ZAMAN VE YER İSİMLERİ أسماءُ الزمانُ و المكانُ
Zaman ve yer isimleri bir fiilin işlendiği zamanı veya yeri gösterir. Sülasi
mücerred fiillerde iki vezne göre gelir.
مَفْعَلٌ ) – 1 ) Vezni:
i. zaman ve mekan
مَلْعَبٌ : oyun alanı, oyun zamanı
مَدخَلٌ : giriş yeri, giriş zamanı
Muzari
يَلْعَبُ
يَدخُلَ
Mazi
لَعِب : oynadı
دَخَل : girdi
مَخْرَجٌ : çıkış yeri, çıkış zamanı
مَكْتَبٌ : yazıhane, yazı zamanı
مَطْبَخٌ : pişirme yeri, piş. zamanı
مَطْعَمٌ : yemekhane, yem. zamanı
يَخْرُجُ
يَكْتُبَ
يَطْبُخُ
يَطْعَمُ
خَرَجَ : çıktı
آَتَبَ : yazdı
طَبَخَ : pişrid
طَعَمَ : yedi
مَفْعِلٌ ) – 2 ) Vezni: Muzarisinin aynul fiili kesralı fiillerin zaman ve yer
isimleri genellikle bu vezinden gelir:
مَجْلِسٌ : oturma yeri, oturma zamanı
مَنْزِلٌ : inme yeri, inme zamanı
مَفْصِلٌ : mafsal, eklem yeri, zamanı
يَجْلِسُ : oturuyor
يَنْزِلُ : iniyor
يَفْصِلُ : ayırıyor
Not: Bir şeyin çok olduğu veya çokça yapıldığı yeri gösteren ismi mekanın
sonuna ( ة) eklenir.
مَصْبَغَةٌ : boyahane
مَطْبَعَةٌ : matbaa
مَكْتَبَةٌ : kütüphane
مَدْرَسَةٌ : okul
صَبَغ : boyadı
طَبَغَ : tab etti
آَتَبَ : yazdı
دَرَسَ : ders yaptı
Not: Mezif fiillerin zaman ve yer isimleri, bu fiillerin ismul mefulleri ile
aynıdır.
مُتَعَبَّدٌ : ibadet yeri, ism. zamanı
مُسْتَشْفى : hastane
مُفْتَرقٌ : yolların ayrılış yeri, kavşak
تَعَّبّدَ : ibadet etti
إسْتَشْفى : şifa aradı
إفْتَرَقَ : ayrıldı