SÜT EMME (RADA)

Hz. Aişe (r.ah.) şöyle rivayet etmiştir:
Resulüllah (a.s.) Aişe’nin yanında bulunduğu bir sırada. Aişe, Hafsa’nın odası önünde izin isteyen bir erkek sesi işitir. Bunun üzerine Aişe “Ey Allah’ın Resulü, şu adam evinize girmek için izin istiyor” dedim. Bunun üzerine Resulüllah: “Sanıyorum ki, o Hafsa’nın süt amcası filan kimsedir” buyurdu. Aişe “Ey Allah’ın Resulü! Süt amcam filan yaşasaydı benim yanıma girebilecek miydi?” diye sordu. Hz. Peygamber (a.s.): “Evet. girebilirdi. Zira süt, doğumun (neseb) haram kıldığı her şeyi haram kılar” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2615

Hz. Aişe (r.ah.) şöyle haber vermiştir:
Örtünme emri geldikten sonra Ebu Kuays’ın erkek kardeşi Eflah gelip, Aişe’nin yanına girmeğe izin istemişti. Eflah, Aişe’nin süt amcası idi. Aişe devamla: Ben de ona izin vermekten kaçınmıştım. Resulüllah (a.s.) gelince durumu ona anlattığımda, hemen bana, Eflah’ın yanıma girmesine izin vermemi emir buyurdu.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2617

İbn Abbas (r.a.) şöyle nakletmiştir:
Hz. Peygamber’in (a.s.) Hamza’nın kızı ile evlenmesi istenildiğinde Allah Resulü (a.s.): “O bana helal olmaz. Çünkü o, benim süt kardeşimin kızıdır. Doğumdan dolayı haram olan, sütten dolayıda haram olur” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2624

Ümmü Habibe bt. Ebu Süfyan (r.ah.) şöyle rivayet etmiştir:
Resulüllah (a.s.) bir gün yanıma geldiğinde ona: “Kız kardeşim, Ebu Süfyan’ın kızını ister misin?” diye sordum. Resulüllah: “Ne yapacağım” dedi. Ben de: “Onu nikâh edersiniz” dedim. Resulüllah (a.s.): “Hayret! Sen bunu arzu eder misin?” buyurdu. Ben: “Zaten senin bir tek eşin değilim. Kız kardeşiminde hayırda bana ortak olmasını arzu ediyorum” dedim. Hz. Peygamber (a.s.): “O bana helal olmaz” buyurdu. Ben yine: “İşittiğime göre Ebu Seleme’nin yetim kızı Dürre ile evlenmek istiyormuşsunuz” dedim. Resulüllah (a.s.): “Eşim Ümmü Seleme’nin kızını mı?” diye sordu. Ben de: “Evet” dedim. Resulüllah: “Ümmü Seleme’nin kızı, benim terbiyem altında üvey kızım olmasa bile, o bana helal değildir. Çünkü o, benim süt kardeşimin kızıdır. Beni ve onun babası Ebu Seleme’yi Süveybe emzirmiştir. Bir daha sakın kızlarınızı ve kız kardeşlerinizi bana teklif etmeyiniz” buyurdu.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2626

Hz. Aişe (r.ah.) şöyle nakletmiştir:
Sehle bt. Süheyl Peygamber’e (a.s.) gelip: “Ey Allah’ın Resulü! Kocam Ebu Huzeyfe’nin, azatlısı Salim’in benim yanıma girmesinden dolayı yüzünde bir hoşnutsuzluk hissediyorum” dedi. Peygamber (a.s.): “Onu emzir” buyurdu. Kadın: “Koskocaman adam olduğu halde onu nasıl emziririm?” dedi. Bunun üzerine Resulüllah tebessüm ederek: “Ben, onun büyük bir delikanlı olduğunu biliyorum” dedi. Ravi Amr kendi hadisinde: “Salim Bedir gazvesinde bulunmuştu” cümlesini ilâve etti. İbn Ebu Ömer’in rivayetinde ise: “Bunun üzerine Resulüllah güldü” ibaresi vardır.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2636

Hz. Aişe (r.ah.) şöyle rivayet etmiştir:
Yanımda bir adam otururken Resulüllah (a.s.) benim yanıma gelmişti. Bu durum ise onun hoşuna gitmemişti. Yüzündeki öfkeyi gördüm ve: “Ey Allah’ın Resulü! Bu benim süt kardeşimdir” dedim. Bunun üzerine Hz. Peygamber (a.s.): “Süt kardeşlerinizi iyi düşününüz! Çünkü süt hükmü ancak açlıktan dolayı sabit olur” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2642

Hz. Aişe (r.ah.) şöyle haber vermiştir:
Sa’d b. Ebu Vakkas ve Abd b. Zemaa bir çocuğun nesebini tartıştılar: Sa’d, “Ey Allah’ın Resulü! Bu çocuk, benim erkek kardeşim Utbe b. Ebu Vakkas’ın oğludur. Nesebinin kendisine ilhak edilmesi için bana vasiyet etti. Ona nasılda benzediğine bir bakın!” dedi. Abd b. Zemaa ise: “Ey Allah’ın Resulü! Bu çocuk, babamın yatağında, cariyesinden doğma benim erkek kardeşimdir” dedi. Resulüllah (a.s.) çocuğa baktı ve Utbe’ye açıkça benzediğini gördü. Buna rağmen, “Ey Abd! O çocuk senindir. Çocuk yatak sahibinindir. Zina eden taşlanır. Zemaa’nın kızı ey Sevde! sen o çocuğa görünme” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2645

Ebu Hureyre’nin (r.a.) rivayet ettiğine göre:
Resulüllah (a.s.): “Çocuk, yatak sahibine aittir, zina edene de taş vardır” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2646

Hz. Aişe (r.ah.) şöyle haber vermiştir:
Resulüllah (a.s.) sevinçle ve yüz çizgileri parlak bir halde yanıma gelerek şöyle buyurdu: “Gördün mü! Az önce iz sürücü Mücezziz, Zeyd b. Harise ile Üsame’ye bakarak; şüphesiz bu ayaklar birbirindendir, dedi.”
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2647

Enes b. Malik (r.a.) şöyle anlatır:
“Bir adam bakire kızı, dul kadının üzerine alırsa onun yanında yedi gece kalır. Dul kadınla evlendiğinde ise onun yanında üç gece kalır.”
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2654

Hz. Aişe (r.ah.) şöyle bildirmiştir:
Sevde bt. Zemaa (r.ah.) kadar kendi huyunda olmayı arzu ettiğim bir başka kadın yoktur. O, zeki ve salâbet sahibi bir hanımdı. Sevde yaşlandığı zaman Resulüllah (a.s.) ile hakkı olan nöbet gününü Aişe’ye hibe etmiştir. Bizzat kendisi: “Ey Allah’ın Resulü! Ben senden hakkım olan nöbet günümü Aişe’ye hibe ettim” demiştir. Bundan sonra Resulüllah, Aişe’ye biri kendi günü, diğeride Sevde’nin günü olmak üzere iki gün ayırmaya başlamıştır.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2657

Hz. Aişe (r.ah.) şöyle rivayet etmiştir:
Ben, kendilerini Resulüllah’a (a.s.) bağışlayan kadınları ayıplar da; hiç kadın kendini hibe eder mi! derdim. Yüce Allah: O kadınlardan dilediğini geriye bırakır, dilediğini de yanına alırsın. Boşadığın hanımlarından arzu ettiğini tekrar yanına almanda, senin üzerine bir günah yoktur…ayetini indirince, ben Hz. Peygamber’e (a.s.): “Yemin olsun ki, Rabbinin senin arzunu hemen yerine getirdiğini görüyorum” dedim.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2658

İbn Abbas’ın (r.a.) rivayetinde Atâ şöyle haber vermiştir:
İbn Abbas ile birlikte Serif mevkiinde Peygamber’in zevcesi Meymune’nin cenazesinde hazır bulunduk. İbn Abbas “Bu kadın, Peygamber’in eşidir. Onun tabutunu omuzlarınıza kaldırdığınızda onu sarsmayın, acele hareket etmeyin, yavaş yavaş rıfk ile yürüyüp götürün. Şurası muhakkak ki, Resulüllah’ın (a.s.) beraberinde dokuz kadın vardı. Resulüllah bunlardan, sekiz kadın için nöbet tayini yapar, sadece bir kadın için yapmazdı” demiştir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2660

Ebu Hureyre’nin (r.a.) rivayet ettiğine göre:
Hz. Peygamber (a.s.): “Kadın dört şey için nikâh edilir: Malı, asaleti, güzelliği ve dindarlığı. Sen bunlardan dindar olanı elde etmeye bak ki, mutluluğa eresin” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2661

Ebu Hureyre’nin (r.a.) naklettiğine göre:
Resulüllah (a.s.): “Şüphesiz kadın kaburga kemiği gibidir, doğrultmaya kalkarsan kırarsın, olduğu gibi bırakırsan istifade etmek mümkündür” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2669

Ebu Hureyre’nin (r.a.) rivayet ettiğine göre:
Resulüllah (a.s.): “Eğer Havva annemiz olmasaydı, hiç bir kadın ebediyen kocasına hiyanet edip aldatmazdı” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2673

HAC

İbn Ömer (r.a.) şöyle haber vermiştir:
Bir kimse Resulüllah’a, (a.s.) ihrama giren kişi ne gibi elbise giyebilir? diye sordu. Hz. Peygamber (a.s.) “Gömlek, sarık, kilot, bornoz, mest giymeyin. Ancak biriniz ayakkabı bulamazsa o zaman mest giysin. Ama mestleri topuktan aşağısından kessin. Zağferan yahut vers (alaçehri) ile boyanmış olan bir şey giymeyiniz” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2012

İbn Abbas (r.a.)
Resulüllah’tan (a.s.) şöyle işittiğini haber vermiştir: Allah Resulü hutbe irat ederken ihrama gireni kastederek: “Şalvarlar (donlar), izar bulamayanlar için, mestler de ayakkabı bulamayanlar içindir” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2015

Yaala b. Umeyye (r.a.) şöyle anlatır:
Hz. Peygamber (a.s.) Ciranede iken huzuruna bir kimse çıkageldi. Üstünde bir cübbe vardı. Cübbenin üzerinde de zağferanlı güzel bir koku mevcuttu Peygamber’e hitaben: “Bana umremde ne şekilde hareket etmemi emredersin?” diye sordu. Bu sırada Peygamber’e vahiy indirilmişti. Hemen üzeri bir örtü ile örtüldü. Ebu Yaala devamla: Ben Peygamber’i kendisine vahiy geldiği sırada görmeyi çok arzu ederdim. Bu sırada Ömer b. Hattab (r.a.) “Peygamber’i vahiy indirildiği zaman görmek mi arzu ediyorsun?” diyerek elbisenin kenarını kaldırdı. Ben de Resulüllah’a baktım. Peygamber’de, uyuyan kimsenin horultusu gibi bir horultu vardı (ravi, deve yavrusu iniltisi gibidir demiştir). Kendisinden vahiy hâli kalkınca Resulüllah (a.s.): “Hani! umre hakkında soru soran kişi nerede?” diye sordu. Ve o adama hitaben: “Elbisenden bu koku eserini gider. Üzerindeki cübbeyi çıkar.(Bu ihramı giy) ve haccında ne yaptınsa umrende de onu yap” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2017

İbn Abbas (r.a.) şöyle haber vermiştir:
Hz. Peygamber (a.s.) Medine halkı için Zul Huleyfe’yi, Şamlılar (Mısır, Mağrib) için Cuhfeyi, Necd halkı için Karnu’l-Menazil mevkiini, Yemenli’ler için Yelemlem’i (ihrama girmek için) mîkat yerleri olarak belirledi. Bunlar, hac ve umre yapmak isteyen bu memleketler halkı ile diğer memleketlerden yolları bu mevkilere uğrayan kimselerin mîkatlarıdır. Bunlardan başka, bu mîkatlarla, Mekke arasındaki yerlerde yaşayanlar da bulundukları yerden ihrama girerler. Hatta Mekke halkı, Mekke’den ihrama girerler.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2022

İbn Ömer’in (r.a.) bildirdiğine göre:
Resulüllah (a.s.): “Medine halkı Zu’l-Huleyfe, Şam’dan gelenler Cuhfe, Necd’den gelenler Karn’dan (itibaren) ihrama girer ve telbiye ederler” buyurmuştur. Abdullah Resulüllah’ın: “Ve Yemen ahalisi de, Yelemlem’de ihrama girsinler” buyurduğu bana ulaştı, demiştir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2024

Abdullah b. Ömer (r.a.) Resulüllah’ın (a.s.) telbiyesinin şöyle olduğunu haber vermiştir:
“Lebbeyk Allahümme! Lebbeyk! Lebbeyke la şerike leke lebbeyk! İnnel-hamde ven-nımete leke, vel-mulke la şerike leke.”
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2029

İbn Ömer (r.a.) şöyle haber vermiştir:
“Allah Resulü’nün (a.s.) telbiyeye nereden başladığı tartışmasının cevabı işte bu (Zu’l-Huleyfe’nin yakınındaki) Beyda tepesidir: Allah Resulü telbiyeye sadece Mescidin (Zu’l-Huleyfe’nin) bulunduğu yerden başlamıştır.”
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2033

Hz. Aişe (r.ah.) şöyle haber vermiştir:
“Ben Resulüllah’ı (a.s.) ihrama girerken, ihramı için, bir de ihramı çıkarıp Kâbe’yi tavaf etmesinden önce, güzel koku ile kokulandırırdım.”
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2040

Saab b. Cessame Leysî (r.a.)
Ebva’da veya Veddan’da bulunan Resulüllah’a (a.s.) bir yaban eşeği hediye ettiğini, Resulüllah’ın ise bunu kabul etmediğini anlatır. Saab sözlerine devamla; Resulüllah yüzümdeki üzüntü alâmetini görünce, gönlümü hoşnut etmek için: “Biz ihramlı olmasaydık hediyeni geri çevirmezdik” buyurmuştur demektedir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2059

İbn Abbas (r.a.) şöyle haber vermiştir:
Saab b. Cessame (r.a.), Peygamber’e (a.s.) ihramlı iken bir yaban eşeği hediye etti. Fakat Allah Resulü (a.s.) bunu kabul etmeyip geri çevirerek: “İhramlı olmasaydık, mutlaka bu hediyeni kabul ederdik” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2060

Ebu Katâde (r.a.) şöyle haber vermiştir:
Resulüllah (a.s.) ile beraber yola çıktık. Nihayet Kâha denilen yere vardığımızda bizden bir kısmı ihramlı, bir kısmı ihramsızdı. Bu arada arkadaşlarımın birbirlerine bir şey göstermeye çalıştıklarını gördüm ve hemen ben de o tarafa baktım. Birde ne göreyim bir yaban eşeği! Süratle atımı eğerleyip mızrağımla birlikte atıma bindim. Tam bu sırada kamçım yere düştü. İhramlı olan arkadaşlarıma: “Kırbacımı bana uzatıverin” dedim. Onlar cevaben: “Yemin olsun ki, bu av hususunda sana hiçbir şekilde yardımcı olamayız” dediler. Bunun üzerine kendim hayvandan inip kamçımı aldım ve tekrar bindim. Nihayet arkasından koşturarak yaban eşeğine bir tepe ardında yetiştim ve mızrağımı saplayıp onu öldürdüm. Daha sonra onu, arkadaşlarımın yanına getirdim. Bir kısmı onu yiyiniz, bir kısmı da onu yemeyiniz dediler. Peygamber (a.s.) ise önümüzde idi. Hemen atımı harekete geçirerek Peygamber’e yetiştim “O helaldır, onu yeyiniz” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2062

Hz. Aişe (r.ah.) Hz. Peygamber’den (a.s.)
şöyle işittiğini haber vermiştir: “Dört çeşit hayvan vardır ki, bunların her biri fasıktır. Bunlar hem mîkat dışında (hıll) ve hem de, harem bölgesinde öldürülürler: Karga, çaylak, fare, saldırıp yaralayan köpek.”
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2068

Abdullah b. Ömer’in (r.a.) naklettiğine göre:
Hz. Peygamber: “Beş çeşit hayvan vardır ki, ihramda olanın Harem’de iken onları öldürmesinde günah yoktur: (Bunlar) fare, akrep, karga, çaylak ve kuduz köpektir buyurmaktadır.”
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2073

Kaab b. Ucre (r.a.) şöyle anlatır:
Hudeybiye gününde (Ravi Kavariri’ye göre) tenceremin (Ravi Abu Rabi’ye göre) taş kabın altına ateş yakarken Resulüllah (a.s.) yanıma geldi. Yüzümden bitler saçılıyordu.(Bunu görünce) Resulüllah (a.s.) bana: “Başındaki haşereler sana eziyet veriyor mu?” diye sordu. Ben: “Evet” cevabını verince, Allah Resulü (a.s.): “Öyle ise tıraş ol. Buna karşılık, üç gün oruç tut. Veya altı fakiri doyur. Yahutta bir kurban kes” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2080

İbn Abbas (r.a.)
“Hz. Peygamber (a.s.) ihramlı iken kan aldırdı” demiştir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2087

İbn Buhayne (r.a.)
“Peygamber (a.s.) Mekke yolunda, ihramlı iken başının ortasından kan aldırdı” demiştir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2088

Ebu Eyyûb Ensari’nin (r.a.) şöyle dediğini
Abdullah b. Huneyn nakletmiştir: İbn Abbas beni bir mesele sormam için Ebu Eyyûb Ensari’ye gönderdi. Kendisini kuyunun iki direği arasında yıkanırken buldum. Ebu Eyyûb bir elbise ile vücüdunu perdeliyordu. Ona selam verdim. Sen kimsin? diye sordu. Ben, Abdullah b. Huneyn’im beni Abdullah b. Abbas gönderdi. Senden, Resulüllah (a.s.) ihramlı iken başını nasıl yıkardı? diye soruyor dedim. Ebu Eyyûb elini kendisini perdeleyen bez üzerine koydu ve bezi (başından göğsüne kadar) indirdi. Başı tamamıyla görünüyordu Sonra kendisine su döken kimseye: Dök! dedi. O, da başına su döktü. Ebu Eyyûb başını elleriyle ovarak, ellerini öne ve arkaya götürdü. Sonra da Resulüllah’ı (a.s.) işte böyle yıkarken gördüm, dedi.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2091

İbn Abbas (r.a.) şöyle haber vermiştir:
Bir adam devesinden düşerek boynu kırılmış ve ölmüştü. Bunun üzerine Peygamber (a.s.) şöyle buyurdu: “Onu su ve sidr ile yıkayın da, iki ihramı içinde kefenleyiniz. Fakat başını örtmeyin. Çünkü Allah onu, Kıyamet gününde “Lebbeyk Allahümme lebbeyk…” diye telbiye eder halde diriltecektir.”
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2092

Hz. Aişe (r.ah.) şöyle anlatır:
Resulüllah (a.s.) Dubaa bt. Zübeyr’in yanına vardı ve ona: “Hacca gitmek mi istedin?” diye sordu. Dubaa: ” (Evet öyle) ama kendimi kesinlikle hasta hissediyorum” dedi. Resulüllah ona: “Sen haccet ve (ihrama girerken) Ey Allahım! İhramdan çıkacağım yer, beni haccetmekten aciz kılacağın yer olsun diye şart koş” buyurdu. Dubaa (o sırada) Mikdad b. Esved’in zevcesiydi.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2101

Hz. Aişe (r.ah.) şöyle haber vermiştir:
Biz Veda Haccı senesi Resulüllah (a.s.) ile beraber (hac için) yola çıktık; ve umre niyetiyle ihrama girdik. Sonra Resulüllah (a.s.): “Kimin yanında hedy kurbanı varsa umre ile hacca (Kıran haccına) niyet etsin; sonra ihramda devam ederek neticede her ikisinin ihramından beraber çıksın” buyurdu. Aişe sözlerine devamla: Ben, Mekke’ye hayızlı olarak vardım. Bu yüzden ne Kâbe’yi tavaf ettim, ne de Safa ile Merve arasında sa’y yaptım. Bu hâlimi Resulüllah’a arzettim de, bana: “Saçlarını çöz, taran ve hacca niyet et! Umreyi bırak” buyurdu. Ben de öyle yaptım. Hac görevlerini yerine getirdiğimiz zaman Resulüllah (a.s.) beni öz erkek kardeşim Abdurrahman ile birlikte Tenim’e gönderdi de ben oradan niyetlenip umre yaptım. Resulüllah: “Bu, (hayzından dolayı terk ettiğin) umrenin yerinedir” buyurdu. Artık umre niyetiyle ihrama girenler Beyt’i tavaf edip Safa ile Merve arasında sa’y yaptılar. Sonra ihramdan çıktılar. Nihayet Mina’dan döndükten sonra hacları için son bir tavaf daha yaptılar. Hac ile umreyi beraber yapanlar ise, bir tek tavaf yaptılar.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2108

Abdurrahman b. Ebu Bekr’in (r.a.) haber verdiğine göre:
Hz. Peygamber (a.s.) ona (kız kardeşi) Aişe’yi devesinin arkasına bindirip Tenim’den umre yaptırmasını emir buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2126

