Sülâsî Mezîd – Fa’ale Kalıbı

 

İsm-i Mef’ul İsm-i Fail Mastar Muzari Mazi Fiil مُفَعَّلٌ مُعَلَّمٌ مُسَمًّى مُفَعِّلٌ مُعَلِّمٌ مُسَمٍّ تَفْعِيلٌ تَعْلِيمٌ تَسْمِيَةٌ يُفَعِّلُ يُعَلِّمُ يُسَمِّي فَعَّلَ عَلَّمَ سَمَّى فَ عْ عَ لَ

 

Diğer anlamlarının dışında genel olarak bu kalıp;

– Üç harfli lazım fiilin ek alarak müteaddi fiil haline gelmesi (Türkçe’deki ‘Oldurgan Fiil’ler),

نَزَّلَ (İndirdi)  <–  نَزَلَ (İndi)

نَزَلْتُ مِنْ السَيارَةِ، ثُمَّ نَزَّلْتُ الطِفْلَ : Arabadan indim, sonra çocuğu indirdim.

– Üç harfli müteaddi (geçişli) fiilin ek alarak çift geçişli olması, yani iki nesne (mef’ul) alması (Türkçe’deki ‘Ettirgen Fiil’ler),

دَرَسْتُ اللُغَةَ العَرَبِيَّةَ : Arapça dilini öğrendim. (Bir nesne var)

دَرَّسْتُكَ اللُغَةَ العَرَبِيَّةَ : Sana Arapça dilini öğrettim. (İki nesne var)

– Üç harfli müteaddi (geçişli) fiilin ek alarak geniş, tekrarlamalı veya yoğun eylemleri,

قَتَلَ المُجْرِمُ رَجُلاً : Suçlu, bir adamı öldürdü.

قَتَّلَ المُجْرِمُ أَھْلَ القَرْيَةِ : Suçlu köy halkını katletti. (Eylem genişledi)

عَدَّ الرَجُلُ مَالَهُ : Adam parasını saydı.

عَدَّدَ الرَجُلُ مَالَهُ : Adam parasını tekrar tekrar saydı. (Eylem tekrarlandı)

كَسَرْتُ الكُوبَ : Bardağı kırdım.

كَسَّرْتُ الكُوبَ : Bardağı parçaladım. (Eylem yoğunlaştı)

قَطَعْتُ الجَبْلَ : İpi kestim.

قَطَّعْتُ الجَبْلَ : İpi parçalara ayırdım. (Eylem yoğunlaştı)

Geniş eylemler birden fazla nesneye veya bir nesneye tekrarlamalı olarak, yoğun eylemler ise bir nesneye büyük bir güçle etki ederler.

كَسَّرْتُ الأَقْلامَ : Kalemleri kırdım.

كَسَّرْتُ القَلَمَ : Kalemi parçaladım.

ifade eder.