Arapça GramerArapça Gramer Kitabı Online Fihrist

ARAPÇADA LEFİF FİİLLER GENEL ÖZET

LEFİF FİİLLER

LEFİFİ MAKRUN

Lefifi makrun, yalnız ikinci ile dördüncü babdan gelir.

İkinci babdan gelenler فَعََى، يَفْعِى şeklinde olur. رَوَى، يَرْوِى gibi.

Dördüncü babdan gelenler فَعِىَ، يَفْعَى şeklinde olur. هَوِىَ، يَهْوَى gibi.

Lefifi makrunlar gerek şekil ve gerekse tasrif bakımından tamamıyla nakıs fiiller gibidir. Binaenaleyh ikinci babdan gelen lefifi makrun, ikinci babdan gelen nakıs gibi, dördüncü babdan gelen lefifi makrun da, dördüncü babdan gelen nakıs gibi çekilir.

Not:

Dördüncü babdan olan حَيِىَ ile عَيِىَ kelimeleri emsali gibi dördüncü babdan olan nakıslar gibi çekilmekle beraber yalnız fiili mazilerin baştan beş sigası şedde ile söylenmesi de caizdir.

Demek ki, bu iki kelimenin fiili mazisi iki türlü çekilir:

حَيِىَ fiilinin çekimi:

جَمْعٌ Çoğul

تَثْنِيَةٌ İkil

مُفْرَدٌ Tekil

 

 

حَيُوا

حَيِيَا

حَيِىَ

مُذَكَّرٌ Eril

غَائِبٌ

حَيِينَ

حَيِيَتَا

حَيِيَتْ

مُؤَنَّثٌ Dişil

حَيِيتُمْ

حَيِيتُمَا

حَيِيتَ

مُذَكَّرٌ Eril

مُخَاطَبٌ

حَيِيتُنَّ

حَيِيتُمَا

حَيِيتِ

مُؤَنَّثٌ Dişil

حَيِينَا

 

حَيِيتُ

 

مُتَكَلِّمٌ

حَىَّ fiilinin çekimi:

جَمْعٌ Çoğul

تَثْنِيَةٌ İkil

مُفْرَدٌ Tekil

 

 

حَيُّوا

حَيَّا

حَىَّ

مُذَكَّرٌ Eril

غَائِبٌ

حَيِينَ

حَيَّتَا

حَيَّتْ

مُؤَنَّثٌ Dişil

حَيِيتُمْ

حَيِيتُمَا

حَيِيتَ

مُذَكَّرٌ Eril

مُخَاطَبٌ

حَيِيتُنَّ

حَيِيتُمَا

حَيِيتِ

مُؤَنَّثٌ Dişil

حَيِينَا

 

حَيِيتُ

 

مُتَكَلِّمٌ

عَيِىَ fiilinin çekimi:

جَمْعٌ Çoğul

تَثْنِيَةٌ İkil

مُفْرَدٌ Tekil

 

 

عَيُوا

عَيِيَا

عَيِىَ

مُذَكَّرٌ Eril

غَائِبٌ

عَيِينَ

عَيِيَتَا

عَيِيَتْ

مُؤَنَّثٌ Dişil

عَيِيتُمْ

عَيِيتُمَا

عَيِيَتْ

مُذَكَّرٌ Eril

مُخَاطَبٌ

عَيِيتُنَّ

عَيِيتُمَا

عَيِيتِ

مُؤَنَّثٌ Dişil

عَيِينَا

 

عَيِيتُ

 

مُتَكَلِّمٌ

عَىَّ fiilinin çekimi:

جَمْعٌ Çoğul

تَثْنِيَةٌ İkil

مُفْرَدٌ Tekil

 

 

عَيُّوا

عَيَّا

عَىَّ

مُذَكَّرٌ Eril

غَائِبٌ

عَيِينَ

عَيَّتَا

عَيَّتْ

مُؤَنَّثٌ Dişil

عَيِيتُمْ

عَيِيتُمَا

عَيِيتَ

مُذَكَّرٌ Eril

مُخَاطَبٌ

عَيِيتُنَّ

عَيِيتُمَا

عَيِيتِ

مُؤَنَّثٌ Dişil

عَيِينَا

 

عَيِيتُ

 

مُتَكَلِّمٌ

Yukarıda da söylediğimiz gibi şeddeli okumanın cevazı yalnız fiili mazinin baştan beş sigasına mahsustur.

