YİRMİBEŞİNCİ. 1

HZ. YAHYA (A.S.) 1

Şehâdeti 2

YİRMİBEŞİNCİ

HZ.
YAHYA (A.S.)

Babası Hz. Zekeriyâ
(a.s.) gibi İsrailogulları’na gönderilen son peygamberlerden olan Hz. Yahya
(a.s.)’m ismi, önce geçtiği gibi doğrudan Allah Teâlâ tarafından verilmiştir.
Ona bu İsmin verilmesinin sebebi hakkında çeşitli görüşler aktarılmıştır. Çok
yaşlı bir baba ile hem kısır ve hem de yaşlı bir anneden doğması, kalbinin îman
ve nübüvvetle İhya edilmesi, hiç bir kötülüğe düş­meyecek derecede
itâatkarlıkla ihya edilmesi vb. özellikleri bu sebeplerin başında gelmektedir.
Yine şehit düşecek oluşu, şehit­lerin Allah katında rızıklandırılan diriler
olmaları da bu sebepler arasında zikredilir.[1]
înciller ise onu John the Babtist/Vaftizci Yahya olarak isimlendirirler.[2]

İncillerde de hakkında
bilgi bulunan Hz. Yahya fa.s.), tey­zezadesi Hz. İsa (a.s.)’dan altı ay
büyüktür. Kur’ân-i Kerim’de bildirildiği gibi, babası ve annesi çok yaşlı ve
üstelik annesi kısır bir kadın olduğu halde, Allah Teâlâ’nm emriyle o da Hz.
İsa (a.s.) gibi mucizevî bir şekilde doğmuştur. Onun bu şekilde dünyaya
gelişinin Kur’ân-ı Kerim’de anlatılması, hır is tiy anların Hz. İsa (a.s.)’ı
Allah’ın oğlu kabul ederek işledikleri büyük hatâyı anla­malarını sağlamak
hususunda açık bir uyandır.[3] Çünkü
bu iki peygamberin dünyaya gelişleri, tabîî doğum kanunlarının dışın­dadır ve
bu yönden aralarında önemli bir fark yoktur.

Kur’ân-ı Kerim’de
doğumundan önce peygamber olacağı müjdelenen Hz. Yahya (a.s.)’a daha çocuk
iken, iffet, hikmet, kalp yumuşaklığı, safiyet ve efendilik verildiği,
dolayısıyla onun Allah’tan korkan, anasına ve babasına itaatkâr bir oğul olduğu
belirtilmiştir. Yine Hz. İsa (a.s.)’ın peygamberliğini tasdik edeceği
bildirilmiş, kendisine, Tevrat’a sahip çıkması ve onun hükümle­rine uyması ve
halkı ona çağırması emredilmiştir:

“Zekeriyâ mâbedde
namaz kılarken melekler ona seslendi­ler: Allah sana kendi emriyle uücud bulan
isa’yı tasdik eden, seyyid (=efendi), hasûr (=iffetli) ve sâlihlerden bir
peygamber olan Yahya’yı müjdeler.[4]

“Ey Yahya!
Kitab/Tevrat’a kuvvetle sarıl, deyip daha ço­cukken ona hikmet, katımızdan kalp
yumuşaklığı ve safiyet ver­dik. O, Allah’tan sakınan, anasına ve babasına karşı
iyi davra­nan bir kimse idi, baş kaldıran bir zorba değildi. Doğduğu günde,
öleceği günde ve dirileceği günde ona selâm olsun.[5]

Kur’ân-ı Kerim’de, Hz.
Yahya (a.s.) ile ilgili başka bilgi veril­mez. Diğer kaynaklar da, Hz. Yahya
(a.s.)’ı, seyyid, fakih, âlim, Rabbine çok itaatkâr, güzel yaratılışlı, hiç
öfkelenmeyen, hased duymayan ve şehvetten uzak bir kul olarak tanıtırlar.[6] Bu
konu­da bâzı hadisler de nakledilmiştir:

Peygamberimiz (s.a.v.)
şöyle buyurmuştur: “Âdem evlâdından hiç bir kimse yoktur ki, bir hatâ yapmış
veya bir hatâ işlemeye niyetlenmiş olmasın. Ancak Yahya bunun dışındadır.[7]

İncillerde ise, onun
ruhta kuvvetlenerek büyüdüğü, halka görüneceği güne kadar çöllerde kaldığı,
gençlik yıllarını Ölüde-niz’in batısındaki bir yerde geçirdiği, M,S. 26 yılında
Yahudiye çölünde tebliğe başladığı, halkı tevbe ederek vaftiz olmaya çağır­dığı,
günahlarını itiraf eden Yeruşalim, Yahudiye, Erden halkını ve bu arada Hz. İsa
(a.s.)’i Erden ırmağında vaftiz ettiği anlatıl­maktadır.[8]
Ayrıca o, kendisinin Mesih veya İlya/İlyas olmadığını açıklayarak, “Gerçi
ben sizi su ile vaftiz ediyorum; fakat benden kudretlisi geliyor ki, onun
çarıklarının tasmasını çözmeğe lâyık değilim; O ise Ruhülkudüs’le ve ateşle
vaftiz edecektir.[9] diyerek Hz. İsa (a.s.)’ı
müjdelediği belirtilmektedir. [10]

Şehâdeti

Hz.Yahya (a.s.)’m
peygamberliği çok kısa sürmüş O, Hz. İsa (a.s.)’m göğe kaldırılmasından
yaklaşık 2,5 yıl önce, M.S. 27 yılı­nın sonunda veya 28 yılının başlarında
şehit edilmiştir. Onun öldürülmesinin sebebi hakkında farklı bilgiler nakledilmiştir.
Matta İncilinde, kardeşinin karısıyla evlenmek isteyen Kral Hİro-des’e karşı
çıkıp bunun haram olduğunu söylemesi yüzünden zindana atıldığı, Hirodes’in daha
sonra da evlenmek istediği bu kadının kızma tutulduğu ve ona ne isterse
yapacağına söz verdi­ği, anası tarafından kışkırtılan bu kızın da Hz. Yahya
(a.s.)’m başını İstediği ve bu arzusunun yerine getirildiği anlatılmakta­dır.[11]
İslâmî kaynaklarda da buna yakın rivayetler mevcuttur. Bu rivayetlerde, açık
giyimi yüzünden eleştirdiği kraliçenin kur­duğu tuzak sonucu veya kardeşinin
kızıyla evlenmek isteyen krala bunun haram olduğunu söyleyerek direnmesi
yüzünden öldürüldüğü zikredilmektedir. Onun Kudüs’te değil Şam’da öl­dürüldüğü
de söylenmiştir.[12]