Bütün harfleri, fiilin kök harfi olan fiillere mücerred fiil denir. Mücerred fiil ya üç harfli olur, ya da dört harfli olur. Üç harfli olanlarına “Sülâsi mücerred fiil” denir. Dört harfli olanlarına da “Rübâi mücerred fiil” denir.
Sülasi fiillerin mazi, muzari ve mastarları belli kalıplara göre gelmez. Mazi ve muzarideki orta harflerinin durumuna göre altı şekilde gelirler. Bu altı şekle “Altı bab” denir. Bu bablar ve örnek fiilleri şu şekildedir:
1. Bab: Orta harfi mazide üstün; muzari ötre olanlar: يَكْتُبُ كَتَبَ
2. Bab: Orta harfi mazide üstün; muzari kesra olanlar: يَجْلِسُ جَلَسَ
3. Bab: Orta harfi mazide üstün; muzaride üstün olanlar: يَذْهَبُ ذَهَبَ
4. Bab: Orta harfi mazide kesra; muzari üstün olanlar: يَعْلَمُ عَلِمَ
5. Bab: Orta harfi mazide ötre; muzari ötre olanlar: يَحْسُنُ حَسُنَ
6. Bab: Orta harfi mazide kesra; muzari kesra olanlar: يَحْسِبُ حَسِبَ
Dört harfi de kök harfi olan bab sadece bir tanedir. Mazi, muzari ve mastarları belli bir vezne göre gelir.
Rubâi mücerred fiillerin kalıbı:
فَعْلَلَ ، يُفَعْلِلُ ، فَعْلَلَةٌ ، فِعْلاَلاً şeklindedir. Bazı Rubâi mücerred fiilleri şu şekildedir:
|
Mastar |
Muzari |
Mazi |
|
|
VEZİN |
فَعْلَلَةٌ ، فِعْلاَلٌ |
يُفَعْلِلُ |
فَعْلَلَ |
|
Sarstı |
زَلْزَلَةٌ ، زِلْزَالٌ |
يُزَلْزِلُ |
زَلْزَلَ |
|
Yuvarladı |
دَحْرَجَةٌ ، دِخْرَاجٌ |
يُدَحْرِجُ |
دَحْرَجَ |
|
Helak etti |
دَمْدَمَةٌ ، دِمْدَامٌ |
يُدَمْدِمُ |
دَمْدَمَ |
|
Kararmaya başladı |
عَسْعَسَةٌ ، عِسْعَاسٌ |
يُعَسْعِسُ |
عَسْعَسَ |
|
Yıktı |
كِبْكَابٌ كَبْكَبَةٌ ، |
يُكَبْكِبُ |
كَبْكَبَ
|
| SÜLASİ MÜCERRED – ÜÇ HARFLİ EK ALMAMIŞ FİİLLER | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
| SÜLASİ MÜCERRED – İSM-İ FAİL ve İSM-İ MEF’UL | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|