Cabir (r.a.) şöyle anlatır:
Resulüllah (a.s.) ile beraber biz, ifrad haccına; Aişe (r.ah.) ise umreye niyet ederek (Mekke’ye) yöneldik. Serif mevkiine geldiğimizde Aişe hayız gördü. Nihayet Mekke’ye gelince Kâbe’yi tavaf ve Safa ile Merve arasında da sa’y ettik. Resulüllah (a.s.) beraberinde kurbanlık hayvanı bulunmayanların ihramdan çıkmalarını emretti. Bize hangi şeyler helal olacak? diye sorduk. Resulüllah (a.s.): “İhramlıyken size haram olan her şey” buyurdu. Bunun üzerine biz, hanımlarımızla beraber olduk, güzel kokular süründük ve elbisemizi giydik. Halbuki Arefe gününe dört gece kalmıştı. Sonra terviye günü tekrar hacca niyet ettik. Bundan sonra Resulüllah Aişe’nin yanına girdiğinde o ağlıyordu: “Niçin ağlıyorsun” diye sordu. Aişe: “Şu anda hayız görmem beni üzmektedir. İnsanlar ihramdan çıktıkları halde, ben çıkamadım; üstelik Kâbe’yi de tavaf edemedim. Şimdi ise insanlar hacca gidiyorlar” dedi. Bunun üzerine Resulüllah: “Şüphesiz ki bu, Allah’ın Adem (a.s.) Kızları için takdir etmiş olduğu bir husustur. Binaenaleyh yıkan ve sonra hacca niyet et!” buyurdu. Aişe de böyle yaptı ve bütün vakfe yerlerinde durdu. Nihayet temizlenince Kâbe’yi tavaf ve Safa ile Merve’yi de sa’y etti. Sonra Resulüllah: “Sen hac ve umrenden birlikte çıkmış oldun” buyurdu. Aişe (r.ah.): Ey Allah’ın Resulü! Ben, içimden hacca gidip Beyti tavaf etmediğimi bilip dururken nasıl hac etmiş olurum? dedi. Resulüllah: “Öyle ise Ey Abdurrahman! Bunu götür de Tenim’den umre yaptır” buyurdu. Bu hadise, Mina’dan Muhassab mevkiine indikleri gece olmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2127

Cabir b. Abdullah (r.a.) Atâ’nın (r.a.) şöyle dediğini haber vermiştir:
Cabir b. Abdullah’ın (r.a.), yanımda bazı insanlar bulunduğu bir sırada şöyle dediğini işittim: Biz, Hz. Muhammed’in (a.s.) ashabı, sadece hac niyetiyle ihrama girdik. Atâ, Cabir’in sözlerine şöyle devam ettiğini belirterek: Peygamber (a.s.) Zil-hicce’nin dördüncü sabahı gelerek, bize ihramdan çıkmamızı emir buyurdu. Atâ, Hz. Peygamber’in: “İhramdan çıkınız ve kadınlarla bir araya geliniz” buyurduğunu nakletmiştir. Devamla Atâ “Peygamber ashabına, kadınlarla cima etmeyi kesin olarak emretmedi. Fakat kadınları, onlara helal kıldı” demiştir. Cabir (r.a.) sözlerine devamla: “Biz Arefe gününe sadece beş gece kala Resulüllah (a.s.), kadınlarımızla cima etmeyi, sonra zekerlerimizden meni damlayarak Arafat’a çıkmamızı emrediyor” diye söylendik. Cabir, eliyle işaret ederek, (Peygamber’in elini hareket ettirerek işaret edişi hâlâ gözümün önündedir). Peygamber ayağa kalkıp şöyle buyurmuştur: “Kesinlikle biliyorsunuz ki; ben sizin Allah’tan en çok korkanınız, en doğru söyleyeniniz ve en iyinizim. Eğer yanımda kurbanım olmasaydı sizin gibi ben de ihramdan çıkardım. Şu durum benim için bir daha gerçekleşseydi, yanıma (hedy) kurban almazdım. Artık ihramdan çıkınız.” Bunun üzerine bizler ihramdan çıkıp Peygamber’i dinledik ve itaat ettik. Daha sonra, Atâ’nın belirttiğine göre Cabir şöyle demiştir: Birazdan Ali, vergi toplamaktan geldi. Resulüllah ona: “Neye niyet ettin?” diye sordu. Ali: “Peygamber neye niyetlendiyse ben de ona niyet ettim” diye cevap verdi. Resulüllah ona: “Öyleyse hedy gönder ve ihramlı olarak bekle” buyurmuştur. Ali de, ona bir hedy kurbanı verdi. Suraka b. Malik b. Cuşum Ey Allah’ın Resulü! (Hac aylarında umrenin cevazı) bu yılımıza mı mahsustur, yoksa devamlı mıdır? diye sordu. Resulüllah da: “Ebediyen devam edecek!” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2131

Hz. Aişe (r.ah.) şöyle haber vermiştir:
Kureyş ile onların dinine mensup olanlar, Müzdelife’de vakfe yaparlar ve bunlar Hums diye anılırlardı. Diğer, Arap kabileleri ise Arafat’ta vakfe yaparlardı. İslâm gelince Yüce Allah Hz. Peygamber’e (a.s.) Arafat’a gitmesini ve orada vakfe yapıp sonra oradan dönmesini emir buyurdu. Bu da Kur’an-ı Kerim’de şöyle ifade edilmektedir: Sonra insanların aktığı yerden sizde akın…
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2140

Cübeyr b. Mut’im (r.a.) şöyle anlatır:
Bir devemi kaybetmiştim de, Arefe günü onu aramaya gittim. Bu sırada Resulüllah’ı (a.s.) Arafat’ta insanlarla vakfe yaparken gördüm ve (kendi kendime): “Yemin olsun bu Peygamber, Hums’tandır; onun burada ne işi var?” dedim. Zira Kureyş Hums’tan sayılırdı.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2142

Ebu Musa (r.a.) şöyle haber vermiştir:
Resulüllah (a.s.) Batha mevkiinde mola vermiş olduğu bir sırada, onun yanına vardım. Hz. Peygamber (a.s.), bana: “Hacca niyet ettin mi?” diye sordu. Ben de: “Evet” dedim. Bu sefer de: “Hangi çeşit hacca niyet edip ihrama girdin?” dedi. Ben: “Peygamber’in ihrama girişi gibi ihrama girip Lebbeyk dedim.” diye cevap verdim. Resulüllah (a.s.): “Güzel yaptın. Şimdi git Beyt’i tavaf et, Safa ile Merve arasında sa’y yap, ardından da ihramdan çık” buyurdu. Bunun üzerine ben, Beyt’i tavaf ve Safa ile Merve arasını sa’y ettim. Sonra Kays oğullarından (mahremlerimden) bir kadının yanına geldim. O kadın saçlarımı tarayıp ayıkladı. Sonra ben hacca niyet edip ihrama girdim. Ravi sözlerine devamla: Ben Ömer’in hilafetine kadar bu şekilde fetva verirdim. Bir hac mevsiminde birisi Ebu Musa’ya “Ey Ebu Musa! veya: Ey Abdullah b. Kays! Bazı fetvaların konusunda yavaş ol! Kendini tut. Çünkü sen, Emîru’l-Müminin’in hac fiilleri hususunda senden sonra nasıl bir uygulama ortaya koyduğunu bilmiyorsun” dedi. Bunun üzerine ben, umuma hitaben: “Ey insanlar! Kime hac hakkında fetva verdiysek, o acele etmesin teenni ile hareket etsin. Çünkü Müminlerin Emîri yanınıza gelmektedir. Siz ancak ona uyun!” dedim. Yine Ebu Musa: “Müteâkiben Ömer (r.a.) geldi ve bu durumu kendisine arzettim.” Bunun üzerine Ömer: “Eğer Allah’ın kitabı ile amel edecek olursak, o bize (başlanmış olan umre ile haccı) tamamlamayı emrediyor. Resulüllah’ın sünnetini göz önünde bulundurursak, Hz. Peygamber, kurban kesileceği yere ulaşıp kesilinceye kadar, ihramdan çıkmamıştır” demiştir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2143

Hz. Ömer’den (r.a.)
Ebu Musa’nın naklettiğine göre: O (Ebu Musa) temettu haccına fetva verirdi. Bir kimse ona: “Bir kısım fetvalarında yavaş ol! Zira Emîru’l-Mümin’in hac fiilleri hususunda ne gibi bir uygulama yapacağını bilmiyorsun” dedi. Daha sonra Ebu Musa, Ömer’le bir araya geldiğinde, bu meseleyi ona sormuştur. Bunun üzerine Ömer (r.a.): “Kesin olarak biliyorum ki, Peygamber (a.s.) ve arkadaşları temettu haccı yapmışlardır. Fakat, ben hacıların Erak mevkiine geldiklerinde kadınları ile bir araya gelip, sonra başları su damlar bir halde hacca devam etmelerini uygun görmedim” demiştir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2145

Hz. Ali’nin (r.a.) hadisinde
Abdullah b. Şakik şöyle dedi: Osman (r.a.) temettu haccı yapılmasını yasaklardı. Ali (r.a.) ise temettu haccı yapılmasını emrediyordu. Hz. Osman, Hz. Ali ile konuştu. Sonra Hz. Ali, Hz. Osman’a: “Bizim Resulüllah ile temettu haccı eda ettiğimizi iyi bilirsin” dedi. Hz. Osman: “Evet ama, biz o zaman korkuyorduk” demiştir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2146

İmran b. Huseyn’ın (r.a.) şöyle söylediğini
Mutarrıf b. Abdullah anlatıyor: İmran b. Huseyn ona şunları söylemiştir: Bugün sana öyle bir hadis rivayet edeceğim ki, Allah, seni bu günden sonra onunla faydalandıracaktır. Şunu iyi bil ki; Resulüllah yakınlarından bir guruba Zilhicce’nin son on günü içinde umre yapmayı mubah kılmış ve bunuda nesh eden bir ayet inmemiştir. Ayrıca kendiside Ahirete irtihal edinceye kadar bundan nehyetmemiştir. Bundan sonra herkes istediği kadar kendi reyi ile söz söyledi.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2153

Abdullah b. Ömer (r.a.) şöyle nakletmiştir:
Resulüllah (a.s.) Veda haccını, umreyi eda edip ihramdan çıktıktan sonra tekrar hac için ihrama girmek suretiyle temettu haccı olarak eda etmiştir. Resulüllah (a.s.) Zu’l-Huleyfe’den itibaren beraberinde getirdiği kurbanlıkları (Kâbe’ye hediye etti) kesti. Nitekim, Resulüllah umre niyetiyle ihrama girerken telbiye getirmeye başladı. Umre bittikten sonra hac niyetiyle telbiye getirmeye başladı. Sahabeler de, Resulüllah ile birlikte temettu haccı yaptılar. Ashaptan bazıları kurban getirmiş, bazıları getirmemişti. Resulüllah Mekke’ye gelince, hacılara hitaben: “İçinizden kurban getirenler için ihramlıya haram olan herşey, haclarını eda edinceye kadar haramdır. Kurban getirmeyenler ise Beyt’i tavaf ve Safa ile Merve arasında sa’y etsin, saçını kısaltarak ihramdan çıksın! Sonra (Arafat’a çıkılacağı sırada) hac için ihrama girip telbiye etsin. Nihayet Mina’da kesecek kurbanı bulunmayan, üçü hac esnasında, yedisi de memleketine döndükten sonra olmak üzere, tam on gün oruç tutsun” buyurmuştur. Resulüllah Mekke’ye geldiğinde ilk önce Hacer-i Esved rüknünü selamlayıp tavafa başladı. Yedi dolanım olan tavafın ilk üçünde remel yaparak, kalan dördünde ise normal yürüdü. Beyt’i tavaf etmeyi bitirince Makam-ı İbrahim’de iki rekât namaz kıldı. Sonra selam verip namazdan çıktı. Bunun ardından Safa’ya geldi. Safa ile Merve arasında yedi defa sa’y yaptı. Bütün hac menasikini bitirip, Kurban kesme günü kurbanını kesinceye kadar ihramlıya haram olan hiç bir şey yapmadı. Nihayet Bayram günü kurbanını kesti ve Kâbe’yi tavaf etti. Sonra ihramdan çıkmasıyla ihramlı iken haram olan şeyler helal oldu. Sahabelerden kurban getirip kesenler de, Resulüllah gibi yaptılar.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2159

Peygamberin zevcesi Aişe (r.ah.)
Resulüllah’ın (a.s.) haccı umreye katmak suretiyle temettu ve yanında bulunan diğer insanlarında temettu yaptıklarını haber vermiştir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2160

Hz. Hafsa (r.ah.) şöyle anlatır:
“Ey Allah’ın Resulü! sen umrede olduğun için ihramdan çıkmadığın halde ihramlarından çıkan insanların durumu ne olacaktır,” diye sordum. Bunun üzerine Resulüllah (a.s.): “Ben, saçımı kestirmek için yumuşattığımdan, kurbanıma nişan taktığımdan kurbanımı kesmedikçe ihramdan çıkamam” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2161

Abdullah b. Ömer’in (r.a.) rivayetinde Nafi şöyle haber vermiştir:
Abdullah b. Ömer (r.a.) fitne senesinde umre niyetiyle yola çıkarak: “Eğer Kâbe’yi ziyaretten menedilirsem, Resulüllah (a.s.) ile beraber olduğumuzda yaptığımız gibi yaparım” dedi. Sonra hareket etti ve (Zu’l-Huleyfe’de) telbiye ederek umre niyetiyle ihrama girdi ve yoluna devam etti. Nihayet (İbn Ömer) Beyda düzüne çıktığı vakit yol arkadaşlarına dönüp: “Hac ile umre’nin (mani olunduğunda ihramdan çıkma hususunda) hükmü birdir, aralarında fark yoktur. Sizleri şahit kılıyorum ki, ben hacca, umre ile birlikte niyet ettim” demiştir. Yoluna devam eden (İbn Ömer) Kâbe’ye ulaştığında, onu yedi defa tavaf ve Safa ile Merve’yi de yedi kere sa’y etti. Buna başka bir şey ilâve etmeyen İbn Ömer, bu birer tavaf ve sayin kendine yeterli olduğunu düşünerek kurban sevk etmiştir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2164

Enes b. Malik (r.a.)
“Peygamber’i (a.s.) hac ile umre için her ikisine birden telbiye getirirken işittim” demiştir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2168

İbn Ömer (r.a.) şöyle haber vermiştir:
Resulüllah (a.s.) (umre için) Mekke’ye geldiğinde, Beyt’i yedi kere tavaf etti, Makam-ı İbrahim’in arkasında iki rekât namaz kıldı ve Safa ile Merve arasında sa’y etti. Muhakkak ki, Allah Resulü’nde sizin için pek iyi bir örnek vardır.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2172

Hz. Aişe (r.ah.) şöyle haber vermiştir:
“Hz. Peygamber Mekke’ye geldiğinde yaptığı ilk iş, abdest alarak Kâbe’yi tavaf etmek olmuştur.”
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2173

Esma bt. Ebu Bekr’in (r.ah.) azatlısı Abdullah b. Keysan’ın haber verdiğine göre:
Esma (r.ah.) Hacun mevkiinden her geçtiğinde şöyle dermiş: “Allah, Resulüne salat ve selam buyursun! Biz, onunla beraber (hac esnasında) buraya inmiştik. O günlerde heybelerimiz hafif, binek hayvanlarımız ve yiyeceklerimiz azdı. Ben, kız kardeşim Aişe, Zübeyr, filan ve filan umre yapmıştık. Biz Beyt’i tavaf edince (sa’y ve saç kısaltmasından sonra) ihramdan çıktık. Sonra akşamleyin, hac niyetiyle yeniden ihrama girdik.”
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2175

İbn Abbas (r.a.) şöyle nakletmiştir:
Hz. Peygamber (a.s.), umre niyetiyle telbiye yaptı, sahabeleri ise hac niyetiyle telbiye ettiler. (Mekke’de tavaf ve sa’ydan sonra) Peygamber ve yanlarında kurbanı bulunan sahabeler ihramdan çıkmadılar. Diğer sahabeler ise ihramdan çıktılar. Talha b. Ubeydullah da kurbanı bulunanlar arasında olduğundan ihramdan çıkmamıştı.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2177

İbn Abbas (r.a.) şöyle nakletmiştir:
Cahiliye devrinde Araplar, hac aylarında umre yapmayı, yeryüzünde en büyük günahlardan sayarlardı. Bunlar, Muharrem ayındaki hürmeti de Safer ayına nakleder ve; devenin arkasındaki yara iyi olur, hacıların ayak izleri silinir, Safer ayı da çıkarsa artık umre yapmak işte o zaman helal olur, derlerdi. Peygamber (a.s.), sahabelerle beraber (Zil-hicce’nin) dördüncü gecesi sabahında hac niyetiyle telbiye ederek (Mekke’ye) gelmişlerdi. Resulüllah, sahabelere haclarını umreye çevirmelerini ve (tavaf, say, tıraşla) ihramdan çıkmalarını emretti. Hac aylarında umre ile emredilmeleri (bu aylarda umre yapmayı büyük günah zannettikleri için) sahabelere ağır geldi. Bunun üzerine: Ey Allah’ın Resulü! Bununla ihramın bütün yasaklarından kurtulduk mu? diye sordular. Hz. Peygamber cevaben: “Evet, ihramın bütün yasaklarından” buyurdu.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2178

İbn Abbas (r.a.) şöyle haber vermiştir:
Resulüllah (a.s.) öğle namazını Zu’l-Huleyfe’de kıldırdı. Sonra kurbanlık dişi devesini istedi ve onu hörgücünün sağ tarafından nişanladı da kan aktı. Ayrıca boynuna iki nalın taktı. Sonra binek devesine bindi. Deve, kendisini Beyda düzüne çıkarınca hac niyetiyle telbiye getirdi.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2184

İbn Abbas (r.a.) şöyle haber vermiştir:
Muaviye bana, Merve’de Resulüllah’ın (a.s.) saçını makasla kısalttığımı biliyor musun? diye sordu. Ben de ona: “Ben bunu, ancak senin aleyhinde bir huccet olarak biliyorum” diye cevap verdim.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2188

Enes (r.a.) şöyle haber vermiştir:
Ali (r.a.) Yemen’den (Mekke’ye) geldiğinde, Peygamber (a.s.) ona: “Hangi niyetle ihrama girdin?” diye sordu. Ali (r.a.) cevaben: “Peygamber’in ihramlandığı niyetle ihrama girdim” dedi. Resulüllah (a.s.): “Beraberimde hedy kurbanı olmasaydı, hiç şüphesiz ben de ihramdan çıkardım” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2193

Enes (r.a.) şöyle haber vermiştir:
“Ben, Resulüllah’ın (a.s.) umre ile hacca birlikte niyetle; Lebbeyke umreten ve haccen, Lebbeyke umreten ve haccen diyerek yüksek sesle telbiye okuduğunu işittim.”
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2194

Enes (r.a.) şöyle haber vermiştir:
Resulüllah (a.s.) dört defa umre yapmıştır. Veda haccı ile birlikte yaptığı umre hariç, bunların hepsini de Zu’l-Kade ayında yerine getirmiştir. Bunlardan birisi; Zu’l-Kade ayında Hudeybiye’de veya Hudeybiye zamanında yaptığı umre, diğeri ertesi yıl Zül-Kade ayında yaptığı (kaza) umresi, bir diğeri de (Sekizinci hicret yılında) Zu’l-Kade ayında Huneyn ganimetlerini taksim ettiği sırada Cirane’den, yaptığı umredir. Sonuncusu ise, Veda haccı ile olanıdır.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2197

Ebu İshak, Zeyd b. Erkam’a (r.a.)
“Resulüllah (a.s.) ile beraber kaç gazvede bulundun?” diye sordu Zeyd b. Erkam “On yedi gazve” cevabını verdi. Yine Ebu İshak sözlerine devamla; Zeyd b. Erkam bana: “Resulüllah on dokuz defa gazve yapmıştır. Medine’ye hicret ettikten sonra da, bir defa haccetmiştir. O da Veda haccıdır” demiştir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2198

Hz. Aişe’den (r.ah.) Urve b. Zübeyr (r.a.) şöyle haber vermiştir:
Ben ve İbn Ömer, Aişe’nin (r.ah.) hücresine dayanmış oturuyorduk. Biz, bu sırada, Aişe’nin içerde dişlerini misvaklarken, misvağın dişler üzerinde çıkardığı sesi işitiyorduk. Ben, İbn Ömer’e: “Ey Ebu Abdurrahman! Peygamber (a.s.) Recep ayında umre yaptı mı?” dedim. O: “Evet” cevabını verdi. Bunun üzerine ben Aişe’ye: Ey anneciğim! Ebu Abdurrahman’ın ne söylediğini işitmiyor musun? dedim. Hz. Aişe: “Ne söylüyor?” dedi. O, Peygamber’in Recep ayında umre yaptığından söz ediyor, dedim. Bunun üzerine Aişe: “Allah, Ebu Abdurrahman’a mağfiret buyursun! Hayatıma yemin ederim ki, Resulüllah, (a.s.) Recep ayında umre yapmadığı gibi, Peygamber’in ifa ettiği bütün umrelerde, İbn Ömer de hazır bulunmuştur” dedi. Urve b. Zübeyr (r.a.):” İbn Ömer, Aişe’nin bu sözlerini duyduğu halde olumlu veya olumsuz herhangi bir cevap vermeyip sükut etti” dedi.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2199