LEFİFİ MEFRUK

Lefifi mefruk, ikinci, dördüncüve altıncı bablardan gelir.

İkinci babdan gelen lefifi mefruklar فَعَى، يَفْعِى şeklindedir. وَقَى، يَقِى gibi. Demek ki, müzarisi nakıstan biraz farklıdır.

Dördüncü babdan gelen lefifi mefruklar tamamıyla nakıs gibi فَعِىَ، يَفْعَى şeklinde olur. وَجِىَ، يَوْجَى gibi.

Altıncı babdan gelen lefifi mafruklar فَعِىَ، يَعِى şeklinde olur. وَلِىَ، يَلِى gibi. Demek ki, müzarisi nakıstan biraz farklıdır.

MAZİ MALUM VE MAZİ MEÇHUL

İkinci babdan gelen lefifi mefrukun mazisi ikinci babdan gelen nakısın mazisi gibi, dördüncü ve altında bablardan gelen lefifi mefrukun mazisi dördüncü bebdan gelen nakısın mazisi gibi çekilir.

MÜZARİ MALUM

İkinci ve altıncı bablardan gelen lefifi mefrukun müzarii malumu, ikinci babdan gelen nakısın müzarii malumu gibi; dördüncü babdan gelen lefifi mefrukun muzari malumu, dördüncü babdan gelen nakısın muzari malumu gibi çekilir. Binaenaleyh يَقِىَ، يَلِى kelimeleri يَحْمِى gibi, fakat يَوْجَى kelimesi يَنْسَى gibi çekilir.

يَقِي fiilinin çekimi:

جَمْعٌ Çoğul

تَثْنِيَةٌ İkil

مُفْرَدٌ Tekil

 

 

يَقُونَ

يَقِيَانِ

يَقِى

مُذَكَّرٌ Eril

غَائِبٌ

يَقِينَ

تَقِيَانِ

تَقِى

مُؤَنَّثٌ Dişil

تَقُونَ

تَقِيَانِ

تَقِى

مُذَكَّرٌ Eril

مُخَاطَبٌ

تَقِينَ

تَقِيََانِ

تَقِينَ

مُؤَنَّثٌ Dişil

نَقِى

 

اَقِى

 

مُتَكَلِّمٌ

يَلِى fiilinin çekimi:

جَمْعٌ Çoğul

تَثْنِيَةٌ İkil

مُفْرَدٌ Tekil

 

 

يَلُونَ

يَلِيَانِ

يَلِى

مُذَكَّرٌ Eril

غَائِبٌ

يَلِينَ

تَلِيَانِ

تَلِى

مُؤَنَّثٌ Dişil

تَلُونَ

تَلِيََانِ

تَلِى

مُذَكَّرٌ Eril

مُخَاطَبٌ

تَلِينَ

تَلِنَانِ

تَلِينَ

مُؤَنَّثٌ Dişil

نَلِى

 

اَلِى

 

مُتَكَلِّمٌ

MÜZARİ MEÇHUL

Lefifi mefrukun müzari meçhulü yalnız يُوعَى şekli üzere bulunur. يُولَى يُوقَى gibi.

يُوعَى şekli ile nakısın müzari meçhulünün şekli olan يُفْعَى arasında küçük bir fark varsa da çekimleri birdir.

