1) Yakın İçin Kullanılan İşaret İsimleri
| Çoğul هٰؤُلَاءِ هٰؤُلَاءِ | İkil هٰذَانِ ، هٰذَيْنِ هٰتَانِ ، هٰتَيْنِ | Tekil هٰذَا هٰذِهِ |
Müzekker
Müennes |
2) Orta Uzaklık İçin Kullanılan İşaret İsimleri
| Çoğul أُولٰىِٔكَ أُولٰىِٔكَ | İkil ذَانِكَ ، ذَيْنِكَ تَانِكَ ، تَيْنِكَ | Tekil ذَاكَ تَاكَ |
Müzekker
Müennes |
3) Uzak İçin Kullanılan İşaret İsimleri
| Çoğul أُولٰىِٔكَ أُولٰىِٔكَ | İkil ذَانِكَ ، ذَيْنِكَ تَانِكَ ، تَيْنِكَ | Tekil ذٰلِكَ تِلْكَ |
Müzekker
Müennes |
هذا (Hâzâ) Bu. Müzekker isimlerin gösterilmesinde kullanılır. (İkili : ھذانِ, nasb hali : ھذَيْنِ)
ھَذَا قَلَمٌ : Bu kalemdir.
ھَذَا ثَوُرٌ : Bu bir öküzdür.
هذه (Hâzihi) Bu. Müennes isimlerin gösterilmesinde kullanılır. (İkili : ھاتانِ, nasb hali : ھتَيْنِ)
ھَذِهِ مَدْرَسَةٌ : Bu okuldur.
ھَذِهِ بَقَرَةٌ : Bu inekdir.
ھؤُلاء (Hâulâi) Bunlar (Hâzâ ve Hâzihi’nin çoğuludur. Müzekker ve müennes ortak kullanılır.)
مَنْ ھٰؤُلَاءِ الأَوْلَادُ؟ أَھُمْ أَبْنَاؤُكَ؟ -لَا، ھُمْ أَبْنَاءُ أَخِي : Bunlar kimin çocuklarıdır? Onlar senin oğulların mı? Hayır, onlar erkek kardeşimin oğullarıdır.
ذلك (Zâlike) O (Uzakta olan birşey için bu, şu yerine kullanılır). Müzekker isimlerin gösterilmesinde kullanılır. (İkili : ذَانِكَ, nasb hali : ذَيْنِكَ)
مَا ذٰلِكَ؟ : O nedir?
ذٰلِكَ نَجْمٌ : O yıldızdır.
ھذا مَسْجِدٌ وذٰلِكَ بيتٌ : Bu camidir ve o evdir.
أَذٰلِكَ كَلْبٌ؟ : O köpek midir?
مَنْ ھٰذَا وَمَنْ ذٰلِكَ؟ : Bu kimdir ve o kimdir?
ھٰذَا مُدَرِّسٌ وذٰلِكَ إِمَامٌ : Bu öğretmendir ve o imamdır.
ھذانِ مُدَرِّسانِ، وذَانِكَ طَالِبانِ : Bu ikisi öğretmendir ve o ikisi ise öğrencidir.
اِفْتَحْ ذَيْنِكَ البَابَيْنِ وَتَيْنِكَ النَافِذَتَيْنِ : O iki kapıyı ve o iki pencereyi aç.
تلك (Tilke) O (Uzakta olan birşey için bu, şu yerine kullanılır). Müennes isimlerin gösterilmesinde kullanılır. (İkili : تَانِكَ, nasb hali : تَيْنِكَ)
ھٰذِهِ مِنْ الھِنْدِ وَتِلْكَ مِنْ اليَابَانِ : O Hindistanlıdır ve O Japonyalıdır.
ھاتانِ طَبِيبَتانِ، وتَانِكَ مُمَرِّضَتَانِ : Bu ikisi doktordur ve o ikisi ise hemşiredir.
مَنْ يَسْكُنُ فِي تَيْنِكَ الفِلَّتَيْنِ؟ : O iki villada kim oturuyor?
أولىٔك (Ulâike) Onlar (Zâlike ve Tilke’nın çoğuludur. Müzekker ve müennes ortak kullanılır.)
مَنْ أَولٰىِٔكَ الرِجَالُ الطِوَالُ؟ : O uzun boylu adamlar kimdir?
ھٰؤُلَاءِ أَطِبَّاءُ وأُولٰىِٔكَ مُھَنْدِسُونَ : Bunlar doktordurlar ve onlar mühendistirler.
ذاك (Zâke) Şu (Bu ile O arasındaki ifadeler için kullanılır.)
ھٰذَا مَكْتَبُ المُدَرِّسِ وَذَاكَ كُرْسِيُّهُ : Bu öğretmenin masasıdır ve şu da onun sandalyesidir.
İşaret Zamirleri İle İlgili Bazı Durumlar
‘ذَلِكَ ، تِلْكَ ، أُولىِٔكَ’ zamirlerinin sonundaki ‘كَ’ bazı durumlarda ‘كَ ، كُمْ ، كُنَّ’ ile değişebilir;
ذَلِكُمْ القَلَمُ صَغِيرٌ : (Size söylüyorum, işaret ediyorum); O kalem küçüktür.
ذَنِكُنَّ الوَلَمَانِ صَغِيرَانِ : (Bayanlar size söylüyorum); Şu iki kalem küçüktür.
أُولَىِٔكِ الرِجَالُ مُعَلِّمُونَ : (Bayan sana söylüyorum); O adamlar öğretmendir.
لِمَنْ ذَلِكَ البَيْتُ يا بِلالُ؟
لِمَنْ ذَلِكُمْ البَيْتُ يا إِخْوَانُ؟
لِمَنْ ذَلِكِ البَيْتُ يا مَرْيَمُ؟
لِمَنْ ذَلِكُنَّ البَيْتُ يا أَخَوَاتُ؟
(Bu çeşit kullanım zorunlu değildir, isteğe bağlıdır. Ancak Kuran-ı Kerim’de bu tarz kullanım mevcuttur.)
İşaret zamirlerinin sıfat olarak kullanılması;
سَيَّارَةُ المُدِيرِ ھذه جَمِيلَةٌ : Müdürün bu arabası güzeldir.
لِمَنْ جَوَازُ السَفَرِ ھذا؟ : Bu pasaport kimin?
أَرِنِي سَاعَتُكَ ھذه : Bana şu saatini göster.
Ayrıştırıcı zamir kullanımı (mübteda ve haber arasında);
ھذا رَجُلٌ : Bu bir adamdır.
ھذا الرَجُلُ : Bu adamdır. Bu cümle “Bu adam” şeklinde anlaşılıp, cümle eksik kaldı, devamı gelecek şeklinde yanlış anlaşılmaya neden olmaması için şu şekilde de yazılabilir;
ھذا ھو الرَجُلُ : Bu adamdır.
Bu tür kullanım zorunlu değildir.
ھذه ھي السَيَّارَةُ : Bu arabadır.
ھؤلاء ھنَّ المُسْلِمَاتُ : Bunlar Müslüman bayanlardır.