İzhar

Lakin-i Muhaffefe

و تُخَفَّفُ لَكِنَّ، فَيَجِبُ إِلْغَاؤُهَا، نحو: مَا جَاءَنِى زَيْدٌ لَكِنْ عَمْرٌو حَاضِرٌ. و يَجُوزُ حِينَئِذٍ دُخُولُهُمَا على الفِعْلِ، نحو: كَأَنْ قَامَ زَيْدٌ و مَا قَامَ زَيْدٌ و لَكِنْ قَعَدَ

 و تُخَفَّفُ tahfif edilir, لَكِنَّ lakinne tahfif edilir ve لَكِنْ olur. فَيَجِبُ vacib olur, إِلْغَاؤُهَا onun ilga edilmesi, yani لَكِنَّ kelimesinin amelinin iptal edilmesi vacip olur. Misal;مَا جَاءَنِى زَيْدٌ لَكِنْ عَمْرٌوحَاضِرٌ “Bana Zeyd gelmedi, lakin Amr hazırdır” gibi. و يَجُوزُ caizdir,حِينَئِذٍ  o vakitte, o anda, yani lakinne ve keenne tahfif edilip amelden iptal edildikleri vakitte, دُخُولُهُمَا o ikisinin dahil olması, yani keen ve lakin kelimelerinin dahil olması caizdir, ne üzerine? على الفِعْلِ fiil üzerine. Bunlara misal; كَأَنْ قَامَ زَيْدٌ “Zeyd sanki kalktı” gibi ve مَا قَامَ زَيْدٌ و لَكِنْ قَعَدَ “Zeyd kalkmadı fakat oturdu” gibidir.

Metnin Toplu Manası; لَكِنَّ tahfif edilir ve لَكِنْ olur. Bu halde لَكِنَّ ‘nin amelinin ilga edilmesi vacip olur. Misal; مَا جَاءَنِى زَيْدٌ لَكِنْ عَمْرٌوحَاضِرٌ gibidir. Ve lakinne ve keenne’nin tahfif edildikten sonra fiil üzerine dahil olması caizdir. Misal; كَأَنْ قَامَ زَيْدٌ و مَا قَامَ زَيْدٌ و لَكِنْ قَعَدَ gibidir. Görüldüğü gibi lakinne ve keenne tahfif edilince ortaya çıkan lakin ve keen lafızları fiil üzerine gelebiliyorlar. Evvelce, yani tahfif işlemi gerçekleşmeden önce, lakinne kelimesini kullandığımızda kendinden önceki hükmü tersine çevirip, kendinden sonra gelen isme atfediyordu. İşte falanca filanca geldi lakinne bu gelmedi gibi bir anlam söz konusuydu. Lakinneden sonraki anlamı olumsuz yapmak için herhangi bir lem yada ma gibi olumsuz manalar ifade eden edatlara ihtiyacımız olmuyordu. Aynı şeyler keenne için de geçerliydi. Fakat bu ikisi, lakinne ve keenne tahfif edilip; lakin ve keen halini alınca fiil üzerine dahil olmaya da başladılar ve o dahil oldukları fiil ile aralarına: keen ile fiil arasına lem ve kad edatı, lakin ile fiil arasına ise kad edatı getirilmesi de caiz olan bir durum oldu.

İlgili Makaleler


Warning: mysqli_query(): (HY000/1021): Disk full (/var/tmp/#sql_4a81b_1.MAI); waiting for someone to free some space... (errno: 28 "No space left on device") in /home/fasiharapca.com/public_html/wp-includes/class-wpdb.php on line 2349