İbn Abbas (r.a.) şöyle haber vermiştir:
Hz. Peygamber (a.s.) Ensar’dan bir kadına (İbn Abbas bu kadının ismini söylemişti fakat ben onun ismini unuttum): “Bizimle beraber hac etmekten seni alıkoyan nedir?” diye sordu. Kadın: “Bizim su taşıyan iki devemizden başka devemiz yoktur. Kocam ile oğlum bu develerden birisine binip hacca gittiler. Birisini de bahçe sulamamız için bize bıraktılar” dedi. Resulüllah (a.s.): “Öyleyse Ramazan geldiği zaman bir umre yap. Çünkü Ramazan ayında yapılan umre, bir hacca denk sayılır” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2201

İbn Ömer (r.a.) şöyle haber vermiştir:
Resulüllah (a.s.) Medine’den çıkarken (Zu’l-Huleyfe Mescidi yanındaki) Şecere yolunu takip ederek çıkar; Medine’ye girerken de Muarres yolunu takip ederdi. Resulüllah (a.s.) Mekke’ye gireceği zaman ise “Seniyye-i Ulya’dan girer, Seniyye-i Süfla’dan” çıkardı.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2203

Hz. Aişe (r.ah.) şöyle bildirmiştir:
Hz. Peygamber (a.s.) Mekke’ye geldiği zaman şehre üst tarafından girer, aşağı tarafından çıkardı.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2204

İbn Ömer (r.a.) şöyle haber vermiştir:
Resulüllah (a.s.) Zu Tava mevkiinde geceleyip, sabah olunca Mekke’ye girmiştir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2206

Abdullah b. Ömer (r.a.) şöyle haber vermiştir:
Resulüllah (a.s.) namaz kılarken kendisi ile Kâbe cihetine gelen yüksek dağ arasındaki iki tepeyi karşısına aldı. (O iki tepeyi karşısına almakla) o yerde bina olunan Mescidi, taş tepenin kenarındaki Mescidin sol tarafına almış olurdu. Resulüllah’ın namazgâhı (taş tepe kenarındaki) bu Mescidin alt başında kara taş üstündedir. (Taş) tepe kenarındaki Mescitten on arşın yahut ona yakın ayrılır, sonra seninle Kâbe arasına düşen uzun dağın o iki tepesini karşısına alarak namaz kılardı.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2209

İbn Ömer (r.a.) şöyle nakletmiştir:
Resulüllah (a.s.) Beyte gelip ilk tavafı (Kudüm tavafını) eda ederken üç defa remel ile, dört defa da mutad yürüyüşü ile yürürdü. Safa ile Merve arasında tavaf ederken de Batnu’l-Mesil’de (remelden de süratli) sa’y ederdi.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2210

İbn Abbas’ın (r.a.) rivayetinde anlatıldığına göre:
İbn Tufeyl İbn Abbas’a şöyle dedi: Beyt’i üç tavaf da remel yapmak ve dört tavafta da yürümek sünnet midir? Zira insanlar, bunun sünnet olduğunu söylüyorlar. Bu husustakidaki görüşün nedir? dedi. İbn Abbas (r.a.): “Hem doğru söylemişler, hem de yanlış” dedi. Ben: “Bu, hem doğru söylemişler ve hem de yanlış, sözünle ne demek istiyorsun?” dedim. İbn Abbas: “Resulüllah (a.s.) Mekke’ye (kaza umresi için) gelince, müşrikler; Muhammed ve arkadaşları zayıflıktan dolayı Beyti tavaf etmeye güçleri yetmiyor dediler. Böylece Peygamber’e haset ediyorlardı. Bunun üzerine Resulüllah (a.s.), sahabelerine tavafın üç şavtında koşmalarını, dördünde de yürümelerini emretti” dedi. Ebu Tufeyl sözlerine devamla: “Ben, İbn Abbas’a Safa ile Merve arasında vasıtaya binerek tavaf etmenin mahiyetinden haber verir misin? Bu da sünnet midir? Zira kavmin bunun sünnet olduğunu söylüyor” dedim. İbn Abbas yine: “Hem doğru söylediler ve hemde yanlış” dedi. Ben de: “Hem doğru söylediler ve hem de yanlış” sözünün manası nedir? dedim. İbn Abbas: “Resulüllah, tavaf yaparken insanlar etrafına yığıldılar. İşte Muhammed! İşte Muhammed! diyorlardı. Hatta evlerden genç kızlar bile dışarı çıkmışlardı. Resulüllah’ın huzurunda insanlar dövülemezdi. Başına bir çok kimse toplanınca, Hz. Peygamber devesine bindi. Ancak yürüyerek sa’y yapmak daha faziletlidir” dedi.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2217

Abdullah b. Ömer (r.a.)
Resulüllah’ı (a.s.) Yemen tarafındaki iki rükünden başka Beyt’ten hiçbir rükne el sürerken görmedim demiştir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2222

Ömer İbn Hattab (r.a.) şöyle haber vermiştir:
Ömer İbn Hattab (r.a.) Hacer-i Esved’i öptü ve sonra şöyle dedi: “Yemin olsun ki, çok iyi biliyorum sen ancak bir taşsın. Eğer Resulüllah’ı (a.s.) seni öperken görmüş olmasaydım seni asla öpmezdim.”
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2228

İbn Abbas (r.a.) şöyle bildirmiştir:
Resulüllah (a.s.) Veda haccında mihcen (ucu eğri bir değnek) ile Hacer-i Esved rüknünü istilâm ederek bir deve üzerinde tavaf etmiştir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2233

Müminlerin annesi Ümmü Seleme (r.ah.) şöyle haber vermiştir:
Hac esnasında hasta olduğumu Resulüllah’a (a.s.) arzettim. Bana “Halkın arkasından (deveye) binerek tavaf et” buyurdu. Ben de böylece tavaf ettim. Resulüllah ise bu esnada Beyt’in yanı başında namaza durmuş ve “Tur” suresini okuyordu.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2238

Hz. Aişe’den (r.ah.) rivayetle Urve şöyle haber vermiştir:
Ben, Aişe’ye (r.ah.); öyle zannediyorum ki, bir kimse Safa ile Merve arasında tavaf etmese ona zarar vermez dedim. Aişe: “Niçin?” diye sordu. Ben de: Yüce Allah: Şüphesiz” Safa “ile” Merve “Allah’ın nişanelerindendir.buyuruyor dedim. Bunun üzerine Aişe (r.ah.): Allah Safa ile Merve arasında tavaf etmeyen kimsenin haccını ve umresini tamam kılmamıştır. Eğer bu ayetin hükmü senin dediğin gibi (yani sa’y mubah) olsaydı ayet” Safa ile Merve arasında sa’y etmemekte günah yoktur” şeklinde olurdu. Bu ayetin hangi mesele üzerine nazil olduğunu biliyor musun? Bunun iniş sebebi şudur: “Ensar cahiliye devrinde deniz tarafında bulunan İsaf ve Naile diye anılan iki put için telbiye getirirler. Sonra da gelip Safa ile Merve arasında sa’y eder, daha sonra da tıraş olurlardı. İslâmiyet gelince Ensar, cahiliye devrinde yaptıklarına bakarak Safa ile Merve arasında sa’y etmekten çekindiler. İşte bu sebeple Yüce Allah, söz konusu Şüphesiz Safa ile Merve Allah’ın nişanelerindendir.(Bakara, 158) ayetini indirdi ve böylece onlar da (tavaf ve) sa’ylarını yaptılar” dedi.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2239

Enes (r.a.) şöyle bildirmiştir:
Ensar, Safa ile Merve arasında sa’y etmeyi Şüphesiz” Safa “ile” Merve “Allah’ın nişanelerindendir. Kim Kâbe ‘yi hacceder veya umre yaparsa, bu ikisini de tavaf etmesinde bir beis yokturayet-i kerimesi indirilene kadar hoş karşılamazlardı.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2243

Üsame b. Zeyd (r.a.) şöyle haber vermiştir:
Ben Arafat’tan itibaren Resulüllah’ın (a.s.) terkisine bindim. Resulüllah Müzdelife’nin yakınındaki sola giden dağ yoluna varınca devesini çöktürdü. Sonra inip küçük abdest bozdu. Sonra geldi. Ben kendisine abdest suyu döktüm. Resulüllah hafif bir surette abdest aldı. Sonra ben: Ey Allah’ın Resulü! Namaz mı kılacaksınız? dedim. Resulüllah: “Namaz, ileride (Müzdelife) kılınacaktır” buyurdu. Akabinde devesine binip Müzdelife’ye geldi ve namazı orada kıldı. Sonra Bayram sabahı, Resulüllah’ın terkisine “Fadl” bindi.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2245

Abdullah İbn Abbas’ın (r.a.) naklettiğine göre:
Resulüllah (a.s.) Akabe cemresine taş atıncaya kadar telbiye okumaya devam etmiştir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2246

Muhammed b. Ebu Bekr Sakafi’nin (r.a.) bildirdiğine göre:
kendisi Enes b. Malik ile birlikte Mina’dan Arafat’a çıkarlarken Enes b. Malik’e “Sizler Resulüllah (a.s.) ile beraber bulunduğunuz sırada, bu günde ne yapardınız?” diye sormuş. Bunun üzerine Enes b. Malik (r.a.): “Telbiye getirenlerimiz telbiye getirir, kendisine bir şey denilmez; tekbir alanlarımız da tekbir getirir, ona da bir şey denilmezdi” diye cevap vermiştir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2254

İbn Abbas (r.a.) şöyle haber vermiştir:
Resulüllah (a.s.) Arafat’tan, beraberinde Üsame olduğu halde hareket etmiştir. Bu hususta Üsame “Resulüllah (a.s.) Müzdelife’ye gelinceye kadar âdeti olduğu üzere sükunet ve rıfk ile yoluna devam etti” demiştir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2262

Usame b. Zeyd (r.a.) Urve b. Züber’den şöyle haber vermiştir:
Ben, yanında bulunduğum bir sırada Üsame’ye soruldu veya Urve: Ben Üsame b. Zeyd’den sordum. Zira Resulüllah (a.s.) Arafat dönüşünde onu devesinin arkasına bindirmiş ve böyle yola çıkmıştı. Ben, Üsame’ye: “Resulüllah Arafat’tan döndüğü vakit nasıl yürüyordu?” dedim. Üsame: “Resulüllah orta bir yürüyüşle yoluna devam ederdi. Fakat bir genişlik bulduğunda süratlice hareket ederdi” diye cevap verdi.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2263

Ebu Eyyûb (r.a.)
Veda haccında, Resulüllah (a.s.) ile birlikte akşam ve yatsı namazlarını Müzdelife’de kıldığını haber vermiştir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2264

Abdullah b. Mesûd (r.a.) şöyle nakletmiştir:
Ben, Resulüllah’ı (a.s.) iki namaz müstesna, vaktinin dışında namaz kıldığını görmedim. Müzdelife’de akşam ile yatsı namazlarını cem etmiş; bir de o gün (Müzdelife’de) sabah namazını (mutad) vaktinden daha erken kıldırmıştır.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2270

Hz. Aişe (r.ah.) şöyle nakletmiştir:
Sevde (bt. Zemaa), Müzdelife gecesi Peygamber’den (a.s.) halk iyice kalabalık oluşturmadan önce kendisinin Mina’ya gönderilmesi hususunda izin istedi. Sevde ağır hareketli (Kasım’ın rivayetinde; iri yapılı) bir kadındı. Resulüllah, Sevde’ye izin verdi. O, Peygamber’den önce yola çıktı. Fakat, Resulüllah bizleri yanında alıkoydu. Nihayet sabah olunca, onunla beraber Mina’ya hareket ettik. Sevde’nin Resulüllah’tan izin istediği gibi, izin isteyip önden hareket etseydim, hiç şüphesiz benim için her şeyden daha sevimli olacaktı.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2271

Esma (r.ah.) kölesi Abdullah’tan naklettiğine göre, Abdullah şöyle anlatır:
Esma “Müzdelife yurdunda gecelerken ay battı mı diye sordu. Ben hayır batmadı dedim. Kendisi bir saat daha namaz kıldıktan sonra tekrar: “Ey yavrucuğum! Ay battı mı” dedi. Ben de: Evet dedim. Beni yola çıkar dedi. Bunun üzerine hareket ettik. Nihayet cemreyi attıktan sora Mina’da konakladığı yerde namazını kıldı. Ben ona: Ey muhterem hanım biz gecenin sonundaki karanlık içinde geldik dedim. Bana: “Hayır öyle değil” ey oğlum! Peygamber (a.s.) kadınlar için (erken cemre etmelerine) izin vermiştir” dedi.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2274

İbn Abbas (r.a.) şöyle rivayet etmiştir:
(a.s.) beni Müzdelife’den geceleyin ağırlıkları ile beraber (veya kadın ve çocuklarla birlikte) gönderdi.”
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2277

Abdullah b. Ömer (r.a.) şöyle anlattı:
b. Ömer kendi aile fertlerinden zayıf olanları (ailesinin kadın ve çocuklarını) önden gönderirdi. Onlar da geceleyin Müzdelife’de “Meşari’l-Haram” yanında vakfe yaparlar, istedikleri şekilde Allah’ı zikr ederlerdi. Sonra imam vakfe yapmadan ve kendisinden önce (Mina’ya) dönerlerdi. Bu suretle onlardan kimi Mina’ya sabah namazı vaktinde gelir, kimi de namazdan sonra gelirdi. Mina’ya geldikleri zaman Cemrelere taş atarlardı” dedi. İbn Ömer (r.a.) “Resulüllah böyleleri hakkında erken gelip cemreleri taşlamak hususunda ruhsat vermiştir” demiştir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2281

Abdullah b. Mesûd’un (r.a.) naklettiğine göre Abdurrahman b. Yezid şöyle haber vermiştir:
Abdullah b. Mesûd Akabe cemresini vadinin ortasından (yukarıya doğru) yedi çakıl ile ve her bir atışta Allah’ü ekber diyerek taşladı. Kendisine: “Ey Ebu Abdurrahman! Bazı kimseler cemreyi vadinin üstünden aşağıya doğru taşlıyorlar” denildi. Abdullah b. Mesûd cevaben: “Kendisinden başka ilah olmayan Allah’a yemin ederim ki, benim bulunduğum şu mevkii, kendisine Bakara suresi indirilmiş bulunan zatın durduğu makamdır” demiştir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2282

Abdullah b. Ömer (r.a.) şöyle haber vermiştir:
Resulüllah (a.s.) ve sahabelerinden bir grup tıraş oldular. Ashaptan bazılarıda saçlarını kısalttılar. Abdullah sözlerine devamla, Resulüllah bir veya iki defa: “Allah saçlarını kestirenlere rahmet eylesin” dedikten sonra “saçlarını kısaltanlara da” buyurdu.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2292

Ebu Hureyre’nin (r.a.) kendisnden naklettiğine göre:
Resulüllah (a.s.): “Ey Allahım! Başlarını tıraş edenlere mağfiret buyur” diye dua etti. Sahabeler: “Ey Allah’ın Resulü! Saçlarını kısaltanlara da” dediler. Resulüllah yine: “Ey Allahım! Başlarını tıraş edenlere mağfiret buyur” diye dua etti. Sahabeler tekrar: “Ey Allah’ın Resulü! Saçlarını kısaltanlara da” dediler. Resulüllah yine: “Ey Allahım! Başlarını tıraş edenlere mağfiret buyur” diye dua etti. Sahabeler: “Ey Allah’ın Resulü! Saçlarını kısaltanlara da” dediler. Resulüllah en sonunda: “Saçlarını kısaltanlara da mağfiret eylesin!” buyurdu.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2295

İbn Ömer (r.a.)
“Resulüllah (a.s.) Veda haccında başını tıraş etti” demiştir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2297

Enes b. Malik (r.a.) şöyle haber vermiştir:
Resulüllah (a.s.) Mina’ya geldi. Sonra Akabe cemresine gelip onu taşladı. Sonra Mina’daki menziline geldi ve kurbanını kesti. Sonra berbere başının sağ tarafına işaret ederek “burayı al” buyurdu. Daha sonra da, sol tarafından tıraş edilmesini istedi. Arkasından bu saçları insanlara vermeye başladı.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2298

Abdullah b. Amr b. As (r.a.) şöyle haber vermiştir:
Resulüllah (a.s.) Veda haccında insanlar bilmediklerini sorsunlar diye Mina’da durdu. Yanına birisi gelerek: “Ey Allah’ın Resulü! Kurban kesmeden önce bilmeyerek tıraş oldum” dedi. Resulüllah (a.s.): “Kurbanını kes, günahı yok” buyurdu. Sonra diğer bir kimse gelip: “Ey Allah’ın Resulü! Bilmeden taş atmadan önce kurban kestim” dedi. Hz. Peygamber ona da: “Taşları at, zararı yok” buyurdu. Resulüllah’a (o gün taş atmak, kurban kesmek, tıraş olmak, tavaf etmek gibi hususlarda) önce yapılmış veya sonraya bırakılmış meselelerde her ne sorulmuş ise, cevaben: “yap, günah yok!” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2301

İbn Abbas (r.a.) şöyle bildirmiştir:
Hz. Peygamber’e (a.s.) kurban kesme, tıraş olma ve taş atmadan herhangi birinin öne geçirilmesi veya geriye bırakılması sorulduğunda “zorluk yoktur” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2306

Enes b. Malik’in (r.a.) Abdulaziz b. Rufeya’dan rivayetinde, Abdulaziz:
Enes b. Malik’e, Resulüllah’tan (a.s.) hatırladığın bir şeyi (yani) terviye günü öğlen namazını nerede kıldığını bana haber ver dedi. Enes: Mina’da kıldı dedi. Ben tekrar: Nefr günü (Mina’dan dönüş günü) ikindi namazını nerede kıldı? diye sordum. Enes: Ebtah (yani Muhassab) da kıldı diye cevap verdi. Sonra Enes: “Amirlerin ne yapıyorsa sen de onu yap” dedi.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2308

İbn Ömer (r.a.)
“Hz. Peygamber (a.s.) ile Ebu Bekr ve Ömer (r.a.) Ebtah mevkiine iniyorlardı” demiştir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2309

Hz. Aişe (r.ah.)
“Ebtah’a inip orada konaklamak bir sünnet değildir. Zira Resulüllah (a.s.) oraya ancak Medine’ye dönüşte çıkışı kolay olduğu için inmiştir” demiştir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2311

İbn Abbas (r.a.)
“Muhassab’da kalmak bir şey değildir. Orası sadece Resulüllah’ın (a.s.) (zevalden sonra istirahat için) inip konaklamış olduğu bir yerdir” demiştir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2313

Ebu Hureyre’nin (r.a.) haber verdiğine göre:
Resulüllah (a.s.): “Yarın inşaallah Kinane oğulları yurduna ineceğiz. Burası Kureyş ile Kinane oğullarının, küfür üzerine ahitleştikleri yerdir” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2315

İbn Ömer’in (r.a.) bildirdiğine göre:
Abbas b. Abdu’l-Muttalip (r.a.), hacılara su dağıtmakla görevli olduğundan Mina gecelerinde Mekke’de ikamet etmek üzere Resulüllah’tan (a.s.) izin istedi. O’da kendisine izin vermiştir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2318

Hz. Ali (r.a.) şöyle haber vermiştir:
“Resulüllah (a.s.) bana kurban develerine nezaret etmemi, etleriyle, derilerini ve çullarını tasadduk etmemi, ayrıca kasaba kurbanlardan (ücret adıyle) hiçbir şey vermememi emretti” ve: “Biz ona yanımızdan (bir şeyler) veririz” buyurdu.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2320

Cabir b. Abdullah (r.a.) şöyle haber vermiştir:
“Biz Hudeybiye senesinde Resulüllah (a.s.) ile beraber deve ve sığırı yedi kişi adına kurban edip boğazladık.”
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2322

İbn Ömer’in (r.a.) rivayetinde Ziyad b. Cübeyr şöyle anlatır:
İbn Ömer kurbanlık devesini yatırarak boğazlayan bir kimsenin yanına geldiğinde ona: “Deveyi kaldır, onu ayağı bağlı ve ayakta olarak kes. Devenin bu şekilde boğazlanması Peygamber’in (a.s.) sünnetidir” demiştir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2330

Hz. Aişe (r.ah.) şöyle haber vermiştir:
Resulüllah (a.s.) Medine’den (Mekke’ye) kurbanlık gönderirdi. Ben de kurbanın nişan iplerini örerdim. Kurbanlıkları gönderdikten sonra Resulüllah, ihramlının sakınacağı şeylerin hiç birisinden sakınmazdı.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2331

Ebu Hureyre (r.a.) şöyle haber vermiştir:
Resulüllah (a.s.), kurbanlık deve sevk etmekte olan bir kimse gördü ve ona: “Deveye bin” buyurdu O kimse: “Ey Allah’ın Resulü! Bu deve kurbanlıktır” dedi. Bunun üzerine Resulüllah ikinci veya üçüncü defasında da: “Yazıklar olsun sana! Bin şu deveye” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2342

Enes (r.a.) şöyle bildirmiştir:
Resulüllah (a.s.), kurbanlık deve sevk eden bir insanın yanından geçti ve ona: “Deveye bin” buyurdu. O kimse: “Bu deve kurbanlıktır” dedi. Resulüllah iki veya üç defa: “O deveye bin” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2344

