YUŞA B. NUN ALEYHISSELAM

 

. 2

Yûşa’ B. Nûn
Aleyhisselâmın Soyu : 2

Yûşa’ b. Nun
Aleyhisselâmın Şekil Ve Şemaili: 2

Yûşa’ b. Nûn
Aleyhisselâmın Peygamber Oluşu Ve Bazı Faziletleri: 2

 

 

Yûşa’ B. Nûn Aleyhisselâmın Soyu :    Başa Dön

 

Yûşa’ b. Nûn, b. Efrâim, b. Yûsuf,
b. Yâkub[1], b.
İshak, b. İbrahim Aleyhisse-lâm’dir. [2]

 

Yûşa’ b. Nun Aleyhisselâmın Şekil Ve Şemaili:    Başa Dön

 

 

Yûşa’ b. Nun Aleyhisselâm: orta
boylu, buğday benizli, yassı yağrınılı, büyük gözlü, mücâhid, gazi ve yiğit bir
zât idi. [3]

 

Yûşa’ b. Nûn Aleyhisselâmın Peygamber Oluşu Ve Bazı
Faziletleri:    Başa Dön

 

 

Mûsâ Aleyhisselâm; vefat edeceği
sıralarda, Yüce Allah, Mûsâ Aleyhisselâma, Yûşa’ b. Nûn Aleyhisselâm’ın,
Kubbetüzzeman’a götürülüp bereketinin ona geç­mesi için, elini, onun üzerine
koymasını, kendisinden sonra, İsrail oğullarının ida­resini, üzerine almasını
ona vasiyet etmesini emir buyurdu.

Mûsâ Aleyhisselâm da, böyle yaptı.
İsrail oğullarına:

“Bu Yûşa’ b. Nûn, benden
sonra, içinizde sizi yönetecektir.

Onun sözlerini, dinleyiniz!
Emirlerine, itaat ediniz!

O, aranızda hak ve adalet üzere
hükmedecektir. Ona, muhalefet ve isyan eden, mel’undur!” dedi[4]

Tîh çölünde kırk yıllık mecburî
ikamet sona erdikte[5] ve
Mûsâ Aleyhisselâm vefat ettikten sonra, Yüce Allah, Yûşa’ b.Nûn Aleyhisselâmı,
İsrail oğullarına Pey­gamber olarak gönderdi. [6]

Hızır Aleyhisselâmla buluşmağa
giderken, Mûsâ Aleyhisselâma yoldaşlık eden genç adam[7],
Yûşa’ b. Nûn Aleyhisselâmdı. [8]

İsrail oğullarını; Mûsâ
Aleyhisselâmın, Erîha’daki zorbalarla savaş emrine itâ-ata davet ve teşvik
ettikleri ve Allah’ın nimetine erdikleri bildirilen İki Er’den[9]
bi­risinin de, Yûşa’ b. Nûn Aleyhisselâm olduğu rivayet edilir.’[10]

Erîha’da, Ken’an ilinde yerleşen
Âmâlık[11]‘,
zorbaları ile savaşmaktan korkan yaşlı İsrail oğulları, kırk yıl içinde ölüp
gitmiş, onların yerlerini, güçlü ve gözüpek nesilleri almış bulunuyordu. [12]

Yûşa’ b. Nûn Aleyhisselâm; genç
İsrail oğullarını çağırıp kendisinin Peygam­ber olduğunu, yüce Allah’ın, Ken’an
ilindeki zorbalarla savaşmayı, kendisine em­rettiğini, onlara haber verdi.

İsrail oğulları, ona, bey’at
ettiler ve kendisini, doğruladılar. [13]

Yûşa’ b. Nûn Aleyhisselâm, İsrail
oğullarını, Tîh çölünden çıkarıp[14]
Erîha’yı (Beytülmakdis’i) altı ay kuşatarak fethettikten sonra, Şam ve
çevresindeki kral­larla da, çarpışıp onları, yenilgiye uğrattı.

Ele geçirdiği Şam ülkesine Valiler
tayin etti. [15]

Yûşa’ b. Nûn Aleyhisselâm; Mûsâ
Aleyhisselâmdan sonra, İsrail oğullarını, Tev­rat hükümlerine göre[16]‘,
yirmi dokuz[17] veya
yirmi yedi yıl idare etti. [18]

Bu yirmi yedi yılın, yirmi yılı
Fars kralı Minuşihr (Cihr), yedi yılı da, İfrasyab za­manında idi. [19]

Yûşa’ b. Nûn Aleyhisselâm, yüz
yirmi[20], veya
yüz yirmi altı[21] veya
yüz yirmi yedi yaşında iken[22] vefat
edip Efrâim dağına gömüldü. [23]

Ona ve gönderilen bütün
peygamberlere selâm olsun![24]

 

 

 

HIZIR
ALEYHİSSELÂM

 

. 2

Hızır
Aleyhisselamın Soyu, İsmi Ve Bazı Faziletleri: 2

Mûsâ
Aleyhisselamın Hızır Aleyhisselamla Buluşup Arkadaşlık Etmesi: 2

Kur’ân-I
Kerimin Mûsâ Ve Hızır Aleyhisselamların Buluşmaları Hakkındaki Açıklaması: 7

 

 

Hızır Aleyhisselamın Soyu, İsmi Ve
Bazı Faziletleri:   
Başa Dön

 

Rivayete göre: Hızır Aleyhisselamın
soyu: Belya (veya İlya) b. Milkân, b.Falığ, b.Âbir, b.Salih, b.Erfahşed, b.Sâm
b.Nuh Aleyhisselam olup babası, büyük bir’kral-dı.[1]

Kendisinin; Âdem Aleyhisselamın
oğlu[2]
veya Ays b.İshak Aleyhisselamın oğullarından olduğu[3]
veya İbrahim Aleyhisselama iman ve Babil’den, Onunla birlikte hicret edenlerden
birisinin, ya da Farslı bir babanın oğlu ol­duğu, kral Efridun ve ibrahim
Aleyhisselam devrinde yaşadığı, büyük Zülkarneyn’e Kılavuzluk ettiği, İsrail
oğulları krallarından İbn. Emus’un zamanında İsrail oğullarına peygamber olarak
gönderildiği, halen, sağ olup her yıl, Hacc Mevsiminde İlyas Aley-hisselamla
buluştukları da, rivayet edilir. [4]

Hızır; Hızır Aleyhisselamın asıl
ismi olmayıp Künyesi idi. [5]

Eshab’dan Ebû Hüreyre’nin
rivayetine göre: Peygamberimiz Muhammed Aleyhis­selam; Hızır Aleyhisselama,
Hızır denilmesinin sebebini açıklayarak “Hızır, otsuz, ku­ru bir yere
otururdu da, ansızın, o otsuz yer, yeşillenerek onun ardı sıra
dalgalanır-dı!” buyurmuştur. [6]

Hızır Aleyhisselama, Allah
tarafından; Mûsâ Aleyhisselamın bile, bilmediği özel bir ilim verilmişti ki,
Mûsâ Aleyhisselam, onu öğrenmek için, uzun bir yolculuğu, gö­ze almıştı. [7]

Hızır Aleyhisselamın soyu, devri ve
hâlen sağ olup olmadığı hakkındaki türlü ihti­lafları ve uzun tartışmaları bir
yana bırakarak, Kur’an-ı Kerim ve Hadis-i şeriflerin ver­dikleri kesin
bilgilerle yetinmeyi daha uygun ve yararlı buluyoruz.[8]

 

Mûsâ Aleyhisselamın Hızır Aleyhisselamla Buluşup Arkadaşlık
Etmesi:    Başa Dön

 

Abdullah b. Abbas; Mûsâ
Aleyhisselamın arkadaşı hakkında, bir gün, Hür b. Kays’la tartışmış “O,
Hızır’dır!” demişti.

O sırada, Übeyy b. KâVüT Ensarîye
rastlamışlar, İbn.Abbas, Onu, çağırmış[9]‘,
kendi­sine “Ey Ebüttufeyl! Yanımıza gel! [10]

Ben, Mûsâ Aleyhisselamın,
kendisiyle buluşma yolunu aramış olduğu arkadaşı hak­kında şu arkadaşımla
tartıştım.

Sen, onun hal ve şanını anlatırken,
Resûlullâh Aleyhisselâmdan işittin mi?” dedi.

Übeyy b. Kâb[11]

“Evet! Onun hal ve şanını,
anlatırken[12]
Resûlullâh Aleyhisselâmdan işittim, şöyle buyuruyordu:

Mûsâ (Aleyhisselâm), İsrail
oğullarının ileri gelenlerinden bir topluluk içinde bulundu­ğu sırada, ona, bir
adam gelip:

‘Senden daha bilgili bir kimse
biliyor musun?’ diye sordu.

Mûsâ (Aleyhisselâm) da:

‘Hayır! Bilmiyorum!’ dedi.

Bunun üzerine, Yüce Allah, Mûsâ
(Aleyhisselâm)’a:

‘Hayır! Kulumuz Hızır vardır!’ diye
Vahy edince, Mûsâ (Aleyhisselâm), onunla buluş­mak yolunu aradı.

Yüce Allah da, balığı, onun için,
bir alâmet ve nişan yaptı.

Kendisine:

‘Balığı, kaybettiğin zaman, geri
dön! Muhakkak, ona, kavuşursun! denildi.’[13]

Bunun üzerine, Mûsâ (Aleyhisselâm),
Yüce Allah’ın dilediği kadar gitti’[14]

Genç adamına:

‘Kuşluk yemeğimizi, getir!’ dedi.

Mûsâ (Aleyhisselâm), kuşluk
yemeğini istediği zaman, Mûsâ (Aleyhisselâm)’ın genç adamı[15]
Mûsâ (Aleyhisselâm)’a:

‘Bak hele! Kayanın dibinde
barındığımız sırada, ben, balığın gittiğini haber vermeyi, unutmuşum.

Onu, haber vermemi, bana unutturan
da, şeytandan başkası değildir!’ dedi.

Mûsâ (Aleyhisselâm):

‘Zâten, bizim istediğimiz de, bu
idi!’ dedi.

Hemen, izlerine basa basa geri
dönüp Hızır Aleyhisselâmı buldular.

Yüce Allah’ın Kitabında anlatmış
olduğu da, onlann hal ve şanlarından ibarettir!” dedi. [16]

Saîd b. Cübeyr der ki:

“Ben, Ibn. Abbas’a:

‘Nevfelbikâlî, israil oğullarının
Sahibi olan Mûsâ Aleyhisselâm, Hızır Aleyhisselâ-mın arkadaşı olan Mûsâ[17]
değildir. [18] O, başka bir Musa’dır[19]
diye iddia ediyor!?’ dedim.

Ibn. Abbas: ‘Yalan söylüyor Allah
düşmanı! [20]

Bana, Übeyy b. Kâ’b rivayet edip
dedi ki[21]

Ben, Resûlullâh Aleyhisselâmdan,
şöyle buyurduğunu işittim. [22]

“Mûsâ Aleyhisselâm, kavmi
içinde, onlara, Allah’ın nimet ve imtihan günlerini andı­ğı, hatırlattığı[23]
gözlerinden yaşlar boşandığı ve kalbler rikkata geldiği bir sırada, bir adam:

‘Ey Allah’ın Resulü! Yer yüzünde,
senden daha âlim bir kimse var mı?’ diye sormuştu.”

Oda: Yoktur! demişti’. [24]

Diğer rivayete göre:

Mûsâ Aleyhisselâm, İsrail oğullan
içinde hutbe irâd etmeğe kalktığı sırada, kendisine:

tnsanlann en bilgilisi, hangisidir?
diye sorulmuştu.

Mûsâ Aleyhisselâm da:

Ben’im! demişti.

Bu hususu, Allah, daha iyi bilir!
diyerek Allah’a havale etmediği için, Yüce Allah, ona hitab etmiş;

Senden daha bilgili vardır!
buyrulmuştu.[25] Mûsâ
Aleyhisselâm

“Yâ Rab! Nerededir o?”
diye sordu. [26] Yüce Allah:

“İki denizin bitiştiği yerde
kullarımdan biri vardır ki: o senden daha bilgilidir?” diye vahyetti.

Mûsâ Aleyhisselâm:

“Yâ Rab! Ona, nasıl bir yol
bulayım?” diye sordu. [27]

“Azıklık, tuzlanmış[28]
ölü[29] bir
balık al! [30] Onu, bir zenbilin içine koy! [31]
zenbil içinde yanında taşı. [32]

Ona, nerede can verilirse[33],
onu, nerede kaybedersen işte, o kulum, oradadır!” bu-yuruldu. [34]

Mûsâ Aleyhisselâm, bir balık alıp
zenbilin içine koydu. [35]

Genç adamı, Yûşa’ b.Nûn’a:

“Seni, ancak, balık, nerede
yanından aynlırsa, onu, bana haber vermekle görevlen­diriyorum!” dedi. [36]

Mûsâ Aleyhisselâm, gitti.

Hizmetini gören genci, Yûşa’ b.
Nûn’u da, yanında götürdü.

İki denizin bitiştiği yerdeki
kayanın yanına vanp ulaşınca, başlarını, yere koyup uyu­dular. [37]

Yûşa’ b. Nûn, uyanıp kayanın
gölgesinde oturduğu, Mûsâ Aleyhisselâm da uyuduğu sırada, tuzlu balık,
kımıldamağa başladı.

Yûşa’ b. Nûn, kendi kendine:

“Uyanıncaya kadar, onu,
uyandırmayayım!” dedi ve ona, haber vermeyi unuttu[38]

Balık; kımıldayarak, zenbilden
sıçrayıp çıktı ve denize düştü!

Yüce Allah; ondan, denizin akışını tuttu
da, denizin içinde, su künkü gibi bir boşluk ve böylece, balık için, bir yol
meydana geldi.

Deniz içinde, böyle bir yolun
açılması, Mûsâ Aleyhisselâm ile hizmetini görene, şaşı­lacak bir hâdise oldu.

Uyandıktan sonra, o günlerinin
kalanı ile bütün gece gittiler.

Sabah olunca, Mûsâ Aleyhisselâm,
genç arkadaşına:

“Kuşluk yemeğimizi getir!

Bu yolculuğumuzdan, yorgunluk
duymağa başladık!” dedi.

•Halbuki, Mûsâ Aleyhisselâm, Allah
tarafından, kendisine emrolunan yerin ötesine geçmedikçe, yorgunluk duymamıştı.

Genç yoldaşı, Mûsâ Aleyhisselâma:

“Bak hele! Kayanın dibinde
barındığımız zaman, balığın çıkıp gittiğini haber vermeyi unutmuşum.

Onu haber vermemi bana unutturan
da, şeytandan başkası değildir.

Balık, şaşılacak bir surette deniz
içinde yolunu tutup gitti!” dedi.

Mûsâ Aleyhisselâm:

“Zaten, arayacağımız da, bu,
idi!” dedi.

İzlerinin üzerinde gerisin geri
döndüler.

Kayanın yanına varınca, baktılar
ki:

Elbisesine, bürünmüş[39]
elbisesinin bir tarafını, ayaklannın altna, bir tarafını da, ba­şının altına
sermiş, arkasının üzerine dümdüz yatmış, orada, Hızır Aleyhisselâm, duru-yordu. [40]

Mûsâ Aleyhisselâm, ona:

“Esselâmü aleyküm = Sizin
üzerinize selâm olsun!” diyerek selâm verdi. [41]

Hızır Aleyhisselâm, yüzünden,
örtüyü açıp[42]

“Selâm bilmeyen şu yerde, bu
selâm, nereden geliyor? [43]

Ve Aleykümüsselâm = Sizin üzerinize
de, selâm olsun!” dedi. [44]

“Kimsin sen?” diye sordu.

Mûsâ Aleyhisselâm:

“Ben, Musa’yım!” dedi.

Hızır Aleyhisselâm:

“Kimin Musa’sı’[45]
İsrail oğullarının Mûsâsı mı?” diye sordu.

Mûsâ Aleyhisselâm:

“Evet[46]
İsrail oğullannın Mûsâ’sıyım!” dedi. [47]

Hızır Aleyhisselâm;

“Seni, buraya getiren, nedir? [48]
Hal’ü sânın, nedir?” diye sordu. [49]

Mûsâ Aleyhisselâm:

“Sende bir ilim bulunduğu,
bana haber verildi. Sana arkadaş olmak istiyorum. [50]
Sana, öğretilen rüşd’ü hidâyetten bana da, öğretmen için, geldim.” dedi. [51]
Hızır Aleyhisselâm: “Elinde Tevrat’ın bulunması ve kendine vahiy gelip
durması, sana, yetmiyor mu?! [52]

Ey Mûsâ! Sende, Allah’ın Kendi
ilminden, sana öğrettiği öyle bir ilim vardır ki: ben, onu, bilemem!

Bende de, Allah’ın, Kendi ilminden
bana verdiği öyle bir ilim vardır ki, sen de onu bilemezsin!

Hem sen, benimle arkadaşlık etmeğe
hiç dayanamazsın! [53]

Ey Mûsâ! Bende bir ilim var ki,
onu, sana öğretmem, lâyık değildir.

Sende de, bir ilim vardır ki, onu
da, benim öğrenmem lâyık değildir! [54]

Haberini, ihata edemediğim şeye[55]
iç yüzünü kavrayamadığın, görünüşü, hoşa git­meyen şeyleri görmeğe’[56]sen,
nasıl sabredebilir, dayanabilirsin?” dedi. [57]

Mûsâ Aleyhisselâm:

“Senin buyruğunu, yerine
getireceğim! [58]

İnşâallâh, beni sabırlı bulacaksın!

Sana, hiç bir işinde de, karşı
gelmeyeceğim!” dedi.

Hızır Aleyhisselâm:

“Eğer, sen bana, bu suretle
tâbi olursan, artık, ben, sana anıp söyleyinceye kadar, bana, hiç bir şey
sorma!” dedi. [59]

Mûsâ Aleyhisselâm:

“Olur dedi. [60]
Gemileri, olmadığı için[61], Hızır
Aleyhisselâmla Mûsâ Aleyhisselâm, deniz kıyısında yürüyerek gittiler:

Bir gemiye rastladılar.
Kendilerini, gemiye alsınlar diye gemicilerle konuştular.

Gerniciler, Hızır Aleyhisselâmı
tanıyıp[62]

“Allah’ın, Salih kulu!”
dediler. [63]

Onları, gemilerine, ücretsiz
aldılar. [64]

Gemiye bindikleri zaman[65],
bir serçe, geminin kenarına konup[66]‘denizden,
bir yu­tum su aldı.

Hızır Aleyhisselâm:

“Ey Mûsâ! Benim ilmim ile
senin ilmin, Allah’ın ilmini, şu serçenin denizden aldığı bir yudum su kadar
bile eksiltmez! [67]

Vallahi[68],
senin ilmin, benim ilmim[69] ve
bütün yaratıklann ilmi[70],
Allah’ın ilminin içinde şu serçenin gagasıyla aldığı damla kadar hiç
kalır!” dedi. [71]

Sonra da, el atıp gemi
tahtalarından birini, söktü!

Mûsâ Aleyhisselâm:

“Şu kavim, bizi, gemilerine,
ücretsiz bindirmişlerken, sen, onların gemilerine kasde-dip içindekileri
batırmak için mi, gemiyi deliyorsun?! [72]

Doğrusu, sen, çok büyük bir şey,
bir suç işledin!?” dedi[73]

Hızır Aleyhisselâm:

“Ben, sana, benimle arkadaşlık
yapmağa dayanamazsın?” demedim miydi?” dedi.

Mûsâ Aleyhesselâm:

“Şu unuttuğum şeyden dolayı,
beni, sorumlu tutma ve bana, güçlük gösterme?” de­di. [74]

Gerçekten de, Mûsâ Aleyhisselâmın,
ona karşı, bu ilk davranışı, bir dalgınlık ve unutkanlık eseri idi. [75]

Gemiden çıktılar.

Deniz sahilinde yürüyüp gittikleri
sırada, bir de baktılar ki, bir oğlan çocuğu[76],
başka oğlan çocuklan ile birlikte oynuyor.

Hızır Aleyhisselâm, hemen, oğlanın
başını, eliyle tutup kopardı ve onu, öldürdü![77]

Mûsâ Aleyhisselâma onun yanında,
son derecede bir korku ve dehşet duydu. [78]

Hızır Aleyhisselâma:

“Sen, günahsız, masum bir
canı, hiç bir can karşılığında olmaksızın öldürdün hâ!?” dedi.

