‘Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş’ olarak belirlenen yeni modelde tek Seviye Belirleme Sınavı (SBS) yerine öğrenciler 8. sınıfın her dönem 6 dersten birer kez olmak üzere yılda 12 sınava girecek. 6 temel derste sınavlar test usulü olacak ve öğrencilere sınavlarda 20’şer soru sorulacak. Birinci dönemde yazılılar kasım ayının son haftasında, ikinci dönemdeki sınavlar ise nisan ayının son haftasında yapılacak.
Milli Eğitim Bakanlığı, Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş Sistemi ile ilgili tüm ayrıntıların yer aldığı bir rapor hazırladı. Raporda, yeni sınav sistemi hakkında tüm bilgilere genişçe yer verildi. Yeni uygulamada, öğrencilerin okullarında girdiği yazılılardan bir tanesi daha denetimli bir şekilde ortak yapılacak. Merkezî ortak sınavlar iki okul gününde yapılacak. Sınavda, o güne kadar işlenen konular yer alacak. Sınav süresi 40 dakika olacak. Merkezî sınavlar, ilerleyen zamanlarda açık uçlu soruları da içerecek. Her öğrenci sınavlara kendi okullarında girebilecek. Birinci dönemde yazılılar kasım ayının son haftasında, ikinci dönemdeki sınavlar ise nisan ayının son haftasında yapılacak.
DİN KÜLTÜRÜ DERSİ ALMAYAN ÖĞRENCİLERİN DEĞERLENDİRMESİ 5 TEMEL DERSTEN YAPILACAK
Merkezi ortak sınavlar, 2013-2014 eğitim öğretim yılı için Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı tarafından belirlenen ‘temel dersler’ Fen ve Teknoloji, Matematik, Türkçe, T.C İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük, Yabancı Dil, Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi derslerinden yapılacak. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersini almayan öğrenciler (2012-2013 eğitim öğretim döneminde Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi dersini almayan öğrencilerin sayısı 376) bu dersten merkezi değerlendirmede muaf tutulacak. Bu öğrencilerin yerleştirmeye esas olacak puanı üzerinde 5 temel dersin etkisi olacak.
Merkezi ortak sınavlar, 2013-2014 eğitim öğretim yılında sadece 8. sınıfta uygulanacak. Yeni uygulamada SBS’den farklı olarak merkezi ortak sınavlara giremeyen öğrencilere telafi imkânı sağlanacak. Merkezi sınavların yapıldığı günlerde geçerli bir mazereti sebebiyle sınava katılamayan öğrenciler, mazeretini belirten resmi belge veya velisinin izniyle, belirlenen tarihlerde mazeret sınavına girebilecek. Buna rağmen mazeret sınavına da giremeyen öğrenciler sınava girmemiş kabul edilecek. Normal dönemde geçerli olan mazeret şartları, ortak sınavlar için de geçerli olacak. Mazeret sınavları, ortak sınavlarla eşdeğer nitelikte farklı sorularla, öğrencilerin kendi okulları dışında farklı sınav salonlarında yapılacak. Mazeret sınavı bir kere olacak.
Ortaöğretim kurumlarına yerleştirmeye esas puan 6, 7 ve 8. sınıf yıl sonu başarı puanlarının yüzde 30’u ile 8. sınıfta uygulanan merkezi ortak sınav puanlarının yüzde 70’inden oluşacak. 6 ve 7. sınıflarda bütün derslerin notları öğretmen tarafından verilecek. 8. sınıfta, 6 temel dersten 3 yazılısı olanların 2.’si, 2 yazılısı olanların 1.’si merkezi yazılı olarak yapılacak. Geri kalan derslerin yazılılarının tamamı öğretmen tarafından yapılacak. Başarı puanı hesaplanırken bütün derslere ait yazılıların ve performans değerlendirmelerinin ortalaması alınarak öğrencinin o derse ait başarı notu belirlenecek. 6, 7 ve 8. sınıfların yıl sonu başarı puanı 300 üzerinden merkezi ortak sınavların puanı 700 üzerinden hesaplanacak, ortaöğretime yerleştirmeye esas puan ise bu ikisinin ortalaması alınarak 500 üzerinden hesaplanacak.