İbn Abbas (r.a.) şöyle bildirmiştir:
İnsanlar hac sonunda her bir tarafa dağılıyorlardı. Resulüllah (a.s.): “Sakın ha! Sizden hiç bir kimse Beyt’e olan son vazifesini (Veda tavafını) yapmadıkça dağılmasın” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2350

Bilâl (r.a.) Abdullah İbn Ömer’den şöyle nakletmiştir:
Resulüllah, (a.s.) Mekke’nin fethi günü, beraberinde Üsame, Bilâl, Osman b. Talha Hacabi olduğu halde Kâbe’ye girerek kapısını kapatmıştı. Sonra bir müddet içerde kalmışlardı. Abdullah b. Ömer dışarı çıktığı zaman Bilâl’e: “Resulüllah içerde ne yaptı?” diye sordum. Bunun üzerine Bilâl “Allah Resulü iki direk soluna, bir direk sağına ve üç direği de arkasına aldı ve sonra namaz kıldı. O zaman Beyt altı direk üzerinde idi” demiştir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2358

Üsame b. Zeyd’den (r.a.) İbn Cüreyc şöyle nakletmiştir:
Ben Atâ’ya “İbn Abbas’ın sizler ancak tavaf etmekle emrolundunuz, Kâbe’nin içine girmekle emir olunmadınız dediğini işittin mi?” diye sordum. Atâ şöyle dedi: İbn Abbas Kâbe’ye girmekten nehy etmezdi. Ancak ben onun şöyle dediğini işittim: Bana Üsame b. Zeyd şöyle haber verdi: Peygamber (a.s.) Beyt’e girdiği zaman onun bütün bölümlerinde dua etmiştir. Ancak Kâbe’den çıkınca Beyt’in önünde iki rekât namaz kılmış ve “İşte kıble budur” demiştir. Atâ, İbn Abbas’a: “Kâbe’nin nahiyelerinden maksat nedir? Onun köşeleri mi?” diye sordum İbn Abbas: “Hayır, Beyt-i Şerif’in karşısına gelen her yerdir!” cevabını vermiştir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2364

İbn Abbas (r.a.) şöyle nakletmiştir:
“Peygamber (a.s.) Kâbe’ye girdi. Kâbe’nin içinde altı direk bulunmakta idi. Resulüllah bir direğin yanında durup dua etti, namaz kılmadı.”
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2365

Abdullah b. Ebu Evfa’nın (r.a.) şöyle söylediğini İsmail b. Ebu Halid anlatıyor:
Ben sahabeden Abdullah b. Ebu Evfa’ya (r.a.) “Peygamber (a.s.) umre yaptığı zaman Beyt’in içine girdi mi?” diye sordum. O: “Hayır girmedi” diye cevap vermiştir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2366

Hz. Aişe (r.ah.) şöyle bildirmiştir.
Resulüllah (a.s.) bana: “Eğer kavmin küfürden yeni kurtulmuş olmasaydı, ben Kâbe’yi yıkar da onu tekrar İbrahim’in (a.s.) kurduğu temel üzerine yeniden inşa ederdim. Çünkü Kureyş Kâbe’yi bina ederken işi kısadan tutmuştur. Ben, Kâbe’ye bir de arka kapı yapardım” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2367

İbn Abbas (r.a.) şöyle haber vermiştir:
Fadl b. Abbas, Resulüllah (a.s.) ile aynı binekte yolculuk ediyorlardı. Bu sırada Hasam kabilesinden bir kadın fetva sormak için Resulüllah’a gelmişti. Bu sırada Fadl kadına, kadın da Fadl’a bakmağa başladı. Resulüllah hemen Fadl’ın yüzünü eliyle başka tarafa çevirmeğe başladı. Kadın: “Ey Allah’ın Resulü! Hac farizası babama oldukça ihtiyarladığı bir yaşta erişti. Deve üzerinde durmağa muktedir olamıyor. Ben kendisinden (vekaleten) hac edebilir miyim?” diye sordu. Resulüllah (a.s.): “Evet! Onun adına hac edebilirsin” diye cevap vermiştir. Bu hadise Veda haccı sırasında gerçekleşmiştir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2375

Fadl b. Abbas (r.a.) şöyle haber vermiştir:
Hasam kabilesinden bir kadın: “Ey Allah’ın Resulü! Babam çok yaşlı bir ihtiyardır. Üzerinede hac farzdır. Halbuki kendisinin deve üzerinde durması mümkün değildir.” Bunun üzerine Peygamber (a.s.): “Sen, onun adına haccet” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2376

Ebu Hureyre (r.a.) şöyle haber vermiştir:
Resulüllah (a.s.) bir gün bize hitap ederek: “Ey İnsanlar! Yüce Allah üzerinize haccı farz kılmıştır. Hac ediniz” buyurdu. Bir kimse: “Ey Allah’ın Resulü! Her sene mi?” diye sordu. Resulüllah cevap vermedi. O zat sorusunu üç defa tekrarladı. Bunun üzerine Resulüllah: “Eğer evet deseydim, her sene hac etmek muhakkak vacip olurdu ve siz hiç şüphesiz buna güç yetiremezdiniz. Ben sizi kendi hâlinize bıraktığım müddetçe sizde beni kendi hâlime bırakın. Hiç şüphesiz sizden evvelki milletler çok soru sormaları ve Peygamberleri hakkında ihtilafa düşmeleri sebebiyle helak olmuşlardır. Binaenaleyh ben size bir şey emrettiğimde, siz bunu gücünüz yettiği kadar yapınız. Bir şeyden de sizi nehyettiğimde, artık onu terkediniz” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2380

İbn Ömer’in (r.a.) naklettiğine göre:
Resulüllah (a.s.): “Kadın kendisi ile beraber bir mahremi bulunmadıkça, üç gecelik mesafeye sefer etmesin” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2381

Ebu Saîd Hudrî’nin (r.a.) naklettiğine göre:
Resulüllah (a.s.): “Üç Mescidin dışında, başka mescitlere sefer etmeyiniz. Bunlar; benim şu Mescidim, Mescid-i Haram ve Mescid-i Aksa “buyurmuştur. Ve yine Resulüllah: “Kadın, yanında mahreminden biri yahut kocası bulunmaksızın, iki günlük mesafeye yolculuk etmesin” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2383

Ebu Hureyre (r.a.)
Resulüllah’ın (a.s.): “Müslüman bir kadına beraberinde mahreminden bir erkek bulunmaksızın bir gecelik mesafeye yolculuk etmesi helal olmaz” buyurduğunu haber vermiştir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2386

Ebu Saîd Hudrî’nin (r.a.) naklettiğine göre:
Resulüllah (a.s.): “Allah’a ve Ahiret gününe iman eden bir kadına, beraberinde babası, oğlu, kocası, kardeşi, veya diğer bir mahremi bulunmaksızın üç gün ve daha fazla süren bir yolculuğa çıkması helal olmaz” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2390

İbn Abbas (r.a.)
Hz. Peygamber’den (a.s.) bir hutbe esnasında şöyle işittiğini bildirmiştir. Allah Resulü: “Hiç bir erkek mahremi olmayan bir kadınla sakın yalnız kalmasın! Kadın da kendisi ile beraber bir mahremi bulunmaksızın sakın yola çıkmasın!” buyurdu. Resulüllah’ın (a.s.) bu nehyi üzerine (sahabelerden) bir kişi ayağa kalkarak: “Ey Allah’ın Resulü! Hanımım hac etmek üzere yola çıkmıştır. Ben ise filan gazveye gitmek üzere yazıldım?” dedi. Resulüllah: “Haydi git de zevcenle birlikte haccet” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2391

İbn Ömer (r.a.) şöyle haber vermiştir:
Resulüllah (a.s.) ordu veya seriyelerden veyahut hac ve umreden döndüğü sırada her bir tepeye ve her bir yokuşa çıktığında üç defa “Allah’ü ekber, Allah’ü ekber, Allah’ü ekber” diye tekbir getirir sonra şu duayı okurdu: “Allah’tan başka hiçbir ilah yoktur. Onun ortağı yoktur. Mülk Onundur. Hamd de ancak Ona mahsustur. O, herşeye hakkıyla kadirdir. Artık bizler seferden selametle dönüyoruz, günahlarımızdan tevbe ediyoruz. Bizler ancak Rabbimize ibadet, Rabbimize secde, Rabbimize hamd edicileriz. Allah vaadinde sadıktır. Kuluna yardım etmiş ve ancak O tek başına orduları perişan etmiştir.”
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2394

Enes b. Malik (r.a.) şöyle haber vermiştir:
Ben ve Ebu Talha Peygamber (a.s.) ile bir seferden dönüyorduk. Safiye de Resulüllah ile beraberdi. Nihayet Medine’yi görebilecek yere gelince Resulüllah (a.s.): ” (Bizler seferden) dönüyoruz, (günahlardan) tevbe ediyoruz. Biz ancak Rabbimize ibadet ve hamd edicileriz” duasını okudu ve Medine’ye gelinceye kadar bu sözleri tekrar etti.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2395

Abdullah b. Ömer (r.a.)
“Resulüllah (a.s.) Zu’l-Huleyfe’de Betha denilen yerde devesini çökertti, sonra inip orada namaz kıldı.”
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2396

İbn Ömer (r.a.) şöyle haber vermiştir:
Resulüllah (a.s.) Zü’l-Huleyfe’deki konaklama yerinde iken (Allah tarafından bir melek gönderildi) kendisine: “Sen mübarek Batha (vadisinde) dasın” denildi.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2399

Ebu Hureyre (r.a.) şöyle haber vermiştir:
Ebu Bekr Sıddık Resulüllah’ın kendisini hac emîri tayin ettiği, Veda haccından bir sene önceki haccda, kurban bayramın birinci gününde, insanlar arasında: ” (Artık) bu yıldan sonra hiçbir müşrik hac etmesin ve hiçbir çıplak da Beyt’i tavaf etmesin” diye ilan eden bir çok münadi ile birlikte beni de göndermişti.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2401

HAC
Ebu Hureyre’nin (r.a.) rivayet ettiğine göre:
Hz. Peygamber (a.s.): “Umre, ikinci bir umreye kadar yapılan (küçük) günahlar için kefarettir. Kabul olan bir hac ise, onun Cennetten başka bir karşılığı yoktur” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2403

Ebu Hureyre’nin (r.a.) naklettiğine göre:
Allah Resulü (a.s.): “Her kim şu Beyt’e gelip de (hac sırasında) kötü sözler söylemez ve günah işlemezse, o kimse annesinden doğduğu gün gibi tertemiz ve günahlardan arınmış olarak geri döner” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2404

Üsame b. Zeyd b. Harise (r.a.)
“Ey Allah’ın Resulü! Yarın Mekke’de kendi evinde mi konaklayacaksın?” diye sormuş; Resulüllah da (a.s.): “Akîl bizim için ev, yer bıraktı mı ki?” cevabını vermiştir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2405

Alâ b. Hadrami (r.a.)
Hz. Peygamber’den şöyle işittiğini nakletmiştir:” Muhacir için dönüş tavafını yaptıktan sonra Mekke’de ancak üç gün ikamet hakkı vardır.”
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2408

İbn Abbas’ın (r.a.) rivayet ettiğine göre:
Hz. Peygamber (a.s.) Mekke’nin fethedildiği gün: “Bundan böyle artık hicret yoktur. Ancak cihat ve niyet vardır. Toptan savaşa çağrıldığınızda hemen gidin” buyurmuştur. Yine Allah Resulü Mekke’nin fetih günü sözlerine devamla: “Hiç şüphe yok ki, Allah gökleri ve yeri yarattığı vakit bu beldeyi haram kılmıştır. Yüce Allah’ın haram kılması sebebiyle burası Kıyamete kadar haramdır. Benden önce bu beldede hiç kimseye muharebe helal kılınmamıştır. Bana da sadece gündüzün bir vaktinde helal olmuştur. O, Allah’ın haram kılmasıyla Kıyamete kadar haramdır. Onun dikeni koparılmaz; avı ürkütülmez, ilan edenden başkası, onda bulduğu eşyayı alamaz; yaş otu da kesilemez.” buyurmuştur. Abbas “Ey Allah’ın R

EVLENME (NİKÂH)

Abdullah b. Mesûd’un (r.a.) Alkame’den rivayet ettiğine göre, Alkame şöyle dedi:
Ben Mina’da Abdullah b. Mesûd ile beraber yürüyordum. Derken, Osman b. Affan Abdullah’a rastladı ve onunla konuşmaya başladı. Osman, ona: “Ey Ebu Abdurrahman! Seni genç bir hanımla evlendirsek, olur ki sana geçen zamanından gençliğinin ve kuvvetinin bir kısmını hatırlatır” dedi. Abdullah cevaben: Sen böyle söylediysen Resulüllah’da (a.s.) bize şöyle buyurmuştur: “Ey gençler topluluğu! Sizden kimin evlenmeye gücü yetiyorsa hemen evlensin. Zira evlilik gözü (haramdan) daha çok uzaklaştırıcı, iffeti de çok daha koruyucudur. Evlilik külfetine güç yetiremeyenler ise oruç tutsun. Çünkü oruç, şehveti kıran bir şeydir.”
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2485

Enes’ten (r.a.) şöyle rivayet edilmiştir:
Hz. Peygamber’in ashabından bir gurup, onun özel olarak yaptığı iş ve ibadetlerini öğrenmek maksadıyla, zevcelerine müracaat etmişlerdi. Gerekli bilgileri aldıktan sonra, bunlardan birisi: Ben, kadınlarla evlenmeyeceğim; diğeri: Ben, et yemeyeceğim; ötekisi de: Ben döşekte uyumayacağım, diye söylendiler. Bunun üzerine Hz. Peygamber (a.s.) Allah’a hamd ve sena ettikten sonra: “Bazı kimselere ne oluyor ki, şöyle şöyle demişler. Ama ben hem namaz kılar, hem uyurum. Bazen oruç tutar bazende tutmam. Kadınlarla da evlenirim. İşte her kim benim sünnetimden yüz çevirirse benden değildir.”
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2487

Sa’d b. Ebu Vakkas (r.a.)
“Resulüllah (a.s.) Osman b. Mazûn’un kadınlardan ve Dünya lezzetlerinden uzak durmasına izin vermedi. Eğer Hz. Peygamber onun uzletine izin verseydi, biz husyelerimizi çıkartıp hadımlaşırdık” demiştir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2488

Abdullah b. Mesûd (r.a.) şöyle rivayet etmiştir:
Yanımızda kadınlar bulunmadığı halde biz Resulüllah (a.s.) ile beraber gazveye giderdik. Bu sebeple; erkeklik yumurtalarımızı çıkartıp hadım mı olsak? dedik. Fakat Resulüllah bizi hadım olmaktan nehyetti. Sonra bize belli bir müddet içinde elbise mukabilinde bir kadınla nikâhlanmamıza ruhsat verdi. Bundan sonra Abdullah b. Mesûd Ey iman edenler! Allah’ın size helal kıldığı iyi ve temiz şeyleri (siz kendinize) haram kılmayın ve sınırı aşmayın. Çünkü Allah sınırı aşanları sevmez.ayetini okudu.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2493

Cabir b. Abdullah (r.a.) şöyle haber vermiştir:
Resulüllah’ın (a.s.) habercisi yanımıza çıkıp gelerek: “Şüphesiz Hz. Peygamber istimta yani kadınlarla muta nikâhı yapıp bir araya gelmenize izin verdi” demiştir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2494

Ali b. Ebu Talib’den (r.a.) rivayet edildiğine göre:
(a.s.) Hayber günü kadınların, muta suretiyle nikâh edilmesini ve evcil eşeklerin etlerinin yenmesini yasak etmiştir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2510

Ebu Hureyre’nin (r.a.) rivayet ettiğine göre:
Resulüllah (a.s.): “Kadın halasıyla veya teyzesiyle, bir nikâh altında tutulamaz” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2514

İbn Abbas’ın (r.a.) bildirdiğine göre:
Resulüllah (a.s.) ihramlı olduğu halde Meymune ile evlenmiştir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2527

İbn Ömer’in (r.a.) rivayet ettiğine göre:
Hz. Peygamber (a.s.) “Sizden biriniz diğerinin alış-verişi üzerine, alış-veriş işine kalkışmasın. Yine biriniz, diğer birinin evlenme teklifi bir sonuca varmadan aynı hanıma evlenme talebinde bulunmasın.” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2530

Ebu Hureyre (r.a.) şöyle haber vermiştir:
Hz. Peygamber (a.s.) şehirliyi, köylünün malını rayiç fiyattan daha fazlaya satmak maksadıyla satın almaktan, satıcıların müşteriyi aldatmak için fiyat yükseltmelerinden, bir kimsenin dünürlüğü üzerine dünür göndermekten veya onun alış-verişi sonuçlanmadan alış-verişe kalkışmasından nehyetti ve: “Hiç bir kadın da başka bir kadının kabındaki veya tabağındakini boşaltmak için, onun boşanmasını istemesin” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2532

İbn Ömer’in (r.a.) bildirdiğine göre:
Resulüllah (a.s.), şiğar suretiyle nikâhtan nehyetmiştir. Şiğar nikâhı; aralarında mehir olmaksızın bir kimsenin kızını diğerine, o da kızını kendisine vermek şartıyla nikâh etmesidir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2537

Ukbe b. Âmir’in (r.a.) rivayet ettiğine göre:
Resulüllah (a.s.): “Uyulması gereken en haklı şart, kadınları helalliğinize almanızı sağlayan şarttır.” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2542

Ebu Hureyre’nin (r.a.) bildirdiğine göre:
Resulüllah (a.s.) şöyle buyurmuştur: “Dul kadın kendisiyle istişare edilmedikçe nikâh edilemez. Kız da kendisinden izin alınmadıkça nikâh olunamaz.” Orada bulunan sahabeler: “Ey Allah’ın Resulü! Bakire bir kızın izni nasıl olur?” diye sordular. Hz. Peygamber: “Onun izni susmasıdır” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2543

Hz. Aişe’den (r.ah.) rivayet edildiğine göre:
O; Hz. Peygamber’e (a.s.) ailesinin evlendireceği genç kızın nikâhı hususunda görüşü sorulup rızasının alınıp alınmayacağını sormuştur. Resulüllah, Aişe’ye: “Evet kendisi ile istişare edilir” buyurmuştur. Aişe, Resulüllah’a: Genç kız utanır dediğinde Allah Resulü cevaben: “Genç kızın susması onun iznidir” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2544

Hz. Aişe (r.ah.) şöyle anlatır:
Resulüllah (a.s.) beni altı yaşımda iken nikâh etti. Dokuz yaşına geldiğimde ise benimle zifafa girdi. Aişe (r.ah.) sözlerine devamla: Medine’ye geldik ve ben bir ay sıtmaya tutuldum. Bu sebeple saçlarım dökülmüştü. Sonra tekrar saçlarım büyüyerek omuzlarıma kadar indi. Bir defasında arkadaşlarımla birlikte tahtaravalli oynuyordum. Derken annem Ümmü Ruman bana doğru geldi ve beni çağırdı. Hemen yanına vardım. Beni ne yapacağını bilmiyordum. Annem elimden tuttu ve beni evin kapısı önünde durdurdu. Bende yorgunluktan dolayı “heh, heh” diye soluyordum. Nihayet kendime gelmiş, rahat nefes almaya başlamıştım. Sonra Ümmü Ruman beni bir odaya aldı. Bir de ne göreyim Ensar’dan bir takım kadınların huzurundayım. Bu kadınlar: Hayırlı, uğurlu ve mübarek olsun dediler. Ümmü Ruman, beni onlara teslim etti. Kadınlar başımı yıkayıp bana çeki düzen verdiler. Kuşluk vakti Resulüllah ansızın çıka geldi. En sonunda kadınlar beni ona teslim ettiler.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2547

Sehl b. Sa’d Saidî (r.a.) şöyle rivayet etmiştir:
Bir kadın Resulüllah’a (a.s.) gelerek: “Ey Allah’ın Resulü! Kendimi sana hibe etmeye geldim” dedi. Hz. Peygamber (a.s.), kadına bakarak onu tepeden tırnağa süzdü. Sonra başını eğdi. Kadın Peygamber’in kendisi hakkında bir hüküm vermediğini görünce bir yere oturdu. Bu arada ashaptan birisi ayağa kalkarak: “Ey Allah’ın Resulü! Eğer senin bu kadına bir ihtiyacın yoksa onu benimle evlendir” dedi. Resulüllah ona: “Yanında (mehir verecek) bir şey var mı?” diye sordu. O zat: “Yemin olsun hayır! Ey Allah’ın Resulü!” dedi. Resulüllah: “Evine gidipte bak, bir şey bulabilir misin?” buyurdu. O zat gitti, sonra dönüp geldi ve: “Hayır vallahi Ey Allah’ın Resulü! Hiçbir şey bulamadım” dedi. Resulüllah: “Demirden bir yüzük olsun bak” buyurdu. O zat yine gitti. Sonra dönüp gelince: Hayır Ey Allah’ın Resulü! Demirden bir yüzük dahi bulamadım. Ancak işte kaftanım (Ravi Sehl Bu şahsın bütün malı bundan ibaretti, demiştir.) Bunun yarısı kadının olsun, dedi. Bunun üzerine Resulüllah: “Senin izarını ne yapsın? Onu sen giymiş olsan, kadının üzerinde bir şey kalmayacak; kadın giyse senin üzerinde ondan bir şey kalmayacak!” buyurdu. Adam bulunduğu yere oturdu. Bir hayli oturduktan sonra kalktı. Dönüp giderken Resulüllah onun çağrılmasını emir buyurdu. Adamı çağırdılar, gelince Peygamber ona hitaben: “Kur’an’dan ezberinde ne var?” diye sordu. O sahabe: “Filan ve filan sureler ezberimde,” diyerek bildiği sureleri saydı. Resulüllah (a.s.): “Bu sureleri ezberinden okuyabilir misin?” diye sordu. O zat: “Evet” cevabını verdi. Resulüllah: “Haydi git! Ezbere bildiğin surelerle o kadına malik kılındın” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2554

