ATF-I NESAK عطف النسق
Atıf harflerinden biri kullanılarak iki kelime ve iki cümleyi birbirine
bağlamaya atf-ı nesak denir.
جاء عليّ و خالدٌ :Ali ve Halid geldi.
قامَ أحْمَدُ فخالدٌ :Ahmet ve (peşinden) Halid kalktı.
تناولْتُ الطعامَ ثُمّ شرِبْتُ الماءَ : Yemek yedim sonra su içtim.
Atıf Harfleri Şunlardır: و، ف ، ثُمَّ ، حتّى ، أوْ ، إمّا ، أمْ ، لا ، بلْ ، لكِنْ
جاء عليّ و خالدٌ : Ali ve Halid geldi.
Matuf- atıf harfi- m. aleyh- fiil
Atıf Harflerinin Kullanımı: Atıf harfleri fiil ve isimler için kullanılır.
و) – 1 ) Vav : Sadece atıf için kullanılır. İki kelime veya cümleyi birbirine
bağlar.
إشتريْتُ القلمَ و الدفتَرَ : Kalem ve defter satın aldım.
ف ) – 2 ) Fe : Tertib ve fasılasız oluşu ifade eder.
خرج حامدٌ فخالدٌ : Hamid ve (peşinden) Halid çıktı.
ثُمَّ) – 3 ) Sümme : Matuf ve matufun aleyh arasında tertip yani sıra
bulunduğunu gösterir.
جاء أحمدُ ثُمَّ خالدٌ : Ahmed, sonra Halid geldi.
حتّى) – 4 ) Hatta : Gaye ve sonuç ifade eder.
عاشَ جَدّي طوِيلا حتّى جاوَزَ التِسعين : Dedem uzun yaşadı, hatta doksan
yaşını geçti.
أوْ) – 5 ) Ev : İki şeyden birini tercih etmede veya terddüd durumunda
kullanılır.
إقرأ آِتابا في الأدب أو التاريخ : Edebiyat veya tarihle ilgili bir kitap oku !
أمْ) – 6 ) Em : İki şeyden birinin seçimi veya belirlenmesi istebdiğinde
kullanılır.
سَوَاءٌ عَلَيْهِمْ أَأَنذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنذِرْهُمْ لاَ يُؤْمِنُونَ) ) : “ Onları korkutsan da
korkutmasan da birdir” ( Bakara, 6)
إمّا) – 7 ) İmma : Cümle içinde tekrar edilerek kullanılır. Şüphe ve tereddüt
ifade eder.
تَعلّمْ إمّا اللغة و إمّا التاريخَ : Ya dil öğren veya tarih!
لا ) – 8 ) La : Matufun aleyhin yaptığı işe matufun katılmadığını gösterir.
أحْمَدُ آاتِبٌ لا شاعرٌ : Ahmet şair değil, yazardır.
بَلْ) – 9 ) Bel : Idrab yani dönme ve vazgeçme anlamındadır.
ما بدأ خالدٌ الكلامَ بل إبراهيمُ : Söze Halid değil bilakis İbrahim başladı.
لكِنْ) – 10 ) Lakin: İstidrak ( hatayı düzeltmek) için kullanılır.
لم يجبْ أحمدُ عن السُّؤالِ لكن خالدٌ : Soruya Ahmet değil, ancak Halid
cevap verdi.
Matuf, matufun aleyhine irab, siga ve cümlenin yapısı konusunda uyar.