PUAN EŞİTLİĞİNDE YIL SONU BAŞARI PUANI VE DEVAMSIZLIK DİKKATE ALINACAK
Yanlış cevaplar doğru cevapları etkilemeyecek. Puanların eşit olması durumunda, tercih önceliği, sırasıyla 8, 7 ve 6. sınıflardaki yıl sonu başarı puanı yüksekliği, özürsüz devamsız gün sayısının azlığı öncelik sıralamasına göre yerleştirmede esas alınacak. Merkezi ortak sınavlar ülke çapında müfredat uyumunu esas alacak. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, müfredatın eş zamanlı uygulanmasına ilişkin akademik takvim hazırlayarak okullarla paylaşacak. Akademik takvim, yazılıya girecek öğrenciler arasında fırsat eşitsizliği olmaması için öğretmenlerin müfredatı yetiştirmesi konusunda zorlayıcı olacak. Ayrıca, tüm okullarda müfredat birlikteliğinin eşzamanlı uygulanabilmesi için 8. sınıfta temel derslerdeki öğretmen açıkları mümkün olduğunca giderilecek.
Merkezi değerlendirmeler, öğrencilerin normal dönemde girdiği yazılılardan farklı olmayacak. Bu nedenle normal dönemde alınan tedbirlere ek olarak, öğretmenler sınav gözetmeni olarak farklı okullarda görevlendirilecek. Gerektiği durumlarda öğrenciler farklı sınıflara dağıtılacak. Orta vadede sınav salonlarına kamera sistemi kurulacak. Tek okullu olan bölgelerde il ve ilçe millî eğitim müdürlüklerince belirlenen yetkililer sınavın uygulanmasında görevlendirilecek. Öğrenciler için ise il ve ilçe millî eğitim müdürlüklerince sınav salonları belirlenecek. Kopya işlemi sınav salonunda görevli öğretmenler tarafından tespit edilen öğrencinin sınavı tutanağa bağlanarak geçersiz sayılacak.
KİŞİYE ÖZGÜ KİTAPÇIK UYGULAMASI OLMAYACAK
Merkezi değerlendirme yazılılarında, sınav güvenliğine yönelik olarak farklı kitapçık türleri hazırlanacak. İlk aşamada kişiye özgü kitapçık uygulaması olmayacak. Ortak sınav güvenliğine yönelik olarak en az 2 farklı kitapçık türü öngörülmekle birlikte ihtiyaca göre daha fazla kitapçık türü de hazırlanacak. Sınavlar iki günde yapılacak. Bir günde en fazla 3 sınav gerçekleştirilecek. Sınavın olduğu gün okullar tatil olacak. Sınavlar, Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü (YEĞİTEK) tarafından yapılacak. Öğrencinin hangi yabancı dil eğitimini alıyorsa o dilden sınava girecek. Sınavda görev alacak öğretmenlere ek bir ücret verilmeyecek. Sınav sonrası sorular kamuoyuyla paylaşılacak.
Sistemin, orta ve uzun vadede açık uçlu soruları da içermesi planlandığından o dönemde barkot benzeri sistemlerle yazılılar değerlendirilecek. Sınavlarda öğrencilerden harç, sınav ücreti, başvuru ücreti gibi herhangi bir isimle ücret talep edilmeyecek. Öğrencilerin normal dönemde okullarda girdikleri yazılılardan farklı bir güvenlik tedbiri alınmayacak. Ancak sınava kalem, silgi gibi ihtiyaçlar haricinde cep telefonu, kitap, defter getirilmeyecek. Öğrenciler sıralarında tekli oturma düzeninde ortak sınava girecek. Sınavda iki farklı kitapçık türü uygulanacak ve sınavların yapılacağı sınıflarda 2 öğretmen bulunacağından kopyanın önüne geçilmiş olacak.
Merkezi değerlendirme sınavları için nitelikli ve zengin bir soru havuzu oluşturuldu. Soru havuzu oluşturulması için mevcut soru hazırlama ekipleri çalışmalarını yürütüyor. Ayrıca, bu soru havuzu hazırlanan modül aracılığıyla öğretmenlerden gelecek sorularla desteklenecek. Modül aracılığıyla gelen sorular, alanında uzman kişilerce değerlendirildikten sonra soru havuzuna dâhil edilecek. Anadolu liseleri, fen liseleri, sosyal bilimler liseleri ve özel okullar da dahil olmak üzere sınavla öğrenci alan bütün okullar için ek bir sınav yapılmayacak.