Enes b. Malik (r.a.) şöyle haber vermiştir:
Hz. Peygamber (a.s.) Abdurrahman b. Avf’ın üzerinde sarı renk eseri gördü de ona: “Bu nedir?” diye sordu. Abdurrahman: “Ey Allah’ın Resulü! Ben beş dirhem altın çekirdek miktarı mehir vererek bir kadınla evlendim “dedi. Bunun üzerine Hz. Peygamber (a.s.): “Allah sana mübarek eylesin! Bir koyunla da olsa düğün ziyafeti ver” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2556

Enes (r.a.) şöyle rivayet etmiştir:
Ben Zeynep’in düğün yemeğinde hazır bulundum. Resulüllah (a.s.) halkı ekmek ve etle doyurmuştu. Beni insanları düğüne çağırmak için gönderiyordu. Düğün ziyafeti sona erince Resulüllah kalktı, ben de kendisini takip ettim. Davetlilerden iki kişi konuşmaya dalmış, dışarı çıkmamışlardı. Resulüllah diğer kadınlarının yanına gidip gelmeğe ve onlardan her birine ayrı ayrı: “Selam size! Nasılsınız ey ehl-i beyt? diyerek hâl ve hatırlarını sormaya başladı. Onlar da: “İyiyiz Ey Allah’ın Resulü! Aileni nasıl buldun? diye karşılık veriyorlardı. Hz. Peygamberde: “İyi buldum” diyordu. Bu işi bitirdikten sonra Resulüllah geri döndü ve bende onunla beraber döndüm. Kapıya varınca, o iki kişinin hâlâ konuşmayı sürdürdüklerini gördü. Onlar, Peygamber’in geri döndüğünü görünce kalkıp çıktılar. Bilmiyorum, bu adamların çıktığını ben mi haber verdim yoksa kendisine vahiy mi indirildi! Peygamber dönüp geldi, ben de onunla beraber döndüm. Ayağını kapının eşiğine koyunca benimle kendisi arasına perde çekti. Ve Yüce Allah şu ayeti indirdi: Peygamber’in evine girmeyiniz. Ancak davet edilirseniz giriniz”.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2565

İbn Ömer’in (r.a.) rivayet ettiğine göre:
Resulüllah (a.s.): “Sizden biri yemeğe çağrıldığında gitsin” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2574

Ebu Hureyre (r.a.) şöyle bildirmiştir:
Zenginlerin davet edilip de fakirlerin çağrılmadığı düğün yemeği, ne kötü bir yemektir! Her kim (özürsüz olarak) davete gitmezse, muhakkak Allah’a ve Resulüne isyan etmiş olur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2585

Hz. Aişe (r.ah.) şöyle rivayet etmiştir:
Rifaa’nın karısı Peygamber’e (a.s.) gelerek; ben Rifaa ile evli idim. Beni üç talâkla boşadı. Sonra ben de Abdurrahman b. Zebir ile evlendim. Fakat Abdurrahman’ın erkeklik aleti şu elbise saçağı gibi (gevşek) dir dedi. Resulüllah gülümseyerek: “Sen tekrar Rifaa’ya mı dönmek istiyorsun? Hayır, sen ikinci kocan Abdurrahman’ın balcığından o da senin balcığından tatmadıkça dönemezsin” buyurdu. Aişe sözlerine devamla: Ebu Bekr’de Peygamber’in yanında bulunuyordu. Halid b. Saîd b. As ise kapıda kendisine izin verilmesini bekliyordu. Halid: Ey Ebu Bekr! Bu kadının Resulüllah’ın huzurunda açık açık ne söylediğini işitmiyor musun? dedi.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2587

İbn Abbas’ın (r.a.) rivayet ettiğine göre:
Resulüllah (a.s.): “Sizden birisi cinsi münasebet için eşine yaklaştığında: Bismillah, Ey Allahım! Bizi şeytandan uzaklaştır! Şeytanı da bize ihsan ettiğin çocuktan uzak kıl! der ve bu birleşmeden aralarında bir çocuk takdir olunursa, artık şeytan bu çocuğa hiç bir zaman zarar veremez” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2591

Cabir (r.a.) şöyle haber vermiştir:
Yahudiler; bir adam karısının fercine arkadan yaklaşırsa, doğacak çocuğun gözü şaşı olur, derlerdi. Bunun üzerine: Kadınlarınız sizin için bir tarladır. Tarlanıza nasıl dilerseniz öyle varın…ayeti nazil oldu.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2592

Ebu Hureyre’nin (r.a.) rivayet ettiğine göre:
Hz. Peygamber (a.s.): “Kadın, kocasının yatağını (mazeretsiz) terk ederek sabahlarsa, melekler sabaha kadar o kadına lânet ederler” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2594

Ebu Saîd Hudrî (r.a.) şöyle haber vermiştir:
Biz Resulüllah ile beraber Mustalik oğulları gazvesinde bulunduk. Bu arada bir çok Arap güzelini esir aldık. Kadınlardan ayrı yaşamamız epey uzun sürmüş, kadınlara karşı arzumuz da artmıştı. Fakat bizler, kadınlar üzerinden fazla fidye almayı arzu ettiğimizden esir kadınlara yaklaşıp çocuk olmaması için azil yapmak istedik. Resulüllah aramızda iken hükmünü ona sormamız uygun olurdu. Resulüllah (a.s.) cevaben: “Böyle yapmanızda size bir zarar yoktur. Allah Kıyamet gününe kadar ne kadar can yaratmayı takdir etmişse, o mutlaka olacaktır” buyurdu.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2599

Cabir (r.a.) şöyle bildirmiştir:
Kur’an nazil olurken biz azil yapıp duruyorduk. Ravi İshak şunu da ilâve etmiştir. Süfyan: Eğer azil yasaklanmış bir şey olsaydı, muhakkak Kur’an bizleri bundan menederdi.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 2608

ORUÇ

Ebu Hureyre’nin (r.a.) naklettiğine göre:
Allah Resulü (a.s.): “Ramazan geldiğinde Cennet kapıları açılır, Cehennem kapıları kapanır, şeytanlar da bağlanır” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1793

İbn Ömer (r.a.) şöyle anlatır:
Hz. Peygamber (a.s.) Ramazandan bahisle: “Hilali görmedikçe oruç tutmayınız. Ve yine hilali görmedikçe iftar etmeyiniz (bayram yapmayınız). Eğer hilal size karşı bulutla örtülürse, hilal için takdir (yani hesap) yapınız” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1795

Ebu Hureyre’nin (r.a.) naklettiğine göre:
Allah Resulü (a.s.): “Ramazan hilalini gördüğünüzde oruç tutunuz. Şevval hilalini gördüğünüzde ise iftar edin (bayram yapın). Hava bulutlu olursa otuz gün oruç tutunuz” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1808

Ebu Hureyre (r.a.) şöyle nakletmiştir:
Resulüllah (a.s.): “Bir veya iki gün öncesinden oruç tutmak suretiyle sakın Ramazanın önüne geçmeyiniz. Bir kimsenin âdet edindiği bir orucu tutması bundan müstesnadır. Böyle bir kimse o orucunu varsın tutsun” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1812

Ümmü Seleme (r.a.) şöyle haber vermiştir:
Hz. Peygamber (a.s.) bazı aile fertleri yanına bir ay süreyle girmemeye yemin etmişti. Yirmi dokuz gün geçince, günün evvelinde (yahut sonunda) onların yanına girdi. Kendisine: “Ey Allah’ın Resulü! Sen bizim yanımıza bir ay girmemeye yemin etmiştin” denildiğinde Hz. Peygamber: “Ay, yirmi dokuz gün olur” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1816

Ebu Bekre’nin (r.a.) rivayet ettiğine göre:
Hz. Peygamber (a.s.): “Bayram ayları noksan olmazlar. Bunlar, Ramazan ve Zil-hicce aylarıdır” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1822

Adiy b. Hatim (r.a.) şöyle haber vermiştir:
…Sabahın beyaz ipliği (aydınlığı), siyah ipliğinden (karanlığından) ayırt edilinceye kadar yeyin, için…ayeti nazil olduğu zaman Adiy b. Hatim Peygamber’e hitaben: “Ey Allah’ın Resulü! Ben yastığımın altına bir beyaz ve bir siyah olmak üzere iki ip koyuyorum da geceyi gündüzden fark ediyorum” dedi. Bunun üzerine Resulüllah (a.s.): “Muhakkak ki, senin yastığın çok enlidir (senin kafan kalın da bundaki inceliği anlamadın). Bu beyaz iplik ile siyah iplik gecenin karanlığı ile gündüzün beyazlığından ibarettir,” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1824

Sehl b. Sa’d (r.a.) şöyle haber vermiştir:
“…Sabahın beyaz ipliği (aydınlığı), siyah ipliğinden (karanlığından) ayırt edilinceye kadar yeyin, için…”(Bakara, 187) ayeti nazil olduğu zaman bazı kimseler bir beyaz bir de siyah iplik alıp, bunların renklerini açıkça fark edinceye kadar yerlerdi. Nihayet Yüce Allah, mine’l-fecri (fecirden)beyanını indirip bunu tamamen açıkladı.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1825

Abdullah b. Ömer’in (r.a.) haber verdiğine göre:
Allah Resulü (a.s.): “Bilâl ezanı gece okuyor. Siz, İbn. Ümmü Mektum’un ezanını işitinceye kadar yiyip içiniz” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1827

İbn Mesûd’un (r.a.) naklettiğine göre:
Hz. Peygamber (a.s.) şöyle buyurmuştur: “Bilâl’in ezanı (veya Bilâl’in nidası) sizden hiç kimseyi sahurundan alıkoymasın. Çünkü o, henüz gece iken ezan okur (veya nida eder). Öyle ki, (namazda) kaim olanınızı (sabah namazı yaklaşıyor diye) vazgeçirsin. Uykuda olanınızı da uyandırsın.” Ve (Peygamber elini düzeltip yukarı kaldırarak): “Aklığın böyle böyle zahir olması fecir değildir.(İki parmağının arasını açarak) böyle oluncaya kadar (fecir doğmaz) ” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1830

Enes’in (r.a.) haber verdiğine göre:
Allah Resulü (a.s.): “Sahur yemeği yeyiniz. Çünkü sahur yemeğinde bereket vardır” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1835

Zeyd b. Sabit (r.a.) şöyle anlatmaktadır:
“Biz Resulüllah (a.s.) ile beraber sahur yemeği yedik. Sonra (Sabah) namaza kalktık” dedi. Enes b. Malik: “Sahur ile sabah namazı arasında ne kadar zaman oldu?” diye sordu. O da: “Elli ayet (okunacak) kadar” diye cevap verdi.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1837

Sehl b. Sa’d’ın (r.a.) bildirdiğine göre:
Resulüllah (a.s.): “İnsanlar iftar yapmakta (sünnet vechile) acele davrandıkları müddetçe daima hayır üzeredirler” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1838

Ömer’in (r.a.) haber verdiğine göre:
Resulüllah (a.s.): “Gece şu taraftan (doğu tarafından) yönelip geldiği, gündüzde şu taraftan (batıdan) arkasına dönüp gittiği, Güneş de battığı zaman oruçlu orucunu bozmuştur (yani orucunu bozma vakti girmiştir) ” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1841

Abdullah b. Ebu Evfa (r.a.) şöyle haber vermiştir:
Biz Resulüllah (a.s.) ile beraber Ramazan ayında bir seferde bulunduk. Güneş battığı zaman Resulüllah birine: “Ey filan! Haydi (bineğinden) in de bize sevik karıştır” dedi. O zat: Ey Allah’ın Resulü! Henüz gündüzdür dedi. Resulüllah tekrar: Haydi in de bizim için sevik karıştır, buyurdu. O kimse (devesinden) indi ve sevik bulayıp Peygamber’e getirdi. Hz. Peygamber de (a.s.) ondan içti ve sonra eliyle işaret ederek: “Güneş şuradan (batı tarafından) battığı ve gece de şuradan (doğu cihetinden) geldiğinde oruçlunun iftar vakti girmiştir” buyurdu.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1842

İbn Ömer (r.a.) şöyle haber vermiştir:
Hz. Peygamber (a.s.) yiyip içmeksizin oruçları birbirine eklemekten nehiy buyurdu. Sahabeler: Ama siz peş peşe oruç tutuyorsunuz, dediklerinde. Resulüllah (a.s.): “Ben, sizin gibi değilim. Zira ben, (Rabbim tarafından) yedirilir ve içirilirim” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1844

Ebu Hureyre (r.a.) şöyle nakletmiştir:
Allah Resulü (a.s.) orucu birbirine eklemekten nehyetmişti. Müslümanlardan birisi Resulüllah’a: Ey Allah’ın Resulü! Sen bir günün orucunu diğer güne ekliyorsun, dedi. Buna karşılık Resulüllah: “Sizin hanginiz bana benzer? Rabbim beni yedirip içirdiği halde gecelerim” buyurmuştur. Fakat sahabelerin ard arda oruç tutmakta ısrar etmeleri üzerine Resulüllah, oruçlarına bir gün, sonra bir gün daha (arka arkaya iki gün) ekledi. Sonra (üçüncü günü) hilali gördüler. Bunun üzerine Resulüllah, arka arkaya oruç tutmaktan vaz geçmeyenleri ihtar eder mahiyette: “Eğer hilal (bir ay) gecikseydi, ard arda oruç tutmayı (savm-ı visal) sizin için (ibret dersi olsun diye) o kadar artırırdım” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1846

Enes (r.a.) şöyle anlatır:
Resulüllah (a.s.) Ramazan’da namaz kılıyordu. Ben de geldim ve yanıbaşına namaza durdum. Bir başkası daha gelip o da namaza durdu. Nihayet bir cemaat olduk. Resulüllah, benim arkasında olduğumu hissedince, namazda hafifletme ve kısaltmalar yapmaya başladı. Sonra evine girdi. Kendisi öyle bir namaz kıldı ki onu bizim yanımızda iken kılmazdı. Sabaha ulaştığımızda kendisine: Dün geceki namazda arkanda bizim bulunduğumuzu anladın mı? diye sorduk, Cevaben: “Evet. yaptığım hafifletme ve kısaltmaya beni sevkeden sizlerin varlığını anlamış olmamdır” buyurdu. Enes (r.a.) sözlerine devamla: Allah Resulü (a.s.) bir günün orucunu diğerine eklemeğe başladı. Bu, ayın sonunda olmuştu. Sahabelerden bazı kimseler de oruçları birbirine eklemeğe başladılar. Bunun üzerine Peygamber: “Bu kimselere ne oluyor ki, oruçları birbirine ekleyip duruyorlar! Muhakkak ki, sizler, benim gibi değilsiniz. Allah’a yeminle söylüyorum: Eğer ay benim için uzasaydı, ben muhakkak amellerde şiddet gösteren bu (mufrit) kimselerin şiddet ve ifratlarını terk edecekleri bir oruç tutardım” buyurdu.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1848

Hz. Aişe (r.ah.)
Resulüllah (a.s.) oruçlu iken hanımlarından birisini öperdi deyip sonra da gülmüştür.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1851

Ömer b. Ebu Seleme (r.a.)
Resulüllah’a (a.s.) oruçlu olan öpebilir mi? diye sorduğunda, Resulüllah ona, Ümmü Seleme’yi işaret ederek: “Şundan sor” buyurdu. Bunun üzerine Ümmü Seleme ona, Resulüllah’ın bu fiili yaptığını haber verdi. Bu defa Ömer b. Ebu Seleme: Ey Allah’ın Resulü! Allah senin geçmiş ve gelecek bütün günahlarını affetmiştir, dedi. Bunun üzerine Resulüllah: “Allah’a yemin ederim ki, ben Allah’a karşı, hepinizden daha saygılı ve ondan daha çok korkanınızımdır” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1863

Hz. Aişe (r.ah.) ve Ümmü Seleme (r.ah.)
Hz. Peygamber (a.s.) ihtilam olmadan cünüp olarak sabahladığında oruca devam ederdi, demişlerdir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1864

Ebu Hureyre (r.a.) şölye anlatmıştır:
Hz. Peygamber’e (a.s.) birisi gelerek: “Helak oldum. Ey Allah’ın Resulü!” dedi. Resulüllah (a.s.): “Seni helak eden nedir?” diye sordu. O şahıs: “Ramazanda (oruçlu iken) hanımımla cinsi münasebette bulundum” dedi. Bunun üzerine Hz. Peygamber: “Bir köleyi hürriyetine kavuşturabilir misin?” buyurdu. O zat: Hayır, kavuşturamam dedi. Resulüllah: “Öyle ise iki ay ara vermeden oruç tutmaya gücün yeter mi?” Hayır, buna muktedir olamam dedi. Resulüllah: “Altmış yoksulu doyurabilir misin?” dedi. O kimse: “Hayır, doyuramam” dedi. Sonra o zat oturdu. Bu arada Peygamber’e içi hurma ile dolu (on beş Sa’ alabilen) bir zenbil getirildi. Peygamber o zata: “Bunu (al da) sadaka yap” buyurdu. O kimse: Benden fakir bir yoksula mı vereceğim? Medine’nin karataşlı iki tarafı arasında buna benim ailemden daha muhtaç bir ev halkı yoktur, dedi. Bunun üzerine Peygamber yan (azı) dişleri görülünceye kadar güldü. Sonra o kimseye: “Öyleyse bunu kendi ailene yedir!” buyurdu.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1870

Hz. Aişe (r.ah.) şöyle haber vermiştir:
Resulüllah’a (a.s.) bir kimse gelerek: Yandım! dedi. Resulüllah: “Niçin (yandın)?”diye sordu. O zat: “Ramazanda gündüzleyin eşimle cinsi münasebette bulundum” dedi.Hz. Peygamber (a.s.): “Sadaka ver, sadaka ver” dedi. O zat: “Sadaka verecek bir şeyim yok” dedi. Peygamber ona oturmasını emretti. Derken Peygamber’e içlerinde yiyecek bulunan iki zenbil geldi. Resulüllah o fakir kimseye; bunu alıp tasadduk etmesini emir buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1873

İbn Abbas (r.a.) şöyle haber vermiştir:
Resulüllah (a.s.) Mekke’nin fetih yılında ramazanda yola çıktı. Kedid mevkiine varıncaya kadar oruç tuttu. Sonra orucunu bozdu. Resulüllah’ın sahabeleri, Peygamber’in fiillerinden daima en yeni olanlara tabi olurlardı.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1875

Cabir b. Abdullah (r.a.) şöyle haber vermiştir:
Resulüllah (a.s.) bir sefer esnasında, insanların başına toplandığı ve gölgelendirmekte oldukları birisini gördü. ve: “Bunun nesi var?” diye sordu. Sahabeler: “Oruç tutmaktadır” dediler. Bunun üzerine Resulüllah: “Seferde oruç tutmanız (her zaman) sırf bir iyilik sayılmaz” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1879

Enes b. Malik’in (r.a.) rivayetinde anlatıldığına göre:
Enes b. Malik’in kendisine, seferde Ramazan orucu sorulduğunda: “Biz Ramazanda Resulüllah (a.s.) ile yolculuk ettik. Bu yolculukta ne oruç tutan tutmayanı, ne de tutmayan tutanı ayıpladı” diye cevap verdi.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1884

Enes (r.a.) şöyle haber vermiştir:
Hz. Peygamber (a.s.) ile beraber bir seferde bulunmuştuk. Bizden kimi oruç tutmuş, kimi de yemişti. Sıcak bir günde konakladığımızda çoğumuz gölgelenmişti. Elbisesi olan elbisesiyle, kimimiz de eliyle güneşten korunuyordu. Oruç tutanlar hararetten kesilip düştüler. Buna karşılık oruç tutmayanlar, kalktılar, çadırları kurdular ve develeri suladılar. Bu faaliyetler üzerine Hz. Peygamber (a.s.): “Bu gün oruç tutmayanlar, tam sevap alıp gittiler” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1886

Hz. Aişe (r.ah.) şöyle nakletmiştir:
Hamza b. Amr Eslemi, Resulüllah’a (a.s.) sefer hâlindeki oruçtan sordu. Resulüllah: “Dilersen oruç tut, dilersen oruç tutma” diye cevap vermiştir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1889

Ebu Derda (r.a.) şöyle anlatır:
Biz Ramazan ayında çok sıcak bir günde, Resulüllah (a.s.) ile beraber sefere çıktık. Her birimiz sıcaklığın şiddetinden dolayı elini başına koyuyordu. Aramızda ise Resulüllah (a.s.) ile Abdullah b. Ravaha’dan (r.a.) başka oruç tutan kimse yoktu.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1892