يُوقَى fiilinin çekimi:

جَمْعٌ Çoğul

تَثْنِيَةٌ İkil

مُفْرَدٌ Tekil

 

 

يُوقَوْنَ

يُوقَيَانِ

يُوقَى

مُذَكَّرٌ Eril

غَائِبٌ

يُوقَيْنَ

تُوقَيََانِ

تُوقَى

مُؤَنَّثٌ Dişil

تُوقَوْنَ

تُوقَيَانِ

تُوقَى

مُذَكَّرٌ Eril

مُخَاطَبٌ

تُوقَيْنَ

تُوقَيََانِ

تُوقَيْنَ

مُؤَنَّثٌ Dişil

نُوقَى

 

اُوقَى

 

مُتَكَلِّمٌ

يُولَى fiilinin çekimi:

جَمْعٌ

تَثْنِيَةٌ

مُفْرَدٌ

 

 

يُولَوْنَ

يُولَيََانِ

يُولَى

مُذَكَّرٌ Eril

غَائِبٌ

يُولَيْنَ

تُولَيَانِ

تُولَى

مُؤَنَّثٌ Dişil

تُولَوْنَ

تُولَيََانِ

تُولَى

مُذَكَّرٌ Eril

مُخَاطَبٌ

تُولَيْنَ

تُولَيَانِ

تُولَيْنَ

مُؤَنَّثٌ Dişil

نُولَى

 

اُولَى

 

مُتَكَلِّمٌ

MUZARİ MANSUP

Lefifi mefrukların müzari mansubu tamamıyla nakısta olduğu gibidir.

Malum olarak لَنْ يَقِىَ، لَنْ يَوْجَى، لَنْ يَلِىَ gibi.

Meçhul olarak لَنْ يُوقَى، لَنْ يُولَى gibi.

MUZARİ MANSUP MALUM

لَنْ يَقِىَ fiilinin çekimi:

جَمْعٌ Çoğul

تَثْنِيَةٌ İkil

مُفْرَدٌ Tekil

 

 

لَنْ يَقُوا

لَنْ يَقِيَا

لَنْ يَقِىَ

مُذَكَّرٌ Eril

غَائِبٌ

لَنْ يَقِينَ

لَنْ تَقِىَ

لَنْ تَقِىَ

مُؤَنَّثٌ Dişil

لَنْ تَقُوا

لَنْ تَقِىَ

لَنْ تَقِىَ

مُذَكَّرٌ Eril

مُخَاطَبٌ

لَنْ تَقِينَ

لَنْ تَقِىَ

لَنْ تَقِى

مُؤَنَّثٌ Dişil

لَنْ نَقِىَ

 

لَنْ اَقِىَ

 

مُتَكَلِّمٌ

لَنْ يَلِىَ fiilinin çekimi:

جَمْعٌ Çoğul

تَثْنِيَةٌ İkil

مُفْرَدٌ Tekil

 

 

لَنْ يَلُوا

لَنْ يَلِيََا

لَنْ يَلِىَ

مُذَكَّرٌ Eril

غَائِبٌ

لَنْ يَلِينَ

لَنْ تَلِيََا

لَنْ تَلِىَ

مُؤَنَّثٌ Dişil

لَنْ تَلُوا

لَنْ تَلِيََا

لَنْ تَلِىَ

مُذَكَّرٌ Eril

مُخَاطَبٌ

لَنْ تَلِينَ

لَنْ تَلِيََا

لَنْ تَلِى

مُؤَنَّثٌ Dişil

لَنْ نَلِىَ

 

لَنْ اَلِىَ

 

مُتَكَلِّمٌ

MUZARİ MANSUP MEÇHUL

لَنْ يُوقَى fiilinin çekimi:

جَمْعٌ Çoğul

تَثْنِيَةٌ İkil

مُفْرَدٌ Tekil

 

 

لَنْ يُوقَوْا

لَنْ يُوقَيَا

لَنْ يُوقَى

مُذَكَّرٌ Eril

غَائِبٌ

لَنْ يُوقَيْنَ

لَنْ تُوقَيَا

لَنْ تُوقَى

مُؤَنَّثٌ Dişil

لَنْ تُوقَوْا

لَنْ تُوقَيَا

لَنْ تُوقَى

مُذَكَّرٌ Eril

مُخَاطَبٌ

لَنْ تُوقَيْنَ

لَنْ تُوقَيَا

لَنْ تُوقَىْ

مُؤَنَّثٌ Dişil

لَنْ نُوقَى

 

