‘Kadınların görev mahallinde başı açık olur’ şeklinde hüküm içeren 31 yıllık darbe yönetmeliği kaldırılıp, yerine yenisi yazılacak. Yeni yönetmelikle birlikte kamuda başörtüsü de serbest olacak
Hükümet, kamuda başörtüsü yasağına neden olan yönetmeliğin kaldırılması için düğmeye bastı. 12 Eylül darbesi sonrasında çıkarılan ve yaklaşık 31 yıldır yürürlükte olan 25 Ekim 1982 tarihli ‘kamuda kılık kıyafet yönetmeliği’ nedeniyle kadınlar kamu kurumlarında başörtüleriyle çalışamıyor. Cuntacıların hayata geçirdiği yasakçı yönetmeliğin değiştirilmesiyle birlikte devlet kurumlarında başörtüsüyle çalışabilmek mümkün hale gelecek. Darbe dönemlerinde hayata geçirilen 1998 kanun, 227 kararname, 220 tüzük, 375 yönetmelikten oluşan toplam 2820 maddelik mevzuatın yasalardan temizlenmesi için harekete geçen hükümet, en son TSK İç Hizmet Kanunu’nun 35’inci maddesinin kaldırılması için adım atarak Meclis’e teklif sunmuştu. Bununla birlikte 28 Şubat post-modern darbe sürecinde başörtülerinden ötürü ‘aday memur ve üniversite öğrencisiyken ilişiği kesilenlere’ de memuriyet yolunu açan hükümet, kamuda başörtüsüyle çalışmanın önündeki engellere de neşter vurmaya hazırlanıyor. Bu kapsamda ilk etapta, darbe döneminde hayata geçirilen yasakçı kılık kıyafet yönetmeliği kaldırılacak. Böylece 31 yıldır süren bir darbe uygulaması da sona ermiş olacak.
İLK İŞLERİ ‘SİYAH ÖNLÜK’ OLDU
Milli Güvenlik Kurulu’nun adeta bakanlar kurulu gibi çalıştığı 12 Eylül 1980 darbesi sonrasında, kamuda kılık kıyafetle ilgili iki önemli yönetmelik çıktı. Bunlardan birincisi, 22 Temmuz 1981 tarihinde gerçekleşen ‘siyah önlük yönetmeliği’. Öğrencilere siyah önlüğün zorunlu kılındığı bu darbeci uygulama, ancak 2012’de kaldırıldı ve okullarda serbest kıyafete geçilebildi. Kamuda kılık kıyafet kurallarını düzenleyen 25 Ekim 1982 tarihli ikinci yönetmelikte ise kamuda ‘başın daima açık’ olması şart koşuldu. Yalnız başörtüsünü değil, birçok insan hakkını kısıtlayan bu kurallar zinciri 2002’de kısmen kırıldı ve kadınlara ‘pantolon giyme serbestliği’ tanındı.
SÜREÇ NASIL İŞLEYECEK
AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Ali Şahin başkanlığında, partinin hukukçu kurmaylarının yürüttüğü çalışmaya göre, ‘okullarda ve kamuda başın örtülü olmasını engelleyen yürütmelik’ çok yakında tarihin çöp sepetini boylayacak. 25 Ekim 1982 tarihli cunta emirlerinin kaldırılması için bakanlar kurulu karar alacak. Alınan kararı ise İçişleri Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığı uygulamaya sokacak. Sözkonusu bakanlıklar, başörtüsünü serbest kılacak yeni yönetmeliğe aykırı tüzükleri ise tek tek temizleyecek. Anayasada zaten ‘başlar açık olur’ şeklinde bir madde olmadığı için hukuka da aykırı olan yasakçı yönetmeliğin kaldırılmasıyla birlikte, ‘başın açık olma zorunluluğu’ ortadan kaldırılacak. Bu zorunluluğun kaldırılması aynı zamanda başın örtülü olabileceği sonucunu da beraberinde getirecek.
‘Topuk boyu’ ‘bıyık şekli’ artık yok!
Başörtüsünü kamuda yasaklayan yönetmeliğin kaldırılması sonrası hazırlanacak metin, birçok özgürlüğü de beraberinde getirecek. Darbecilerin hazırladığı ve kadınlar için saçın taranış şeklinden tırnak boyuna, topuk ebadından etek boyuna kadar birçok konuda ‘kural getiren’ teferruat, yeni metinde bulunmayacak. Bu durum erkek personel için de geçerli olacak. Darbe yönetmeliğinde erkeklerin bıyık ve favori boyuna, saç şeklinden sakal tıraşına kadar birçok husus yer alıyor.
Darbe ürününü kaldırın
Memur-Sen Genel Başkanı Ahmet Gündoğdu: ‘Kamuda başörtü yasağıyla ilgili anayasada herhangi bir şey yok. O yönetmeliğin orada durması bile rahatsızlık verici, kurtulmak lazım. Bu özgürlük için 12 milyon imza topladık.’
Emekli Askeri Savcı Faik Tarımcıoğlu: ‘2012 yılında okullarda serbest kıyafete geçildi. Ancak kamuda kılık kıyafete ilişkin şu ana kadar pek bir adım atılmadı. Darbe döneminin ürünü uygulama, yeni bir düzenlemeyle kaldırılmalı.’
Emekli Cumhuriyet Başsavcısı Reşat Petek: ‘Hizmete alınmada, görevin gerektirdiği niteliklerden başka hiçbir ayrım gözetilemez, şeklindeki hizmete girmeyle ilgili 70’inci madde gayet açık.’
Uluslararası Hukukçular Birliği Türkiye Temsilcisi Avukat Fatma Benli: ‘Türkiye’de başın açık olmasını öngören bir Anayasa ya da yasa maddesi yok. Bir kadının başının açık ya da kapalı olmasını yasa ile düzenleyemezsiniz. Darbe dönemindeki çıkarılan iki yönetmelik tam bir askeri mantıkla kıyafetleri ayrıntısıyla biçimlendiriyor. Bu kabul edilemez.’
CHP başörtüsü yasağı için mahkeme yoluna düşecek mi
Kamuda başörtüsü yasağını tarihe gömen yönetmelik değişikliğini, CHP’nin daha önce yaptığı gibi mahkemeye taşıması bekleniyor. Daha önce üniversitelerde başörtüsü yasağını kaldıran kanun değişikliği ile okullarda Kur’an-ı Kerim’in seçmeli ders olmasını sağlayan kanunu Anayasa Mahkemesi’ne götüren CHP’nin, yeni çıkacak yönetmeliği de iptali için Danıştay’a götürmesi sözkonusu olabilecek. CHP veya bir başkasının başvurusu üzerine Danıştay, yönetmeliği değerlendirecek. 12 Eylül 2010 tarihindeki referanduma kadar ideolojik bir görüntü sergileyen ve özgürlükçü düzenlemeleri iptal eden Danıştay, yakın zamanda avukatların başörtüsüyle davalara girmesine imkan tanıyan bir kararın altına imza atarak takdir toplamıştı.
Yeni Şafak