “ | Altı |
| الساَّبِعَةُ | اَلساَّعَةُ | “ | Yedi |
| الثاَّمِنَةُ | الساَّعَةُ | “ | Sekiz |
| التاَّسِعَةُ | اَلساَّعَةُ | “ | Dokuz |
| العاَشِرَةُ | اَلساَّعَةُ | “ | On |
| الحاَدِيَةَ عَشَرَةَ | اَلساَّعَةُ | “ | Onbir |
| الثاَّنِيَةَ عَشَرَةَ | اَلساَّعَةُ | “ | Oniki |
b) فِي أَيِّ ساَعَةٍ ؟ (فِي أَيَّةِ ساَعَةٍ ؟) Saat kaçta ? (hangi saatte?) sorusuna cevap:
| الْواَحِدَةِ | فِي الساَّعَةِ | (Saat) | Bir’de |
|
| الثاَّنِيَةِ | فِي الساَّعَةِ | “ | İki’de |
|
| الثاَّلِثَةِ | فِي الساَّعَةِ | “ | Üç’de |
|
| الراَّبِعَةِ | فِي الساَّعَةِ | “ | Dört’de |
|
| الخاَمِسَةِ | فِي الساَّعَةِ | “ | Beş’de |
|
| الساَّدِسَةِ | فِي الساَّعَةِ | “ | Altı’da |
|
| الساَّبِعَةِ | فِي الساَّعَةِ | “ | Yedi’de |
|
| الثاَّمِنَةِ | فِي الساَّعَةِ | “ | Sekiz’de |
|
| التاَّسِعَةِ | فِي الساَّعَةِ | “ | Dokuz’da | |
| العاَشِرَةِ | فِي الساَّعَةِ | “ | On’da |
|
|
|
|
|
|
|
| الحاَدِيَةَ عَشَرَةَ | فِي الساَّعَةِ | “ | Onbir’de |
|
| الثاَّنِيَةَ عَشَرَةَ | فِي الساَّعَةِ | “ | Oniki’de |
|
*Saat 11 ve 12 yukarıda olduğu gibi burada da mebnî olarak üstün gelir.
السَّاعَة kelimesini söylemek şart değildir. Arzu edilirse söylenebilir.
*Öğleden sonraki saatler için 13.00, 14.00, 19.00, 22.00 vs. gibi ifadeler Arapça’da kullanılmaz. Saatlerden sonra صَباَحاً (sabah), ظُهْراً (öğle), قَبْلَ الظُّهْرِ(öğleden önce), بَعْدَ الظُّهْرِ (öğleden sonra), عَصْراً (ikindi), مَساَءً (akşam), لَيْلاً (gece) gibi vakit belirten ifadeler kullanılır.
| خَرَجَ خاَلِدٌ مِنَ الْبَيْتِ فِي الثاَّمِنَةِ صَباَحاً. | Hâlit evden sabah sekizde çıktı. |
*Arapça’da 09.15, 12.30 vs. şeklindeki saatler için “geçe”lerde وَ, “kala” larda إِلاَّ edatı kullanılır. Çeyreklerde (الرُّبْعُ), yirmi geçelerde (الثُّلُثُ), buçuklarda (النِّصْفُ) şeklinde söylenir:
| اَلتاَّسِعَةُ وَ الرُّبْعُ. | Dokuzu çeyrek geçiyor. |
| اَلثاَّنِيَةَ عَشرَةَ وَ النِّصْفُ. | Oniki otuz. |
| اَلْخاَمِسَةُ وَالثُّلُثُ. | Beş’i yirmi geçiyor. |
| اَلْعاَشِرَةُ وَ خَمْسُ دَقاَئِقَ. | On’u beş geçiyor. |
| اَلْحاَدِيَةَ عَشرَةَ وَ دَقِيقَةٌ واَحِدَةٌ. | Onbir’i bir dakika geçiyor. |
| اَلساَّدِسَةُ إِلاَّ الرُّبْعُ (رُبْعاً) . | Altı’ya çeyrek var[21]. |
| اَلثاَّلِثَةُ إِلاَّ الثُّلُثُ (ثُلُثاً). | Üç’e yirmi dakika var. |
| اَلْواَحِدَةُ إِلاَّ دَقِيقَتَيْنِ. | Bir’e iki dakika var. |
| اَلثاَّنِيَةُ إِلاَّ ثَلاَثَ دَقاَئِقَ. | İki’ye üç dakika var. |
Cümle Örnekleri:
1- اَلْفَصْلُ فيِ الدَّوْرِ الْأَوَّلِ – قَرَأْتُ الْقِصَّةَالثاَّلِثَةَ – عَرَفْناَ السُّؤاَلَ الْأَوَّلَ.
2- اَلسُّؤاَلُ الثاَّنيِ صَعْبٌ – اَلسُّؤاَلُ الْأَوَّلُ سَهْلٌ – اَلسُّؤاَلُ الراَّبِعُ صَعْبٌ – اَلسُّؤاَلُ الْخاَمِسُ سَهْلٌ.