لَنْ اُوقَى

 

مُتَكَلِّمٌ

لَنْ يُولَى fiilinin çekimi:

جَمْعٌ Çoğul

تَثْنِيَةٌ İkil

مُفْرَدٌ Tekil

 

 

لَنْ يُولَوْا

لَنْ يُولَيَا

لَنْ يُولَى

مُذَكَّرٌ Eril

غَائِبٌ

لَنْ يُولَيْنَ

لَنْ تُولَيَا

لَنْ تُولَى

مُؤَنَّثٌ Dişil

لَنْ تُولَوْا

لَنْ تُولَيَا

لَنْ تُولَى

مُذَكَّرٌ Eril

مُخَاطَبٌ

لَنْ يُولَيْنَ

لَنْ تُولَيَا

لَنْ يُولَىْ

مُؤَنَّثٌ Dişil

لَنْ نُولَى

 

لَنْ اُولَى

 

مُتَكَلِّمٌ

MUZARİ MECZUM

Lefifi mefrukların muzari meczumu tamamıyla nakıstaki gibidir.

لَمْ يَقِ، لَمْ يُوقَ، لَمْ يَلِ، لَمْ يُولَ، لَمْ يَوْجَ

لَمْ يَقِ fiilinin çekimi:

جَمْعٌ Çoğul

تَثْنِيَةٌ İkil

مُفْرَدٌ Tekil

 

 

لَمْ يَقُوا

لَمْ يَقِيَا

لَمْ يَقِ

مُذَكَّرٌ Eril

غَائِبٌ

لَمْ يَقِينَ

لَمْ تَقِيَا

لَمْ تَقِ

مُؤَنَّثٌ Dişil

لَمْ تَقُوا

لَمْ تَقِيَا

لَمْ تَقِ

مُذَكَّرٌ Eril

مُخَاطَبٌ

لَمْ تَقِينَ

لَمْ تَقِيَا

لَمْ تَقِى

مُؤَنَّثٌ Dişil

لَمْ نَقِ

 

لَمْ اَقِ

 

مُتَكَلِّمٌ

لَمْ يَلِ fiilinin çekimi:

جَمْعٌ Çoğul

تَثْنِيَةٌ İkil

مُفْرَدٌ Tekil

 

 

لَمْ يَلُوا

لَمْ يَلِيَا

لَمْ يَلِ

مُذَكَّرٌ Eril

غَائِبٌ

لَمْ يَلِينَ

لَمْ تَلِيَا

لَمْ تَلِ

مُؤَنَّثٌ Dişil

لَمْ يَلُوا

لَمْ تَلِيَا

لَمْ تَلِ

مُذَكَّرٌ Eril

مُخَاطَبٌ

لَمْ تَلِينَ

لَمْ تَلِيَا

لَمْ تَلِى

مُؤَنَّثٌ Dişil

لَمْ نَلِ

 

لَمْ اَلِ

 

مُتَكَلِّمٌ

لَمْ يُوقَ fiilinin çekimi:

جَمْعٌ Çoğul

تَثْنِيَةٌ İkil

مُفْرَدٌ Tekil

 

 

لَمْ يُوقَوْا

لَمْ يُوقَيَا

لَمْ يُوقَ

مُذَكَّرٌ Eril

غَائِبٌ

لَمْ يُوقَيْنَ

لَمْ تُوقَيَا

لَمْ تُوقَ

مُؤَنَّثٌ Dişil

لَمْ تُوقَوْا

لَمْ تُوقَيَا

لَمْ تُوقَ

مُذَكَّرٌ Eril

مُخَاطَبٌ

لَمْ تُوقَيْنَ

لَمْ تُوقَيَا

لَمْ تُوقَىْ

مُؤَنَّثٌ Dişil

لَمْ نُوقَ

 

لَمْ اُوقَ

 

مُتَكَلِّمٌ

لَمْ يُولَ fiilinin çekimi:

جَمْعٌ Çoğul

تَثْنِيَةٌ İkil

مُفْرَدٌ Tekil

 

 

