K) Ferd (Garib) Hadîsler:
Aralarında küçük bir fark bulunan bu iki hadis
çeşidi bir ravinin yalnız başına rivayet ettiği hadislerdir. Bir ravinin tek
başına hadis rivayetine ise teferrüd adı verilir.
Eğer bir hadisi sahabeden yalnız bir tabiin
rivayet ederse buna ferd veya mutlak ferd denir. Mesela:
“İman altmış küsür bölümdür; haya da imandan bir
bölümdür.”
Bu hadisi Ebu Hureyre’den yalnız Ebu Salih; Ebu
Salih’den de yalnızca Abdullah b. Dinar rivayet etmiştir. Her iki ravinin tek
başına rivayeti yüzünden hadis ferd olmuştur.
[1]
Muhaddisler, tek bir tarîkden gelen, yâni
herhangi bir tabakada râvi sayısı teke düşen hadîslere ferd veya garîb derler.
Bilhassa mütekaddimîn’in ıstılahında, şâz ve münker tâbirleri de ferd mânâsında,
yani herhangi bir tabakada râvi sayısı teke düşen hadîs için kullanılmıştır.
Haber-i vâhid, haber-i münferîd tabirleri de aynı mânâda ıstılahlaşmıştır.
Müteahhir ulemâ, bu tabirleri özde aynı kalmakla birlikte, bazı nüans
farklılıkları getirerek ıstılahlaştırmıştır. Gerekli açıklamalar, Sened Sayısına
Göre Hadîsler bahsinde yapılmıştır.[2]
[1]
Talat Koçyiğit, Mücteba Uğur, İ. Hakkı Ünal, İmam-Hatib Liseleri İçin Hadis
Usulü, 12. sınıf: 33-34.
[2]
İbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Şerhi, Akçağ Yayınları: 2/137.