Arapça GramerArapça Gramer Kitabı Online FihristMazi Fiil

Mazi Fiil Çekim Tablosu Arapça Dersleri


MÂZÎ FİİL ÇEKİM TABLOSU

 

Sona eklenen    zamir

Fiil-i Mâzî

Manası

Gramer kaidesine göre deyimi

 

 

نَصَرَ

Yardım etti

Müfred müzekker gâib

 

ا

نَصَراَ

İkisi yardım etti

Tesniye müzekker gâib

 

وُا

نَصَرُوا

Yardım ettiler

Cemi müzekker gâib

 

تْ

نَصَرَتْ

Yardım etti

Müfred müennes gâibe

 

تَا

نَصَرَتَا

İkisi yardım etti

Tesniye müennes gâibe

 

نَ

نَصَرْنَ

Yardım ettiler

Cemi müennes gâibe

 

تَ

نَصَرْتَ

Yardım ettin

Müfred müzekker muhatap

 

تُمَا

نَصَرْتُمَا

İkiniz yardım ettiniz

Tesniye müzekker muhatap

 

تُمْ

نَصَرْتُمْ

Yardım ettiniz

Cemi müzekker muhatap

 

تِ

نَصَرْتِ

Yardım ettin

Müfred müennes muhâtaba

 

تُمَا

نَصَرْتُمَا

İkiniz yardım ettiniz

Tesniye müennes muhâtaba

 

تُنَّ

نَصَرْتُنَّ

Yardım ettiniz

Cemi müennes muhâtaba

 

تُ

نَصَرْتُ

Yardım ettim

Müfred mütekellim vahde

 

نَا

نَصَرْنَا

İkimiz yardım ettik

Tesniye mütekellim

 

نَا

نَصَرْنَا

Yardım ettik

Cemi mütekellim

           

Tablo hali:

نَصَرُوا

نَصَراَ

نَصَرَ

نَصَرْنَ

نَصَرَتَا

نَصَرَتْ

نَصَرْتُمْ

نَصَرْتُمَا

نَصَرْتَ

نَصَرْتُنَّ

نَصَرْتُمَا

نَصَرْتِ

 

نَصَرْنَا

نَصَرْتُ

 

Fiili Mazi iki kısımdır:

 

a)      Mazi Malum

 

b)      Mazi Meçhul

 

MAZİ MALUM:

 

Mazi malum üç şekil üzere bulunur:

 

1)      فَعَلَ kalıbında gelir. كَتَبَ gibi.

 

2)    فَعِلَ kalıbında gelir. عَلِمَ gibi.

 

3)    فَعُلَ kalıbında gelir. كَبُرَ gibi.

 

Üç şekli birbirinden ayıran ikinci harfin harekesidir. Birinci ve üçüncü harf üç şekilde de üstündür.

 

Dikkat:

 

Bir fiili mazi harekeli ise harekesine bakarak hangi kalıptan geldiğini anlarız. Eğer harekesi yoksa nasıl okunacağını sözlükten öğreniriz.

 

فَعَلَ kalıbında bulunan كَتَبَ mazifiilin çekimi şöyledir:

 

جَمْعٌ Çoğul تَثْنِيَةٌ İkil مُفْرَدٌ Tekil    
كَتَبُوا كَتَبَا كَتَبَ مُذَكَّرٌ Eril غَائِبٌ
كَتَبْنَ كَتَبَتَا كَتَبَتْ مُؤَنَّثٌ Dişil
كَتَبْتُمْ كَتَبْتُمَا كَتَبْتَ مُذَكَّرٌ Eril مُخَاطَبٌ
كَتَبْتُنَّ كَتَبْتُمَا كَتَبْتِ مُؤَنَّثٌ Dişil
كَتَبْنَا   كَتَبْتُ   مُتَكَلِّمٌ

 

فَعَلَ kalıbında bulunan ضَرَبَ mazi fiilin çekimi şöyledir:

 

جَمْعٌ Çoğul تَثْنِيَةٌ İkil مُفْرَدٌ Tekil    
ضَرَبُوا ضَرَبَا ضَرَبَ مُذَكَّرٌ Eril غَائِبٌ
ضَرَبْنَ ضَرَبَتَا ضَرَبَتْ مُؤَنَّثٌ Dişil
ضَرَبْتُمْ ضَرَبْتُمَا ضَرَبْتَ مُذَكَّرٌ Eril مُخَاطَبٌ
ضَرَبْتُنَّ ضَرَبْتُمَا ضَرَبْتِ مُؤَنَّثٌ Dişil
ضَرَبْنَا   ضَرَبْتُ   مُتَكَلِّمٌ