3- مُحَمَّدٌ فيِ الْفَصْلِ الْخاَمِسِ – لَعِبَ التَّلاَميِذُ الْكُرَةَ مَعَ الصَّفِّ الثاَّنيِ.
4- وَصَلَتِ السَّياَّرَةُ فيِ الساَّعَةِ الثاَّنِيَةَ عَشَرَةَ – أُشاَهِدُ التِّلِفِزْيوُنَ فيِ العاَشِرَةِ.
5- اَلساَّعَةُ الثاَّنِيَةُ – اَلساَّعَةُ الراَّبِعَةُ – مَتَى يَحْضُرُ واَلِدُكَ ؟ يَحْضُرُ واَلِديِ فيِ الثاَّنِيَةِ.
6- يَرْجِعُ التَّلاَمِيِذُِ فيِ الْخاَمِسَةِ – يَحْضُرُ عاَدِلٌ لِزِياَرَةِ عُمَرَ فيِ الساَّدِسَةِ مَساَءً.
7- هَلْ قَرَأْتَ الْكِتاَبَ الْأَوَّلَ ؟ نَعَمْ قَرَأْتُ الْكِتاَبَ الْأَوَّلَ وَ الْكِتاَبَ الثاَّنيِ أَيْضاً. ماَ رَأْيُكَ فِيهِماَ؟
8- أَعْطىَ[22] الْاِبْنُ الْكِتاَبَ الْأَوَّلَ لِأحْمَدَ وَ أَعْطىَ الْكِتاَبَ الثاَّنيِ لِفاَطِمَةَ.
9- ماَ عُنْواَنُكَ ؟ 18 شاَرِعُ الْمَطاَرِ . اَلدَّوْرُ الراَّبِعُ . شَقَّةُ رَقَمِ 15.
10- مَتَى تَحْضُرُ ؟ في الْخاَمِسَةِ مَساَءً – أَيْنَ تَسْكُنُ ؟ أسْكُنُ فيِ شاَرِعِ الْمَطاَرِ.
11- أُسْرَةُ عَبْدِ الْعَزيِزِ تَسْكُنُ فيِ شَقَّةٍ باِلدَّوْرِ الراَّبِعِ فيِ شاَرِعِ الْمَطاَرِ .
12- مِنْ فَضْلِكَ[23] أَيْنَ الْمَعْمَلُ ؟ الْمَعْمَلُ فيِ الدَّوْرِ الثاَّلِثِ. شُكْراً . عَفْواً .
13- أذْهَبُ إِلَى السوُّقِ بالسَّياَّرَةِ فيِ أَرْبَعِ ساَعاَتٍ – يُوجَدُ[24] الْيَوْمَ مُباَراَةٌ بَيْنَ تَلاَميِذِ الصَّفِّ الْأَوَّلِ وَ تَلاَميِذِ الصَّفِّ الثاَّنيِ .
14- سَأَذْهَبُ فيِ الْواَحِدَةِ ظُهْراً – وَصَلَتِ الْحاَفِلَةُ إِلَى السوُّقِ بَعْدَ نِصْفِ ساَعَةٍ.
15- هُوَ فيِ الْغُرْفَةِ رَقَم عَشْرَة فِيِ الدَّوْرِ الثاَّنيِ.
Tercüme:
1- Sınıf birinci kattadır. Üçüncü hikâyeyi okudum. Birinci soruyu bildik.
2- İkinci soru zordur. Birinci soru kolaydır. 4. soru zordur. 5. soru kolaydır.
3- Muhammed 5. sınıftadır. Öğrenciler 2. sınıfla top oynadı.
4- Araba saat 12’de geldi. Televizyonu 10’da seyrediyorum.
5- Saat 2.00 – Saat 4.00 – Baban ne zaman geliyor? Babam 2’de geliyor.
6- Öğrenciler 5’te dönüyor. Adil akşam 6’da Ömer’i ziyaret için geliyor.
7- Birinci kitabı okudun mu? Birinci kitabı ve ikinci kitabı da okudum. İkisi hakkındaki görüşün nedir?
8- Oğlan birinci kitabı Ahmed’e, ikinci kitabı Fâtıma’ya verdi.
9- Adresin nedir? 18 Hava alanı caddesi. Kat 4. Dâire rakam 15.
10- Ne zaman geliyorsun? Akşam 5’te. Nerede oturuyorsun? Hava alanı caddesinde oturuyorum.
11- Abdülaziz’in ailesi Hava alanı caddesinde 4. katta bir dairede oturuyor.
12- Lütfen (afedersin), labrotuvar nerede? Labrotuvar 3. katta. Teşekkür ederim. Birşey değil.
13- Çarşıya arabayla dört saatte gidiyorum. Bugün birinci sınıfın öğrencileri ile ikinci sınıfın öğrencileri arasında maç var.
14- Öğlen 1.00’de gideceğim. Otobüs çarşıya yarım saat sonra geldi.
15- O ikinci katta 10 nolu odadadır.