لَمْ يُولَوْا

لَمْ يُولَيَا

لَمْ يُولَ

مُذَكَّرٌ Eril

غَائِبٌ

لَمْ يُولَيْنَ

لَمْ تُولَيَا

لَمْ تُولَ

مُؤَنَّثٌ Dişil

لَمْ تُولَوْا

لَمْ تُولَيَا

لَمْ تُولَ

مُذَكَّرٌ Eril

مُخَاطَبٌ

لَمْ تُولَيْنَ

لَمْ تُولَيَا

لَمْ تُولَىْ

مُؤَنَّثٌ Dişil

لَمْ نُولَ

 

لَمْ اُولَ

 

مُتَكَلِّمٌ

لَمْ يَوْجَ fiilinin çekimi:

جَمْعٌ Çoğul

تَثْنِيَةٌ İkil

مُفْرَدٌ Tekil

 

 

لَمْ يَوْجَوْا

لَمْ يَوْجَيَا

لَمْ يَوْجَ

مُذَكَّرٌ Eril

غَائِبٌ

لَمْ يَوْجَيْنَ

لَمْ تَوْجَيَا

لَمْ تَوْجَ

مُؤَنَّثٌ Dişil

لَمْ تَوْجَوْا

لَمْ تَوْجَيَا

لَمْ تَوْجَ

مُذَكَّرٌ Eril

مُخَاطَبٌ

لَمْ تَوْجَيْنَ

لَمْ تَوْجَيَا

لَمْ تَوْجَىْ

مُؤَنَّثٌ Dişil

لَمْ نَوْجَ

 

لَمْ اَوْجَ

 

مُتَكَلِّمٌ

EMRİ HAZIR MALUM

Emri hazırın malumu:

İkinci ve altıncı bablarda bir harfli olarak عِ şeklinde gelir.

Dördüncü babda اِيعَ şeklin gelir, اِيجَ، لِ، قِ gibi.

عِ fiilinin çekimi:

جَمْعٌ Çoğul

تَثْنِيَةٌ İkil

مُفْرَدٌ Tekil

 

 

عُوا

عِيَا

عِ

مُذَكَّرٌ

مُخَاطَبٌ

عِينَ

عِيَا

عِى

مُؤَنَّثٌ

قِ fiilinin çekimi:

جَمْعٌ Çoğul

تَثْنِيَةٌ İkil

مُفْرَدٌ Tekil

 

 

قُوا

قِيَا

قِ

مُذَكَّرٌ

مُخَاطَبٌ

قِينَ

قِيَا

قِى

مُؤَنَّثٌ

لِ fiilinin çekimi:

جَمْعٌ Çoğul

تَثْنِيَةٌ İkil

مُفْرَدٌ Tekil

 

 

لُوا

لِيَا

لِ

مُذَكَّرٌ

مُخَاطَبٌ

لِينَ

لِيَا

لي

مُؤَنَّثٌ

اِيعَ fiilinin çekimi:

جَمْعٌ Çoğul

تَثْنِيَةٌ İkil

مُفْرَدٌ Tekil

 

 

اِيعَوْا

اِيعَيَا

اِيعَ

مُذَكَّرٌ

مُخَاطَبٌ

اِيعَيْنَ

اِيعَيَا

اِيعَىْ

مُؤَنَّثٌ

اِيجَ fiilinin çekimi:

جَمْعٌ Çoğul

تَثْنِيَةٌ İkil

مُفْرَدٌ Tekil

 

 

اِيجَوْا

اِيجَيَا

اِيجَ

مُذَكَّرٌ

مُخَاطَبٌ

اِيجَيْنَ

اِيجَيَا

اِيجَىْ

مُؤَنَّثٌ

Not:

Bir harfli olan emri hazır malumun birinci sigası söylenip susulacak ise o zaman birinci siganın sonuna sakin bir (ha) ه ilave etmek lazımdır.

Mesela: قِ deyip durmak olmaz. قِهْ diyerek durmak daha uygun olacaktır. Bu (ha’ya) “Ha-i Sekt=susma hası” denir.