Hızır Aleyhisselâm:

“Ben, sana benimle arkadaşlık
yapmağa dayanamazsın! demedim miydi? Bu, birincisinden de, ağırdır!” dedi. [79]
Mûsâ Aleyhisselâm:

“Eğer, bundan sonra, sana, bir
şey sorarsam,benimle arkadaşlık yapma! Arkadaşlık yapmamakta, benim yönümden
bir özre erişmişsindir. mâzursundur.” dedi. Yine, gittiler.

Nihayet, bir kariye halkının yanına
vardılar. [80] Onlann, bütün Meclislerini
dolaştılar. [81] Onlardan, yemek istediler.
Ahali, bunları, konuklamaktan kaçındılar. [82] Mûsâ
Aleyhisselâm, çok acıktı. Onları, konuklamadılar. [83]

Orada, yıkılmağa yüz tutmuş[84]
eğilmiş[85] bir
duvar buldular. [86] Hızır
Aleyhisselâm, eliyle mesh ederek[87] onu,
doğrulttu. [88] Mûsâ Aleyhisselâm:

“Bunlar, öyle bir kavimdir ki,
yanlarına geldiğimiz halde, bizi, ne konakladılar, ne de, bize yemek verdiler. [89]

İsteseydin, hiç olmazsa, şu
hizmetine karşılık, onlardan, bir ücret alabilirdin!?” de­yince, Hızır
Aleyhisselâm:

“İşte, bu, benimle senin ayrılışındır!”
dedi. [90]

Peygamberimiz Aleyhisselâm,
kıssayı, buraya kadar anlattıktan sonra:

“Allah, bize[91]
ve Musa’ya rahmet etsin! [92]

Ne kadar isterdim[93]
isterdik[94] ki,
ne olurdu[95] o,
sabretseydi de, ikisi arasında geçen işler, bize, Allah tarafından, haber verilseydi[96]
Eğer, o, acele etmemiş olsaydı, muhakkak, daha bir çok şaşılacak şeyler
görecekti. [97]

Fakat, onu, arkadaşı tarafından bir
kınama tuttu da[98],
utandı.” buyurdu. [99]

Mûsâ Aleyhisselâm, Hızır
Aleyhisselâmın elbisesinin ucundan tuttu’. [100]

“Haydi, bana, (söyleyeceğini)
söyle!” dedi. [101]

Hızır Aleyhisselâm:

“Şimdi, sana, üzerinde
sabredemediğin, dayanamadığın şeylerin iç yüzünü, haber vereceğim.[102]

O delmiş olduğum gemi ki, denizde
iş yapan yoksullarındı. [103]

Onun için, ben, onu, kusurlu yapmak
istedim ki, arkalarında, her sağlam gemiyi zorla almakta olan’[104]
Hüded b. Büded adında bir hükümdar vardı.

Hükümdann, geminin yanına vardığı
zaman, onu, kusuru yüzünden geri bırakmasını ve onun yanından geçip gittikleri
zaman, onanp ondan yararlanmalannı istedim.

Gemicilerden kimisi:

“Deliği, şişelerle tıkayınız!

Kimisi de:

Deliği, ziftle tıkayınız!”
diyordu. [105]

Gemiyi, bedelsiz olarak zabtedecek
olan hükümdar, geldiği ve onu delik halde buldu­ğu zaman, bıraktı, zabtetmekten
vazgeçti.

Sonra, gemi sahipleri, bu delik
gemiyi bir tahta ile onardılar. [106]

Ondan, yararlanmağa devam ettiler.’[107]

Oğlana gelince; o, daha yaratıldığı
günden, kâfirlikle tabiatlı, ve damgalı idi. [108]

Onun anası ve babası ise, Mü’min
idiler. Oğullan, kâfirdi. [109]

Bu ana ve baba, oğullarının üzerine
titremekte idiler.

Şayet, o oğlan çocuğu, olgunluk
çağına erişseydi, anasını, babasını azıtacak, onları da, küfre bürüyecekti. [110]

Ona, sevgileri yüzünden, onun
dinine tâbi olmalarından korkup[111]
istedik ki, onla-nn Rabbi, bunun yerine, kendilerine, dinen ondan daha
hayırlısını, ana ve babasına da­ha yakın ve merhametlisini versin. [112]

Duvara gelince; bu duvar, o
şehirdeki iki yetim oğlanın olup altında, onlara aid bir define vardı. [113]
bu da, altın ve gümüşten ibaretti. [114]

Babalan, iyi bir adamdı. Bunun
için, Rabb’in diledi ki: ikisi de, erginlik çağına ersin-ler, definelerini
çıkarsınlar.

Bu, Rabb’inden, bir merhamet ve
esirgeme idi. Ben, bunlan, kendi rey ve görüşümle yapmadım. İşte, senin,
üzerinde sabredemediğin şeylerin iç yüzü!” dedi. [115]
Mûsâ Aleyhisselâmın, Hızır Aleyhisselâmla bu arkadaşlığı, on sekiz gün
sürmüştür. [116]

 

Kur’ân-I Kerimin Mûsâ Ve Hızır Aleyhisselamların
Buluşmaları Hakkındaki Açıklaması:    Başa Dön

 

Mûsâ Aleyhisselâmla Hızır
Aleyhisselâmın buluşmaları ve aralarında geçenler, Kur’ân-ı Kerim’de şöyle
açıklanır:

“Bir zaman, Mûsâ, genç adamına
şöyle demişti: “Ben, iki denizin birleştiği yere varıncaya kadar durmayıp
gideceğim. Yahud, (maksadıma erinceye dek) uzun za­manlar geçireceğim!”

Bunun üzerine, onlar, bu iki deniz
arasının birlekşik yerine ulaşınca, balıklarını, unuttular. (Balık) denizde bir
deliğe doğru yolunu tutmuştu. Vaktâ ki, (Oradan geçip gittiler) Mûsâ, genç
(adamına): Kuşluk yemeğimizi getir!

Bu yolculuğumuzdan, yorgun
düştük!” dedi.

Genç: “Bak hele! Kayaya
sığındığımız vakit ben, balığı unutmuşum!

Gerçek, onu, söylememi, şeytandan
başkası unutturmadı.

O, şaşılacak bir suretle denize
(atladı) yolunu, tutup gitti” dedi.

(Mûsâ): “İşte, bizim
arayacağımız, bu idi.”dedi.

Hemen, izlerinin üzerinden, gerisin
geri döndüler.

Derken, kullarımızdan, (öyle) bir
kul buldular ki, biz, ona, tarafımızdan, bir rahmet vermiş, kendisine,
nezdimizden (özel) bir ilim öğretmiştik.

Mûsâ, ona: “Sana öğretilen
ilimden, bana da, öğretmek üzere, sana, tâbi olayım mı?” dedi.

O da (Musa’ya):

“Doğrusu, sen, benim yanımda,
asla sabredemezsin!

(İç yüzünü) kavrayamadığın bir
bilgiye nasıl sabredebilirsin ?” dedi.

Oda:

Allah, dilerse, beni sabredici
bulacaksın.

Sana, hiç bir işde karşı
gelmeyeceğimi” dedi.

(O da) bu suretle bana tâbi
olursan, artık, ben, sana anıp söyleyinceye kadar, ba­na, hiç bir şey
sorma!” dedi.

Bunun üzerine, kalkıp gittiler.

Nihayet, (bir) gemiye bindikleri
zaman, o, bunu, deliverdi.

(Mûsâ):

“içindekileri (suda) boğasın
diye mi, onu, dektin?I”

“And olsun ki: Sen büyük bir
iş işledin!” dedi.

Oda:

“Sen, beraberimde asla
sabredemezsin! demedim mi?” dedi.

(Mûsâ):

“Unuttuğum şeyden dolayı, beni
sorumlu tutma! Şu arkadaşlığımızda bana, güç­lük yükleme!” dedi.

Yine, gittiler.

Nihayet, bir oğlan çocuğuna
rastladıkları zaman, o, hemen, onu öldürdü!

(Mûsâ):

“Sen, tertemiz (masum) bir can
(diğer) bir canı karşılığı olmaksızın öldürdün hâl?

And olsun ki: sen çok kötü bir şey
yaptın!” dedi.

(O zat):

“Ben, sana: beraberimde asla
sabredemezsin!” demedim mi?” dedi.

(Mûsâ):

“Eğer, bundan sonra, sana, bir
şey sorarsam, artık, benimle arkadaşlık etme! (o takdirde) tarafından muhakkak
bir özre ulaşmışsındır (benden ayrılmakta mâzursun-dur) dedi.

Yine, gittiler.

Nihayet, bir memleket halkına
vardılar ki, ora ahâlisinden, yemek istedikleri hade, kendilerinin,
konuklamaktan kaçınmışlardı.

Derken, yıkılmaya yüz tutmuş bir
duvar buldular.

O, bunu, hemen doğrultuverdi.

(Mûsâ):

“İsteseydin, herhalde, buna
karşılık, bir ücret alabilirdin!?” dedi.

O:

“İşte, dedi, bu, benimle senin
aynlışımızdır.

Sana, üzerinde asla sabredemediğin
şeylerin iç yüzünü haber vereceğim:

O gemi ki, denizde iş yapan
yoksullarındı.

Onun için, ben, onu, kusurlu yapmak
istedim ki, arkalarında, her (sağlam) gemiyi zorla almakta olan bir hükümdar
vardı.

Oğlana gelince; Onun anası da,
babası da iman etmiş kimselerdi.

Bunun için, onları, bir azgınlık ve
kâfirlik bürümesinden endişe ettik te, istedik ki, onların Rabbi, bunun yerine,
kendilerine, temizlikçe daha hayırlısını, merhametçe daha yakınını versin.

Duvara gelince; bu, o şehirde iki
yetim oğlancığındı. Altında da, onlara ait bir defi­ne vardı.

Babaları, iyi bir adamdı.

Bunun için, Rabb’in diledi ki,
ikisi de, erginlik çağına ersinler, definelerini çıkarsın­lar.

Bu, Rabb’inden bir merhametti.

Ben, bunları kendi rey ve görüşümle
yapmadım.

İşte, üzerlerine sabredemediğin
şeylerin içyüzü![117]

 

ŞUAYB
ÂLEYHİSSELÂM

 

. 2

Şuayb
Aleyhisselâmın Soyu : 2

Şuayb
Aleyhisselâmın Peygamber Gönderildiği Medyen Ve Medyenliler, Eyke Ve Eykeliler: 2

Şuayb
Aleyhisselâmın Peygamber Gönderilişi Ve Bazı Faziletleri: 2

Medyen Ve Eyke
Halkının Helak Oluşu: 3

Kur’ân-I
Kerimin Şuayb Aleyhisselâmla Medyen Ve Eyke Halkı Hakkındaki Açıklaması: 4

Şuayb Aleyhisselâm
İle Müminlerin Mekke’ye Hicret Edişi: 6

Şuayb
Aleyhisselâmın Şekil Ve Şemaili: 6

 

 

Şuayb Aleyhisselâmın Soyu :    Başa
Dön

 

Şuayb b. Mîkâil[1],
b. Yeşcür[2], b.
Medyen, b. İbrahim Aleyhisselâmdır. [3] Şuayb
Aleyhisselâmın annesi: Lut Aleyhisselâmın kızı Mîkâil’dir. [4]
Şuayb Aleyşhisselâm, Mûsâ Aleyhisselâmın Kayınpederi idi.[5]
Şuayb Aleyhisselâmın dili: Arapça idi.[6]

 

Şuayb Aleyhisselâmın Peygamber Gönderildiği Medyen Ve
Medyenliler, Eyke Ve Eykeliler:    Başa Dön

 

Medyen: Kulzum denizinin üst
tarafında, Tebük şehrinin hizasında, Tebük’e, altı Merhale kadar uzaklıkta,
Tebük’ten daha büyük bir şehirdir. [7]

Medyen ile Tebük, birbirine komşu
iki şehirdir. [8]

Mûsâ Aleyhisselâmın, Mısır’dan
kaçtığı zaman, Şuayb Aleyhisselâmın davar­larını suladığı kuyu -üzerine, bir
bina yapılmış olarak- hâlâ, Medyende bulun­maktadır.

Medyen’e, Medyen b. İbrahim
Aleyhisselâm’dan dolayı, Medyen ismi veril­miştir. [9]

Medyen; hem Medyen b. İbrahim Aleyhisselâm
oğullarının, hem de, yurtları­nın ismi idi. [10]

Medyen halkının, en büyük
günahları:

Allah’a, şerik koşarak[11],
çevresi, birbirine sarmaşık meşe ağaçlarıyle sarılı bir meşe ağacına tapmaları[12],

Bir çok günah işlemeleri[13]

Ölçerken, tartarken, tam alıp eksik
vermeleri[14]

Hafkın eşyasına karşı, haksızfık
etme/eri… fdr. [15]

Yolları, keserler, gelen geçenlerin
mallarından, onda bir pay alırlar[16],

İnsanları, Şuayb Aleyhiselâmın
yanına varmaktan, korkutur[17],

Mü’minleri,  ölümle tehdid  ederler[18], 
onları  dinlerinden  döndürmek  is­terlerdi. [19]

“Şuayb, yalancıdır! Sizi,
dininizden döndürmesin!” derlerdi. [20]

Eyke de: deniz sahili ile Medyen
arasında bulunan[21], sık
ağaçlı, meşelik bir yer olup[22]
burada oturan halk’a: Eshâb-ı Eyke denilirdi,

Eshâb-ı Eyke; Şuayb Aleyhisselâmın
-Medyen halkı gibi- kavmi, değildi. [23]

Gerek Medyen halkı, gerek Eshab-ı
Eyke, kendilerine Peygamber gönderilen iki ayrı kavim idi. [24]

Eshabı-Eyke; Ehl-i Bâdiye = Kır
halkı idi. [25]

Eshâb-ı Eyke de, müşrik oldukları
gibi, aynı zamanda, Medyen halkının kötü âdetlerini de, benimseyip âdet
edinmişlerdi. [26]

 

Şuayb Aleyhisselâmın Peygamber Gönderilişi Ve Bazı
Faziletleri:    Başa Dön

 

Yüce Allah; Şuayb Aleyhisselâmı,
hem kendi kavmi olan Medyen kavmine, hem de, Eshâb-ı Eyke’ye, Peygamber olarak
gönderdi. [27]

Şuayb Aleyhisselâm; Yüce Allah’ın,
Âdem, Şis, İdris, Nuh ve İbrahim Aleyhis-selamlara indirdiği Sahifeleri okurdu. [28]

Şuayb Aleyhisselâm; kavmini, güzel
ve yüksek sözlerle uyarmağa çalıştığı için, kendisine (Peygamberler Hatîbi)
denilmiştir.’[29]

Şuayb Aleyhisselâm, onları, Yüce
Allah’a, ibadet ve tâata davet etti. [30]

Yer yüzünde fesad çıkarmaktan,

Halkı, Allah yolundan men etmeğe
çalışmaktan[31]

Zulümden ve benzeri kötülüklerden[32]

(Eksik veya kalp) para kesmekten…
sakındırdı.’[33]

Yüce Allah’ın verdiği rızık bolluğu
ve geçim rahatlığı, ancak, onların, Allah’a karşı küfürlerini artırıp
azaplarını çabuklaştırmağa yaradı. [34]

Azgınlık ve sapkınlıkta devam
ettiler.

Şuayb Aleyhisselâmın, onlara,
Allah’ı hatırlatması, kendilerini, Allah’ın azabı ile korkutması, bir fayda
vermedi. [35]

Şuayb Aleyhisselâm, yalnız halkı
değil, Mısır Firavununu bile:

“Ey Firavun! Gök halkı, yer
halkı, denizler ve dağlar halkı, kızdığı zaman, Al­lah’ın da, gazaba
geleceğinden korkmaz mısın?” diyerek uyarmağa çalışmak­tan geri durmadı. [36]

O zaman, Peygamberlerin Asaları ve
bu cümleden olarak Musa Aleyhissela-ma vermiş olduğu mucize asa da, Şuayb
Aleyhisselâmın yanında bulunuyordu. [37]

 

Medyen Ve Eyke Halkının Helak Oluşu:    Başa
Dön

 

Medyen ve Eyke halkı, Şuayb
Aleyhiselâmı, yalanladıkları ve onun öğütlerini reddettikleri için, azaba
uğradılar. [38]

Yüce Allah; yedi gün, onların
üzerlerinden, tatlı yel esintisini kesti. [39]

Üzerlerine, son derecede şiddetli,
yakıp kavurucu bir sıcaklık saldı.

Sıcaklık, kendilerini, yakaladı,
bunalttı.

Hemen, evlerin içine girdiler.

Sıcaklık, evlerin içinde de,
kendilerini, yakaladı, bunalttı. [40] 

Yüce Allah, yedi gün, Sam yeli
estirdi.

Sıcaklık; kuyuları ve su
kaynaklarındaki suları bile kuruttu!

Ayaklarının altındaki yerin
sıcaklığından, ayaklarının etleri döküldü.[41]

Sıcaklığa dayanamayarak
kendilerini, yere attılar, yanlarının üzerine yattılar. [42]

Kendilerine, ne gölge, ne su, bir
fayda vermedi. [43]

Nihayet, evlerden çıkarak Sahra’ya
kaçtılar.

Bunun üzerine, Yüce Allah, onlara,
güneşten gölgeleyecek bir bulut gönderdi.

O bulutun altında biraz serinlik ve
rahatlık bulunca, birbirlerini, bulutun altında toplanmağa çağırdılar.

Hepsi, bulutun altında
toplandıkları zaman, altlarından, yer sarsıntısına[44],
üst­lerinden de, Cebrail Aleyhisselâmın Sayhasına tutuldular.

Cebrail Aleyhisselâm, üzerlerine
inip bağırınca, dağlar ve yer sarsıldı. [45]‘ Yüce
Allah; gölgeyi, onların üzerlerinden kaldırıp açtı, güneşi, alevlendirdi. [46]
Sonra da, üzerlerine, ateş saldı, yağdırdı. [47]
Çekirgelerin, tava içinde piştikleri gibi yanıp kavruldular! [48]

Medyen halkının helakinden sonra,
Eyke halkı da, yedi gün süren şiddetli sı­cak ve ateşle helak edildiler. [49]

Yüce Allah; Suayb Aleyhisselâmla
ona, iman edenleri, bu azaplardan Rahmetiyle kurtardı. [50]

 

Kur’ân-ı Kerim’in Şuayb Aleyhisselâmla Medyen Ve Eyke Halkı
Hakkındaki Açıklaması:    Başa Dön

 

“Medyen (halkına)da,
kardeşleri Şuayb’ı (gönderdik, Şuayb, onlara):

Ey kavmim! Allah’a, ibâdet ediniz!
Sizin, Ondan başka hiç bir ilâhınız yoktur!

Rabb’inizden, size apaçık bir
Burhan gelmiştir.

Artık, kileyi, teraziyi, tam
tutunuz.

İnsanların eşyasına (karşı)
haksızlık etmeyiniz!

Yer yüzünü -o, ıslah edildikten
sonra- fesada vermeyiniz!

(Bana) inanıcı iseniz, (bu
söylediklerim), sizin için, hayırlıdır.

Siz; Allah’a iman edenleri, tehdid
ederek, (onları) Allah’ın yolundan men ederek (o yolun) eğriliğini arayarak,
öyle bir caddenin başına tutup oturmayınız!

Düşününüz ki: vaktiyle siz, pek az
idiniz de, (Allah) sizi, çoğalttı.

Eğer, içinizden bir kısmı, benimle
gönderilen şeye, iman etmiş, bir kısmı da, inan-mamışsa, Allah, aramızda
hükmünü verinceye kadar, sabrediniz.

O, hâkimlerin en
hayırlısıdır.” dedi.

Onu kavminden (iman etmeyi)
kibirlerine yediremeyen kodamanlar:

“Ey Şuayb! Seni ve yanındaki
iman edenleri, ya muhakkak, memleketimizden çıkaracağız, yahud, mutlaka, bizim
dinimize döneceksiniz!” dediler.

O:

Ya biz, istemesek de mi? dedi.

Allah, bizi, ondan kurtardıktan
sonra, yine, sizin dininize dönersek, Allah’a kar­şı, muhakkak, yalan düzmüş,
iftira etmişiz (demek)tir ki, ona, dönmemiz, bizim için, olacak şey değildir.

Meğer ki, Rabbimiz olan Allah,
dileye!

Rabb’imizin ilmi, her şeyi
kaplamıştır.

Biz, ancak, Allah’a güvenip
dayandık.

Ey Rabb’imiz! Bizimle kavmimizin
arasında, Sen, hakk olanı, hükmet!

Sen, hükmedenlerin en
hayırlısısın!”

Onun kavminden kâfir olan ileri
gelenleri:

“Şuayb’a uyarsanız, and olsun
ki: o takdirde, muhakkak, en büyük zarara uğ­ramış kimseler olacaksınız!”
dediler.

