Meçhul Fiiller

Malum fiil cümlelerinde fail’in çıkartılıp, mef’ulun failin yerini alması ile oluşan fiillere “Meçhul Fiiller” denir. (Edildi, yapıldı vb. şeklinde.)

Meçhul fiiller başkasına geçen, mef’ulu olan fiiller (Müteaddi Fiiller) ile yapılır, failin kendisinde kalan fiiller (Lazım Fiiller) ile yapılmaz.

Mef’ul failin yerini alır, mensup iken merfu olur.

 

Mazi Fiil

Malum mazi fiil meçhul yapılırken; sondan bir önceki harfin (aynel fiil) harekesi ‘esre’, ondan önceki harekeli harfler ‘ötre’ yapılır.

قَتَلَ  –>  قُتِلَ  ،  شَرِبَ  –>  شُرِبَ

خُلِقَ الإنْسَانُ مِن طِينٍ : İnsan çamurdan yaratılmıştır.

فِي أَيِّ عَامٍ وُلِدْتُ؟ : Kaç yılında doğdun?

 

Muzari Fiil

Malum muzari fiil meçhul yapılırken; sondan bir önceki harfin (aynel fiil) harekesi ‘üstün’,  muzaraat harfinin harekesi ‘ötre’ yapılır.

يَقْتُلُ  –>  يُقْتَلُ  ،  يَفْتَحُ  –>  يُفْتَحُ

يُقْتَلُ آلافٌ مِن النَاسِ في الحُرُوبِ : Savaşlarda binlerce insan öldürüldü.

لا يُلْدَغُ المُؤْمِنُ مِن جُحْرٍ واحِدٍ مَرَّتَيْنِ : Bir mümin aynı delikten iki kez ısırılmaz. (Aynı hatayı iki kez tekrarlamaz)

 

Müennes Fiiller

Mef’ul müennes ise meçhul fiil de ona göre şekillenir.

سَرَقَ اللِصُّ السَاعَةَ  –>  سُرِقَتْ السَاعَةُ

عَمَّ سُىِٔلَتْ آمِنَةُ؟ : Emine neyden soruldu?

تُقْرَأُ سُورَةُ الفَاتِحَةِ فِي كُلِّ رَكْعَةٍ : Fatiha her rekatte okunur.

 

Bitişik Zamirler İle

قَتَلَھُم المُجْرِمُونَ  –>  قُتِلُوا

سَأَلَنِي المُدِيرُ  –>  سُىِٔلْتُ

 

Misal Fiiller

Malum misal fiiller muzari yapılırken başlarında bulunan illet harfleri atılırdı. Meçhul misal fiilerde ise illet harfi atılmaz.

يَجِدُ  –>  يُوجَدُ  ،  يَلِدُ  –>  يُولَدُ

لا يُوجَدُ ھاذا الكِتَابُ فِي المَكْتَبَاتِ : Bu kitap kitapçılarda bulunmaz.

لَمْ يَلِدْ ولَمْ يُولَدْ : O doğurmamış ve doğmamıştır.

 

Ecvef Fiiller

قَالَ –> قِيلَ  ،  بَاعَ –> بِيعَ

يَقُولُ –> يُقَالُ  ،  يَبِيعُ –> يُبَاعُ

 

Nâkıs Fiiller

بَنَى –> بُنِيَ

يَبْنِي  –>  يُبْنَى

 

Muzaaf Fiiller

صَبَّ –> صَبَبَ –> صُبِبَ –> صُبَّ