MAZİ FİİLİN MÜFRED MUHÂTAB VE MÜTEKELLİM ÖRNEKLERİ
Müfred Müzekker Muhatap Örnekleri:
|
ضَرَبَ den → |
ضَرَبْتَ |
(Sen) dövdün |
كَتَبَ den → |
كَتَبْتَ |
yazdın |
|
عَلِمَ den → |
عَلِمْتَ |
(Sen) bildin |
وَجَدَ den → |
وَجَدْتَ |
buldun |
|
شَرِبَ den → |
شَرِبْتَ |
(Sen) içtin |
فَتَحَ dan → |
فَتَحْتَ |
açtın |
Görüldüğü gibi, mesela üçüncü şahısكَتَبَ fiilinin sonunu cezim yapıp üstün okunuşlu birتَ harfi eklediğimizde karşımızdakine yani muhâtaba seslenmiş oluruz. Bu sona eklenen تَ harfine muhatap zamiri denir.
Müfred Müennes Muhâtaba Örnekleri
Kadına seslendiğimizde muhâtab zamiri olan تَ harfini esre تِ olarak okuruz. Türkçe’de muhâtaba ikinci şahıs deriz.
|
وَجَدْتِ |
(Sen kadın) buldun |
أَكَلْتِ |
(Sen kadın) yedin |
|
عَلِمْتِ |
(Sen kadın) bildin |
نَصَرْتِ |
(Sen kadın) yardım ettin |
|
شَرِبْتِ |
(Sen kadın) içtin |
فَتَحْتِ |
(Sen kadın) açtın |
Müfred Mütekellim Örnekleri:
Esre ya da üstün ت leri ötre olarak okursak o zaman kendimizden yani birinci şahıs olan mütekellimden (konuşandan) bahsetmiş oluruz:
|
كَتَبْتُ |
yazdım |
حَضَرْتُ |
geldim |
|
شَرِبْتُ |
içtim |
ذَهَبْتُ |
gittim |
|
فَتَحْتُ |
açtım |
وَجَدْتُ |
buldum |
Arapça’da bu tekil (müfred) fiile “mütekellim vahde” denir. Türkçe’de ise birinci şahıs denir. Böylece müfred bölümleri şu şekilde özetleyebiliriz:
|
كَتَبْتُ |
كَتَبْتِ |
كَتَبْتَ |
كَتَبَتْ |
كَتَبَ |
|
|
Ben yazdım |
Sen yazdın |
O yazdı |
|||