Bunun üzerine, onları, o müdhiş
zelzele ve sayha yakalayıverdi de, yurtlarında diz üstü çöken (halâke uğrayan)
kimseler oldular.

Şuayb’ı, yalanlayanlar, sanki,
(yurtlarında) hiç oturmamış gibi oldular. Şuayb’ı yalanlayanlardır ki, en büyük
zarara uğrayanlar, onlar, olmuşlardır.

Bunun üzerine (Şuayb), onlardan yüz
çevirip (kendi kendine) and olsun ki, dedi, ey kavmim! Ben, size, Rabb’imin
gönderdiği (hükümleri) ulaştırdım. Sizin iyiliğinizi istedim.

Şimdi, ben, o kâfirler güruhu
üzerine nasıl tasalanırım?” dedi.

Biz, hangi memlekete bir Peygamber
gönderdik ise, onun halkını, yalvarıp ya-karsınlar diye mutlaka fakirlikle,
şiddetle, hastalıkla (sıkıp) yakaladık.

Sonra, bu sıkıntının yerine, iyilik
(selâmet, bolluk) verdik. Nihayet, çoğaldılar:

“Atalarımıza da (gâh böyle)
fakirlik, şiddet, hastalık, (gâh böyle) iyilik, genişlik dokunmuştur.”
dediler.

Bunun üzerine, biz de, kendileri
farkına varmadan, onları, ansızın tutup yakala-yıverdik!

Eğer, o memleketler halkı, iman
edip te (küfür ve isyandan) sakınmış olsalardı, elbette, üzerlerine gökten ve
yerden nice bereketler açardık.

Fakat, onlar, (Peygamberlerini)
yalanladılar da, biz de, kazanmakta oldukları (kü­für ve isyan) yüzünden
onları, tutup yakaladık!

O memleketlerin halkı, kendileri
geceleyin uyurlarken, azabımızın gelip çatma­sından (korkmayıp) emin mi
oldular?

Onlar, artık, Allah’ın,
(kendilerini) ihmal ettiğinden mi emin oldular?

Fakat, büyük zararı göze alanlar
güruhundan başkası, Allah’ın imhalindenemîn olmaz.

(Evvelki) sahiplerinden sonra,
yeryüzüne vâris olanlara, hâlâ şu hakîkat belli ol­madı mı ki: Biz, dileseydik,
onları da, günahlarından dolayı musibetlere uğratırdık.

Biz, onların kalbleri üzerine mühür
basarız.

Binâenaleyh, (hakîkati) işitmezler.

İşte, o memleketlerin hali!) Sana,
onların haberlerinden bir kısmını naklediyoruz.

And olsun ki: Peygamberleri,
onlara, apaçık alâmetler (Mucizeler) getirmişlerdir.

Fakat, daha önceden yalanlamış
oldukları şeylere iman etmediler.

İşte, kâfirlerin yüreklerine
-Allah, böyle mühür basar.

Biz, onların çoğunda ahdfe vefa)
bulmadık.

Onların çoğunu, muhakkak ki,
itâattan çıkmış kimseler bulduk, [51]

“Medyen’e de, kardeşleri
Şuayb’ı (gönderdik):

Ey kavmim! Allah’a ibadet ediniz.
Sizin, Ondan başka hiç bir İlâhınız yoktur

Ölçeği, tartıyı, eksik tutmayınız.

Ben, sizi, hakîkat bir nimet (ve
refah) içinde görüyorum.

Şüphesiz ki, ben, bir gün,
(hepinizi) çepeçevre kuşatıcı bir azabdan kork­maktayım!

Ey kavmim! Ölçekte ve tartıda
adaleti, yerine getiriniz!

İnsanların eşyasını (mallarını,
haklarını) eksiltmeyiniz!

Yer yüzünde fesadcılar olarak
fenalık yapmayınız!

Eğer, Mü’min iseniz, Allah’ın
(helâlından) bıraktığı (kâr), sizin için, daha hayırlıdır.

(Bununla beraber) ben, sizin
üzerinizde bir bekçi de, değilim.” dedi.

“Ey Şuayb! Atalarımızın
taptığı şeylerden, yâhud, mallarımıza ne dilersek, onu, yapmamızdan vaz
geçmemizi, sana, namazın mı emr ediyor?

Çünki, sen, muhakkak ki, sen,
yumuşak huylu, aklı başında (bir adam)sın!” dediler.

“Ey kavmim! Ya ben, Rabb’imden
(gelen) apaçık bir Burhanın üzerinde isem, ve O, bana, Kendisinden, güzel bir
rızık ihsan etmiş ise, ne dersiniz?

Size ettiğim yasağa, ben kendim
muhalefet etmek istemiyorum ki. Ben gücümün yettiği kadar ıslahdan başka bir
şey arzu etmem! Benim muvaffakiyetim, ancak, Allah’ın yardımıyladır. Ben,
yalnız Ona güvenip dayandım ve yalnız Ona dönerim.

Ey kavmim! Bana olan düşmanlığınız,
Nuh kavminin, ya Hûd kavminin ya da, Salih kavminin başlarına gelenler gibi,
size bir musibet yüklemesin!

Lut kavmi da, size uzak değil!

Rabb’inizden, mağfiret dileyiniz!
Sonra, Ona, tevbe ile rücu’ ediniz.

Çünkü, benim Rabb’im, çok
Esirgeyendir, (Mü’minleri) çok sevendir” dedi.

“Ey Şuayb! Biz, senin
söylemekte olduğundan bir çoğunu iyice anlamıyoruz.

Seni de, içimizde cidden zaif
(âciz) görüyoruz.

Eğer, kabilen olmasaydı, muhakkak
ki, seni, taşla öldürürdük!

Sen, bizden üstün bir şeref sahibi
değilsin ki…” dediler.

(Şuayb):

“Ey kavmim! Size göre benim
kabilem mi, Allah’dan daha şereflidir ki onu (tu­tup) arkanıza atılmış
(değersiz) bir şey edindiniz?

Benim Rabb’imfin ilmi), şüphesiz,
ne yaparsanız, hepsini, çepçevre kuşatıcıdır! Ey kavmim! Elinizden geleni
yapınız! Ben de, (vazifemi) yapıcıyım.

Yakında bileceksiniz ki: kendisini
rüsvay edecek azab, kimin başına gelecektir ve o yalancı kimdir?

O azabı gözetleyiniz!

Ben de, sizinle birlikte (onu)
gözetleyiçiyim?” dedi.

Vaktâ ki, (Azab) emrimiz geldi.

Şuayb’ı ve onun yanındaki iman
etmiş olanları, bizden bir Esirgeme olarak, kur­tardık.

Zulümedenleri ise, korkunç bir ses
yakaladı da, yurdlarında diz üstü çöke kaal-dılar (helak oldular).

Sanki, onlar, orada zâten hiç
oturmamışlardı…

Haberiniz olsun ki: Semud (kavmi),
İlâhî rahmetten uzaklaştıysa, Medyen (kav-mına) da, öyle bir uzaklık (verildi)[52]

“Eshâb-ı Eyke de, gönderilen
(Peygamberleri, yalanlamıştır.

O zamada ki, Şuayb, onlara:

(Allah’dan) korkmaz mısınız?

Şüphesiz ki, ben, size gönderilmiş
emin bir Peygamber’im.

Artık, Allah’dan korkunuz ve bana,
itaat ediniz!

Ben, buna karşı, sizden hiç bir
ücret istemiyorum.

Benim mükâfatım, Âlemlerin
Rabb’inden başkasına âid değildir.

Ölçeği, tam ölçünüz! Eksiltenlerden
olmayınız!

Doğru terazi ile tartınız!

İnsanların hakkından, bir şeyi
kısmayınız!

Yer yüzünü, bozgunculukla fesada
vermeyiniz!

Gerek sizi, gerek (sizden) önceki
ümmetleri yaratan (Allâh)dan, korkunuz!” dedi.

“Sen, dediler, ancak, fazla
büyülenmişlerdensin!

Sen, bizim gibi bir beşerden
başkası değilsin?

Biz, senin, muhakkak yalancılardan
olduğunu sanıyoruz!

Eğer, doğruculardan isen, hemen
üstümüze gökten bir parça düşür!

(Şuayb):

“Siz ne yapıyorsanız, hepsini,
Rabbim, daha iyi bilicidir!” dedi.

Hâsılı, onu yalanladılar da,
kendilerini, o gölge gününün azabı yakalayıverdi!

Gerçekten, bu, o günün büyük azabı
idi. [53]

“Kendilerini, bir Recfe
(korkunç bir Sayha, şiddetli yer sarsıntısı) yakalayıverdi de, hepsi
yurdlarında (ölü olarak) diz üstü çöke kaldılar. [54]

 

Şuayb Aleyhisselâm İle Müminlerin Mekke’ye Hicret Edişi:    Başa
Dön

 

Medyen ve Eykeliler, helak olduktan
sonra, Şuayb Aleyhisselâm, kendisine iman edenlerle birlikte Mekke’ye gidip
yerleştiler ve vefatlarına kadar oradan ay­rılmadılar. [55]

Şuayb Aleyhisselâmla yanındaki
Mü’minlerin kabirlerinin, Kabe’nin batısında Dârünnedve ile Benî Sehm kapısı
arasındaki yerde bulunduğu rivayet edilir. [56]

Zâten, Peygamberlerden, ümmeti helak
olan Peygamber, Mekke’ye gelir, ora­da, Allâha ibadete koyulur, kendisi ve
yanındakiler, vefat edinceye kadar orada kalırdı.

Nitekim, Nuh, Hûd, Salih ve Şuayb
Aleyhisselâmların kabirlerinin Zemzem’le Hacerülesved arasında bulunduğu
bildirilmektedir. [57]

Şuayb Aleyhisselâm, vefat ettiği
zaman, yüz kırk yaşında idi. [58] Ona
ve gönderilen bütün Peygamberlere selâm olsun![59]

 

Şuayb Aleyhisselâmın Şekil Ve Şemaili:    Başa
Dön

 

Şuayb Aleyhiselâm: orta boylu,
buğday benizli idi. Son zamanlarında, gözleri, görmez olmuştu. [60]
Âmâ idi. [61]

ZULKİFL ALEYHİSSELÂM

 

. 2

Zülkifl
Aleyhisselâmın İsmi Ve Soyu: 2

Zülkifl Aleyhisselâmın
Peygamberliği Ve Bazı Faziletleri: 2

Zülkifl
Aleyhisselâmın Vefatı Ve Yaşı: 2

 

 

Zülkifl Aleyhisselâmın İsmi Ve Soyu:    Başa
Dön

 

Bişr (Zülkifl) b.Eyyûb
Aleyhisselâm’dır.[1]

 

Zülkifl Aleyhisselâmın Peygamberliği Ve Bazı Faziletleri:    Başa
Dön

 

Yüce Allah; Eyyûb Aleyhiselam’dan
sonra, Bişr b. Eyyûb Aleyhisselâmı, Pey­gamber olarak göndermiş[2]
ve ona Zülkifl ismini vermiş, halkı, Tevhîd akîde-sine = Allah’ın Birliğine
inanmağa davet etmesini, kendisine emretmiştir.

Zülkifl Aleyhisselâm, Şam’da
otururdu. [3]

Yüce Allah, Enbiyâ sûresinde Eyyûb
Aleyhisselâm in kıssasından sonra, Zül-Kifl Aleyhisselâm hakkında şöyle
buyurur:

‘ ‘İsmail’i, İdris ‘i, Zülkifl’i de
(an! Bunların) her biri de, Sabr (ve sebat) edenlerdendi. Onları da,
rahmetimizin içine idhal ettik. Onlar, hakîkaten, Sarihlerdendi. [4]“

Yine, Yüce Allah, Sâd sûresinde
Eyyûb Aleyhisselâmın kıssasından sonra, şöyle Duyurur:

“Kuvvetlerin ve basiretlerin
sahipleri olan kullarımız İbrahim’i, Ishâk’ı, Yâkub’u da, an!

Çünkü, biz, onları, katkısız
(şaibesiz) bir hasletle -ki, yurd(lan)nı hatırlamaları jb onun için,
çalışmalaradır- Hâlis (insanlar) yaptık.

Çünkü, onlar, bizim katımızda,
cidden seçkinlerden, hayırlı (Zat)lardandı. [5]

 “İsmail’i, Elyesa’ı,
Zülkifl’i de, an!

 (İşte) Bütün bunlar, hayırlı
(insan)lardı. [6]

Zülkifl Aleyhisselâmın, Kur’ân-ı
kerimde, böyle, Kendilerinden, övülerek bah­sedilen büyük Peygamberler arasında
zikredilişi, kendisinin de, Peygamber ol­duğunu açıkça gösterir.

Meşhur olan da, budur. [7]

Zülkifl Aleyhisselâm’a; Rum
toprağındaki halk, iman ettiler, tâbi oldular ve ken­disini, doğruladılar.

Bunun üzerine, Yüce Allah, onlara,
Allah yolunda cihad etmelerini, emredin­ce, bunu, yerine getirmekten kaçındılar
ve zaa’f gösterdiler:

“Ey Bişr! Biz, hayatı sever,
ölümü, sevmeyiz.

Bununla beraber, Yüce Allâha ve Onu
Resulüne âsi olmaktan da, hoşlanmayız.

Eğer, ömürlerimizi, uzatmasını ve
ancak, biz, dilediğimiz zaman, bizi öldürme­sini, Allâh’dan dilersen, Ona,
ibadet ve Onun düşmanları ile cihad ederiz!” dediler.

Zülkifl Aleyhisselâm, onlara:

“Siz, benden, büyük bir şey
istediniz. Bana, ağır teklifte bulundunuz.” dedi.

Sonra, kalkıp namaz kıldı ve:

“Ey Allah’ım! Sen, Elçilik
vazifelerini tebliğ etmemi, bana, emrettin, tebliğ ettim.

Düşmanlarınla, cihad etmemi,
emrettin.

Sen de, biliyorsun ki, ben,
kendimden başkasına güç yetirmeğe mâlik değilim.

Kavmimin, bu hususta benden
istediklerini, Sen, benden daha iyi biliyorsun.

Beni, benden başkasının günahı ile
muâhaze etme!

Ben, Senin gazabından rızâna,
ukubetinden affına sığınırım!” dedi.

Yüce Allah, Zülkifl Aleyhisselâma:

“Sen kavmine, benim, onlar
için seçtiğimin, kendilerinin, kendileri için seçtik­lerinden daha hayırlı
olduğunu öğretmedin mi?” diye vahy etti.

Bunun üzerine, onlar, ecelleri
sonunda ölmeye razı oldular ve ecellerinde öldüler. [8]

 

Zülkifl Aleyhisselâmın Vefatı Ve Yaşı:    Başa
Dön

 

Zülkifl Aleyhisselâm, Şam’da vefat
etti. [9]
Vefat ettiği zaman, yetmiş beş yaşında idi. [10] Ona
ve bütün peygamberlere selâm olsun![11]

 

 

 

EYYUB
ALEYHİSSELÂM

 

. 2

Eyyûb
Aleyhisselâmın Soyu: 2

Eyyûb
Aleyhisselâmın Şekil Ve Şemaili: 2

Eyyûb
Aleyhisselâmın Yurdu, Serveti Ve Oğulları: 2

Eyyûb
Aleyhisselâmın Peygamberliği Ve Bazı Faziletleri: 2

Eyyûb
Aleyhisselâmın İbtilâya Uğrayışı: 3

Eyyûb
Aleyhisselâmın İbtilâsı Şiddetlenince Yüce Allah’a Hamd’ü Senası: 5

Eyyûb
Aleyhisselâmı Üzen Konuşmalar: 5

Eyyûb
Aleyhisselâmın Zevcesini Yanından Uzaklaştırışı: 7

Eyyûb
Aleyhisselâmın Allâha Münâcâtı Ve İbtilâsının Kaldırılışı: 7

Leyya Hatunun
Telaşlanışı Ve Eyyûb Aleyhisselâmın Yanına Koşusu : 8

Buluttan Altın
Çekirgelerin Yağışı: 10

Eyyûb
Aleyhisselâmın Zevcesi Hakkındaki Yeminini Yerine Getirişi: 10

Eyyûb
Aleyhisselâmın Vefatı Ve Yaşı: 10

 

 

Eyyûb Aleyhisselâmın Soyu:    Başa
Dön

 

Eyyûb b. Mûs[1],
b. Ra’vil[2], veya
Razıh[3] veya
Rizah[4] veya
Zirah[5], b.
Ays b. İshak, b. İbrahim Aleyhisselâmlardır. [6]

Eyyûb Aleyhisselâmın annesi, Lut
Aleyhisselâmın kızı idi[7]

Eyyûb Aleyhisselâmın babası Mûs;
Nemrud’un, İbrahim Aleyhisselâmı ateşi atıp yakmak istediği gün, İbrahim
Aleyhisselâma iman edenlerdendi.[8]

Eyyûb Aleyhisselâm, Yâkub
Aleyhisselâmın zamanında idi. [9] ve
Onun Leyyı adındaki kızı ile de, evlenmişti. [10]

 

Eyyûb Aleyhisselâmın Şekil Ve Şemaili:

 

Eyyûb Aleyhisselâm; uzun boylu,
kıvırcık saçlı[11],
güzel[12],
büyük[13]
gözlü, bü­yük başlı[14],
geniş göğüslü, kalın kollu, kalın bacaklı, kısa boyunlu idi. [15]

 

Eyyûb Aleyhisselâmın Yurdu, Serveti Ve Oğulları:    Başa
Dön

 

Eyyûb Aleyhisselâmın yurdu: Şam’ın
Dımaşk ile Câbiye arasındaki Ürdün bel­delerinden olan[16]
Beseniye nahiyesi idi. [17]

Şam’ın Beseniye köyünün doğu ve
batısı arasında bulunan her şeyi[18], dağ­ları,
ovaları[19],
içindekilerle birlikte[20] deve,
sığır, davar, at, merkep, her cins mal[21],
Eyyûb Aleyhisselâma âitti. [22]

Kendisinin, o köyde, çobanları ile
birlikte, bin koyunu,

Beş yüz öküzü,

Her öküzün, birer sürücüsü köle,

Her kölenin de, karısı, çocukları,
malları,

Her öküzün, çift âletini taşıyan
dişi merkebi,

Her merkebin, iki, üç, dört, beş ve
daha fazla sıpası bulunmakta idi. [23]

Yüce Allah, ona, erkek, kadın bir
çok ev halkı da, ihsan etmişti. [24]

On üç erkek evlâdı vardı. [25]

 

Eyyûb Aleyhisselâmın Peygamberliği Ve Bazı Faziletleri:    Başa
Dön

 

Eyyûb Aleyhisselâm; İbrahim,
İsmail, İshak, Yâkub, Esbat ve İsâ Aleyhisselâm-lar gibi, İlâhî Vahy’e mazhar
olmuş[26], Yüce
Allah tarafından seçilip ona da, Pey­gamberlik verilmişti. [27]

Kendisine Peygamberlik verilişi,
Yâkub Aleyhisselâmın zamanında idi. [28] Eyyûb
Aleyhisselâmın dini, İbrahim Aleyhisselâmın Tevhid dini idi. [29]

Eyyûb Aleyhisselâmın Şerîatı: Yüce
Allanın Birliğine iman ve insanlar arasını düzeltmekti. [30]

Dâvud Aleyhisselâma göre: Eyyûb
Aleyhisselâm: insanların, en halîm ve uslu­su, insanların, en sabırlısı ve
öfkelerini, en çok yeneni idi. [31]

Eyyûb Aleyhisselâm; yoksullar,
züğürtler için, çok merhametli idi.

Yetimlere, dullara bakar,
konukları, ağırlar, bunları da, Allah’ın, kendisine ver­miş olduğu nimetlerin
şükrânesi olarak yapardı. [32]

Eyyûb Aleyhisselâm, konuksuz,
gecelemez, yoksul bulundurmadıkça, yemek yemez[33],
açların karınlarını doyurmadıkça, kendi karnını doyurmaz, çıplakları,
giydirmedikçe, kendisi, giyinmezdi. [34]
Dulları, giydirir, kuşatırdı. [35]

 

Eyyûb Aleyhisselâmın İbtilâya[36] Uğrayışı:    Başa
Dön

 

Eyyûb Aleyhisselâmın ibtilâya
uğramasına türlü sebepler gösterilir.