Dikkat:

Cahdi Mutlak’ın malum ve meçhul bütün sigalarında لَمْ yerine لَمَّا getirirsek Cahdi Mustağrak meydana gelir.

Malum ve meçhul altı gaib sigasında لَمْ yerine;

لِ getirirsek emri gaib,

لاَ getirirsek nehyi gaib, meydana gelir.

Yalnız meçhul altı muhatab sigasında لَمْ yerine لِ getirirsek Emri Hazırın meçhulü meydana gelir.

Malum ve Meçhul altı mutahab sigasında لَمْ yerine لاَ getirirsek Nehyi Hazır meydana gelir.

Malum ve Meçhul iki mütekellim sigasında لَمْ yerine لِ getirirsek Emri Mütekellim, لاَ getirirsek Nehyi Mütekellim meydana gelir.

SÜLASİ FİİLİNİN ALTI BABI

SÜLASİNİN ALTI BABI

 

SÜLASİNİN ALTI BABI

مُضَارِعٌ

مَاضٍ

 

مُضَارِعٌ

مَاضٍ

 

يَفْعُلُ

فَعَلَ

1. bab

يَكْتُبُ

كَتَبَ

1. bab

يَفْعِلُ

فَعَلَ

2. bab

يَضْرِبُ

ضَرَبَ

2. bab

يَفْعَلُ

فَعَلَ

3. bab

يَفْتَحُ

فَتَحَ

3. bab

يَفْعَلُ

فَعِلَ

4. bab

يَعْلَمُ

عَلِمَ

4. bab

يَفْعُلُ

فَعُلَ

5. bab

يَحْسُنُ

حَسُنَ

5. bab

يَفْعِلُ

فَعِلَ

6. bab

يَحْسِبُ

حَسِبَ

6. bab

 

  1. Bir takım mazi malum fiiller vardır ki, فَعَلَ şekli üzere bulunduğu halde, muzari malumu يَفْعُلُ şekli üzere bulunur. كَتَبَ، يَكْتُبُ gibi. İşte bu gibi fiiller sülasinin birinci babını teşkil
  2. Bir takım mazi malum fiiller vardır ki, فَعَلَ şekli üzere bulunduğu halde, muzari malumu يَفْعِلُ şekli üzere bulunur. ضَرَبَ، يَضْرِبُ gibi. Bu gibi fiiller ikinci babını teşkil
  3. Bir takım mazi fiiller vardır ki, فَعَلَ şekli üzere bulunduğu halde, muzari malumu يَفْعَلُ şekli üzere bulunur. فَتَحَ، يَفْتَحُ gibi. Bu gibi fiiller üçüncü babını teşkil ederler.
  4. Bir takım mazi fiiller vardır ki, فَعِلَ şekli üzere bulunduğu halde, muzari malumu يَفْعَلُ şekli üzere bulunur. عَلِمَ، يَعْلَمُ gibi. Bu gibi fiiller dördüncü babı teşkil ederler.
  5. Bir takım mazi fiiller vardır ki, فَعُلَ şekli üzere bulunduğu halde, muzari malumu يَفْعَلُ şekli üzere bulunur. حَسُنَ، يَحْسُنُ gibi. Bu gibi fiiller beşinci babı teşkil ederler.
  6. Bir takım mazi fiiller vardır ki, فَعِلَ şekli üzere bulunduğu halde, muzari malumu يَفْعِلُ şekli üzere bulunur. حَسِبَ، يَحْسِبُ gibi. Bu gibi fiiller altıncı babı teşkil ederler.

Dikkat:

Gerek mazinin, gerek muzarinin yukarıda açıklanan şekilleri sahih ile mehmuzda aynen görülür. Diğer bir tabirle altı babın izah edilen şekiller üzere bulunması sahihler ile mehmuzlara mahsustur.

İlgili Makaleler


Warning: mysqli_query(): (HY000/1021): Disk full (/var/tmp/#sql_4a81b_0.MAI); waiting for someone to free some space... (errno: 28 "No space left on device") in /home/fasiharapca.com/public_html/wp-includes/class-wpdb.php on line 2349