Ümmül-Fadl bt. Haris (r.ah.) şöyle haber vermiştir:
Bazı insanlar Arefe günü onun yanında Resulüllah’ın (a.s.) oruçlu olup olmadığı hususunda münakaşa ettiler. Bir kısmı, Resulüllah oruçludur, dedi. Diğer bir kısmıda Resulüllah oruçlu değildir, dedi. Bunun üzerine ben Resulüllah’a bir bardak süt gönderdim. Allah Resulü (a.s.), bu sırada Arafat’ta devesinin üzerinde vakfe yaparken, o sütü içti.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1894

Ümmü’l-Fadl (r.ah.) şöyle haber vermiştir:
Ashaptan bazı kimseler, Arefe günü oruç hususunda şüpheye düştüler. Biz de Arafat’ta Resulüllah ile beraber bulunuyorduk. Bunun üzerine ben, Peygamber Arafat’ta iken ağaçtan oyulmuş bir kap içinde kendisine süt gönderdim. Peygamber de (a.s.) bu sütü içti.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1895

Hz. Aişe (r.ah.) şöyle haber vermiştir:
Cahiliye devrinde Kureyş aşure günü oruç tutardı. (Hicretten evvel) Resulüllah (a.s.) da aşure orucunu tutmuştur. Medine’ye hicret ettiğinde yine aşure orucunu tuttuğu gibi, (sahabelere de) bu orucu tutmalarını emretti.(İkinci sene) ramazan ayında oruç farz kılınınca, Allah Resulü (a.s.): “İsteyen aşure orucunu tutar, isteyen de terk eder” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1897

Abdullah b. Ömer (r.a.) şöyle haber vermiştir:
Cahiliye devri ahalisi aşure günü oruç tutarlardı. Resulüllah (a.s.) ve müslümanlar da ramazan orucu farz kılınmadan önce o gün oruç tutmuşlardır. Ramazan orucu farz kılınınca, Hz. Peygamber: “Şüphesiz ki, aşure Allah’ın günlerinden bir gündür. Artık dileyen o gün oruç tutar, dileyen de o gün oruç tutmaz” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1901

Abdullah b. Mesûd’un anlatıyor:
Abdurrahman b. Yezid şöyle dedi. Eşas b. Kays bir Aşure günü Abdullah’ın yanına gelerek, onun yemek yediğini gördü ve: Ey Ebu Muhammed! Aşure günü nedir bilir misin? O da “O nedir? diye sorduğunda “Şüphesiz bu gün aşure günüdür, dedi. İbn Mesûd (r.a.) ise: “Ramazan orucunun farz kılınmasından önce bu günde oruç tutulurdu. Ramazan orucu emredilince bu terk olundu” demiştir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1905

Humeyd b. Abdurrahman’nın Muaviye b. Ebu Sufyan’dan (r.a.) naklettiğine göre kendileri Muaviye b. Ebu Sufyan’ı Medine’deki hitabında, yani Muaviye bir aşure günü Medine’ye gelip halka hitabında şöyle derken işitmiştir:
Ey Medineliler! Hani alimleriniz? (Biliniz ki) ben Resulüllahdan (a.s.) işittim, (bu gün için) şöyle buyuruyordu: “Bu gün aşure günüdür. Aşure günü oruç tutmayı Allah size farz kılmamıştır. Halbuki ben oruçluyum. Sizlerden her kim bu orucu tutmak isterse tutsun; tutmak istemeyen de tutmasın” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1909

İbn Abbas (r.a.) şöyle nakletmiştir:
Resulüllah (a.s.) Medine’ye geldiğinde Yahudiler aşure günü oruç tutuyorlardı. Yahudilere bu orucun mahiyeti sorulduğunda, onlar: “Böyle bir günde Allah Musa’yı ve İsrail oğullarını Firavun’a karşı galip kılmıştır. Biz de o günü tazim maksadıyla oruç tutuyoruz” dediler. Bunun üzerine Hz. Peygamber (a.s.): “Biz Musa’ya sizden daha yakın ve evlayız” buyurarak o gün de oruç tutulmasını emretti.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1910

Ebu Musa (r.a.) şöyle anlatır:
Aşure günü Yahudilerin, tazim ettikleri ve bayram edindikleri bir gündü. Resulüllah (a.s.): “O gün sizler de oruç tutunuz,” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1912

İbn Abbas şöyle anlatmaktadır:
İbn Abbas (r.a.) kendisine aşure günü orucu sorulduğunda: “Resulüllah’ın (a.s.) bu günden başka, faziletinin bütün günleri içermesini talep ederek oruç tuttuğu bir gün ve bu aydan yani Ramazandan başka faziletinin bütün ayları içermesini talep ederek oruç tuttuğu başka bir ay bilmiyorum” demiştir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1914

Seleme b. Ekva (r.a.) şöyle bildirmiştir:
Resulüllah (a.s.) aşure günü Eslem kabilesinden bir kimseyi gönderip insanlar arasında şunu ilan etmesini emretmiştir: “Birşey yememiş olan oruç tutsun. Yemiş olan ise artık orucunu geceye kadar devam ettirsin!”
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1918

Rubey bt. Muavviz b. Afrâ (r.ah.) şöyle haber vermiştir:
Resulüllah (a.s.) Medine etrafındaki Ensar köylerine aşure günü kuşluk zamanı şu haberi gönderdi: “Her kim oruçlu olarak sabaha ulaştı ise artık orucunu tamamlasın. Kim de bir şey yiyerek sabahladı ise gününün geri kalan kısmını yemek yemeyerek tamamlasın!” Rubey sözlerine şöyle devam etmiştir: Biz bundan sonra aşure orucunu tutar, bütün çocuklarımıza da tutturur ve onlarla mescide giderdik. Oruçlu çocuklarımıza boyalı yünden oyuncak düzerdik de onlardan biri yemek diye ağlarsa iftar vakti erişinceye kadar ona bu oyuncağı verip eğlendirirdik.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1919

Ömer b. Hattab (r.a.) şöyle nakletmiştir:
Resulüllah (a.s.) sizi şu iki günde oruç tutmaktan nehyetti: Birisi orucu tamamladığınız Ramazan Bayram’ı günüdür, diğeride kurbanınızın etinden yediğiniz Kurban Bayram’ı günüdür.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1920

Ebu Saîd Hudrî (r.a.)
Hz. Peygamber’den (a.s.) şöyle işittiğini haber vermiştir: “İki günde oruç tutmak sahih olmaz: Kurban bayramı günü ile Ramazan Bayramı günü.”
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1922

İbn Ömer’in (r.a.) rivayetinde anlatıldığına göre:
Bir kimse İbn Ömer’e gelip: Bir gün oruç tutmayı adadım. Ancak bu nezrettiğim gün de Kurban Bayramı yahut Ramazan Bayramı gününe isabet etti (nasıl yapayım?) diye sordu. İbn Ömer “Yüce Allah nezri yerine getirmeyi emir buyurdu. Resulüllah (a.s.) ise bu (bayram) gününün orucundan nehyetti” demiştir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1924

Cabir b. Abdullah’ın (r.a.) şöyle söylediğini
Muhammed b. Abbad haber vermiştir: Cabir b. Abdullah (r.a.), Kâbe’yi tavaf etmekte iken kendisine, Resulüllah (a.s.) Cuma günü oruç tutmaktan nehyetti mi? diye sordum. Cevaben: “Şu Beyt’in sahibine yemin olsun ki, evet nehyetti” demiştir.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1928

Ebu Hureyre’nin (r.a.) bildirdiğine göre:
Allah Resulü (a.s.): “Sizden biriniz Cuma’dan bir gün önce veya bir gün sonra oruç tutmadıkça sakın yalnızca Cuma günü oruç tutmasın” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1929

Seleme b. Ekva (r.a.) şöyle haber vermiştir:
…oruç tutmaya güçleri yetmeyenlere bir fakir doyumu kadar fidye gerekir…ayeti nazil olduğunda, oruç tutmayıp da fidye vermek isteyenler, oruç tutmayıp fidye verdiler. Bundan sonraki ayet nazil olunca o ayet fidye vermeyi, eda ve kazaya gücü yetmeyenlere tahsis etti.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1931

Hz. Aişe (r.ah.) şöyle rivayet etmiştir:
” (Bazen) üzerimde Ramazandan oruç borcu kalırdı da, Resulüllah (a.s.) ile meşgul olup ilgilenmekten dolayı bu orucu Şaban ayından başka bir ayda yerine getirmem mümkün olmazdı.”
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1933

Hz. Aişe’nin (r.ah.) haber verdiğine göre:
Hz. Peygamber (a.s.): “Kimin üzerinde oruç borcu olduğu halde ölürse, o ölünün velisi, ölen kimse yerine oruç tutabilir” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1935

İbn Abbas (r.a.) şöyle haber vermiştir:
Resulüllah’a (a.s.) bir kadın gelerek: “Annem, üzerinde bir ay oruç borcu olduğu halde öldü” dedi. Resulüllah (a.s.) ona: “Eğer annenin üzerinde herhangi bir borç bulunsaydı sen o borcu öder miydin?” diye sordu. Kadın: “Evet” deyince Allah Resulü (a.s.): “Öyle ise Allah’a olan borç başka borçlardan daha ziyade ödenmeğe layıktır” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1936

Ebu Hureyre’nin (r.a.) haber verdiğine göre:
Resulüllah (a.s.): “Herhangi biriniz (bilhassa) oruçlu bulunduğu gün artık kötü söz söylemesin ve cahilliğe kapılmasın. Eğer bir kimse kendisi ile dövüşür yahut söverse derhal; ben oruçluyum, ben oruçluyum, desin” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1941

Sehl b. Sa’d’ın (r.a.) naklettiğine göre:
Hz. Peygamber (a.s.) şöyle buyurmuştur: “Cennette Reyyan denilen bir kapı vardır. Bu kapıdan Kıyamet gününde yalnız oruç tutanlar girer. Onlarla beraber başka hiçbir kimse giremez. (Kıyamet gününde) oruçlular nerede? diye çağrılır. Oruç tutanlar kalkıp o kapıdan girerler. Oruçluların sonuncusu bu kapıdan içeri girdiği zaman kapı kapatılır, artık ondan içeriye hiç kimse giremez.”
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1947

Ebu Saîd Hudrî’nin (r.a.) haber verdiğine göre:
Resulüllah (a.s.) şöyle buyurmuştur: “Herhangi bir kul Allah rızası için bir gün oruç tutarsa, bundan dolayı şüphesiz Allah o kulun yüzünü ateşten yetmiş sonbahar (yetmiş yıl) kadar uzaklaştırır.”
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1948

Ebu Hureyre’nin (r.a.) rivayet ettiğine göre:
Resulüllah (a.s.): “Kim oruçlu iken unutup yer, içerse orucunu (bozmayıp) tamamlasın. Çünkü ona ancak Allah yedirmiş ve içirmiştir” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1952

İbn Abbas (r.a.) şöyle nakletmiştir:
Resulüllah (a.s.) Ramazandan başka hiç bir ayda tam olarak oruç tutmamıştır. Allah Resulü diğer aylarda oruç tuttuğu zaman onu gören birisi: Hayır yemin olsun, Resulüllah bu ay hiç iftar etmiyor diyecek kadar oruç tutardı. Oruç tutmadığı zamanda da onu gören birisi: Hayır yemin olsun, Resulüllah bu ay hiç oruç tutmuyor diyecek derecede oruç tutmazdı.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1959

Enes (r.a.) şöyle nakletmiştir:
Resulüllah (a.s.) bazen, “O artık hep oruçludur, O hep oruçludur” denilinceye kadar oruç tutar, bazen de “O artık hiç oruç tutmamıştır, O hiç oruç tutmuyor” denilinceye kadar oruç tutmazdı.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1961

Abdullah b. Amr b. As (r.a.) şöyle anlatır:
Abdullah’ın: “Ben hayatta bulunduğum müddetçe geceleyin namaz kılacağım, gündüzleyin de oruç tutacağım” diye yemin ettiği Resulüllah’a haber verildiğinde, Allah Resulü (a.s.): “Gerçekten sen böyle mi söylüyorsun?” dedi. Ben de kendisine: “Evet böyle söyledim Ey Allah’ın Resulü!” dedim. Resulüllah: “Sen bu ağır ibadeti yerine getiremezsin. Sen bazen oruç tut, bazen ye, bazen uyu, bazen namaz kıl. Her aydan üç gün oruç tut. Her iyiliğe onun on misli mükâfat vardır. Kim bir iyilikle gelirse işte ona bunun on katı vardır. Bu, her ayın üç gün orucu bütün sene oruç gibidir” buyurdu. Ben bundan daha fazlasına muktedir olurum, dedim. Öyle ise bir gün oruç tut, iki gün ye, buyurdu. Ben bundan daha fazlasına muktedir olurum ya Resulüllah dedim. Öyle ise; bir gün oruç tut, bir gün tutma. İşte bu Davud’un (a.s.) orucudur. Bu, oruç tutmanın en âdil olanıdır, buyurdu. Ben bundan daha fazlasına muktedir olurum, dedim. Resulüllah (a.s.): “Bundan daha faziletli oruç yoktur” buyurdu. Abdullah b. Amr (ihtiyarlayıp da taahhüt ettiği ibadeti yerine getirmekten aciz kalınca): “Resulüllah’ın söylediği her ayda üç gün oruç tutmayı kabul etmiş olsaydım, bana hiç şüphesiz ehlim ve malımdan daha sevimli olacaktı,” diye hayıflanmıştır.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1962

İmran b. Huseyn (r.a.) şöyle haber vermiştir:
Allah Resulü (a.s.), ona (veya bir başkasına): “Şaban ayının ortalarında oruç tuttun mu?” diye sormuştur. O, hayır tutmadım, deyince. Resulüllah: “Ramazandan sonra iki gün oruç tut” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1979

İbn Ömer (r.a.) şöyle nakletmiştir:
Sahabelerden bazı kimselere, rüyalarında, Kadir gecesinin, (Ramazan’ın) son yedi günü içinde olduğu gösterildi. Resulüllah (a.s.) onlara: “Görüyorum ki rüyalarınız Ramazanın son yedi günü hakkında biribirine uygun düşmüştür. Artık kim Kadir gecesini aramaya kalkışırsa, onu Ramazan’ın son yedisinde arasın” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1985

Ebu Saîd Hudrî (r.a.) şöyle anlatır:
Resulüllah (a.s.) Mescitte Ramazan ayının ortasındaki on günde itikâf ediyordu. Yirminci gece dolup Peygamber yirmi birinci geceyi karşılayacağı zaman eve dönerdi. Kendisi ile beraber itikâf edenler de dönerlerdi. Sonra kendisi bir ayda ikamet etti de, bu ayda iken, içinde evine dönmekte olduğu o gecede de itikâf etti. Muteakiben halka bir hutbe irat ederek Allah’ın dilediği bazı şeyleri onlara şöyle emretti: “Ben şu on günde itikâf ediyordum. Sonra bana şu son on günde itikâf etmem zahir oldu. Benimle beraber itikâf etmiş olan, kendi itikâf yerinde gecelesin. Ben, bu geceyi muhakkak görmüştüm, fakat o bana unutturuldu. Siz onu (Kadir gecesi) son ondaki her tek gecede arayın. Ben kendimi bir su ve bir çamur içinde secde ederken gördüm.” Ebu Saîd Hudrî sözlerine devamla: Biz yirmi birinci gecede yağmura tutulduk. Hatta Mescidin çatısı Resulüllah’ın namaz kıldığı yere aktı. Ben, sabah namazından dönerken Resulüllah’a baktığımda, yüzü yağmur çamur içerisinde idi.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1993

Hz. Aişe’nin (r.ah.) naklettiğine göre:
Resulüllah (a.s.): “Kadir gecesini Ramazanın son on günü içinde arayınız” buyurmuştur.
Sahih-i Müslim’deki hadis numarası: 1998

ABDEST ALMANIN ANCAK ABDESTSİZLİKTEN DOLAYI GEREKLİLİĞİ BABI
PAGEREF _Toc145069411 \h 27

ABDEST İSBAĞI (= TAM ALINMASI) HAKKINDAKİ HADÎSLERİN BEYÂNI BABI
PAGEREF _Toc145069389 \h 9

ABDEST ÜZERİNE ABDEST ALMAK BABI
PAGEREF _Toc145069410 \h 26

ABDEST UZUVLARI  ÜÇER DEFA (YIKAYARAK) ABDEST ALMAK BABI
PAGEREF _Toc145069386 \h 5

ABDEST VE GUSÜLDEN SONRA MENDİL (KULLANMAK) BABI
PAGEREF _Toc145069399 \h 16

ABDESTTE ÎKTİSAD VE BUNDA İSRAFIN KERAHETİ HAKKINDA GELEN HADİSLER BABI
PAGEREF _Toc145069388 \h 8

ABDESTTE SAĞDAN BAŞLAMAK BABI
PAGEREF _Toc145069382 \h 3

ABDESTTE TESMİYE (Allah’ı anmak) HAKKINDA GELEN HADÎSLER BABI
PAGEREF _Toc145069381 \h 2

ABDESTTEN SONRA SU SERPMEK HAKKINDA GELEN (HADİSLERİ BABI
PAGEREF _Toc145069398 \h 16

ALLAH TEALÂ’NIN EMRİ ÜZERİNE ABDEST ALMAK HAKKINDA GELEN (HADÎSLER) BABI
PAGEREF _Toc145069397 \h 14

ARÂKIYBI YIKAMA BABI
PAGEREF _Toc145069395 \h 13

ATEŞTE PİŞEN ŞEYLER (İ YEMEK) TEN DOLAYI ABDEST ALMAK BABI
PAGEREF _Toc145069404 \h 21

ATEŞTE PİŞEN ŞEYLERİ YEMEKTEN DOLAYI ABDEST ALMAMA HAKKINDAKİ RUHSAT BABI
PAGEREF _Toc145069405 \h 21

AYAKLARI YIKAMAK HAKKINDA GELEN (HADÎSLER) BABI
PAGEREF _Toc145069396 \h 14

BAŞA MESHETMEK HAKKINDA GELEN (HADÎSLER) BABI
PAGEREF _Toc145069391 \h 10

BEVLİN İSABET ETTİĞİ YERİN NASIL YIKANACAĞI BABI
PAGEREF _Toc145069415 \h 31

BİR AVUÇTAN MAZMAZA VE İSTÎNŞAK BABI
PAGEREF _Toc145069383 \h 3

BİRER DEFA ABDEST (UZUVLARINI YIKAMAK) HAKKINDA GELEN (HADÎSLER) BABI
PAGEREF _Toc145069385 \h 5

BİRER, İKÎŞER VE ÜÇER DEFA (UZUVLARI YIKAYARAK) ABDEST ALMAK HAKKINDA..
PAGEREF _Toc145069387 \h 6

CİNSİ MÜNASEBET YAPILAN ELBİSEYLE NAMAZ KILMAK BABI
PAGEREF _Toc145069419 \h 34

ÇORAPLAR VE PABUÇLAR ÜZERİNE MESHETMEK HAKKINDA GELEN  (HADÎSLER) BABI
PAGEREF _Toc145069424 \h 40

CÜNÜB İLE TOKALAŞMAK BABI
PAGEREF _Toc145069416 \h 33

DEVE ETLERİN (I YEMEK) DEN DOLAYI ABDEST ALMAK HAKKINDA GELEN (HADÎSLER) BABI
PAGEREF _Toc145069406 \h 23

ELBİSEDEN MENİYİ OVALAMAK BABI
PAGEREF _Toc145069418 \h 34

ELBİSEYE DOKUNAN MENİ BABI
PAGEREF _Toc145069417 \h 33

ERKEKLİK UZVUNA DOKUNMA HAKKINDAKİ RUHSAT BÂB1.
PAGEREF _Toc145069403 \h 20

ERKEKLİK UZVUNA ELİN DOKUNMASINDAN DOLAYI ABDEST ALMAK BABI
PAGEREF _Toc145069402 \h 19

HAVUZLAR BABI
PAGEREF _Toc145069413 \h 28

HENÜZ YEMEK YEMEYEN ÇOCUĞUN BEVLÎ HAKKINDA..
PAGEREF _Toc145069414 \h 29

HER NAMAZ İÇİN ABDEST ALMAK VE BÜTÜN NAMAZLARI BİR ABDESTLE KILMAK BABI
PAGEREF _Toc145069409 \h 26

ÎSTİNŞAK VE İSTİNSABDA MÜBALAĞA ETMEK BABI
PAGEREF _Toc145069384 \h 4

KULAKLAR, BAŞTANDIR, BABI
PAGEREF _Toc145069393 \h 12

KULAKLARIN MESHİ HAKKINDA GELEN (HADÎSLER) BABI
PAGEREF _Toc145069392 \h 11

MESTİN ÜSTÜNE VE ALTINA MESHETMEYE ÂİT BÂB..
PAGEREF _Toc145069421 \h 37

MESTLEB ÜZERİNE MESHETMEK HAKKINDA GELEN (HADÎSLER) BABI
PAGEREF _Toc145069420 \h 35

MUKÎM VE MİSAFİR İÇİN MESHEDEBİLME SÜRESİ HAKKINDA GELEN (HADÎSLER)  BABI
PAGEREF _Toc145069422 \h 38

NECASETİN GİRMESİYLE  NECİSLENMEYEN SU MİKTARINI BEYÂN BABI
PAGEREF _Toc145069412 \h 28

ÖPMEKTEN DOLAYI ABDEST ALMAK BABI
PAGEREF _Toc145069407 \h 24

PARMAKLARI HİLALLAMAK BABI
PAGEREF _Toc145069394 \h 12

SAKAL TAHLİLİ HAKKINDAKİ HADİSLER BÂBI
PAGEREF _Toc145069390 \h 9

SARI BAKIR (KAB) İLE ABDEST ALMAK BABI
PAGEREF _Toc145069400 \h 18

SARIK ÜZERİNE MESH ETMEK HAKKINDA GELEN (HADÎSLER) BABI
PAGEREF _Toc145069425 \h 41

UYKUDAN UYANAN ADAM, ELİNİ YIKAMADAN ÖNCE KABA SOKABİLİR Mİ? BABI
PAGEREF _Toc145069426 \h 41

UYUMAK İÇİN ABDEST ALMAK BABI
PAGEREF _Toc145069408 \h 26

UYUMAKTAN DOLAYI ABDEST ALMAK BABI
PAGEREF _Toc145069401 \h 18

ZAMANLA SINIRLANDIRMA OLMAKSIZIN MESHETME HAKKINDA GELEN  (HADÎSLER)  BABI
PAGEREF _Toc145069423 \h 39

ABDESTTE TESMİYE (Allah’ı anmak)
HAKKINDA GELEN HADÎSLER BABI

397)    “… Ebü  Saîd-i  Hudri   (Radtyallâhü ö«*J’den  rivayet edildiğine göre
Resûl-i Ekrem (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
«Abdest üzerinde Allah adını zikretmeyenin abdesti yoktur.»”