Bu cümleden olmak üzere: Beseniye
halkı, zorbalardan bir zorba olan ve hal­ka zulmeden krallarının huzuruna varıp
onunla konuştukları ve kendisine, ağır sözler söyledikleri halde, Eyyûb
Aleyhisselâmın -ekinleri, hakkında- ondan çeki­nerek, konuşmasında yumuşak
davrandığı, Mârufu, emretmediği, işlediği zulüm hakkında, zâlimi, uyarmadığı
rivayet edilir. [37]

Şam toprağında kuraklık, kıtlık
olup ta, Mısır Kralı Firavun: “Bize gel! Bizim yanımızda, senin için,
bolluk, genişlik vardır!” diye yazı gönderince, Eyyûb Aley­hisselâm; çoluk
çocukları, atları, küçük büyük baş hayvanları ile birlikte kalkıp Mısır’a
gider. [38]

Firavun, onlara, yiyecekler,
elbiseler[39] ve
yerler ayırıp verir. [40]

Eyyûb Aleyhisselâm, Firavun’un
yanında bulunduğu sırada, Şuayb Aleyhisse­lâm gelip içeri girer ve:

“Ey Firavun! Gök halkı, yer
halkı, denizler ve dağlar halkı, kızınca, Allah’ın da, gazaba geleceğinden
korkmaz mısın?” der.

Eyyûb Aleyhisselâm ise, susar,
konuşmaz. [41]

Eyyûb ve Şuayb Aleyhisselâmlar,
Firavun’un yanından çıkınca, Yüce Allah, Ey­yûb Âleyhisselâma:

“Ey Eyyûb! Sen, Firavun’un
ülkesine gittiğin için, sustun[42]

İbtilâ’ya hazırlan!” diye Vahy
eder.

Eyyûb Aleyhisselâm:

“Ben, yetim’in geçimini,
üzerime almadım mı?

Garîb’i, barındırmadım mı?

Ac’ı, doyurmadım mı?

Dul’a, yardımcı olmağa çalışmadım
mı?” der.

O sırada; içinden, on binlerce
yıldırımlar, korkunç gök gürlemeleri duyulan bir bulut geçer ve bulutun
içinden:

“Ey Eyyûb! Bunu, sana yaptıran
kim’di?” denilir.

Eyyûb Aleyhisselâm; hemen, bir avuç
toprak alıp başının üzerine koyarak:

“Sen’din yâ Rab!” der.

Yüce Allah, ona:

“İbtilâya hazırlan!” diye
Vahy eder. [43]

Bunun üzerine, Eyyûb Aleyhisselâmın
bütün serveti yok olur. [44]

Üzerlerine, ev yıkılıp bütün
oğulları, ölür! [45]

Fakat, o, bunlara rağmen, hep Yüce
Allah’a hamd’ü senada bulunmaktan, ibâ­dete devamdan, verdiğine şükür, uğradığı
ibtilâya sabredip katlanmaktan ay-rılmaz. [46]

“Zâten, onlar, Allah’a âitt.
Onları, bize emânet olarak vermişti. Onları, ister bırakır, ister geri alır! [47]

Ben, annemin karnından çıplak
olarak çıktım ve çıplak olarak toprağa, kabre döneceğim. Çıplak olarak ta,
Rabb’ime haşrolunacağım!” deyip Allah’a hamd et­meğe devam eder. [48]

Eyyûb Aleyhisselâm, aynı zamanda
hastalanır da. [49]

İlk defa olarak Çiçek[50]
veya Cüzzam hastalığına tutulur. [51]

Yemeği, ancak, iki elini birleştirerek
tutup ağzına güçlükle götürür.

Dili, şişer, ağzını, doldurur.

Yemeği, ağzına güçlükle sokar.

Barsakları, vazifesini yapmaz olur.

Yediği şey, karnına girdiği gibi,
çıkar, vücuduna yararlı olmaz.

Ayaklarında güç kalmaz, onları,
taşıyamaz hale gelir. [52]

Vaktiyle, kendilerini, ev halkı
gibi geçindirdiği kimselere avuç açar olur.

Onlar, bir tek lokma verirler, onu
da, başına kakarlar, kendisini, kınar ve ayıp­larlar.

Bütün oğulları ölüp elinden
tutacak, yardım edecek kimsesi kalmaz.

Ailesi, ona, küser.

Akrabaları, dostları da,
kendisinden yüz çevirir, ilgilerini keser.

Tanıdıkları, kendisini, tanımaz
olur.

Bütün hakları, inkâr edilir.

Yaptığı iyilikler, unutulur.

Seslenişine, ses verilmez, aldırış
edilmez olur. [53]

Köy halkı, kendisini, köy dışındaki
çöplüğe sürüp çıkarır. [54]

Üzerine gerilen bir gölgelikte
barınmağa başlar. [55]

Yanına, zevcesinden başka pek
uğrayan olmaz. Hacetini, yalnız zevcesi, gi­dip gelip görür.

Eyyûb Aleyhisselâm, uğradıkları
ibtilânın kaldırılması için de, yıllarca, dua etmez.[56]

Zevcesi Leyya hatun, bir gün:

“Sen, duası, makbul bir
Zat’sın. Sana, şifâ vermesi için, Allah’a dua etsen a!” demişti.

Eyyûb Aleyhisselâm:

“Biz, yetmiş yıl nimetler
içinde yaşadık.

Bırak ta, yetmiş yıl da, ibtilâ
içinde bulunalım!” dedi. [57]

Eyyûb Aleyhisselâm; kaybettikleri
servet, evlad ve sıhhate ağlayan zevcesine:

“Onları, bize kim ihsan
etti?” diye sordu.

Zevcesi:

“Allah ihsan etti.” dedi.

Eyyûb Aleyhisselâm:

“Onlardan, kaç yıl
yararlandık?” diye sordu.

Zevcesi:

“Seksen yıl!” dedi.

Eyyûb Aleyhisselâm:

“Allah, bizi, onların ibtilâsı
ile kaç yıldan beri mübtelâ kılıyor?” diye sordu.

Zevcesi:

“Yedi yıldan beri!” dedi.

Eyyûb Aleyhisselâm:

“Yazıklar olsun sana! Vallahi,
sen, Rabb’ine karşı, ne adaletli, ne de, insaflı davrandın!

Geçim bolluğu ve rahatlık içinde
bulunduğumuz gibi, Rabb’imizin, bizi uğrattı­ğı şu ibtilâya da, seksen yıl
katlanmamız gerekmez mi?” dedi. [58]

 

Eyyûb Aleyhisselâmın İbtilâsı Şiddetlenince Yüce Allah’a
Hamd’ü Senası:    Başa Dön

 

Eyyûb Aleyhisselâmın ibtilâsı
şiddetlendiği zaman, Yüce Allah’a şöyle hamd’ü senada bulunduğu rivayet edilir:

“Hamd, Rabb’ül’ âlemîn olan
Allah’a mahsustur.

Ben, Rabb’im olan Sana hamd ederim
ki: Sen, bana ihsanda bulundun: bana, mal ve evlad verdin.

Kalbimde, bunların girmediği bir
bölüm kalmadı.

Sonra, hepsini, benden geri aldın, kalbim,
onlardan boşaldı.

Artık, benim aramla Senin arana,
bir şey girer değildir! [59]

“Ey Rabb’im! Bundan önce,
beni, gündüzleri, mal sevgisi, telâşı, oyalıyordu.

Geceleri de, beni -kendilerine olan
şefkatimden dolayı- evlad sevgisi, oyalıyordu.

Ne mutlu ki: şu anda, onlardan
boşalmışım!

Gözümü, kulağımı, gecemi,
gündüzümü, Senin zikr’in, şükr’ün, takdis ve Teh-lil’in ile geçiriyorum!” [60]

 

Eyyûb Aleyhisselâmı Üzen Konuşmalar:    Başa
Dön

 

Eyyûb Aleyhisselâmın ibtilâsı, on
sekiz yıl sürdü. Yakın, uzak, herkes, ondan ayrıldı.

Ancak, din kardeşlerinden özelliği
bulunan ikisi, sabah, akşam, onun yanına uğrarlardı.

Onlardan biri, o birine:

“Vallahi, Eyyûb, her halde,
âlemlerden hiç bir kimsenin işlemediği bir günah işlemiş olmalı!” dedi.

Arkadaşı:

“Ne demek bu?” diye
sordu.

“Kendisi, on sekiz yıldan beri
ibtilâ içindedir de, Allah, ona acımıyor ve kendisinden bu ibtilâyı
kaldırmıyor!” dedi.

Onlar, yine, bir gün, Eyyûb
Aleyhisselâmın yanına gittiler. Kendisini, ibtilâ için­de bulunca:

“Allah, Eyyûb’da, bir hayır
olduğunu, bilseydi, bu ibtilâ, ona, erişmezdi!” dediler.

Evvûb Aleyhisselâm, bunu, işittiği
zaman; kendisinin, bundan daha ağırına gi­den bir şey olmadı! [61]

Eyyûb Aleyhisselâm:

“Ey Allah’ım! Sen, benim, bir
ac’ın yerini bildiğim halde, hiç bir gece, tok ola­rak gecelemediğimi,
biliyorsan -ki, biliyorsun- beni, doğrula!” diye yalvardı.

Allah tarafından doğrulandı!
Doğrulandığını, onlar da, işittiler. Eyyûb Aleyhisselâm:

“Ey Allah’ım! Sen, benim, bir
çıplağın yerini bildiğim halde, üzerime, asla göm­lek giyinmediğimi, biliyorsan
-ki biliyorsun- beni, doğrula!” diye yalvardı.

Allah tarafından doğrulandı!
Doğrulandığını, onlar da, işittiler.’[62]

Eyyûb Aleyhisselâma iman edip
ibtilâya uğraması üzerine, kendisinden yüz çeviren, dinini bırakanlardan üç
kişi daha vardı([63] ki,
onlardan birisi Yemenli, ikisi de, Beseniye köyü halkındandı. [64]

Bunlar, birgün Eyyûb Aleyhisselâmın
yanına gittiler, onu, suçladılar, ağ-lattılar.
[65]

“İşleyip azabını çektiğin
günahından dolayı, Allah’a tevbe et! [66]

Sen, öyle bir günah işlemişsin ki,
o günahı, hiç bir kimse işlememiştir!

Bunun için, senin üzerinden azab
kaldırılmayor!” dediler, ona, çatmalarını, kı­namalarını uzatıp durdular. [67]

O sırada, orada bulunan[68]‘
ve Eyyûb Aleyhisselâma iman ve onun Peygam­berliğini tasdik etmiş olan[69]
ve arada sırada, söze katılıp onlara cevaplar ve­ren[70]
bir genç:

“Siz ey olgunluk yaşındaki
kişiler! Hep konuştunuz ve konuşmağa da yaşınız bakımından daha lâyık
bulunuyorsunuz.

Fakat, siz, söylediğinizden daha
güzel olan bir sözü,

Siz, ileri sürdüğünüz görüşten,
daha yerinde olan bir görüşü,

Siz, dile getirdiğiniz işten, daha
güzel bir işi… terk ettiniz!… Geri bıraktınız!

Eyyûb’un, sizin üzerinizde bir
hakkı bulunmaktadır ve kendisinin şahsiyeti, si­zin tavsif ettiğinizin çok
üstündedir! [71]

Ey olgunluk yaşındaki kişiler! [72]

Siz, kimin hakkını, eksilttiğinizi,
kimin hürmetini yırttığınızı, hangi Zâtı ayıpladı-ğınızı[73],
suçladığınızı[74]
biliyormusunuz?

Eyyûb’un; Allah’ın Peygamberi ve bu
gününüzde halkın en hayırlısı, en üstü­nü ve en seçkini olduğunu
bilmiyormusunuz ki: Allah, size, bildirmedimi ki, bir şeye, Allah, kızdığı
zaman, onun kullarına vermiş olduğu kerametlerden bir kera­meti, çeker,
koparır?

Siz, Eyyûb ile uzun müddet
yaptığınız sohbet ve arkadaşlık sırasında, kendisi­nin, hak ve gerçekten gayrı
bir şey yapmadığını bilmiyormusunuz?!

Sizin yanınızda onun sırtına
yüklenmiş olan ibtilâ, sizlere yüklenmiş olsaydı, haliniz nice olurdu?

Şunu, iyi biliniz ki: Yüce Allah,
Peygamberlere, Sıddîklere, Şehidlere ve Sâlih-lere ibtilâ verir.

Allah’ın, bunlara verdiği ibtilâ,
onlara gazab veya hakaret ettiğini değil, fakat, bunun, kendilerine bir keramet
ve bir hayır olarak verildiğini gösterir. [75]

Eyyûb, Allah tarafından bu duruma
düşmeden, sıhhatli halinde iken, siz, ona kardeş olmuş değil miydiniz?

Hikmet Ehli’nin; ibtilâ sırasında
tasalı ve üzüntülü olan kardeşini, ne bilmeden kınaması, ne de, ihtilasından
dolayı ayıplaması, kusurlaması iyi olmaz.

Fakat, onun, ona acıması, onunla
birlikte ağlaması, onun için Allâh’dan mağfi­ret dilemesi, üzüntüsüne üzülmesi
ve ona, işi üzerinde delil olması yakışır!

Bunları, bilmeyen kişi, hakîm ve
aklı başında değildir. [76]
Allah! Allah! Ey olgunluk yaşındaki kişiler! Allah’ın azamet ve Celâlini
düşününüz!

Dillerinizi, kesen, kalblerinizi,
parçalayan’[77],
delillerinizi, kesip atan[78] şeyi,
ölümü, anmanız gerekmez mi?

Âciz ve dilsiz olmadıkları halde,
rastgele konuşmaktan korkarak Allah için, susan kullar bulunduğunu
bilmiyormusunuz?

Oysa ki, onlar, Allâhı’ ve Allah’ın
âyetlerini bilen ve dile getiren ilim, akıl ve fasâhat sahibi kişilerdi.

Fakat, onlar, Yüce Allah’ın azameti
anıldığı zaman, kalbleri burkulur, dilleri, tutulur, Allah’ın azamet ve
heybetinden korkarak akılları, başlarından gider, ken­dilerine geldikleri
zaman, pâk amellerle Yüce Allah’a doğru yarışırlar.

Onlar; iyi ve Salih kişiler
oldukları halde, kendilerini, zâlimlerle bir sayarlar.

Onlar; akıllı ve Allâh’dan korkan
kişiler oldukları halde, kendilerini, kusurlu ki­şilerle bir tutarlar…”
der. [79]

Eyyûb Aleyhisselâm, onun, bu
sözlerini dinleyince[80]‘:
“Yüce Allah, hikmeti, küçüklerin, büyüklerin kalbine rahmetle eker.
Hikmet, ne zaman, kalb de biterse, Yüce Allah, onu, dilde açığa vurur. Hikmet,
yaştan, saç ağarmasından veya uzun tecrübeden oluşmaz.

Yüce Allah, kulunu, genç yaşında
hikmet sahibi yaptığı zaman, onun makamı, hikmet sahipleri katında aşağı
düşmez. [81]

Onlar, üzerlerinde Yüce Allanın
keramet nûr’unu, görürler!” dedikten sonra, öteki kişilere dönüp[82]:

“Siz, çarçabuk kızmış olarak
bana geldiniz. [83]

Siz, korkutulmadan önce, korktunuz!

Siz, dövülmeden önce, ağladınız!

Ben, size:

(Mallarınızdan, benim için, Sadaka
veriniz.

Belki, Allah, beni, bu ibtilâdan
kurtarır.)

Veya:

(Benim için, bir kurban, kurban
ediniz.

Belki, Allah, kabul eder ve benden
razı olur.) deseydim, acaba nasıl davra­nırdınız?

Hiç şüphesiz, siz, kendinizi
beğenmektesiniz.

Siz, ihsanlarınızla, afiyete nail
olduğunuzu, izzet bulduğunuzu sanıyorsunuz.

Siz, kendi aranızla Rabb’inizin
arasında olan şeylere baksaydınız, sonra da, sadaka verecek olsaydınız, bir çok
ayıplarınızı, Yüce Allah’ın size giydirmiş oldu­ğu afiyet elbisesiyle örtmüş bulurdunuz!

Vaktiyle, içlerinde bulunduğum dost
kişiler, benim sözlerimi dinlerler, bana, saygı gösterirlerdi.

Düşmanımdan bile, insafa gelen,
hakkımı tanıyan, olurdu.

Bugün, sabaha çıktığımda, artık,
benim için, sizinle, ne görüşme, ne de, ko­nuşma vardır!

Siz, bana, üzerimdeki ibtilâmdan
daha ağır ve şiddetli gelmektesiniz!” dedi ve onlardan yüz çevirdi. [84]

Eyyûb Aleyhisselâma:

“Ey Allah’ın Peygamberi!
Senin, en ağırına giden belâ, hangisidir?” diye so­rulunca:

“Düşmanların
şamatasıdır!” demiştir. [85]

 

Eyyûb Aleyhisselâmın Zevcesini Yanından Uzaklaştırışı:    Başa
Dön

 

Eyyûb Aleyhisselâmın zevcesi Leyya
Hatun’un rastlayıp:

“Şu hastayı, tedâvîeder
misin?” diye sorduğu bir adamın, kendisine, secde edildiği[86]
ve:

“Bana, sen, şifâ verdin!”
denildiği’[87]‘takdirde,
hem bütün kaybettikleri şeyle­ri geri çevireceğini, hem de, kocasının
hastalığını iyileştireceğini söylediğini ha­ber verdiği zaman, Eyyûb
Aleyhisselâm:

“Sen, onun, şeytan olduğunu,
daha öğrenemedin mi?[88] O
Allah düşmanı, seni, dininden döndürmek istemiş!’[89]
Yazıklar olsun sana! Sen, onun sözüne nasıl kulak astın?!

Vallahi, Allah, bana şifâ verecek
olursa[90],
iyileşecek olursam, sana, yüz so­pa vuracağım!” dedi,’[91]
ve kendisini, yanından uzaklaştırdı:

“Senin, yemeğin, suyun, bana
haram olsun! Senin getireceğin şeylerden hiç birini tatmayacağım! Yanımdan,
hemen uzaklaş! Artık, seni, görmeyeyim!” dedi.

Bunun üzerine, Leyya hatun, Eyyûb
Aleyhisselâmın yanından ayrılıp köye gitti. [92]

 

Eyyûb Aleyhisselâmın Allâha Münâcâtı Ve İbtilâsının
Kaldırılışı:    Başa Dön

 

Eyyûb Aleyhisselâm; din kardeşlerinden
iki kişinin, kendisini, son derecede üzen konuşmalarını işittiği[93],
kızıp zevcesini kovduğu, yanında ne bir yiyecek,

ne bir içecek, ne de, kendisine
bakacak bir arkadaş bulunmadığını gördüğü za-man[94],
secdeye kapandı, [95] ve:

“Ey Allah’ım! Sen, benim üzerimdeki
ibtilâyı kaldırıncaya kadar, başımı, sec­deden kaldırmayacağım! [96]

Hakîkat, bana (bu) derd (gelip)
çattı. Sen, Esirgeyicilerin, Esirgeyicisisin! [97]

Hakîkat, şeytan, beni, yorgunluğa
(meşakkata) ve azaba (hastalığa) uğrattı!” diye seslenerek halini arz ve
ihtilasını kaldırmasını Rabb’inden niyaz etti.
[98]

Yüce Allah, onu, (onun duasını)
kabul buy urdu. [99]

“Başını, kaldır! Senin duanı,
kabul ettim! [100]

Ey Eyyûb! Senin hakkındaki’[101]
hükmüm, yerine geldi.

Rahmetim, gazabımı, geçti. [102]

Seni, yarlıgadım. [103]

Senden sonra, ibtilâya uğrayacak ve
sabredecek kimseler için, bir mucize ve ibret olsun diye ev halkını ve malını
ve onlarla birlikte bir mislini daha sana geri verdim! [104]

“Ayağınla, vur (yer’e)[105]

İşte, hem yıkanılacak, hem içilecek
soğuk (bir su! buyurdu).’[106]

“Onun içinde şifâ
vardır.” [107]

Yüce Allah; Eyyûb Aleyhisselâmdan,
böylece, o zararı gidermiş[108],
Allah tara­fından bir rahmef[109],
ibâdet edenler için bir hâtıra[110],
temiz akıl sahipleri için de, bir ibret[111]
olmak üzere, hem ailesini, hem onlarla birlikte bir mislini daha ona ba­ğışlamış[112],
Eyyûb Aleyhisselâm, en ağır ibtilâlara katlanmakta mesel ve dillere destan
olmuştur. [113]

Eyyûb Aleyhisselâm; yer’e ayağıyla
vurunca, yerden bir su kaynayıp akmağa başladı.

Onunla, yıkandı.