 

فَعَلَ kalıbında bulunan فَتَحَ mazi fiilin çekimi şöyledir:

 

جَمْعٌ Çoğul تَثْنِيَةٌ İkil مُفْرَدٌ Tekil    
فَتَحُوا فَتَحَا فَتَحَ مُذَكَّرٌ Eril غَائِبٌ
فَتَحْنَ فَتَحَتَا فَتَحَتْ مُؤَنَّثٌ Dişil
فَتَحْتُمْ فَتَحْتُمَا فَتَحْتَ مُذَكَّرٌ Eril مُخَاطَبٌ
فَتَحْتُنَّ فَتَحْتُمَا فَتَحْتِ مُؤَنَّثٌ Dişil
فَتَحْنَا   فَتَحْتُ   مُتَكَلِّمٌ

 

فَعِلَ kalıbında bulunan عَلِمَ mazi fiilin çekimi şöyledir:

 

جَمْعٌ Çoğul تَثْنِيَةٌ İkil مُفْرَدٌ Tekil    
عَلِمُوا عَلِمَا عَلِمَ مُذَكَّرٌ Eril غَائِبٌ
عَلِمْنَ عَلِمَتَا عَلِمَتْ مُؤَنَّثٌ Dişil
عَلِمْتُمْ عَلِمْتُمَا عَلِمْتَ مُذَكَّرٌ Eril مُخَاطَبٌ
عَلِمْتُنَّ عَلِمْتُمَا عَلِمْتِ مُؤَنَّثٌ Dişil
عَلِمْنَا   عَلِمْتُ   مُتَكَلِّمٌ

 

فَعُلَkalıbında bulunan كَبُرَ mazi fiilin çekimi şöyledir:

 

جَمْعٌ Çoğul تَثْنِيَةٌ İkil مُفْرَدٌ Tekil    
كَبُرُوا كَبُرَا كَبُرَ مُذَكَّرٌ Eril غَائِبٌ
كَبُرْنَ كَبُرَتَا كَبُرَتْ مُؤَنَّثٌ Dişil
كَبُرْتُمْ كَبُرْتُمَا كَبُرْتَ مُذَكَّرٌ Eril مُخَاطَبٌ
كَبُرْتُنَّ كَبُرْتُمَا كَبُرْتِ مُؤَنَّثٌ Dişil
كَبُرْنَا   كَبُرْتُ   مُتَكَلِّمٌ

 

فَعِلَ kalıbında bulunan حَسِبَ mazi fiilin çekimi şöyledir:

 

جَمْعٌ Çoğul تَثْنِيَةٌ İkil مُفْرَدٌ Tekil    
حَسِبُوا حَسِبََا حَسِبَ مُذَكَّرٌ Eril غَائِبٌ
حَسِبْنَ حَسِبَتَا حَسِبَتْ مُؤَنَّثٌ Dişil
حَسِبْتُمْ حَسِبْتُمَا حَسِبْتَ مُذَكَّرٌ Eril مُخَاطَبٌ
حَسِبْتُنَّ حَسِبْتُمَا حَسِبْتِ مُؤَنَّثٌ Dişil
حَسِبْنَا   حَسِبْتُ   مُتَكَلِّمٌ

 

MAZİ MEÇHUL:

 

–          Mazi meçhul fiili sadece فُعِلَ kalıbında bulunur.

 

–          فَعُلَ kalıbında (5. bab) bulunan mazi malumların meçhulü yoktur.Bu kalıp üzerinde bulunan tüm fiillerin hepsi lazımdır. Lazım fiilin meçhulü olmaz.

 

–         Fakatفَعَلَ yahut فَعِلَ kalıbında bulunup ta müteaddi olan mazi malumların meçhulünü elde etmek için o mazi malumları فُعِلَ şeklinde okumalıyız.

 

Örnek: كَتَبَ mazi fiilin meçhulü كُتِبَ dir. عَلِمَ mazi fiilin meçhulü عُلِمَ dir.