598..âhü anh)’âen rivâyet edildiğine göre
Resulullah (SaUallaku Aleyh* ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
nama» yoktur. Abdest üzerinde Allah adını zikretmeyenin abdesti yoktur.-”

399)    “… Ebû Hüreyre (Radtyallâhü anhyden:
Resulullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu, demiştir: «Abdesti
olmayanın namazı yoktur. Abdest üzerinde Allah adını zikretmeyenin abdesti
yoktur.»”

400) “… Sehl bin Sa’d eş-Sâidî (Radıyallâhü anh)’dtn, Resulullah (Sal-lallahü
Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu, dediği rivâyet edilmiştir :
«Abdesti olmayanın namazı yoktur. Abdest üzerinde Allah adını zikretmeyenin
abdesti yoktur. Ve Peygamber üzerine salâvat getirmeyenin namazı yoktur. Ensar’ı
sevmiyenin namazı da yoktur.»1*

ABDESTTE SAĞDAN BAŞLAMAK BABI

401)    “… Âişe (Radtyallâkü ankâyden:
Şöyle söylemiştir: Resûlulİah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) ab-dest aldığı
zaman, saç ve sakalını taradığı zaman ve ayakkabı giydiği zaman sağdan başlamayı
severdi.”

402)    “… Ebû Hüreyre (Radıyallâhü an*)’den :
Şöyle söylemiştir: (Resûlulİah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) buyurdu ki:
«Abdest aldığınız zaman sağ uzuvlarınızdan başlayınız.» Ebü’l-Hasan bin Seleme
dedi ki: Bize Ebû Hatim tahdis etti. (O da dedi ki) bize Yahya bin Salih ile İbn-i
Nüfeyl ve başkalan tahdis ettiler. Dediler ki: Bize Züheyr (bin Muâviye) tahdis
etti. (Bir önceki senedde anılan El-A’meş ve Ebû Salih aracılığı ile) Ebû
Hüreyre hadîsini zikretti.»

BİR AVUÇTAN MAZMAZA VE İSTÎNŞAK BABI

403)    “… İbn-i Abbas (Radtyallâhü anhyâtn şöyle söylediği rivayet edilmiştir
:

Şüphesiz Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) bir avuctan mazmaza ve
Istinşak etti.”

404)    “… Ali (Radtyallâhü anhyden şöyle dediği rivayet edilmiştir:
Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) abdest aldığında bir avuçtan üç defa
mazmaza ve üç defa istinşak etti/’

405)    “… Abdullah bin Vezîd El-Ensârî (Radtyallâhü ankyden: Şöyle
söylemiştir:  Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) bize gelmişti.   Bizden
abdest için su İstedi. Ben O’na su getirdim.   Bir avuçtan mazmaza ve istinşak
etti.”

ÎSTİNŞAK VE İSTİNSABDA MÜBALAĞA ETMEK BABI

406)    “… Seleme bin Kays (*)   (El-Eşcaî)   (Radtyallâhü <mh)’âen rivayet
edildiğine göre şöyle söylemiştir:
Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) bana buyurdu ki Abdest aldığın zaman
(burnuna su çektikten sonra) sümkür ve taşla istincâ ettiğin zaman taş sayısını
tek yap.»”

407)    “… Lakît bin Sabıra (43)   (Radtyallâhü ank)’den şöyle dediği rivayet-
olunmuştur:
Ben i Yâ Resûlallahl (Sallallahü Aleyhi ve Sellem), (şer’an övülen) abdestten
bana haber buyurunuz, dedim. Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) buyurdu ki
ı,
«Abdesti İsbâğ et (= tam ve mükemmel al) ve oruçlu olmadığın zaman istinşâkta
mübalâğa et.»”

408)    “… (Abdullah)  İbn-i  Alibas   (Radtyaüâkü  mhümâydtn  rivayet
edildiğine göre Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu, demiştir
:
«İki defa tam ve mükemmel olarak veya üç defa sümkürünüz.»”

409)    “… Ebû Hüreyre (Radtyallâhü arth)’âen:
Şöyle söylemiştir: Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) buyurdu ki:
«Abdest alan kimse burnunu iyice ayıklasın ve taş ile istinca eden kimse taş
sayısını (çift değil, üç, beş gibi) tek yapsın.»”
Hadis B u h â r i’ de de ayni metinle abdest bahsinde rivayet edilmiştir. Mânâ
bakımından 406 nohı hadis’e benzer. İzahı için oraya müracaat edilebilir.

BİRER DEFA ABDEST (UZUVLARINI YIKAMAK) HAKKINDA GELEN
(HADÎSLER) BABI

410)    “… Sabit bin Ebî Safiyye es-Sümâlî  (Radtyallâhü anh)’den:
Şöyle söylemiştir: Ben Ebû Ca’fer (Muhammed El-Bakır) Radı-yallâhü anh) ‘a:
Câbir bin Abdi İlah (Radıyallâhü anhümâ) tarafından sana:
Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) (abdest uzuvlarını) birer defa
(yıkayarak) abdest aldı, diye tahdis edildi (mi?) diye sordum. Ebû Ca’fer t
Evet. dedi. Ben Ebû Ca’fer’e ■
Ve Resûlullah’ın (başka bir zaman) ikişer kere (ve diğer bir defa) üçer kere
(abdest uzuvlarını yıkayarak abdest aldığı da Câbir tarafından sana tahdis
edildi mi?) dedim. Ebû Ca’fer i
Evet, dedi.”

411)    “… İbn-i Abbas (Radtyallâhü ö»A/den, şöyle dediği rivayet edilmiştir :
(Bir defa)  Resûlullah  (Sal lal I ahu Aleyhi ve Sellem)’in (abdest uzuvlarını)
birer avuç su ile (yıkayarak) abdest aldığını gördüm.”

412)    “… Ömer (bin el-Hattâb)  (Radtyallâhü anh)’âen:
Şöyle söylemiştir: Ben, ResûluIIah (Sallallahü Aleyhi ve Sel-lem) ‘in Tebuk
savasında (abdest uzuvlarını) birer defa (yıkayarak) abdest aldığını gördüm.”

ABDEST UZUVLARI  ÜÇER DEFA (YIKAYARAK) ABDEST ALMAK BABI

413)    “… Şakîk bin Seleme (45) (Radtyallâhü anh)’den rivayet edildiğine göre
söyle söylemiştir:
Ben, Osman ve Ali (Radıyallâhü anhümâJ’nın (abdest uzuvlarını) üçer defa
(yıkayarak) abdest aldıkların ve ResûluIIah (Sallallahü Aleyhi ve SellemJ’in
abdestinin böyle olduğunu söylediklerini gördüm.”   :
Ebü’l-Hasan bin Seleme dedi ki hadîsi bize Ebû Hatim tahdîs etti (O da dedi ki)
Bize Ebû Naim tahdis etti. (O da dedi ki) Bize Abdurrahman bin Sabit bin Sevbân
tahdis etti. Ve bunun mislini zikretti.

414) “… El-Muttalib bin Abdillah bin Hantab (46) (Radtyallâhü an-kümâyden
rivayet edildiğine göre:
Kendisi (Abdullah) bin Ömer (Radıyallâhü anhümâ)’nın (abdest uzuvlarını) Üçer
defa (yıkamak suretiyle) abdest aldığını ve ResûluIIah (Sallallahü Aleyhi ve
Seli em)’in böyle abdest aldığını rivayet ettiğini söylemiştir.”

415)    “… Âişe ve Ebû Hüreyre (Radtyallâhü ankümâ)fden rivayet edildiğine
göre:
Kendileri, Nebi (Sallallahü Aleyhi ve SellemVin (abdest uzuvlarını) üçer defa
(yıkayarak) abdest aldığını söylemişlerdir.’*

416)    “… Abdullah bin Ebî Evfâ (Radıyallâhü anhümâ)’den rivayet edildiğine
göre şöyle söylemiştir:
Ben Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve SellemJ ‘in (abdest uzuvlarını) üçer defa
(yıkayarak) abdest aldığını ve başını bir defa mes-hettiğini gördüm.”

417)    “… Ebû Mâlik El-Eş’arî (RadtyaUâhü anh)’den rivayet edildiğine göre
demiştir ki:
Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) (abdest uzuvlarını) üçer defa
(yıkayarak) abdest alırdı.’*

418)    “… Er-Rubeyyİ Bint-i Muavviz bin Afra (RadtyaUâhü anhâ)’den:
Şöyle söylemiştir: Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) (abdest uzuvlarını)
üçer defa (yıkamak suretiyle) abdest alırdı.”

BİRER, İKÎŞER VE ÜÇER DEFA (UZUVLARI YIKAYARAK) ABDEST
ALMAK HAKKINDA

419)    “…  (Abdullah) İbn-i Ömer (Radtyallâhü anhümâ)’den :
Şöyle söylemiştir: Resülullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem (ab-dest uzuvlarını)
birer defa (yıkayarak)  abdest aldı ve i
-Bu, o kimsenin abdestidir ki Allah hiç bir namazını bunsuz kabul etmez.»
buyurdu. Sonra (abdest uzuvlarım) ikişer defa (yıkamak suretiyle), abdest aldı
ve :
«Bu, değerli ve kıymetli abdesttir.» buyurdu ve (mübarek uzuvlarını) üçer defa
da (yıkayarak)  abdest aldı ve:
«Bu, abdestin en mükemmel olanıdır. Ve bu  (şekil), benim ve
en son vefat eden zat îbn-i Ebî Evfâ’dır. Hulasa İSİ) Buhârî’nin sarihi Ayni’nin
bildirdiğine göre Ebû Hanife’nin ulaştığı 7 Sahâbi’den birisi İbn-i Ebî Evfâ’dır.
O, vefat ederken Ebû Hanîfe 7 yaşında idi. Ebû Hanîfe’nin 70 senesinde doğduğu
rivayetine göre isa îbn-i Ebî Evfâ vefat ederken Ebü Hanife 16 yaşında idi.
Ebû Mâlik El-Eş’arI’nin Hâl Tercemesİ 280 ve Er-Rubayyi’ninki de 390 nolu
hadislerin açıklaması bahsinde geçti.
Halilü’1-Lah İbrahim’in abdestidir. Kim böyle abdest alıp tamamladıktan sonra:
— Ben, Allah’tan başka tapınmaya lâyık ilâh olmadığına, Mu-hammed’in Allah’ın
kulu ve Resulü olduğuna şehâdet ederim,»
Derse o kimse için Cennetin sekiz kapısı (beraber) açılır. Onlardan dilediğinden
girer.» buyurdu.”

420)    “… Ubeyy bin Kâ’b (Radtyallâhü anh)’den şöyle dediği rivayet
olunmuştur :
Resûlullah  (Sallallahü Aleyhi ve Sellem), su istedi ve  (abdest uzuvlarını)
birer defa (yıkayarak) abdest aldı. Sonra buyurdu ki t
-Bu, abdest görevidir.» veyahut şöyle buyurdu: «Bu, kişinin öyle abdestidir ki,
onu almazsa Allah, hiç bir namazını kabul etmez.»
Bundan sonra O, (uzuvlarını) ikişer defa (yıkamakla) abdest aldı ve bundan sonra
şöyle buyurdu ■.
«Bu, kişinin öyle bir abdestidir ki, onu aldığı zaman Allah ona sevabdan iki pay
verir.»
Daha sonra O, üçer defa (yıkamak suretiyle) abdest aldı. Sonra buyurdu ki *
«Bu, benim ve benden önceki Resullerin abdestidir.»’*

ABDESTTE ÎKTİSAD VE BUNDA
İSRAFIN KERAHETİ HAKKINDA GELEN HADİSLER BABI

421)    “… Übeyy bin Kâ’b (Radtyallâhü anh)’den rivayet edildiğine göre
Resûlullah (Sattallahü Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu demiştir:
«Şüphesiz abdest (vesvesesi) için Velehân denilen bir şeytân vardır. Bunun için
su vesvesesinden sakının.»”

422)    “… Amr bin Şuayb’ın dedesi (baba babası Abdullah bin Amr bin
el-As) (Radtyallâhü anhüm)’den rivayet edildiğine göre şöyle söylemiştir:
Bir a’râbî Nebi (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)’in yanma gelerek abdestin nasıl
alınacağını sordu. Nebi (Sallallahü Aleyhi ve Sellem), (abdest uzuvlarını) üçer
defa (yıkayarak) ona abdest almayı gösterdi. Sonra buyurdu ki:
«Abdest budur. Bundan fazla yapan kimse, isâe etmiş veya taad-dî etmiş veya
zulüm etmiş olur.»”

423)    “… İbn-İ Abbâs  (Radtyaüâhü  anhümâyden şöyle  dediği  rivayet
olunmuştur :
Ben (bir defa Peygamber’in hanımlarından olan) teyzem Mey-mûne  (Radıyallâhü
anhâî’mn yanında geceledim. Nebi  (Sallallâhü Aleyhi ve Seli em)  (gece) kalkıp
eski bir su kırbasından abdest aldı. Suyu azar azar kullanıyordu. Ben de
kalktım. On un yaptığı gibi yap tun.”

424)    “…  (Abdullah) îbn-i Ömer (Radıyallâhü anhümâ)’den: Şöyle söylemiştir:
Resûlullah (Sallallâhü Aleyhi ve Sellem)  bir adamı abdest alırken gördü ve ona
buyurdu ki: «İsraf etme. İsraf etme.»

425)    “… Abdullah bin Amr (Radtyallâhü anhümâyden:
Şöyle demiştir:   (Bir gün) Sa’d abdest alırken Resûlullah (Sallallâhü Aleyhi ve
Sellem), onun yanından geçti vei
*Bu israf nedir?» buyurdu. Sa’d de i -Abdestte israf var mı? diye sorunca,
Resûlullah (Sallallâhü Aleyhi ve Sellem) :
«Akan bir nehir üzerinde bile olsan evet.» (abdestte israf vardır.) buyurdu.”

ABDEST İSBAĞI (= TAM ALINMASI) HAKKINDAKİ HADÎSLERİN
BEYÂNI BABI

426)    “…   (Abdullah)   İbn-i Abbas  (RadtyaUâhü anhümâ)’den   : Şöyle
söylemiştir: Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) bize abdest isbağım
emretti.”

427) “… Ebû Saîd-i Hudrî (Radtyallâkü ankyâen rivayet olunduğuna göre kendisi
Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)’den şöyle buyurduğunu işitmiştir:
—  «Allah’ın, günahlara keffâret ve hasanâtı artırmaya   vesile kıldığı şeyleri
size göster m iyeyi m mi?» Sahabîler:
—  Göster, yâ Resûlallah! dediler. Resûlullah  (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) :
«Güçlüklere rağmen abdesti tam olarak almak, mescidlere doğru çok adım atmak ve
bir namazdan sonra diğer bir namazı beklemektir.» buyurdu.”

428) “… Ebû Hüreyre (Radtyallâhü anhyden rivayet edildiğine göre, Peygamber (Sallallahü
Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu :
Güçlüklere rağmen abdesti kemâl üzere almak ve mescitlere doğru çok adım atmak
ve (bir) namazdan sonra da gelecek namazı gözetlemek (beklemek) günahların
kefaretidir.”

SAKAL TAHLİLİ HAKKINDAKİ HADİSLER BÂBI

429)    “… Ammâr bin Yâsİr (Radtyallâhü anhümâ)’den rivayet edildiğine göre
şöyle söylemiştir :
Ben, Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)’!, (abdest aldığında mübarek)
sakalını tahlil ederken gördüm.”
Süneni tbn-i M&ce — C.: 2-P.: 4

430)    “… Osman   (Radtyaltâhü  ank)’den rivayet edildiğine göre şöyle
söylemiştir:
Resûlullah  (Sal lal la hu Aleyhi ve Sellem) abdest alırken,  (mübarek) sakalını
tahlil etti/’

431)    “… Enes bin Mâlik (Radtyallâhü anhyden :
Şöyle söylemiştir: Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) abdest aldığı zaman
(mübarek) parmaklarım (açıp) aralıyarak (mübarek) sakalını tahlil ederdi.”

432)    “…  (Abdullah)  bin Ömer (Radtyallâhü artkümâ)’den :
Şöyle söylemiştir: Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) abdest aldığı zaman
(mübarek) yüzünün her İki yanını biraz ovduktan sonra parmaklarını aşağıdan
yukarıya doğru sakalının araşma sokup karıştırırdı/’

433)    “… Ebû  Eyyûb El-Ensârî (Radtyallâhü a*k)’den rivâyel edildiğine göre
şöyle söylemiştir :
Ben, Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)’! gördüm. Abdest aldı ve (abdest
alırken) sakalını tahlil etti.”

BAŞA MESHETMEK HAKKINDA GELEN (HADÎSLER) BABI

434) «… Amr bin Yahya’dan (O da) babası (Yahya el-Mâadnl (Radt-yattâhü
ankümâyâen rivayet edildiğine göre, Yahya, Abdullah bin Zeyd (47)’e: — ki o da
Amr bin Yahya’nın ceddidir.
Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) “n nasıl abdest aldığını bana
gösterebilir misin? diye sordu. O da evet, dedi. Bunun üzerine (bir miktar)
abdest suyunu istedi. Ellerine su döktükten sonra ellerini iki defa yıkadı.
Sonra üç defa ağzını çalkalayıp burnuna su çekti. Bundan sonra yüzünü üç kere
yıkadı. Daha sonra ellerini dirseklerle beraber ikişer defa yıkadı. Sonra iki
eliyle (bütün) başını meshederek her iki elini ileri götürüp geri getirdi.
Başının ön tarafından başhyarak ellerini ensesine kadar götürdü. Sonra ellerini
geri getirerek başladığı yere vardı. Bundan sonra ayaklarını yıkadı.”

435)    “… Osman bin Affân (Radtyallâhü anh)’den:
Şöyle söylemiştir: Ben Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)’İ gördüm abdest
aldı ve  (abdestte) başını bir defa mesnetti.”

436)    “… Ali (Radtyallâhü anh)’âen:
Şöyle söylemiştir: Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem), (abdest alırken)
başını bir defa meshetti.”

437)    “… Seleme bin El-Ekra’ (Radtyallâhü anhyden rivayet edildiğine göre
şöyle söylemiştir:
Ben Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)’1 gördüm abdest aldı da başını bir
defa meshetti.”

438)    “… Er-Rubeyyi’ bint-i Muavviz bin Afra’ (Radtyallâhü anhâyd&n: Şöyle
söylemiştir:
Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem, abdest aidi ve (abdest alırken) başını
iki defa meshetti.”

KULAKLARIN MESHİ HAKKINDA GELEN (HADÎSLER) BABI

439)    “.!. Abdullah) İbn-i Abbâs (Radtyattâhü û«A,)’den rivayet edildiğine
göre şöyle söylemiştir:
Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem), (abdest alırken) kulaklarım mesnetti.
Dahiline (=yüze bakan kısmına) şahadet parmaklarını ve zahirine (başa bakan
kısmına) baş parmaklarını sürerek kulakların zahirini ve bâtınını mesnetti.*’

440)    “… Er-Rubeyyi (Bint-i Muavviz) (Radtyallâhü anh)’den:
Şöyle söylemiştir:    Nebi  (Sallallahü Aleyhi ve Sellem), abdest aldı ve
(abdestte) kulaklarının zahirini ve bâtınını mesnetti.”

441)    “… Er-Rubeyyi bint-i Muavviz bin Afra’ (Radtyallâhü anh)’dcn : Şöyle
söylemiştir: Nebi (Sallalloıhü Aleyhi ve Sellem) abdest aldı ve (kulaklarını
meshederken) iki (şahadet) parmak ucunu iki kulağının deliklerine soktu.”
E b û   Dâvüd   ve   Beyhakl   de Hadîsi rivayet etmişlerdir.