Vücudunun dışındaki hastalık ve
rahatsızlıklardan hiç bir şey kalmadı. [114]

Eyyûb Aleyhisselâm, kırk arşın
kadar yürüdükten sonra[115],
ayağını, tekrar ye­re vurdu.

Yerden, diğer bir su daha kaynayıp
akmağa başladı.

Eyyûb Aleyhisselâm, o sudan da,
içti. [116]

Karnından, dışarı çıkmadık hastalık
kalmadı.

Sıhhatli, sapa sağlam olarak ayağa
kalktı.’[117]

Yüce Allah, ondan, bütün derdleri
ve elemleri giderdi. [118]

Gençliğini ve güzelliğini, ona,
geri çevirdi.’[119]

Kendisi, önce olduğundan daha
güzel, daha üstün oldu.’[120]

Kendisine, Allah tarafından, altlı
üstlü iki parça kıymetli bir elbise de, giydirildi.

Eyyûb Aleyhisselâm; ne tarafa
baksa, orada, kendisine aid ev halkından veya malından olup ta, Allah
tarafından katlanmış olarak kendisi için hazırlanmış bu­lunduğunu görmediği bir
şey yoktu!

Hattâ, kendisinin, içinde yıkandığı
zikredilen suya varıncaya kadar hepsini, ya­nında hâzır buldu!

Yüksekçe bir yere çıkıp oturdu. [121]

 

Leyya Hatunun Telaşlanışı Ve Eyyûb Aleyhisselâmın Yanına
Koşusu :    Başa Dön

 

Eyyûb Aleyhisselâmın zevcesi Leyya
hatun ise, kendi kendine:

“O, kendisine yiyecek
yedirmekten, beni, ne diye men ve tard etti ?!
[122]

Ben, onu, ne diye bıraktım ki? [123]

Kendisinin yanında bir kimse de,
yok! [124]

Ya o, açlıktan[125],
susuzluktan’[126]
ölürse, ya onu, yırtıcı hayvanlar, yerse’[127],
helak ederse, ben, ne yaparım?

Ben, onun (söylediğine bakmayıp)
muhakkak, yanına döneceğim!” dedi. [128]
Döndü.’[129]

Onu; ne çöplükteki gölgelikte
bulabildi, ne de, söylemiş olduğu hallerden her hangi birinin başına geldiğini
görebildi.

İşler, tamamıyla değişmişti. [130]

Leyya hatun, böyle, Eyyûb
Aleyhisselâmı, yattığı yerde arayıp bulamayınca, aklı, başından gitti. [131]

Gölgeliğin çevresini dönüp
dolaşıyor ve ağlıyordu.

Ötede, gıcır gıcır elbiseli bir
zâtın oturduğunu görünce, yanına gidip Eyyûb Aley­hisselâmı, ona sormaktan
çekindi.

Bunun üzerine, Eyyûb Aleyhisselâm,
onu, yumuşak bir sesle yanına çağıra­rak, kendisine:

“Ey Allah’ın kulu kadın! Ne
istiyorsun?” diye sordu. Leyya hatun, ağlayarak:

“Şu çöplükteki gölgeliğe
bırakılmış olan mübtelâ Zâtı görmek istiyorum! Kendisi, helak mı oldu?
Kendisine, ne yapıldı? bilmiyorum. Onu, köpekler veya kurtlar, yemiş olabilir.’[132]
Ey Allah’ın kulu!’[133]
Allah, sende olanı, mübarek kılsın! [134]‘
Sen, şurada bulunan’[135],
Allah’ın Peygamberi olan[136]‘ o
mübtelâ Zâtı’[137], gör­dün
mü? [138]

Onun hakkında, sende bir bilgi var
mı?” diye sordu. [139]
Eyyûb Aleyhisselâm:

“O, senin neyin olur?”
dedi.

Leyya hatun, ağladı ve ağlayarak:

“O, benim kocamdı.

Sen, onu, gördün mü? Kendisi,
şurada bulunuyordu” dedi.[140]

Eyyûb Aleyhisselâm:

“Sen, onu görsen, tanır
mısın?” diye sordu. [141]

Leyya hatun:

“Evet!< [142]
Ben, onu, nasıl tanımam?’[143]

Onu, tanımaz olur muyum?’[144]

Görüp durduğum bir kişi, bana hiç
gizli olur mu?” dedikten sonra, ona, korka korka baktı. Sonra da[145]:

“Vallahi, sıhhatli olduğu
zaman, ona, şu halinle, senin kadar benzeyen bir kimse görmedim! [146]

Sıhhatli olduğu zaman, Allah’ın
kullarından, sana, en çok benzeyeni o, olur­du!” dedi. [147]

Eyyûb Aleyhisselâm:

“İşte, ben, o’yum! [148]
Allah, sana rahmet etsin! Ben, Eyyûb’um!” dedi. [149]

Leyya hatun:

“Allâh’dan kork! Benimle alay
etme! [150]

Ey Allah’ın kulu! Sen, benimle alay
mı ediyorsun?” dedi.

Eyyûb Aleyhisselâm:

“Allah, sana rahmat etsin?
Ben, Eyyûb’um!

Allah, bana, cesedimi iade
etti!” dedi[151] ve
gülümsedi.

Gülünce, Leyya hatun, onu, tanıdı
ve onun boynuna sarıldı. [152]

Kucaklaştılar.’[153]

Yüce Allah’ın, Leyya hatunu da,
gençleştirdiği ve ondan, on altı oğul dünyaya geldiği de, rivayet edilir. [154]

 

Buluttan Altın Çekirgelerin Yağışı:    Başa
Dön

 

Yüce Allah, Eyyûb Aleyhisselâma bir
Melek indirdi. Melek:

“Ey Eyyûb! Belâya karşı
sabrından dolayı, Allah, sana selâm söylüyor.

Harman yerine kadar git!”
dedi. [155]

Eyyûb Aleyhisselâm, oraya gitti. [156]

Yüce Allah, oraya[157],
kızıl[158] bir
bulut gönderdi.

O buluttan, üzerlerine, altından
çekirgeler, dökülmeğe, yağmaya başladı. [159]

Melek, Eyyûb Aleyhisselâmın yanında
dikilip duruyordu. [160]

Eyyûb Aleyhisselâmın, Harman dışına
çıkan altun çekirgeleri de, harmana sok­mak için tâkib ettiğini görünce:

“Ey Eyyûb! Harmanın içine
girenlere doymadın mı ki, dışarıda kalanları da, tâkib ediyorsun?!” dedi.

Eyyûb Aleyhisselâm:

“Bu çekirgeler, benim
Rabb’imin bereketlerindendir. Ben, ona, doyar değilim!” dedi. [161]

Peygamberimiz Aleyhisselâm’dan
rivayet edilen bir Hadîs-i şerife göre de:

Eyyûb Aleyhisselâm, suda yıkandığı
sırada, üzerine, altından bir sürü çekirge düş­müş, Eyyûb Aleyhisselâm da,
onları, elbisesine doldurmuştu.

Bunun üzerine, Yüce Allah:

“Ey Eyyûb! Ben, seni,
-gördüğün üzere- zengin kılmadım mı?” diye nida buyurunca, Eyyûb
Aleyhisselâm:

“Evet! Yâ Rab! Zengin kıldın!

Fakat; Senin fazl’u bereketinden,
müstağni bulunmak, benim için, mümkün değil­dir!” dedi. [162]

 

Eyyûb Aleyhisselâmın Zevcesi Hakkındaki Yeminini Yerine
Getirişi:    Başa Dön

 

Yüce Allah, Eyyûb Aleyhisselâma,
zevcesi hakkında yapmış olduğu yeminini yerine getirmesini şöyle emretti:

 (Ona):

“Eline, bir demet sap al da,
onunla (zevcene) vur! Yemininde durmamazlık et­me! (dedik).

Biz, onu, hakîkaten sabırlı bulduk.

O, ne güzel kuldu!

O, dâima (Allâha) dönen (bir Zat)
idi. [163]

 

Eyyûb Aleyhisselâmın Vefatı Ve Yaşı:    Başa
Dön

 

Eyyûb Aleyhisselâm; ibtilâdan
kurtulduktan sonra, yetmiş yıl daha, İbrahim Aley-hisselâmın Hanîf olan Tevhid
dini üzere yaşayıp vefat etti.

İbrahim Aleyhisselâmın Tevhid
dinini, Eyyûb Aleyhisselâmdan sonra değiş-tirdiler. [164]

Eyyûb Aleyhisselâmın, vefat ettiği
zaman, doksan üç yaşında bulunduğu’[165]
bildirilmekte ise de; kendilerinin, karı koca olarak, yetmiş[166]
veya seksen yıl’[167],
nimet bolluğu içinde ibtilâsız yaşadıklarını[168],
ibtilâya uğradıklarının yedinci yı­lında ifâde ettikleri[169]‘,
ve ibtilânın on sekiz yıl sürdüğü’[170]‘,
Eyyûb Aleyhisselâ­mın da, ibtilâdan kurtulduktan sonra yetmiş yıl daha yaşadığı[171]‘,
gözönünde tu­tulacak olursa, yaşının, doksan üç değil, hattâ, yüzelliden de,
bir hayli yukarılar­da bulunduğunu kabul etmek gerekir.

Nitekim, yaşının, iki yüz’[172],
ikiyüz on yıl olduğu da, söylenmiştir.’[173]
Eyyûb Aleyhisselâmın kabri, Beseniye’de bulunmaktadır. [174]
Ona ve gönderilen bütün peygamberlere selâm olsun![175]

 

 

YUSUF
ALEYHİSSELÂM

 

. 2

Yûsuf
Aleyhisselâmın Soyu: 2

Yûsuf
Aleyhisselâmın Şekil Ve Şemaili: 2

Yûsuf
Aleyhisselâmın Başına Gelenler: 2

Yûsuf
Aleyhisselâmın Hanım Efendiyle Başı Dertte: 7

Kur’ân-I
Kerimin Yûsuf Aleyhisselâm Hakkındaki Açıklaması: 7

Yâkub
Aleyhisselâmla Bütün Ev Halkının Mısır’a Gelişi: 13

Yûsuf
Aleyhisselâmın Rüyasının Gerçekleşmesi: 13

Yâkub
Aleyhisselâmın Suçlu Oğulları İçin İstiğfar Edişi: 13

Yâkub
Aleyhisselâmın Çocuklarına Vasiyeti Ve Vefatı: 14

Yûsuf
Aleyhisselâmın Mâliye Vezirliği: 15

Yûsuf
Aleyhisselâmın Kıtlık Yıllarında Halkı Hükümete Besleten Bir Uygulaması: 15

Yûsuf
Aleyhisselâmın Evlenmesi Ve Doğan Çocukları: 16

Yûsuf
Aleyhisselâmın Peygamberliği Ve Bazı Faziletleri: 16

Yûsuf
Aleyhisselâmın Vefatı: 16

Peygamberimiz
Muhammed Aleyhisselâmın Mîrac Gecesinde Yûsuf Aleyhisselâmla Karşılaşıp
Selamlaşması: 17

 

 

Yûsuf Aleyhisselâmın Soyu:    Başa
Dön

 

Yûsuf b. Yâkub, b. İshak, b.
İbrahim Aleyhisselâmlardır.[1] Yûsuf
Aleyhisselâmın annesi: Râhıl bint-i Leban’dır.
[2]

 

Yûsuf Aleyhisselâmın Şekil Ve Şemaili:    Başa
Dön

 

Yûsuf Aleyhisselâm; ak tenli, güzel
yüzlü, kıvırcık saçlı, büyük gözlü, ince bu­runlu, kalın pazulu, kalın bacaklı,
düz karınlı, düz göbekli idi ve yanağı, benli ıdi. [3]

Yûsuf Aleyhisselâm, suretçe, Âdem
Aleyhisselâmı andırırdı.

Yüzü, güneş gibi parlardı. [4]

Kendisine, güzelliğin yarısı
verilmişti[5]

 

Yûsuf Aleyhisselâmın Başına Gelenler:    Başa
Dön

 

Yûsuf Aleyhisselâm, annesi
Râhıl’den doğunca, babası, baksın diye, onu, Ha­lasına vermişti.

Yûsuf Aleyhisselâmın ilk ibtilâsı,
İshak Aleyhisselâmın kızı olan bu halası ile

başladı.

Yıllar, geçmiş, Yûsuf Aleyhisselâm,
gezer dolaşır olmuştu.[6]

Babası da, Halası da, Yûsuf
Aleyhisselâmı, son derece seviyorlardı. [7]

Yâkub Aleyhisselâm; kız kardeşine:

“Ey kardeşim! Yûsuf’u, artık,
bana teslim et!

Vallahi, onun, benden bir saat bile
uzak kalmasına dayanamıyorum dedi.

Kız kardeşi de:

“Vallahi, ben de, onu, bir
saat bile terk edemem!” diyerek red cevabı verdi.

Yâkub Aleyhisselâm, Yûsuf
Aleyhisselamı, almak için, ısrar edince, kız kardeşi:

“Bari, onu, bir kaç gün, benim
yanımda bırak ta, belki, bu, beni teselli eder.”

dedi. [8]

Yâkub Aleyhisselâm, onun yanından
çıkıp gittikten sonra[9], Hala
hanım, Is-hak Aleyhisselamın büyük çocuğu olması dolayısıyla yanında
bulundurduğu ku­şağını, Yûsuf Aleyhisselamın -elbisesinin altından- beline,
bağladı. Sonra da:

“Kuşak, kayboldu, bakınız!
Onu, kim almış?” dedi.

Ev halkının üzerleri aranınca,
kuşak, Yûsuf Aleyhisselamın yanında (belinde bağlı) bulundu. [10]

Onların mezhebine göre: hırsızı,
mal sahibi, tutar, hiç kimse, kendisine itiraz­da bulunamazdı. [11]  
Bunun için, Hala hanım:

“Vallahi, ben, Yûsuf hakkında,
istediğimi, yapabilirim!” dedi.

Yakub Aleyhisselâm gelince,
hâdiseyi, ona da, anlattı.

Yâkub Aleyhisselâm:

“Yûsuf, şayet, böyle bir şey
yapmışsa, O, sana, teslim edilmiş olur. Benim elim­den bir şey gelmez!”
dedi. [12]

Hala hanım da, ölünceye kadar,
Yûsuf Aleyhisselamı, yanında tuttu.

Yâkub Aleyhisselâm, ancak, onun
ölümünden sonra, Yûsuf Aleyhisselamı, ya­nına alabildi. [13]

Yûsuf Aleyhisselâm, Yâkub
Aleyhisselâma, oğullarından, en sevgilisi idi.

Yûsuf Aleyhisselamın annesi Râhıl
da, Yâkub Aleyhisselâma, kadınlarından, en sevgili olanı idi. [14]

Yûsuf Aleyhisselamın, üvey
annelerinden doğma kardeşleri, Babalarının, Yû­suf Aleyhisselamı, gerek
çocukluğu ve gerek gençliği çağında böyle ço^sevdiği-ni ve onun üzerine
titrediğini gördükçe, onu, kıskanmağa başladılar. [15]

Yûsuf Aleyhisselamın kardeşleri ile
olan ibretli macerası, Kur’ân’ı Kerimde de, genişçe anlatılır. [16]

Yûsuf Aleyhisselâm, rü’yaîinda, on
bir yıldızla güneş ve ay’ın, kendisine, sec­de ettiklerini görüp bunu, babasına
anlatmıştı. Yâkub Aleyhisselâm, ona:

“Ey Oğulcuğum! Rü’yanı,
kardeşlerine, anlatma! Sonra, sana, tuzak kurarlar.

Çünkü, şeytan, insanın, apaçık bir
düşmanıdır!” demiş[17],
rü’yâsını yormuştu. [18]

Yâkub Aleyhisselâmın karısı Leyya
hatun.Yûsüf Aleyhisselâmın, Babasına söy­lediklerini, dinlemiş, işitmişti.

Yâkub Aleyhisselâm, ona:

“Yûsuf’un söylediklerini,
gizli tut, oğullarına haber verme!” diye tenbih etti. Leyya da:
“Olur!” dedi.

Yâkub Aleyhisselâmın oğulları,
otlaktan geldikleri ve gizli tutulması emir ve ten­bih edilen rü’yâ,
kendilerine haber verildiği zaman[19],
Yûsuf Aleyhisselâma o ka­dar kızdılar ki, şah damarları, şişti, tüyleri, diken
diken oldu. [20]

Annelerine:

“Güneş, Babamızdan başkası
değildir! Ay, senden başkası değildir! Yıldızlar da, bizden başkası değildir!

Hiç kuşkusuz, Râhıl’ın oğlu,
üzerimize hükümdar olmak: Ben, sizin Seyi-dinizim? [21]

Sizler, benim kölemsiniz! [22]
demek istiyor!” dediler. [23]

Yûsuf Aleyhisselâma karşı
kalblerinde taşıdıkları kıskançlık ve kini, büsbütün artırdılar. [24]

Onu, öldürmek veya uzak ve ıssız
bir yere atmak suretiyle, kendisinden kurtu­lup Babalarının teveccühünü ve
sevgisini, kendilerine münhasır kılmak istediler.

İçlerinde en faziletlisi ve en
akıllısı olan Yehuza[25]:

“Yûsuf’u, öldürmeyiniz!

Çünkü, adam öldürmek, büyük ve ağır
bir suçtur.

Onu, bir kuyuya bırakınız da,
oradan gelip geçen yolcu kafilesinden biri, onu, bulup alsın, götürsün!

Yapacaksanız, böyle yapınız!”
dedi.[26]

Yûsuf Aleyhisselâmı,
öldürmeyecekleri hakkında onlardan, kesin söz aldı. [27]

Yâkub Aleyhisselâmın huzuruna çıkıp
Yûsuf Aleyhisselâmı, kendileriyle birlik­te kıra göndermesi için konuşmayı
kararlaştırdıkları zaman, Yâkub Aleyhisselâ­mın en büyük oğlu Rubil:

“Babanız, Yûsuf hakkında, size
güvenmeyecektir.

Fakat, Yûsuf’un yanına varıp
kendisinin önünde oyun oynayalım.

Bizim nasıl neşelendiğimizi,
oynadığımızı, görünce, bizimle gitmeye hevesle­nir.” dedi.

Gidip önünde gülüşe gülüşe oyun
oynadılar ve onu, kendileriyle birlikte oyna­mağa heveslendirdiler.

Yûsuf Aleyhisselâm, onlara:

“Ey kardeşlerim! Siz, otlak
yerinizde de, hep böyle oynar mısınız?” diye sordu.

“Evet! Ey Yûsuf! Eğer, bizim
otlak yerlerimizde oynadığımızı görseydin, sen de, yanımızda bulunmayı arzu
ederdin!” dediler.

O kadar heveslendirdiler ki, bunu,
kendisi, onlardan istemeğe başladı ve:

“Ey kardeşlerim! Beni, Babama
götürünüz de, sizinle göndermesini isteyiniz!” dedi. [28]

“Ey Yûsuf! Sen, bizimle gidip
oynamak, avlanmak istiyor musun?” dediler.

Yûsuf Aleyhisselâm:

“Evet! İsterim!” dedi.

“Öyle ise, seni, bizimle
birlikte göndermesini, Babandan iste!” dediler. [29]

Onlar; Yâkub Aleyhisselâmın yanına
gidip önünde durdular.

Kendisinden, bir şey isteyecekleri
zaman, böyle yaparlardı.

Yakub Aleyhisselâm, karşısında
sıralandıklarını görünce, onlara:

“Nedir hacetiniz,
isteğiniz?” diye sordu.

Yûsuf Aleyhisselâmın, kendileriyle
birlikte kıra gidip bol bol yemesine, oyna­masına müsâade etmesini istediler ve
onu, iyice koruyacaklarını bildirdiler.

Yâkub Aleyhisselâm, onların gaflete
dalıp Yûsuf Aleyhisselâmı, kurda yedir­melerinden korktuğunu söyledi.

Onlar, kendilerinin güçlü bir
topluluk olduğunu, böyle bir musibetin asla vuku’ bulamayacağını ileri
sürdüler.

Yâkub Aleyhisselâma, oğullarına
kurt tehlikesinden bahsettiren, kendisinin, o sıralarda görmüş olduğu bir rü’yâ
idi.

Yâkub Aleyhisselâm, rü’yâsında, bir
dağ başında, öldürmek için, Yûsuf Aley-hısselâmın üzerine, on kurdun
saldırdığını, onlardan bir kurdun ise, onu, korudu­ğunu, sonra, yer yarılıp
içine girdiğini, ancak, üç gün sonra, oradan çıkabildiğini görmüş, bunun için,
Yûsuf Aleyhisselâm hakkında kurd korkusuna düşmüş[30],
oğullarına: “Onu, kurt yemesinden korkuyorum!” demişti. [31]

Yûsuf Aleyhisselâm:

“Babacığım! Beni, onlarla
gönder!” dedi.