 

فَعَلَ kalıbında bulunan كُتِبَ mazi meçhul fiilin çekimi şöyledir:

 

جَمْعٌ Çoğul تَثْنِيَةٌ İkil مُفْرَدٌ Tekil    
كُتِبُوا كُتِبَا كُتِبَ مُذَكَّرٌ Eril غَائِبٌ
كُتِبْنَ كُتِبَتَا كُتِبَتْ مُؤَنَّثٌ Dişil
كُتِبْتُمْ كُتِبْتُمَا كُتِبْتَ مُذَكَّرٌ Eril مُخَاطَبٌ
كُتِبْتُنَّ كُتِبْتُمَا كُتِبْتِ مُؤَنَّثٌ Dişil
كُتِبْنَا   كُتِبْتُ   مُتَكَلِّمٌ

 

فَعَلَ kalıbında bulunan ضُرِبَ mazi meçhul fiilin çekimi şöyledir:

 

جَمْعٌ Çoğul تَثْنِيَةٌ İkil مُفْرَدٌ Tekil    
ضُرِبُوا ضُرِبَا ضُرِبَ مُذَكَّرٌ Eril غَائِبٌ
ضُرِبْنَ ضُرِبَتَا ضُرِبَتْ مُؤَنَّثٌ Dişil
ضُرِبْتُمْ ضُرِبْتُمَا ضُرِبْتَ مُذَكَّرٌ Eril مُخَاطَبٌ
ضُرِبْتُنَّ ضُرِبْتُمَا ضُرِبْتِ مُؤَنَّثٌ Dişil
ضُرِبْنَا   ضُرِبْتُ   مُتَكَلِّمٌ

 

فَعَلَ kalıbında bulunan فُتِحَ mazi meçhul fiilin çekimi şöyledir:

 

جَمْعٌ Çoğul تَثْنِيَةٌ İkil مُفْرَدٌ Tekil    
فُتِحُوا فُتِحَا فُتِحَ مُذَكَّرٌ Eril غَائِبٌ
فُتِحْنَ فُتِحَتَا فُتِحَتْ مُؤَنَّثٌ Dişil
فُتِحْتُمْ فُتِحْتُمَا فُتِحْتَ مُذَكَّرٌ Eril مُخَاطَبٌ
فُتِحْتُنَّ فُتِحْتُمَا فُتِحْتِ مُؤَنَّثٌ Dişil
فُتِحْنَا   فُتِحْتُ   مُتَكَلِّمٌ

 

فَعِلَ kalıbında bulunan عُلِمَ mazi meçhulün çekimi şöyledir:

 

جَمْعٌ Çoğul تَثْنِيَةٌ İkil مُفْرَدٌ Tekil    
عُلِمُوا عُلِمَا عُلِمَ مُذَكَّرٌ Eril غَائِبٌ
عُلِمْنَ عُلِمَتَا عُلِمَتْ مُؤَنَّثٌ Dişil
عُلِمْتُنَّ عُلِمْتُمَا عُلِمْتَ مُذَكَّرٌ Eril مُخَاطَبٌ
عُلِمْتُنَّ عُلِمْتُمَا عُلِمْتِ مُؤَنَّثٌ Dişil
عُلِمْنَا   عُلِمْتُ   مُتَكَلِّمٌ

 

فَعُلَ kalıbında bulunan كَبُرَ mazi meçhul fiilin çekimi olmaz!… Çünkü lazım fiillerdir.

 

جَمْعٌ Çoğul تَثْنِيَةٌ İkil مُفْرَدٌ Tekil    
yok yok yok مُذَكَّرٌ Eril غَائِبٌ
yok yok yok مُؤَنَّثٌ Dişil
yok yok yok مُذَكَّرٌ Eril مُخَاطَبٌ
yok yok yok مُؤَنَّثٌ Dişil
yok yok yok   مُتَكَلِّمٌ

 

فَعِلَkalıbında bulunan حَسِبَ mazi meçhul fiilin çekimi olmaz!…

 

جَمْعٌ Çoğul تَثْنِيَةٌ İkil مُفْرَدٌ Tekil    
حَسُِوا حَسِبَا حَسِبَ مُذَكَّرٌ Eril غَائِبٌ
حَسِبْنَ حَسِبَتَا حَسِبَتْ مُؤَنَّثٌ Dişil
حَسِبْتُمْ حَسِبْتُمَا حَسِبْتَ مُذَكَّرٌ Eril مُخَاطَبٌ
حَسِبْتُنَّ حَسِبْتُمَا حَسِبْتِ مُؤَنَّثٌ Dişil
حَسِبْنَا   حَسِبْتُ   مُتَكَلِّمٌ

