İzhar

Mâ-i Zaide

Zaid olan ma harfinin, şart ve ceza edatlarına birleşmesi hususu 3 şekilde olur.
1. Eğer zaid ma harfi birleşirse şart ve ceza amel edenler; حَيْثُ و إِذْ و إِذَا bu kelimelere ma-i zaide gelerek; حَيْثُمَا و إذْمَا و إِذَامَا şeklinde şart ve ceza edatı olarak kullanılır.
2. Kendisine ma-i zaide’nin birleşmesi uygun olmayan şart ve ceza edatları; أَنَّى و مَهْمَا و مَا و مَنْ bunlardır.
3. Ma-i zaidenin bitişmesi de bitişmemesi de caiz olanlar; أَيَّانَ و أَيْنَ و مَتَى و أَيُّ و إِنْ edatlarıdır.
Not: إِنْ kelimesine مَا ‘i zaide harfi birleştiği zaman, dahil olduğu şart fiili ise tekid nunu ile tekidlenir. Kuran-ı Kerim’den ayetler;

فَإِمَّا تَرَيِنَّ مِنْ البَشَرِ أَحَدًا

Meryem suresi 26. Ayeti; “Eğer beşerlerden birini görürsen…”

وَ إِمّا يُنْسِيَنَّكَ الشَّيْطَانُ

Enam suresi 68. Ayeti; “Eğer şeytan seni unutturursa..”

Not 2: Kendisine ma-i zaide birleşen أَيُّ kelimesi zahire izafe edilir, zamire izafe edilmez.

أَيَّا مَا تَدْعُوا فَلَهُ الأسْمَاءُ الحُسْنَى

İsra suresi 110. Ayeti; “Hangisi ile çağırırsan nihayet en güzel isimler onundur”

أَيَّمَا الأجَلَيْنِ قَضَيْتُ  فَلَا عُدْوَانَ عَلَيَّ

Kasas suresi 28. Ayeti; “…Bu ikisi süreden hangisini tamamlarsam, Öyleyse bana bir düşmanlık yoktur…”

İlgili Makaleler