Yâkub Aleyhisselâm:

“Sen de, bunu, onlarla
birlikte gitmeyi istiyor musun?” diye sordu.

Yûsuf Aleyhisselâm:

“Evet!” deyince, Yâkub
Aleyhisselâm, onun da, kardeşleriyle birlikte gitmesi­ne izin verdi.

Yûsuf Aleyhisselâm, elbisesini
giydi. [32]

Yâkub Aleyhisselâm, onu
kardeşleriyle birlikte gönderdi.

Kardeşleri, Yûsuf Aleyhisselâmı,
yapmacık ikramlar göstererek götürdüler.

Otlak yerine vardıkları zaman,
düşmanlıklarını, açığa vurdular, onu, dövmeğe başladılar.

kardeşlerinden biri, Yûsuf
Aleyhisselâmı döver, Yûsuf Aleyhiselâm, başka bi­rini, imdadına çağırır, o da,
gelip yardım yerine, onu, döverdi!

Kendisine, onlardan, bir acıyanını
görmedi. Yûsuf Aleyhisselâmı, öldüresiye dövdüler. [33]

Yâkub Aleyhisselâmdan, Yûsuf
Aleyhisselâm için aldıkları yiyeceği, köpekleri­ne yedirdiler.

Yûsuf Aleyhisselâm, son derece
susamıştı. Onlara:

“Öldürmeden önce, bana, azıcık
su içiriniz!” diye yalvardığı halde, su da, içir-mediler! Onlardan hiç
birinin, kendisine acımadığını görünce:

“Ey Babacığım! Ey Yâkub!
Câriye oğullarının, Senin oğluna yaptıklarını[34] bil­miyor
musun?! [35] Bir bilsen! [36]

Ey Babacığım! Onlar, Senin ahdini
bozdular, vasiyetini, zayi ettiler!” [37] diye­rek
feryad ediyordu. [38]

Rubil, hemen tutup onu, öldürmek
için, göğsünün üzerine yatırdı. “Ey Râhıl’ın oğlu! Rü’yâna söyle de, seni,
kurtarsın!” dedi. Yûsuf Aleyhisselâm, Yehuza’dan istimdad etti, yardım
diledi. [39]

Yûsuf Aleyhisselâmın Teyzesinin
oğlu olup diğerlerine nazaran Yûsuf Aleyhis­selâm hakkında biraz daha insaflı,
biraz daha ileri görüşlü olan Yehuza[40],
onlara:

“Siz, onu, öldürmeyeceğiniz
hakkında bana kesin söz vermiş değil-miydiniz?! [41]

Onu, kuyuya, bırakınız!”
deyince[42], Yûsuf
Aleyhisselâmı, bırakmak için, ku­yunun yanına sürüyüp götürdüler! [43]

Bu kuyu; Medyen ile Mısır arasında[44],
Beytülmakdis bölgesinde yeri, belli[45],
Yâkub Aleyhisselâmın evine üç fersahlık uzaklıkta idi.

Korkunç, karanlık, dibi geniş, ağzı
dar, içine bırakılan, dibine kolayca düşüp helak olur, içinden çıkmak, düşen
için, imkânsız, suyu, tuzlu bir kuyu idi.

Bu kuyu, Sâm b. Nuh Aleyhisselâmın
kazdığı kuyulardandı. Ahzan Kuyusu diye de, anılırdı.

Kardeşleri, Yûsuf Aleyhisselâmı, bu
kuyuya bırakmak maksadı ile[46], kuyunun
içine sarkıttıkları zaman, Yûsuf Aleyhisselâm, kuyunun kenarına elleriyle tu­tunmuştu.

Bunun üzerine, onun ellerini,
boynuna bağladılar.

Üzerindeki gömleğini de, soyduktan
sonra, kendisini, kuyuya sarkıttılar. [47]

Yûsuf Aleyhisselâm:

“Kardeşlerim! Gömleğimi, bana
geri veriniz! Kuyuda, onunla örtüneyim. [48]

Kuyudaki haşeratı, onunla tutup
kendimden defedeyim! [49]

Ölümümden sonra da, o, bana, kefen
olsun!” dedi. [50]

Kardeşleri:

“Güneşi, Ay’ı ve on bir
yıldızı, çağır da, seni, oraya alıştırıcı olsunlar!” dedileı

Yûsuf Aleyhisselâm:

“Ben, hiç bir şey
göremiyorum!” dedi.

Onu, kuyunun yansına varıncaya
kadar sarkıtıp ölsün diye birden bırakıverdiler!

Yûsuf Aleyhisselâm, kuyudaki suyun
içine düştü.

Kuyudaki bir kayanın üzerine çıkıp
dikildi. [51]

Kardeşleri, kuyuya bıraktıkları
zaman, Yûsuf Aleyhisselâm, ağlıyordu.[52]

Kuyunun başındaki kardeşleri, ona,
seslenince, Yûsuf Aleyhisselâm onların merhamete geldiklerini sanıp cevap
vermişti.

Hemen, üzerine, bir kaya parçası
bırakıp onu, öldürmek istediler. Yehuza, kalktı, onları, böyle yapmaktan men
etti ve:

“Hani, siz, onu,
öldürmeyeceğiniz hakkında, bana kesin söz vermiştiniz!?”

dedi. [53]

Yûsuf Aleyhisselâm, kuyuya
bırakıldığı zaman, on yedi yaşında idi. [54]

Kardeşleri, Yûsuf Aleyhisselâmı,
kuyuya bıraktıktan sonra, hemen davarların cinden bir kuzu veya oğlak kesip
kanını, Yûsuf Aleyhisselâmın gömleğine bulaş­tırdılar. Kestiklerinin etini de,
yediler. [55]

Akşamleyin, ağlayarak ve Yûsuf
Aleyhisselâmı kurt yediğini anarak babaları­nın yanına geldiler[56]

Yâkub Aleyhisselâm, yolun üst tarafında
oturup Yûsuf Aleyhisselâmı, ne za­man getirecekler? diye onları, bekleyip
duruyordu.

Oğulları yaklaşıp hep birden
ağlayarak seslerini yükseltince, Yâkub Aleyhis­selâm, onların, bir musibete
uğradıklarını anladı.

Yanına geldikleri zaman, Yâkub
Aleyhisselâmın önünde yakalarını yırttılar ve ağladılar.

Yâkub Aleyhisselâm, korktu ve:

“Ey oğullarım! Size, ne oldu?
Yûsuf, nerede?” diye sordu.

Kurt, yediğini ve onun kanlı
gömleğini getirdiklerini söyledikleri zaman’[57]

“Gösteriniz bana onun
gömleğini?” dedi.

Gösterdiler.

“Vallahi, ben, bugüne kadar,
bundan daha yumuşak huylu kurt görmedim!

Oğlumu, yemiş de, onun gömleğini,
yırtıp parçalamamış!?” diyerek feryad etti ve bayıldı.

Uzunca bir müddet sonra, ayıldı.

Ayıldığı zaman, çok ağladı. Sonra
da, gömleği alıp kokladı, öptü. [58]
Yüzüne ve gözlerine sürdü. [59]

Yûsuf Aleyhisselâm, kuyuda üç gün
kaldı. [60]

Yehuza, her gün, Yûsuf
Aleyhisselâma -kardeşlerinden gizlice- yemek ge­tirirdi. [61]

Dördüncü gün, Medyen’den gelip
Mısıra gitmek isterken, yollarını şaşıran bir yolcu kafilesi, kuyunun yakınına
geldiler, kondular.

Medyen halkından, Araplardan Mâlik
b. Za’r adındaki bir adamı, kendileri için, su aramağa gönderdiler.

Adam, kuyuya kovayı salınca, Yûsuf
Aleyhisselâm, kovanın ipine yapıştı.

Kova, kuyunun ağzına erişince,
Mâlik, Yûsuf Aleyhisselâmı görüp[62]
arkadaş­larına, bir genç bulduğunu müjdeledi. [63]

Yehuza, yine, Yûsuf Aleyhisselâma
yemek getirmişti. Onu, kuyuda göreme­yince, bakıp Malik’le arkadaşlarının
yanında bulunduğunu gördü, Hemen dönüp bunu, kardeşlerine haber verdi.

Hepsi, Mâlik’in yanına geldiler. [64]

“Bu, bizden kaçan
kölemizdir!” dediler. [65]

Yûsuf Aleyhisselâm, kardeşlerinin,
kendisini, ondan alınca, öldürmelerinden korkup halini gizledi. [66]

Malik:

“Öyle ise, ben, onu, sizden
satın alayım!” dedi.

Kardeşleri, Yûsuf Aleyhisselâmı,
Malik’e[67],
yirmi[68] veya
yirmi iki dirheme, ya da, kırk dirheme sattılar[69]

Malik ve arkadaşları, Yûsuf
Aleyhisselâmı, satın alıp giderlerken[70],
Yûsuf Aleyhisselâmın kardeşleri, onlara:

“Onu, sımsıkı bağlayınız ki[71],
kaçmasın! [72] Çünkü, o kaçaktır, hırsızdır,
yalancıdır!

Biz, onun, size işleyeceği
kusurlardan ve ayıplarından uzaklaşmış bulunuyo­ruz!” dediler.

Malik, Yûsuf Aleyhisselâmı, deveye
bindirip Mısır’a götürdü.

Yûsuf Aleyhisselâm; annesinin yolda
bulunan kabrini görünce, kendisini, de­veden kabre atmamağa kadir olamadı.

Kabrin üzerine kapandı ve:

“Ey annem! Ey Râhıl! Başını,
yerin altındaki topraktan kaldırıp oğlun Yûsüf’e bakta, onun, senden sonra ne
belâlara uğradığını bir gör!

Ey anneciğim! Düştüğüm za’f ve
zilleti bir görmüş olsaydın, bana, ne kadar acırdın!

Ey anneciğim! gömleğimi, nasıl
soyduklarını, beni, nasıl bağladıklarını, yüzü­mü, nasıl tokatladıklarını,
taşlarla, beni, nasıl taşladıklarını, kuyunun içine nasıl bıraktıklarını, bana,
hiç acımadıklarını,

Beni, köle gibi nasıl sattıklarını,

Beni, esir gibi nasıl taşıdıklarını
bir görseydin!” diyordu.

Malik; devenin üzerinde, Yûsuf
Aleyhisselâmı, göremeyince, yolcu kafilesine:

“Haberiniz olsun ki: Uşak,
ailesine dönmüş!” diyerek bağırdı.

Kafile halkı, arayıp Yûsuf
Aleyhiselâmı, kabrin üzerinde buldular.

İçlerinden birisi; Yûsuf
Aleyhisselâmın üzerine dikilip:

“Ey Uşak! Efendilerin, bize
senin, kaçak, hırsız olduğunu, haber vermişlerdi.

Biz, senin şu yaptığını görünceye
kadar, buna, inanmamıştık!” dedi.

Yûsuf Aleyhisselâm:

“Vallahi, ben, kaçmış değilim.

Fakat, siz annemin kabrine yol
uğratınca, kendimi, onun kabrinin üzerine at­mamağa kadir olamadım!” dedi.

Malik, hemen elini kaldırıp Yûsuf
Aleyhisselâmın yüzüne bir şamar indirdi ve çekip devesinin üzerine bindirdi.

Mısır’a varıncaya kadar da, kendisini,
bağlı bulundurdular. Malik, Mısır’a varınca, ona, yıkanmasını emr etti.

Yusuf Aleyhisselâm, yıkandı. [73]
Malik, ona, güzel bir elbise giydirdi ve onu satışa çıkardı. [74]

Mısır çarşısında bulunan kimseler,
Yûsuf Aleyhisselâmın bedelini yükseltme­ğe, artırmağa başladılar. [75]

Mısır Azîz’i[76]
Kutfîr veya Utfîr -ki, Mısır Hazineleri Bakanı idi[77]
Yûsuf Aley-hisselâmı, Malik’ten, yirmi Dinar (altun) [78]
ve bir çift ayakkabı ile iki beyaz elbi­se karşılığında[79]
satın alıp[80] evine
götürdü. [81]

Karısı Râil’e:

“Bu genç, olgunluk çağına,
bizim görmekte olduğumuz işleri anlayacak bir yaşa gelince, bize yararlı,
yardımcı olur, ya da, onu, oğul ediniriz.” dedi.

Mısır Azîz’i, kadınlarla
münâsebette bulunmayan bir zat idi.

Karısı ise, hem güzel, hem de,
devlet ve dünya nimetleri içinde yaşayan bir kadındı. [82]

 

Yûsuf Aleyhisselâmın Hanım Efendiyle Başı Dertte:    Başa
Dön

 

Yûsuf Aleyhisselâmın yüzünün
güzelliği, Hanım Efendinin kalbine, onun sev­gisini düşürmüştü. [83]

En sonunda, bir gün, onu,
kendisiyle temasa heveslendirmek maksadı ile, Yû­suf Aleyhiselâmın
güzelliklerini anmağa başladı:

“Ey Yûsuf! Saçın, ne kadar
güzel!” dedi.

Yûsuf Aleyhisselâm:

“Cesedimden, ilk dökülecek
şey, odur!” dedi.

Hanım Efendi:

“Ey Yûsuf! Gözlerin, ne kadar
güzel!” dedi.

“Cesedimden, ilk önce, yere
akacak şey, o’dur!” dedi. Hanım Efend’r.

“Ey Yûsuf! Yüzün, ne kadar
güzel!” dedi, Yûsuf Aleyhisselâm:

“O, toprak içindir, toprak,
onu, yiyecektir!” dedi. [84]

 

Kur’ân-I Kerimin Yûsuf Aleyhisselâm Hakkındaki Açıklaması:    Başa
Dön

 

Yüce Allah; Yûsuf Aleyhisselâmın
gördüğü rü’yâdan itibaren başından geçen­leri şöyle açıklar:

“Bir vakit, Yûsuf, Babasına:

Babacığım! Gerçekten, ben, rü’yâda,
on bir yıldızla güneş ve ay’ı gördüm. Gör­düm ki, onlar, bana, secde
edicilerdir! demişti.

(Babası Yâkub):

Oğulcağızım! Rü’yânı, kardeşlerine
anlatma! dedi.

Sonra, sana, bir tuzak kurarlar.

Çünkü, şeytan, insanın, apaçık bir
düşmanıdır.

Rabb’in, seni, öylece (rü’yada
gördüğün gibi) beğenip seçecek (Peygamber ya­pacak, mülk’ü saltanata erdirecek)

Sana, rü’yâ tabirine ait bilgi
verecek. Sana karşı da, Yâkub Hanedanına karşı da, nimetlerini -daha önce de,
Ataların İbrahim’e ve İshak’a tamamladığı gibi- ta­mamlayacaktır.

Şüphesiz ki, Rabb’in, her şeyi
bilendir, tam hüküm ve hikmet Sahibidir.

And olsun ki: Yûsuf’un ve
kardeşlerinin haberlerinde (onları) soranlar için, nice ibretler vardır.

Hani, onlar (o kardeşler) şöyle
demişlerdi:

Yûsuf’la kardeşi (Bünyamin),
Babasının yanında, muhakkak, bizden daha sev­gilidir.

Halbuki, biz (birbirimizi
destekleyen güçlü) bir cemâatiz. Babamız, her halde, açık bir yanılgı içindedir.
Yûsuf’u, öldürünüz!

Yahud, onu (uzak ve ıssız) bir yere
atınız ki, Babanızın teveccühü, yalnız size münhasır olsun ve siz, ondan sonra,
sâlih bir zümre olasınız!

İçlerinden, bir sözcü:

Yûsuf’u, öldürmeyiniz! Onu, bir
kuyunun dibine bırakınız da, bir yolcu kafilesin­den biri, onu (yitik olarak)
alsın!

Eğer (mutlaka) yapacaksanız (böyle
yapınız!) dedi.

Bunun üzerine;

Ey Babamız! Sen, bize, Yûsuf’u, ne
diye inanmıyorsun?

Halbuki, biz, onun en
hayrhâhlarıyız!

Yarın, onu, bizimle birlikte
(kır’a) gönder de, bol bol yesin, oynasın.

Şüphesiz, biz, onun
koruyucularıyız! dediler.

(Babaları):

Onu götürmeniz, muhakkak ki, beni,
tasaya düşürür.

Siz, kendisinden gafil bulunurken,
onu, kurt (gelip) yemesinden korkarım! dedi.

And olsun ki: bizim (güçlü) bir
cemâat olmamıza rağmen, onu, kurt yerse, bu takdirde, biz de, hüsrana
uğrayanlardan oluruz! dediler.

Nihayet, vaktâ ki, onu, götürdüler.

Onu, kuyunun dibine bırakmayı,
kararlaştırdılar.

Biz de, kendisine (Yûsuf’a) and
olsun ki: Sen, onlara, hiç farkında değillerken (bir gün), bu işlerini, haber
vereceksin! diye Vahy ettik.

(Yûsuf’un kardeşleri) akşamleyin,
ağlaya ağlaya Babalarına geldiler:

Ey Babamız! Hakikaten, biz gittik,
yarış edecektik.

Yûsuf’u da, eşyamızın yanında
bırakmıştık. (Bir de ne görelim!!!)

Onu, kurt, yemiş!

Biz, doğru söyleyenler olsak ta,
(biliyoruz ki) Sen, bize inanıcı değilsin! dediler.

Bir de, üstüne yalancıktan bir kan
(bulaştırılmış olan) gömleğini getirdiler.

(Yâkub):

Hayır! Nefisleriniz, sizi aldatıp
(böyle büyük) bir işe sürüklemiş!

Artık, (bana düşen) güzel bir
sabırdır.

Sizin şu anlatışınıza karşı,
yardıma sığınılacak (ancak) Allâh’dır! dedi.

Bir yolcu kafilesi gelip Sakalarını
(kuyu başına) yolladılar.

O da, kovasını, saldı.

ÂH Müjde! İşte, bir Civan! dedi.

Onu, bir ticaret malı gibi sakladılar.

Allah ise, ne yapacaklarını, pekâlâ
bilici idi.

Onu, değersiz bir bahaya, bir kaç
dirheme sattılar.

Onlar, bunun hakkında rağbetsiz
idiler.

Onu, satın alan bir Mısırlı,
karısına:

Bunun Makamını (katımızda) şerefli
tut!

Umulur ki: bize yararı, olur, yahud,
onu, evlad ediniriz! dedi.

İşte, Yûsuf’u, böylece (Mısır)
arz(ın)da, yerleştirdik ve ona, rü’yânın tâbirini (yo­rumunu) öğrettik.

Allah, emrinde (hâkim ve) galibdir.

Fakat, insanların çoğu (bunu)
bilmezler.

O, tam ergenlik çağına girince,
kendisine hüküm ve ilim verdik.

İşte, iyi hareket eden insanları,
biz, böyle mükâfatlandırırız.

Onun bulunduğu evdeki (kadın) onun
nefsinden murad almak istedi.

Kapıları, sımsıkı kapadı ve:

Sana, söylüyorum: beri gel! dedi.

O ise:

Allah’a, sığınırım! Doğrusu, o
(Mısır Azîz’i), benim Efendim’dir.

O, bana, güzel bir mevki vermiştir.

Hakikat, şudur ki: zâlimler, asla
felah bulmaz! dedi.

O (kadın) ise, and olsun ki, ona,
niyeti kurmuştu.

Eğer, Rabb’inin Burhanını, görmemiş
olsaydı, (belki Yûsuf’da) onu, kasdetmiş gitmişti.

İşte, Biz, ondan fenalığı ve fuhşu,
bertaraf edelim diye böyle (Burhan gönderdik). Çünkü, o, (tâatta) Ihlâsa
erdirilmiş kullanmadandı.

İkisi de (Yûsuf, ondan kaçıp
kurtulmak, kadın da, onu tutup bırakmamak için) kapıya doğru koştular.

O (kadın), bunu, gömleğini,
arkasından (tutup) boylu boyunca yırttı. Kapının yanında (kadının) Efendisine
rastgeldiler. (Suçunu kapatmak maksadiyle kadın, kocasına):

Zevcene, kötülük etmek isteyenin
cezası, zindana atılmaktan, yahud acıklı bir azabdan başka ne olabilir? dedi.

Yûsuf:

O, kendisi, benim nefsimden murad
almak istedi! dedi.

Onun (kadının) yakınlarından bir
şahid de, şehâdet etti ki:

Eğer, gömleği, önünden yırtıldı
ise, (kadın) doğru söylemiştir, bu ise, yalancılar­dandır.