 

Dikkat:

 

A-      Fiili maziler –gerek malum ve gerekse meçhul olsunlar- Türkçeye en çok “diligeçmiş zaman” ile bazen de “mişligeçmiş zaman” ile tercüme edilir. Demek oluyor ki, hangisi daha uygun düşerse öyle tercüme edilir. Mesela كَتَبَ : yazdı yahut yazmış, كُتِبَ:yazıldı yahutyazılmış. Fiili maziler bazen de “dua kipi” anlamında gelir. Mesela رَحِمَ اللهُ : Allah rahmet etsin, قَتَلَ اللهُ : Allah öldürsün.

 

كَتَبَ : yazdı yahut yazmış

كُتِبَ : yazıldı yahut yazılmış

رَحِمَ اللهُ : Allah rahmet etsin

قَتَلَ اللهُ : Allah öldürsün

 

B-      Fiili mazinin başına olumsuzluk edatı denilen مَا yahut لاَ gelirse, Türkçeye “diligeçmiş” veya “mişligeçmiş” zamanın olumsuzu ile tercüme edilir. Mesela: مَا كَتَبَ: yazmadı yahut yazmamış, مَا كُتِبَ : yazılmadı yahut yazılmamış, لاَ كَتَبَ : yazmadı yahut yazmamış, لاَ كُتِبَ : yazılmadı yahut yazılmamış.

 

مَا كَتَبَ : yazmadı yahut yazmamış

مَا كُتِبَ : yazılmadı yahut yazılmamış

لاَ كَتَبَ : yazmadı yahut yazmamış

لاَ كُتِبَ : yazılmadı yahut yazılmamış

 

Not: مَا ile لاَharflerinin çekimde hiçbir değişiklik yapmadan fiili mazinin her çekiminin başına geçebilir. Ancak mazi menfinin مَا ile kullanılması daha çoktur.

 

Dikkat:

 

Ancak harfi cer veya zarf vasıtasıyla lazım fiillerden de meçhul yapılabilir. Örnek: غُشِىَ عَلَيْهِ (bayıldı),ذُهِبَ مَعَهُ (onunla gidildi) gibi.

 

a)     Harfi cer vasıtasıyla lazım fiilin çekimi:

 

جَمْعٌ Çoğul تَثْنِيَةٌ İkil مُفْرَدٌ Tekil    
غُشِىَ عَلَيْهِمْ غُشِىَ عَلَيْهِمَا غُشِىَ عَلَيْهِ مُذَكَّرٌ Eril غَائِبٌ
غُشِىَ عَلَيْهِنَّ غُشِىَ عَلَيْهِمَا غُشِىَ عَلَيْهَا مُؤَنَّثٌ Dişil
غُشِىَ عَلَيْكُمْ غُشِىَ عَلَيْكُمَا غُشِىَ عَلَيْكَ مُذَكَّرٌ Eril مُخَاطَبٌ
غُشِىَ عَلَيْكُنَّ غُشِىَ عَلَيْكُمَا غُشِىَ عَلَيْكِ مُؤَنَّثٌ Dişil
غُشِىَ عَلَيْنَا   غُشِىَ عَلَىَّ   مُتَكَلِّمٌ

 

b)     Zarf vasıtasıyla lazım fiilin çekimi de şöyledir:

 

جَمْعٌ Çoğul تَثْنِيَةٌ İkil مُفْرَدٌ Tekil    
ذُهِبَ مَعَهُمْ ذُهِبَ مَعَهُمَا ذُهِبَ مَعَهُ مُذَكَّرٌ Eril غَائِبٌ
ذُهِبَ مَعَهُنَّ ذُهِبَ مَعَهُمَا ذُهِبَ مَعَهَا مُؤَنَّثٌ Dişil
ذُهِبَ مَعَكُمْ ذُهِبَ مَعَكُمَا ذُهِبَ مَعَكَ مُذَكَّرٌ Eril مُخَاطَبٌ
ذُهِبَ مَعَكُنَّ ذُهِبَ مَعَكُمَا ذُهِبَ مَعَكِ مُؤَنَّثٌ Dişil
ذُهِبَ مَعَنَا   ذُهِبَ مَعِى   مُتَكَلِّمٌ

 

İlgili Makaleler