(Yok) eğer, gömleği, arkadan
yırtıldı ise, (kadın) yalan söylemiştir.

Bu ise, doğru söyley
idlerdendir.” dedi.

Vaktâ ki (zevci, Yûsuf’un
gömleğinin) arkadan yırtılmış olduğunu gördü ve:

Şüphesiz ki: bu, sizin (siz
kadınların) fendinizdendir.

Çünki, sizin fendiniz, büyüktür.

Yûsuf! Sen, bundan (bu meseleyi
söylemekten) vazgeç!

(Ey kadın!) Sen de, günahına
istiğfar et! Çünkü, sen, gerçekten, günahkârlar­dan oldun! dedi.

Şehirdeki bir kısım kadınlar:

Azîz’in karısı, delikanlısının
nefsinden murad almak istiyormuş! Sevgi, yüreği­nin zarına işlemiş!

Görüyoruz ki: o, muhakkak, apaçık
bir sapıklıktadır! dediler.

Vaktâ ki, (kadın) onların, gizliden
gizliye yaptıkları dedikoduları, işitti.

Kendilerine (dâvetci) yolladı.

Onlar için (rahatça) yaslanacak bir
yer (bir de, sofra) hazırladı.

Onlardan, her birine (etleri,
meyvaları kesmek için) birer bıçak verdi.

(Yûsuf’a):

Çık karşılarına! dedi.

Şimdi, onlar, bunu görünce,
kendisini, büyük bir varlık olarak tanıdılar. (Hayran­lıklarından) ellerini,
kestiler ve:

Sübhânâllâh! Bu, bir beşer
değildir?

Bu, çok şerefli bir Melek’ten
başkası değildir! dediler.

(Kadın):

İşte, beni, kendisi hakkında
ayıpladığınız, şu gördüğünüz (Zat)dır.

And ederim ki: onun nefsinden ben
murad almak istedim de, o, nâmuskârlık gös­terip redd et)di.

Yemin ederim ki: eğer, o, kendisine
emredeceğimi, yapmazsa, her halde, Zin­dana atılacak ve her halde zillete
uğrayacaklardan olacaktır!” dedi.

(Yûsuf):

“Ey Rabb’im! Zindan, bana,
bunların davet edegeldikleri şey(i işlemek)den da­ha sevgilidir.

Eğer, Sen, bunların tuzaklarını,
benden döndürmezsen (belki) onlara meyi eder, câhillerden olurum!” dedi.

Bunun üzerine, Rabb’i, onun duasını
kabul etti, ve onların tuzaklarını, kendisin­den savdı.

Çünkü, O, hakkıyle işitenin, her
şeyi bilenin ta kendisidir.

Sonra, bütün o delilleri
gördüklerinin ardından, mutlaka, onu, bir zamana kadar Zindana atmaları reyi
onlara zahir oldu.

Onunla birlikte Zindana iki de,
delikanlı girdi. Bunlardan birisi:

Ben, rü’yamda, kendimi şarap(üzüm)
sıkıyor gördüm! dedi. Öbürü de:

Ben de, rü’yamda, kendimi, başımda
ekmek götürüyor, kuşlarda, ondan (kek-meleyip) yiyor! gördüm.

Bize, bunun tabirini, haber ver.

Çünkü, biz, seni, iyilik edenlerden
görüyoruz.” dedi.

(Yûsuf):

Size, rızıklanacağınız bir taam
gelecek oldu mu, ben, muhakkak, onun ne oldu­ğunu, size daha gelmezden önce,
haber veririm.

Bu, Rabb’imin, bana öğrettiği
ilimlerdendir.

Çünkü, ben, Allah’a inanmaz bir
kavmin dinini -ki, onlar, Âhireti inkâr edenlerin 2 kendisidirler- terk ettim.

Atalarım İbrahim’in, İshak’ın,
Yâkub’un dinine uydum. Allah’a, her hangi bir şeyi ortak katmamız, bizim için
(doğru) olmaz. Bu (Tevhid), bize ve insanlara, Allah’ın lütuf ve
inâyetindendir. Fakat, insanların çoğu (buna) şükretmezler.

Ey zindan arkadaşlarım! Darma
dağınık bir çok düzme tanrılar mı hayırlıdır, yok­sa, hepsine ve her şeye galib
ve Kahhâr olan bir tek Allah mı?

Sizin, onu bırakıp taptıklarınız,
kendinizin ve atalarınızın takmış oldukları (kuru) adlardan başkası değildir.

Allah, bunlara, hiç bir Burhan
indirmemiştir.

Hüküm, Allâh’dan başkasının
değildir.

O, kendisinden gayrısına ibadet
etmemenizi emreylemistir.

Dosdoğru din, işte, budur.

Fakat, insanların çoğu bilmezler.

Ey zindan arkadaşlarım!
(Rüyalarınızın yorumuna gelince):

Biriniz, Efendisine şarap içirecek,
diğeri ise, asılıp tepesinden kuşlar, yiyecektir!

işte, hakkında fetva istemekte
olduğunuz mesele (böylece) olup bitmiştir! dedi.

(Yûsuf), bu ikisinden kurtulacağını
bildiği kimseye:

Beni, Efendinin yanında an! dedi.

Fakat, şeytan, Efendisine anmayı,
ona, unutturdu da, (bu yüzden Yûsuf) daha nice yıllar, zindanda kaldı.

(Bir gün) Kral:

Ben, rü’yâmda yedi arık (inek)in
yemekte olduğu yedi semiz inekle yedi yeşil oaşak ve diğer (yedi) kuru (başak)
görüyorum!

Ey ileri gelenler (Kâhinler)! Eğer,
rü’yâ, tâbir ediyorsanız, benim bu rü’yâmı da, nallediniz! dedi.

Onlar da:

“(Bunlar) karma karışık
düşlerdir.”

Biz, böyle düşlerin tabirini bilici
(kimse)ler değiliz! dediler. (Zindandaki) iki (arkadaş)dan, kurtulanı, nice
zaman sonra (Yûsuf’u) hatırladı da: Ben, size, onun tâbirini haber vereyim.
Beni, hemen gönderiniz! dedi. (Zindana gidip):

Yûsuf! Ey çok doğru sözlü!
Kendisini, yedi arık (inek) yemekte olan yedi semiz inekle yedi yeşil ve diğer
(yedi) kuru başak hakkında bize bir fetva ver.

Ümid ederim ki: insanlara (isabetli
cevabınızla) dönerim.

Belki (bu suretle) onlar, (Senin
yüce kadrini) bilirler, (dedi)

(Yûsuf):

“Yedi yıl âdet veçhile ekin
ekiniz.

Yiyeceğiniz az bir miktar hâriç
olmak üzere, biçtiklerinizi, başağında bırakınız.

Sonra, bunun ardından yedi kurak
(yıl) gelecek.

(Tohumluk için) saklayacağınız az
bir miktar hariç olmak üzere, önceden birik­tirdiklerinizi, yeyip götürecek.

Sonra, bunun ardından da, bir yıl
gelecek ki, insanlar, o zaman, yağmura kavu­şacak ve o zaman sıkıp
sağacaklar!” dedi.

(Bunu duyan) Kral:

“Onu (Yûsuf’u) bana
getiriniz!” dedi.

Bunun üzerine, ona Elçi gelince:

“Efendine dön de, ellerini
kesen o kadınların zoru ne idi? Kendisine sor?

Şüphe yok ki, benim Rabb’im,
onların fendini, hakkıyla bilicidir.” dedi.

(Kral, o kadınları toplayıp):

Yûsuf’un nefsinden murad almak
istediğiniz zaman, ne halde idiniz?” diye sordu.

(Kadınlar):

Hâşâ! Allah için, biz, onun
hakkında bir kötülük bilmiyoruz!” dediler.

Azîz’in karısı da:

“Şimdi, hak meydana çıktı.

Ben, onun nefsinden murad almak
istedim.

O ise, seksiz, şüphesiz, doğru
söyleyenlerdendir!” dedi.

(Elçi gelip de, Yûsuf’a bu kesin
itirafı naklettikten sonra, o, dedi ki: benim) bu (itirafa lüzum görüşüm,
Azîz’in) gıyabında kendisine hakîkaten hainlik yapmadığı­mı ve Allah’ın,
hâinlerin hilesini, hiç şüphesiz, muvaffakiyete erdirmeyeceğini, onun da,
bilmesi içindi.

(Bununla beraber) ben, nefsimi,
tebrie etmem.

Çünkü, nefis, muhakkak ki, olanca
şiddetiyle kötülüğü emredendir.

Meğer ki, Rabb’imin esirgemiş
bulunduğu (bir nefis) ola.

Zira, Rabb’im, çok yarlıgayıcı, çok
esirgeyicidir.

Kral:

“Getiriniz onu, bana!

Onu, kendime hâs bir (Müsteşar)
edineyim!” dedi.

Onunla konuşunca da:

Sen, bugünfden itibaren) bizim
katımızda mühim bir mevkii sahibisin! Emin (bir -rıüsteşar)sın! dedi.

(Yûsuf):

Beni, memleketin hazineleri üzerine
(Memur) et!

Çünkü, ben, onları, iyice korumaya
muktedir ve (bütün tasarruf şekillerine) vâkı-‘tm! dedi.

İşte, o yerde Yûsuf’a, böyle bir
kudret (ve şeref) verdik. O, neresini, isterse, orada, konaklardı.

Biz, rahmetimizi, kimi dilersek,
ona nasîb ederiz. İyi hareket edenlerin mükâfatı­nı zayi etmeyiz.

İman edip te, takvada devam
edenlere hâs olan Âhiret mükâfatı ise, daha ha­yırlıdır.

Yûsuf’un kardeşleri gelip onun
huzuruna girdiler. (Yûsuf) onları, hemen tanıdı. Onlar ise, bunu,
tanımıyorlardı. Vaktâ ki, (Yûsuf), onların (zahire) yüklerini hazırladı. Bana,
baba bir erkek kardeşinizi de, getiriniz. Görmüyor musunuz (size) tam ölçek
veriyorum. Ben misafirperverlerin (Konukseverlerin) hayırlısıyım.

Eğer, onu, bana getirmezseniz,
artık, benim yanımda, size hiç bir kile yok! (bo­şuna) bana yaklaşmayınız!
dedi.

Onu, Babasından istemeye çalışırız
ve her halde (bunu) yaparız, dediler. (Yûsuf) uşaklarına:

Onların sermayelerini[85]
yüklerinin içine koyuveriniz. Olur ki, ailelerine döndük­leri zaman, bunun,
farkına varırlar da, belki, yine (buraya) dönerler! demişti.

Bu suretle Babalarına döndükleri
zaman: “Ey Babamız! Bizden, ölçek, men olundu.

Bu sefer, kardeşimizi de, bizimle
birlikte yolla da, ölçek alalım.

Biz, her halde, onu, muhafaza
edicileriz!” dediler.

(Yâkub):

“Ben, size, onu inanırmıyım?

Meğer ki, bundan önce, kardeşi
(Yûsuf’u) inandığım gibi ola.

Allah, en hayırlı koruyucudur.

O, Esirgeyicilerin de,
Esirgeyiçişidir!” dedi.

Meta’larını (zahire yüklerini)
açtıkları zaman, sermayelerini, kendilerine geri gön­derilmiş buldular.

Ey Babamız! Daha ne istiyoruz?
İşte, sermayemiz de, bize iade edilmiş!

(Biz, onunla tekrar) ailemize
zahire getiririz.

Kardeşimizi, koruruz. Bir deve yükü
zahire de, artırırız.

Bu seferki aldığımız, az bir
ölçektir. (Bize yetmez!) dediler.

(Yâkub):

“Etrafınız kuşatılmadıkça
(çaresiz kalmadıkça) onu, bana, her halde getireceği­nize dâir Allah’dan bana
sağlam bir taahhüd verilinceye kadar, onu sizinle birlikte, kabil değil,
gönderemem!” dedi.

Artık, Babalarına te’minatlarını
verince, o da:

Allah, benim ve sizin bu
dileklerimize Vekil (şâhid olsun!) dedi.

(Hareketleri esnasında da):

“Oğullarım! (Mısıra) Hepiniz,
bir kapıdan girmeyiniz!

Ayrı ayrı kapılardan giriniz.

(Bununla beraber, bu sözümle)
Allâh(ın kazâsın)dan hiç bir şeyi üzerinizden gi-deremem!

Hüküm, Allâh’dan başkasının
değildir.

Ben, ancak, Ona güvenip dayandım.

Tevekkül edenler de, yalnız Ona
güvenip dayanmalıdır!” dedi.

Vaktâ ki, onlar, (Mısır’a)
babalarının, kendilerine emrettiği veçhile, girdiler.

Bu, Allah’ın (Kazasından) hiç bir
şeyi, onların üzerinden gideremedi.

Sâdece, Yâkub’un nefsindeki dileği,
meydana çıkarmış oldu.

Şüphe yok ki, (Yâkub), kendisini
(Vahy ile) öğrettiğimiz için, bir ilim sahibi idi.

Ancak, insanların bir çoğu
(Kader’in Sırrını) bilmezler.

 (Kardeşler) Yûsuf’un huzuruna
girince, o, kardeşini, kendi yanına aldı.[86]
(Ona):

Ben, senin kardeşinim. Onların
(geçmişte bizlere) yapmış olduklarına tasalan­ma! dedi.

Vaktâ ki, (Yûsuf) onların (zahire)
yüklerini hazırladı.

Su kabını, öz kardeşinin yükü içine
koydu.

Sonra, bir Münâdî, arkalarından
şöyle bağırdı:

Ey Kafile! (Durunuz!) Siz, seksiz,
şüphesiz hırsızlarsınız!

(Yâkub’un oğulları) onlara,
dönerek:

Ne kaybettiniz? (Ne arıyorsunuz?)
diye sordular.

Kralın su kabını, kaybettik,
dediler.

Onu, getirene, bir deve yükü
(bahşiş) var! Ben de, buna, kefilim!

(Yâkub’un oğulları):

Allah! Allah! (bizim hüviyetimizi,
ahlâkımızı) siz de, öğrenmişsinizdir.

Biz, bu yere, and olsun ki, fesad
çıkarmak için gelmedik.

Biz, hırsız kimseler de, değiliz!
dediler.

Şimdi, yalancı olursanız (çalanın)
cezası, nedir? dediler.

Onun cezası: yükünde (hırsızlık
mal) bulunan kimsenin kendisidir.

İşte, o kimse, bunun cezasıdır.

Biz (memleketimizde) zâlimleri
(hırsızları) böyle cezalandırırız! dediler.

Bunun üzerine (Yûsuf), kardeşinin
kabından evvel, onların kablarını (aramağa) başladı.

Nihayet, onu, kardeşinin kabından
çıkardı.

İşte, biz, Yûsuf için, böyle bir
tedbir kullandık.

Yoksa, o, Kralın dinine göre:
kardeşi (esir olarak) tutabilecek değildi.

Meğer ki, Allâhın iradesi ola.

Biz, kimi dilersek, onu, nice
derecelerle yükseltiriz.

Her ilim sahibinin üstünde, daha
iyi bilen vardır.

(Yâkub’un oğulları):

Eğer, o, çalmış bulunuyorsa, onun,
bundan önce, bir kardeşi de, çalmıştı! Dediler.[87]

O vakit, Yûsuf, bu (sözü) içine
gizledi. Bu(nun hakikatini) onlara açıklamadı.

(Kendi kendine):

Sizin durumunuz, daha kötüdür.

Allah, sizin anlatmakta olduğunuzun
mâhiyetini, çok iyi bilendir! dedi.

(Yâkub’un oğulları):

Ey Azız!’ Gerçekten, bunun, çok
ihtiyar bir Babası var.

Binâenaleyh, onun yerine, (bizden)
birimizi, alıkoy!

Seni, muhakkak, iyilik edenlerden
görüyoruz! dediler.

(Yûsuf):

“Eşyamızı, nezdinde bulduğumuz
kimseden başkasını yakalamamızdan Allah’a sığınırız.

Çünkü, o takdirde, elbette zâlimler
olmuş oluruz!” dedi.

Vaktâ ki, ondan ümidlerini
kestiler, fısıldaşarak bir tarafa çekildiler.

Büyükleri:

“Babanızın, sizden, Allah
adıyla teminat almış olduğunu, daha önce de, Yûsuf hakkında kusur işlediğinizi
bitmediniz mi?

Artık, ben, ya Babam, bana izin
verinceye, yahud benim için Allah hükmedin-ceye kadar, buradan katiyen
ayrılmam!

O, hâkimlerin hayırlısıdır!

Siz, dönünüz, Babanıza da,

Ey Babamız! Oğlun, inan ki,
hırsızlık etti.

Biz, bildiğimizden başkasına
şâhidlik yapmadık.

Gayb’ın bekçileri de, değildik.

(İstersen) içinde bulunduğumuz (ve
döndüğümüz) şehir (Mısır halkına) da, ara­larında geldiğimiz kervana da sor!

Biz, seksiz, şüphesiz doğru söyley
idleriz! deyiniz!” dedi.

(‘.’)

 (Bunun üzerine, Yâkub):

“Hayır! Sizi, nefisleriniz
aldatıp (böyle büyük) bir işe sürüklemiş.

Artık (bana düşen), güzel bir
sabırdır.

Allah’ın, onların hepsini birden
bana getirmesi, yakın bir ümiddir.

Gerçek, şudur ki: her şeyi bilen,
yegâne hüküm (ve hikmet) sahibi olan ancak Odur!” dedi.

Onlardan yüz çevirdi ve:

Ey Yûsuf’un üstünde (titreyen)
tasam! (Gel, şimdi tam gelmen zamanıdır!) dedi /e hüzün ve kederinden,
gözlerine ak düştü.

(Bununla beraber) O, artık, gamını,
tamamen yutmakta idi. Sen, dediler, hâlâ, Yûsuf’u, anıp duruyorsun.

And olsun ki; sonunda, ya
kederinden hastalanıp eriyeceksin, ya da, helake uğ­rayanlardan olacaksın!

(Yâkub da):

“Ben, taşan kederimi,
mahzurluğumu, yalnız Allah’a şikâyet ediyorum!

Ben, sizin bilemeyeceğiniz nice
şeyleri de -Allah tarafından- biliyorum!

Oğullarım! Gidiniz! Yûsuf’la
kardeşinden (bütün duygularınızla) bir haber araş-

nrınız!

Allah’ın rahmetinden de, ümidinizi
kesmeyiniz!

Çünkü, gerçek şudur ki: kâfirler
güruhundan başkası, Allah’ın rahmetinden ümi­dini kesmez!” dedi.

Bunun üzerine (Yâkub’un oğulları,
tekrar Mısır’a gidip Yûsuf’un) huzuruna çık­tıkları zaman:

“Ey Aziz! Bizi de, ailemizi
de, darlık bastı.

Pek ehemmiyetsiz bir sermaye ile
geldik.

Bize, yine, tam ölçek ver!

Hakkımızda, ayrıca lütufkârlık ta,
et!

Çünkü, Allah, lütuf kârları,
mükâfatlandırır!” dediler.

(Yûsuf):

“Siz (henüz) cahil kimseler
iken, Yûsuf’a ve kardeşine neler yaptığınızı, biliyor musunuz?” dedi.

(Kardeşleri):

“Âââ! dediler, Sen’misin gerçekten,
Yûsüf’musun Sen?!”

Oda:

“Ben, dedi, Yûsuf’um bu da,
kardeşim!

Allah, bize, (selâmet ve kerametle)
lütfetti.

Çünkü, hakikat şu ki, kim,
(Allah’dan) korkar, (belâlara) katlanırsa, her halde, Allah, iyi bereket
edenlerin mükâfatını, zayi etmez.”

(Kardeşleri):

“Allah’a yemin ederiz ki:
Allah, Seni, gerçekten, bizden üstün kılmıştır.

Biz, doğrusu, (sana yaptığımız
hareketlerde) suçlu idik!” dediler.

(Yûsuf) de:

“Size, bu gün, hiç bir başa
kakma ve ayıplama yok!

Sizi, Allah, yarlıgasın!

O, Esirgeyicilerden daha
Esirgeyicidir!

Şu benim gömleğimi, götürünüz de,
onu, Babamın yüzüne koyunuz. İyice görür (hale) gelir.

Bütün ailenizi de, bana,
getiriniz!” dedi. Vaktâ ki, kafile, (Mısırdan) ayrıldı, (Öteden) Babaları
(Yâkub):

“Bana, bunak demezseniz,
inanınız ki: (şimdi) Yûsuf’un kokusunu, duyuyorum!” dedi.[88]

(Yanındakiler):

“Allah’a yemin ederiz ki: Sen,
hâlâ, eski yanılgında (ber devâm)sın” dediler.

Fakat, müjdeci gelip te, onu,
(Yâkub’un) yüzüne koyduğu, o da, derhal (yeni baştan) görür bir hale geldiği
zaman;

“Ben, size, bilmediğiniz
şeyleri -Allâh’dan- muhakkak, biliyorumdur! demedim mi?” dedi.

(Mısırdan gelen oğulları):

“Ey Babamız! Bizim için
(günahlarımıza) istiğfar ediver. Biz, hakîkaten, suçlular idik?” dediler.
(Yâkub):

“Sizin için, Rabb’ime, sonra,
istiğfar ederim. Hakîkat, şu ki: O, çok yarlıgayıcı, çok Esirgeyicidir!”
dedi. [89]

 

Yâkub Aleyhisselâmla Bütün Ev Halkının Mısır’a Gelişi:    Başa
Dön

 

Yûsuf Aleyhisselâm, kardeşlerine:

“Bütün Ev halkınızı da, bana,
getiriniz!” deyip[90] bir
takım teçhizatla iki yüz sinek devesi gönderdi. [91]

Yâkub Aleyhisselâm; yetmiş[92]
veya yetmiş iki[93], ya
da, seksen üç[94]
nü-fusluk ev halkıyla birlikte[95]‘,
Mısır’a yaklaştıkları zaman, Yûsuf Aleyhisselâm, Mı­sır’ın Büyük Kralı ile
konuştu.

Dört bin askerin başında ve
Mısırlılardan bir çok süvariler de, yanında bulun-auğu halde[96],
şehrin dışında Yâkub Aleyhisselâmı, karşıladı.’[97]

Yâkub Aleyhisselâm, oğlu Yehûza’ya
dayanarak yaya yürümekte idi.

Yâkub Aleyhisselâm; askerler ve
süvarilerle halkın başında, Yûsuf Aleyhisse-âmın geldiğini görünce:

“Ey Yehûza! Bu, Mısırın Büyük
Firavunu mu?” diye sordu.

Yehûza:

“Hayır! Bu, oğlun
Yûsüf’dur!” dedi.

Baba, oğul, birbirlerine
yaklaştıkları zaman, Yûsuf Aleyhisselâm, Ona, selâm vermek istedi ve Yâkub
Aleyhisselâm, buna daha lâyık ve müstahık idiyse de,

“Selâm olsun sana ey hüzün ve
tasaları gideren!” diye kendisi, önce, ona, selâm verdi. [98]

Yâkub Aleyhisselâm, Mısır’a gelip
kral’a dua edince, yüce Allah Mısır’daki kıt­lığın kalanını da, kaldırdı. [99]

 

Yûsuf Aleyhisselâmın Rüyasının Gerçekleşmesi:    Başa
Dön

 

Yüce Allah; Yûsuf Aleyhisselâmın
rü’yâsının nasıl gerçekleştiğini de, şöyle açıklar:

“Sonra, vaktâ ki, onlar
(Yûsuf’un) nezdine girdiler. O, Babasını ve Anasını, kucakladı. (Yanına aldı)
ve: inşâallâh, hepiniz, emîn emîn Mısır’da sakin olunuz! dedi. Babasını ve
Anasını, Tahtının üstüne çıkartıp oturttu.

Hepsi, onun için secde ettiler.[100]

(Yûsuf):

Ey Babam! dedi, işte, bu, evvelce
gördüğüm rü’yânın gerçekleşmesidir.

Gerçekten, Rabb’im, onu, doğru
çıkardı. Bana, iyilik etti.

Çünkü, beni, zindandan çıkardı.

Şeytan, benimle kardeşlerimizin
arasını bozduktan sonra da, O, sizi, çölden getirdi.

Şüphesiz ki, Rabb’im, dilediği
şeyleri, çok güzel, çok ince tedbir edendir.

Hakkıyle bilen, tam hikmet sahibi
olan O’dur.

Yâ Rab! Sen, bana mülk(ü saltanat)
ve sözlerin te’vîlinden bir ilim verdin.

Ey gökleri ve yeri yaratan! Dünyada
da, Âhirette de, benim Yâr’im, Sensin!

Benim canımı, Müslüman olarak al!

Beni, Sâlihler’e kat! [101]

 

Yâkub Aleyhisselâmın Suçlu Oğulları İçin İstiğfar Edişi:    Başa
Dön

 

Yüce Allah; Yâkub Aleyhisselâmın ev
halkını Mısır’da topladığı zaman, suçlu oğulları, birbirlerine:

“Şeyh Yâkub’a ve Yûsuf’a,
neler yaptığınızı, biliyorsunuz değil mi?” diye sorup,

“Evet! dediler, eğer, onlar,
sizin suçlarınızı, bağışlarlarsa, Rabb’inizle olan du­rumunuz nasıl olacak?

İşinizin doğrulması, düzelmesi, Şeyh’e
gitmenizdir!” dediler.

Yâkub Aleyhisselâmın yanına varıp
önüne oturdular.

Yûsuf Aleyhisselâm da, Babasının
yanında oturuyordu.

“Ey Babamız! Biz, sana,
şimdiye kadar gelmediğimiz bir iş hakkında geldik.

Başımıza, şimdiye kadar bir benzeri
daha gelmeyen bir iş geldi!

Peygamberler, halkın en
merhametlisidirler!” dediler.

Yâkub Aleyhisselâm:

“Ey oğulcuklarım! Ne var
başınızda?” diye sordu.

“Bizim tarafımızdan sana ve
kardeşimiz Yûsüf’e karşı yapılmış olanları, bili­yorsun değil mi?”
dediler.

Yâkub Aleyhisselâm:

“Evet! Biliyorum!” dedi.
“Sizler, bizi affettiniz değil mi?” dediler. Yâkub Aleyhisselâmla
Yûsuf Aleyhisselâm: “Evet!” dediler.

“Eğer, Yüce Allah, bizleri,
affetmeyecek olursa, sizin, bizleri affetmeniz, bizi Allah’ın azabından
kurtarmaz!” dediler.

Yâkub Aleyhisselâm:

“Ey oğulcuklarım! Benden, ne
yapmamı istiyorsunuz?” diye sordu.

“Bizim için, Allah’a dua
etmeni, Allah tarafından vahiy geldiği zaman, bizi, af-‘etmesini, kendisinden
dilemeni, istiyoruz.

Eğer, dileğin kabul edilir de,
hepimiz affedilirsek, gözlerimiz aydın ve kalbleri-miz mutmain ve müsterih
olacaktır.

Aksi takdirde, bizim için dünyada
ebediyen göz aydınlığı ve sevinç olmayacak­tır!” dediler.

Bunun üzerine, Yâkub Aleyhisselâm,
ayağa kalkıp kıbleye yöneldi.

Yûsuf Aleyhisselâm da, Onun arkasında
ayakta durdu.

Kardeşlerin hepsi de, zelil ve
huşulu olarak ikisinin arkasında ayakta durdular.

Yâkub Aleyhisselâm, dua etti.

Yûsuf Aleyhisselâm da, âmîn! dedi.

Uzun yıllardan sonra, Yâkub
Aleyhisselâmın vefatına yakın, Cebrail Aleyhis­selâm gelip oğulları hakkındaki
duasının kabul edildiğini, onların, yaptıkları şey-terden affedildiklerini
müjdeledi.[102]

 

Yâkub Aleyhisselâmın Çocuklarına Vasiyeti Ve Vefatı:    Başa
Dön

 

Yâkub Aleyhisselâm; bütün ev
halkıyla birlikte Mısır’a geldikten sonra, Yûsuf Aleyhisselâmın yanında on yedi
yıl oturdu.[103]

Yâkub Aleyhisselâm, ölüm döşeğine
düşünce, oğullarına:

“Benden (vefatımdan) sonra,
neye ibadet edeceksiniz?” diye sorduğu zaman:

“Senin İlâhına ve Babaların
İbrahim’in, İsmail’in, İshak’ın bir tek İlâh olan Al­lah’ına ibadet edeceğiz!
Biz, Ona teslim olmuş (Müslüman)larız!” dediler.[104]

“Ey oğullarım! Allah, sizin
için (İslâm) dini(ni) beğenip seçti.

O halde, siz de, ancak, Müslümanlar
olarak can veriniz!” (dedi).[105]

Yâkub Aleyhisselâm, vefat edeceği
sırada, bütün oğulları ve oğullarının oğul­ları toplandı.

Yâkub Aleyhisselâm, onlara bereket
duası yaptı. Onlardan her birisi için birer söz söyledi.

Kılıcını ve yay’ını, Yûsuf
Aleyhisselâma verdi. [106]

Cesedinin götürülüp Babası ishak
Aleyhisselâmın kabirinin yanına gömülme­sini, ona vasiyet etti. [107]

Yâkub Aleyhisselâm, yüz kırk yedi
yaşında vefat etti. [108] Ona
ve gönderilen bü­tün Peygamberlere Selâm olsun!

Mısır halkı, ona, yetmiş gün
ağladılar. [109]

Yûsuf Aleyhisselâm, doktorlara
emretti: Babasının cesedini, güzel koku ile ko-kuladılar.

Cesed, kırk gün, koku içinde
bekletildi. [110]

Yûsuf Aleyhisselâm, Babasının,
saç’dan tâbut’a konulan[111]
cesedini, ev hal­kının yanına gömmeğe gitmek üzere, Mısır Kralından izin
istedi. İzin verilince’[112],
yanında, askerler, kardeşleri ve Mısırlıların büyükleri olduğu halde, gitti. [113]
Hab-run’a vardı. [114]

Ays b. İshak Amca’nın vefatı da, o
güne rastladığı için, bir anneden ikiz olarak doğdukları gibi, Yâkub
Aleyhisselâmla Ays b. İshak Aleyhisselâm, aynı günde bir kabre de, birlikte
gömüldüler. [115]

Yûsuf Aleyhisselâma, orada, yedi
gün baş sağlığı dilendikten sonra yurdlarına döndüler.

Yûsuf Aleyhisselâmın kardeşleri de,
Babasından dolayı, Yûsuf Aleyhisselâma taziyede bulundular. [116]

Yâkub Aleyhisselâmın defninden
boşaldıktan sonra, Yûsuf Aleyhisselâm: “Benimle birlikte Mısır’a dönünüz!”
deyince, kardeşleri, korktular. “Babamız, sana, bizim suçumuzu,
bağışlamanı, tavsiye etmişti ya!?” dediler. Yûsuf Aleyhisselâm:

“Siz, benden korkmayınız!

Çünkü, ben, Allâh’dan korkan bir
kimseyim!” dedi.

Bunun üzerine, kalbleri rahatlaşan
kardeşleri, Mısıra döndüler ve orada oturdular. [117]

 

Yûsuf Aleyhisselâmın Mâliye Vezirliği:    Başa
Dön

 

Yûsuf Aleyhisselâm, Mısır’a on yedi
yaşında gelmişti.

Mısır Azîz’inin evinde on üç yıl
kaldı.

Otuz yaşında bulunduğu sırada,
Mâliye Vezîri oldu. [118]

Yûsuf Aleyhisselâm, Mısır’da vazifesini,
adaletle yerine gteirdiği için, kadın er­kek… herkesin sevgisini kazandı. [119]

Kendisi, kıtlık günlerinde,
doyasıya yemek yemezdi. [120]

“Yer yüzünün hazineleri elinde
iken, ne için aç duruyor, karnını doyuramıyor­sun?” denildiği zaman:

“Tok olursam, [121]
açları, unuturum diye korkarım” derdi. [122]

Yûsuf Aleyhisselâm; Kralın
aşçısına, Krala, geceli gündüzlü bir günde öğle vak­tinde bir kere yemek
vermesini emretti.

Bununla da, Kral’m, açlığı tadıp
açları, unutmamasını ve muhtaçlara ihsanda bulunmasını sağlamak istedi.

Aşçı, böyle yaptı.

Artık, Kralların, yemeklerinin, gün
ortasında verilmesi âdet oldu. [123]

 

Yûsuf Aleyhisselâmın Kıtlık Yıllarında Halkı Hükümete
Besleten Bir Uygulaması:    Başa Dön

 

Gelen ilk kuraklık ve kıtlık yılı,
bolluk yıllarında hazırlanan her şeyi silip süpü­rüp yok etti.

Mısır halkı, bu ilk yılda, bütün
altun ve gümüşlerini verip Yûsuf Aleyhisselâm’-dan, yiyecek satın aldılar.

Mısır’da ne bir dirhem, ne de, bir
dinar kaldı. Hepsini, böylece, Devlet aldı.

Halk, ikinci yılda, bütün zinet
eşyalarını, takımlarını verip Devletten, yiyecek satın aldıiar.

Halkın elinde bir şey kalmadı.

Halk, üçüncü yılda, büyük küçük baş
hayvanlarını verip Devletten yiyecek sa­tın aldılar.

Dördüncü yılda, halk, bütün erkek,
kadın kölelerini verip Devletten, yiyecek satın aldılar.

Halkın elinden alınmadık ne bir
erkek, ne de, bir köle kadın kaldı.

Beşinci yılda, halk, arazi, akar ve
evlerini verip Devletten, yiyecek satın aldılar.

Halkın elinde hiç bir mülk kalmadı.

Altıncı yılda, halk, çocuklarını
verip Devletten, buğday veya arpa satın alır oldular.

Hiç bir kimsenin köle olmadık ne
oğlan, ne de, kız çocuğu kalmadı. Yedinci yılda, halk canlarını, Devlete satıp
Devletten, yiyecek satın aldılar. Mısır’da Kralın eline geçmeyen ne bir hür, ne
de, erkek veya kadın köle kaldı.

Bundan sonra, Yûsuf Aleyhisselâm,
bu icrâatını, nasıl bulduğunu sorup takdir ve tasvip ile karşıladığını söyleyen
Mısır Kralı Firavun Reyyan’a:

“Ben, Allah’ı ve Seni şâhid
tutarım ki: Bütün Mısır halkını âzâd ettim ve kendi­lerine, mülklerini,
akarlarını, kölelerini ve oğullarını geri verdim!” dedi.

Halk, Yûsuf Aleyhisselâmın bu
işinden hayretlere düştüler:

“Vallahi, biz, bundan daha
şanlı ve daha büyük bir Vezîr görmedik! dediler. [124]

 

Yûsuf Aleyhisselâmın Evlenmesi Ve Doğan Çocukları:    Başa
Dön

 

Mısır Kralı; Yûsuf Aleyhisselâmı,
ölen Vezîr’in karısı Rail[125] ile
evlendirdi. Yûsuf Aleyhisselâm, Râil’e:

“Senin, vaktiyle benden
istemiş olduğun şeyden, böylesi, daha hayırlı değil midir?” dedi.

Râil:

“Ey dost! Sen, beni, kınama!

Gördüğün gibi, ben, devlet ve dünya
nimetleri içinde yaşayan güzel bir kadın idim.

Efendimin ise, kadınlarla teması
yoktu.

Allah, seni de, olduğun gibi, güzel
suret ve heyette yaratmıştı. Gördüğün gibi, nefsim, bana, galebe
çalmıştı!” dedi. Yûsuf Aleyhisselâmın, Râil’i, bakire bulduğu da,
söylenir.

Yûsuf Aleyhisselâmın, Râil’den,
Efrâim ve Mîşa’ adındaki oğulları doğ-muştur. [126]
Efrâim; Yûşa’ b. Nün, b. Efrâim Aleyhisselâmın dedesidir.

Mîşa’ın da, Mûsâ adında bir oğlu
olup kendisi, Mûsâ b. İmran Aleyhisseiâm-dan önce Peygamber olmuştu.

Tevrat Ehli ise, Hızır Aleyhisselâmı
arayan Mûsâ b. İmran Aleyhisselâmın, bu, Mûsâ b. Mîşa’ olduğunu zan ve iddia
etmekle[127],
ağır bir yanılgıya düşmüşler, yalan söylemişlerdir. [128]

 

Yûsuf Aleyhisselâmın Peygamberliği
Ve Bazı Faziletleri:   
Başa Dön

 

Yûsuf Aleyhisselâm; daha on yedi
yaşında bulunduğu ve kuyuya bırakıldığı sı­rada[129],
İlâhî Vahy’e mazhar kılınmış[130],
Rabb’i tarafından beğenilip seçil-miş[131],
tâatta ihlâsa erdirilmiş kullardan1[132] bir
Peygamberdi[133].

Amr b. Imlak, b. Lavez, b. Sâm
soyundan gelen Mısır kralı İkinci Firavun[134]‘
Reyyan b. Velîd’i, Allah’a imana davet edip iman ettirmişti.

Onun ölümünden sonra, yerine aynı
soydan gelen Kabus b. Musab b. Muâvi-ye’yi de, imana davet etmiş ise de, ona,
kabul ettirememişti[135]

Kendisi, kâfir[136]
ve zorba idi. [137]

Yûsuf Aleyhisselâm, Kral’a ve ileri
gelenlerine apaçık burhanlar getirdiği hal­de, onlar, onun getirdiği şeyler
hakkında hep şüphe edip durdular.

Hattâ, Yûsuf Aleyhisselâm, vefat
edince de:

“Bundan sonra, Allah, asla
Peygamber göndermez!” dediler.

Allah, haddi aşan şüpheci
kimseleri, işte, böyle şaşırtır. [138]

 

Yûsuf Aleyhisselâmın Vefatı:    Başa
Dön

 

Yûsuf Aleyhisselâm; Babası Yâkub
Aleyhisselâmın vefatından sonra, yirmi üç yıl daha yaşadı.[139]

Yûsuf Aleyhisselâm; vefatı
yaklaştığı sırada, İsrail oğulları kavminden seksen erkeği yanına topladı.

Onlara; ecelinin geldiğini, yakında
vefat edeceğini, Kıbtîlerden tanrılık iddia­sında bulunacak bir zorbanın kral
olup İsrail oğullarının doğan erkek çocuklarını öldürüp kız çocuklarını,
bırakacağını ve İsrail oğullarına işkencenin en kötüsünü tattıracağını,
saltanatının, uzun müddet süreceğini, sonra, İsrail oğullarından La-vi b.
Yâkub’un oğullarından Mûsâ b. İmran adında, uzun boylu, kıvırcık saçlı, es­mer
tenli bir zat çıkacağını, Yüce Allah’ın, onun eliyle İsrail oğullarını, Kıbtî
Fira-vun’un elinden kurtaracağını haber verdi.[140]

Mısırdan çıkıp giderlerken,
cesedini, Babalarının yanına gömülmek üzere, yan­larında götürmelerini vasiyet[141],
kardeşi Yehuza’yı da, İsrail oğullarının üzerine Halîfe tayin etti. [142]

Yûsuf Aleyhisselâm, vefat ettiği
zaman, yüz yirmi yaşında idi. [143] Ona
ve gönderilen bütün Peygamberlere Selâm olsun!

Yûsuf Aleyhisselâmın cesedi,
kokulanıp mermer bir tabut içine konuldu. [144] Nil
nehrinin kenarına gömüldü. [145]

Üzerine, su salınıp kabir, su
altında, bırakıldı. [146]

 

Peygamberimiz Muhammed Aleyhisselâmın Mîrac Gecesinde Yûsuf
Aleyhisselâmla Karşılaşıp Selamlaşması:    Başa Dön

 

Peygamberimiz Muhammed
Aleyhisselâm; Mîrac gecesinde Cebrail Aleyhisselâm-la birlikte üçüncü kat göğe
yükseldiler.

Cebrail Aleyhisselâm, göğün
kapısını çaldı, göğün bekçisine:

“Aç!” dedi.

“Sen, kimsin?” denildi.

Cebrail Aleyhisselâm:

“Cebrail’im!” dedi.

“Yanında kimse var mı?”
diye soruldu.

Cebrail Aleyhisselâm:

“Muhammed (Aleyhisselâm)
var!” dedi.

“O (Mîrac için) gönderildi
mi?” diye soruldu.

Cebrail Aleyhisselâm:

“Gönderildi!” dedi.

Kapı, açılınca, kendisine, güzelliğin
yarısı verilmiş olan Yûsuf Aleyhisselâmla karşı-

laştılar. [147]

Peygamberimiz Aleyhisselâm:

“Ey Cebrail! Kim bu?”
diye sordu.

Cebrail Aleyhisselâm:

“Bu, senin kardeşin Yûsuf b.
Yâkub (Aleyhisselâm)dır. [148]

Selâm ver ona!” dedi.

Peygamberimiz Aleyhisselâm, selâm
verdi.

O da, Peygamberimiz Aleyhisselâma
mukabele ettikten sonra:

“Hoş geldin! Safa geldin!
Salih kardeş! Salih Peygamber!” dedi. [149]