442)    “… El-Mıkdâm bin Madîkerib (RadıyaUâkü onh)’den :
Şöyle söylemiştir: Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) abdest aldı ve
(abdest alırken) başını ve kulaklarının zahirini ve bâtınını mesnetti.”

KULAKLAR, BAŞTANDIR, BABI

443) “… Abdullah bin Zeyd (Radtyallâhü onA/den rivayet edildiğine göre şöyle
söylemiştir : Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) buyurdular ki:
«Kulaklar baştan (birer parça).dır.»”

444)    “… Ebû Ümâme (Radtyallâhü anh)’den:
Şöyle söylemiştir: Resülullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) : «Kulaklar
baştandır.» buyurdu. Ve (abdest alırken) başını bir defa meshederdİ, gözün burun
tarafındaki uçları da meshederdi.»”

445)    “… Ebû Hüreyre (RadtyaUâhü anh)’Ğtn  rivayet edildiğine göre
Resülullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu, demiştir:
«Kulaklar baştan (birer parça) dır.-”

PARMAKLARI HİLALLAMAK BABI

446)    “… El-Müstevrid  bin  Şeddâd (51)   (Radtyallâhü anhümâ)’âen :
Şöyle söylemiştir: Resûlullah CSallallahü Aleyhi ve Sellem) ‘i gördüm: Abdest
aldı ve Cabdest alırken sol elin) serçe parmağı ile her iki ayak parmaklarını
hilalladı.”

447)    “…  (Abdullah) bin Abbâs (RadıyaÜâhü anhümâyâm rivayet edildiğine göre
Resûlullah (Saliallahü Aleyhi ve SeÜem) şöyle buyurdu, demiştir:
-Namaza durmak istediğin zaman abdesti isbağ et (rükün, şart ve sünnetlerine
riâyet ederek tastamam yap.) Ellerin ve ayakların parmaklarının arasını da  (hilallamak
suretiyle) su ulaştır.»1’

448)    “… Lakît bin Sabıra (Radıyallâhü atıhyâtn rivayet edildiğine göre
Resûlullah (Saliallahü Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu, demiştir.
«Abdestini isbağ et ve parmakların arasını hilali a.-”

449)    “… EbûRâfi'(53) (Radtyallâhü anh)>âen :
Şöyle söylemiştir: Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Şellem) abdest aldığı zaman
yüzüğünü (altı iyice ıslansın diye) oynatırdı.”

ARÂKIYBI YIKAMA BABI

450)    “… Abdullah bin Ömer (Radtyaîlâhü anhümâyden:
Şöyle söylemiştir: Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem), abdest alıp
ökçelerine su değmediği görülen bir cemâat gördü. Bunun üzerine t
«Ateşten azab olsun (abdestte yıkanmayan) ökçelere. Abdesti tam alınız.»
buyurdu.”

451)    “… Âişe (Radtyallâhü anhâyden rivayet edildiğine göre Resûlullah (Sallallahü
Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu, demiştir;
«Ateşten azab olsun (abdestte yıkanmayan) ökçelere.»

452)    “… Ebû Seleme (Radtyallâhü ank)’âen rivayet edildiğine göre şöyle
söylemiştir :
Âişe  (Radıyallâhü anhâ), Abdurrahmân (bin Ebibekr-i Sıddık) . (Radıyallâhü
anhümâ) yi abdest alırken gördü ve t
— (Yâ Abdurrahmân!) Abdesti mükemmel al. Çünkü ben Resûlullah (Salallahü Aleyhi
ve Sellem)’İ,
«Ateşten azab olsun (abdestte yıkanmayan) arakıybe (= topuğun üstündeki kalın
sinirlere)…» buyururken işittim, dedi.”

453)    “… Ebû Hüreyre  (Radtyall&hü  anh)’âen  rivayet edildiğine göre
Reşylullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu, demiştir : «Âteşten azab
olsun (abdestte yıkanmayan) ökçelere…»”

454)    “… Câbir bin Abdillah (Radtyallâhü anhümâ)’den:
Şöyle söylemiştir: Ben Resülullah (Sallallahü Aleyhi ve SellemJ’i, «Ateşten azab
olsun  (abdestte yıkanmamış)  ökçeler Üzerindeki kalın sinirlere…» buyururken
işittim, demiştir.1′

455)    “… Hâlid bin El-Velîd, Yezîd bin Ebî Süfyan, Şürahbîl bin Ha-
sana ve Amr bin El-Âs (Radtyallâhü ahum) ‘den ayrı ayrı rivayet eden Ebû
Abdillah El-Eş’ârî (Radtyallâhü anh) şöyle söylemiştir:
Bu zâtlardan hepsi Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) ‘den şunu
buyurduğunu işittiler t
•Ab d esti tam olarak alınız. Ateşten azab olsun (abdestte yıkan-. mayan)
ökçelere…*”

AYAKLARI YIKAMAK HAKKINDA GELEN (HADÎSLER) BABI

456)    “… Ebû Hayye (56) (Radtyallâhü anh )’den rivayet edildiğine göre
Şöyle söylemiştir:
Ben, Ali (Radıyallâhü anh)’ı abdest alıp ayaklarını topukları (aşık kemikleri)
ile beraber yıkarken ve (abdestini tamamladıktan) sonra:
«Ben, Peygamberimiz (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)’in abdestini size göstermek
istedim.» derken gördüm.”

457)    “… El-Mikdâm bin Madîkerib (Radıyallâhü awA)’den : Şöyle söylemiştir:
Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve SeUem) abdest aldı ve (abdest alırken)
ayaklarını üçer defa yıkadı.”

458)    “… Er-Rübeyyî   (Bint-i   Muavviz)   (Radtyallâkü
Şöyle söylemiştir: İbn-i Abbâs (Radıyallâhü anhümâ), bana gelerek şu hadîsi (mi)
sordu: Er-Rubeyyî, Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) abdest alırken
ayaklarını (üçer defa) yıkadığını anlatan (390 noluî hadîsini kasteder. (Hadis
îbn-i Abbâs’a anlatıldıktan) sonra İbn-i Abbâs:
Gerçekten herkes (ayaklan) yıkamaktan başka bir şeye 1 = mes hetmeye) rıza
göstermez. HaJ böyle iken.    ben Ki ta bu İlahla yalnız (ayakları) meshetmeyi
buluyorum, dedi.”

ALLAH TEALÂ’NIN EMRİ ÜZERİNE ABDEST ALMAK HAKKINDA GELEN
(HADÎSLER) BABI

459)    “… Cami’ bin Şeddâd Ebû Sahra (Radtyallâku ank)’den rivayet edildiğine
göre:
Kendisi: «Ben, Humrâ’nın Ebû Bürde’ye mescidde hadîs naklederken: Osman bin
Affan (Radıyallâhü anhümJ’den şöyle söylerken işittim, dediğini, duydum:
Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem: «Kim Allah’ın emrettiği gibi abdestini
tam alırsa (böyle abdestlerle kıldığı) farz namazlar, aralarındaki (küçük)
günahlara keffaret olur.» buyurmuştur.”(*)
(*) 1. Cami’ bin Şeddâd Ebû Sahra El-KûH El-Muharibi üstün şahsiyetlerdendir.
Târik bin Abdillah, Safvân bin Muhriz, Ebû JBürde bin Mûsâ, Abdurrah-man En-Nahâi
ve başka zatlardan hadîs rivayet etmiştir. Râvileri İse El-A’msş, Es-Sevrl,
ŞuTıe ve bir çok kimsedir. En-Nesâî, îbn-i Muîn, Ebû Hatim. El-İclî vs Yâkııb
bin Sûfyan onun sıka olduğunu belirtmişlerdir. 127 ve 128’ncİ yılı vefat
etmiştir. (El-Menhel Cüz 2, Sah. 214)
2. Humrân bin Eban Hz. Osman’ın azadlısıdır. Ebû Bekr’in devrine yetişmiştir.
Osman, Muâviye ve Abdullah bin Ömer (R.A.)’den rivayet etmiştir. Hâvileri ise.
Urve bin Zübeyr, Hasan-ı Basrl, Atâ bin Yezid, Nâfi’ Mevlâ İbn-i Ömer, Zeyd bin
Eşlem ve başkalarıdır. İbn-i Muin, onu Medine’nin hadlsçi tabiîleri arasında
zikretmiştir. îbn-i Hibbân sikalardan saymıştır. îbn-i Abdi’I-Ber de onun büyük
bir âlim olduğunu söylemiştir. Basra’da yerleşerek oralı halk ondan hadîs
almıştır. (El-Menhel cüz 2, Sahife 2)
3. Ebû Bürde bin Ebi Musa’nın adı El-Hâris veya Âmir bin Abdillah’tır. Küfe
kadısı ve fıkıhçılarındandır. Ali. Abdullah bin Selâm, Urve bin Zübeyr ve Huzey-fe’den
rivayet etmiş, râvileri de Şâ’bİ, Sabit El-Bennânî, Katâde ve Ebû Ishaktır. İbn-İ
Sa’d, El-İclî ve İbn-İ Habbân onu sikalardan saymışlardır. 104 veya 103’üncü
yılı vefat etmiştir.

460) “… Rifâa bin Râfi (bin Mâlik) (Radtyallâhü onA/den rivayet edildiğine
göre :
Kendisi. Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)’in yanında oturuyor iken
Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem:
«Yüzünü ve dirseklerle beraber kollarını yıkayarak, başını mes-hederek ve
topuklarla beraber ayaklarını yıkamak suretiyle Allah in emrettiği gibi
abdestini isbağ etmedikçe (= tam almadıkça) hiç kimsenin namazı şüphesiz tam
olamaz.» buyurdu.”

ABDESTTEN SONRA SU SERPMEK HAKKINDA GELEN HADİSLERİ BABI

461)    “… El-Hakem b. Siifyân Es-Sakafi  (Radtyallâhü anhyden rivayet
edildiğine göre:
Kendisi, Resûlullah (SaHallahü Aleyhi ve Sellem)’i abdest aldıktan sonra bir
avuç^su alarak ön avretine serperken görmüştür.”

462)    “… Zeyd bin Harise (Radıyaüâhü anh)’den rivayet edildiğine göre:
Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu, demiştir!
-Cebrail (Aleyhisselâm) bana abdest almayı öğretti ve abdestten sonra, dışarı
çıkacak idrar (ı defetmek) için elbisemin altına su serpmemi emretti.”
Ebü’l-Hasan bin Seleme dedi ki: Bize Ebû Hatim ve Abdullah
bin Yûsuf Et-Tennisi hadisi naklettiler. (Onlar dediler ki) bize İbn-i Lahia
hadîs nakletti ve bu hadisin mislini anlattı…-

463)    “… Ebû Hüreyre (Radtyallâhü anh)’den:
•    Şöyle söylemiştir: Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) buyurdu ki :
«Abdest aldığın (abdestini tamamladığın) zaman İntidah et (= ön avret mahalline
su serp.)»”

464)    “… Câbir (Radtyallâhü onhyden şöyle dediği rivayet olunmuştur;
Resûlullah (Sallallahü Afeyht ve S e Hem), abdest aldı sonra ön avretine su
serpti.”

ABDEST VE GUSÜLDEN SONRA MENDİL (KULLANMAK) BABI

465)    “… Ümmii  Hâni’  bint-i Ebî Tâlib (58)   (Radtyallâhü ankâ)’dan
rivayet edildiğine göre :
Mekke’nin fethedildiği yıl, Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sel-lem) yıkanmaya
kalktı. Fâtime (Radıyallâhü anhâ) da Onun özerine perde tuttu. Gusülden sonra
RcsûloUa& İSaJlflUahü Aleyhi ve Sel-lemi, öUrisesini alarak ona sarındı.”

466)    “… Kays bin Sa’d (59) (Radıyallâkü anhiimâyden :
Şöyle söylemiştir: Nebi (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) bize gelmişti. Biz O’nun
(yıkanması) için su koyduk. Gusül ettikten sonra Ona versle boyalı bir örtü
getirdik de ona büründü. Biraz sonra (m$-bârek) karnının kıvrımları üzerindeki
boya izine bakar gibi oldum.”

467) “… İbn-i Abbâs (Radtyallâkü anhümâ)’den rivayet edildiğine gön
(Peygamberimizin hanımlarından olan teyzesi Meymûhe (Radtyallâhü onkâ) şöyle
söylemiştir:
Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem), cünüblükten boy ab-desti aldığı zaman
(kurulanması için) Ona bir elbise (peşkir) verdim, ftabul buyurmadı ve suyu
silkelemeye başladı/’

468)    “… Selmân-i Fârisî (Radtyaüâhü a»*)’den:
Şöyle söylemiştir: Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem), ab-dest aldıktan
sonra üzerindeki yün cübbenin ters yüzü île (mübarek) yüzünü kuruladı.*’

469) “… Enes bin Mâlik (Radtyallûhü a«A)’den rivayet edildiğine göre
Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur :
«Kim güzelce abdest alır ve abdestten sonra üç defa şunu söylerse ona cennetin 8
kapısı açılır.  Onların hangisinden dilerse girer.»
= «Dilimle söyler ve kalbimle tasdik ederim ki Allah’tan başka ilâh yoktur. O
birdir, ortağı yoktur. Muhammed de O’nun kulu ve resulüdür.»
Ebü’l-Hasan bin Seleme El-Kattan dedi ki: Bize İbrahim bin Nasr tahdis etti. (O
da dedi ki) Bize Ebû Nâîm bu hadisin mislini tahdis
etti.”

470)    “… Ömer bin El-Hattâb (Radtyallâhü a»A>’den rivayet «dildiğine göre
kendisi Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Seİlem) şöyle buyurdu, demiştir:
«Her hangi bir mü si uman abdestini güzelce alır sonra = Allah’tan başka ilâh
olmadığına ve Muhammed’in O’nun kulu ve Resulü olduğuna şübhesiz şehâdet ederim,
derse mutlaka onun için cennetin 8 kapısı açılır. Bunlardan dilediğinden
(cennet’e) girer.»”

SARI BAKIR (KAB) İLE ABDEST ALMAK BABI

471)    “…Abdullah bin Zeyd (Radtyallâhü anhyden rivayet edildiğine göre şöyle
söylemiştir:
Resulul]ah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) (bir defa) bize gelmiş idi. Biz sarı
bakırdan (mamul) bir tevr’de Ona su çıkardık. Kendisi de onunla aMpot «Mı ••
de onunla abdest aldı.”

472) “… Zeyneb Bint-i Cahş (Radtyallâhü anhâ)’dan rivayet edildiğine göre:
Kendisinin bakır bir teknesi var idi. Kendisi t    «Ben Resûlullah
(Sallallahü Aleyhi ve Sellem) ‘in mübarek başını (çamaşır için bakırdan mamul) o
teknede taradım, demiştir.»”
Not: Hadisin isnadının sahih ve ricalinin sıka oldukları, Zevald’de bildirili
iniştir.

473   “… Ebû Hüreyre (Radtyallâhü ankydeaL:
Şöyle söylemiştir: Şübhesiz Nebi (Sallallahü Aleyhi ve Sellem), tevr’den (sarı
bakır kabtan) abdest aldı.”

UYUMAKTAN DOLAYI ABDEST ALMAK BABI

474)    “… Aige {Radtyallâhü anhâ)’den : Şöyle söylemiştir:   ‘Resülullah
(Sallallahü Aleyhi ve Sellem)
Zeyneb
almakla taltif buyurmuştur. Zeyneb hayırseverliği ile herkesin saygısını
kazanmıştır. Hele Hz. Ömer, Zeyneb’e çok hürmet ederdi. Hilâfetinin ilk yılı
hazinaden külliyetli bir para hediye etmişti. Zeyneb bu hediyeyi ağlıyarak almış
ve aynı gün hepsini fakirlere dağıtmıştır. Böyle bir para yardımına bir daha
muhtaç etmemek için canının alınmasını Allah’tan o gece niyazda bulunduğu
rivayet olunmuştur. Bu beddua üzerine uzun zaman geçmemiş, ertesi yıl vefat
etmiştir. (Ayni)
Zeyneb’in 11 hadisi vardır. Buhârî ile Müslim 2 hadisinds ittifak etmişlerdir.
Râvîleri yeğeni Muhammed bin Abdillah ve Zeyneb BinM Ebı Seleme’dir. Hz. Âişe:
Din, takva, doğru sözlülük ve yakınlarına şefkat bakımından Zeyneb’den daha
hayırlı bir kadın görmedim, demiştir. Mü*minlerin analarından (Peygamber’in
muhterem eşlerinden) İlk vefat eden hanun O’dur. Hicretin 20. yılı vefat
etmiştir. (Hulasa -491)
uyurdu. Hatta horlardı. Sonra kalkarak abdest almaksızın namaz kılardı.’
Tanâfisî dedi ki Vekî’ şöyle söylemiştir:
Âİşe, Resûl-i Ekrem’in secde halinde iken uyuduğunu… kasdet-mlşttr.”

475)    “… Abdullah (İbn-i Mes’ûd) (60) (Radtyallâhü anh)’den: Şöyle
söylemiştir: Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) şübhesiz uyudu.   Hatta
horladı. Sonra kalkıp namaz kıldı.”

476)    “… (Abdullah)   tbn-i Abbâs (Radtyallâhü anhümâ)’âen: Şöyle
söylemiştir:  Nebî (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)’in o uykusu, kendisi oturur
iken olmuştur.”
(îbn-i Abbâs (Radıyallâhü anh) şunu demek istemiştir:  Resûl-i Ekrem’in uyuyup
horladıktan sonra kalktığında abdest   almaksızın
namaz kıldığına dâir hadîste söz konusu edilen uykusu O, oturmuş halde iken vuku
bulmuştur.) (61)

477)    “… Ali bin Ebî Tâlib (Radtyallâhü anh)’den rivayet edildiğine göre
Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu, demiştir:
«Uyanıklık mak’adın bağıdır.   Bu sebeble uyuyan kimse abdest alsın.»”

478)    “… Safvân(62) bin Assâl (El-Müradî El-Cemelî)     (Radtyallâhü anh)
‘den rivayet edildiğine göre şöyle söylemiştir:
Resûlullah tSallallahü Aleyhi ve Sellem), mestlerimizi üç güne kadar büyük
abdest bozmak, küçük abdest bozmak ve uyku uyumak nedenleri ile çıkarmamızı,
fakat cünüblük halinden dolayı çıkarmamızı emretti.”

ERKEKLİK UZVUNA ELİN
DOKUNMASINDAN DOLAYI ABDEST ALMAK BABI

479) “… Büsre bİnt-i Safvân (Radtyallâhü anhâ)’dan rivayet edildiğine göre,
Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu, demiştir:
«Biriniz, el ile kendi erkeklik uzvuna dokunduğu zaman abdest alsın.-”

480)    “… Câbir bin Abdillah (Radtyallâhü anhümâyden rivayet edildiğine göre
Resûlullah (Snllallahü Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu, demiştir:
Büsre (R.A.)’nin Hal Tercemesi
Büsre bint-i_Safvan bin Nevfel bin Abdi*l-Uzza bin Kusayy El-Kureşiye El-Ese-diyo
Mervân” bin El-Hakem’in teyzesi ve Abdülmelik bin Mervân’m büyük dsde-sidir.
Hâvileri Abdullah bin Amit, Urve bin Zübeyr, Mervan bin El-Hakem ve Sald bin El-Müseyyeb’dir.
İbn-i Mâceh, Ebû Dâvûd, Tirmizi ve Nesâl Büsrs’nin hadîslerini rivayet
etmişlerdir. Şafiî, Büsre muhacirlik şerefine kavuşmuştur, demiştir, îbn-i
Mus’ab de Büsre’nin Resûl-i Ekrem’e bîat edenlerden olduğunu söylemiştir. (El-Menhel
cüz 2, Sah. 192)
«Sizden birisi eliyle kendi erkeklik uzvuna dokunduğu zaman ona abdest
gerekir.»*’

481)    “… Ümmü Habîbe (Radtyallâkü anhâyûen rivayet edildiğine göre; Kendisi:
Ben Resülullah (Sallallahü Aleyhi ve SellemJ’den şöyle buyururken işittim:
«Kendi tenasül uzvuna eliyle dokunan kişi abdest alsın.»”

482)    “… Ebû Eyyûb (Radtyallâhü anh)’den:
Ben Resülullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)’den işittim, şöyle
buyurdu:
«Kendi tenasül uzvuna eliyle dokunan kişi abdest alsın.»”

ERKEKLİK UZVUNA DOKUNMA
HAKKINDAKİ RUHSAT BÂB1

483) “… Talk (bin Ali) (Radtyallâkü onh)’âen rivayet edildiğine göre Şöyle
söylemiştir :
Resülullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)’e erkeklik uzvuna el İle dokunmanın
hükmü sorulurken şöyle buyurduğunu işittim.  (Bu
olaya bizzat şâhıd oldum.)
«Onda abdest almak yoktur. Çünkü o senden bir parçadır.»”

484)    “… Ebû Ümâme (Radtyallâhü anh/den:
Şöyle söylemiştir: Resulullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)’e erkeklik uzvuna el
İle dokunmanın hükmü soruldu. Bunun üzerine kendisi:
«Şüphesiz o senin vücûdundan, küçük bir et parçasından başka bir şey değildir.»
buyurdu.”

ATEŞTE PİŞEN ŞEYLER (İ YEMEK)
TEN DOLAYI ABDEST ALMAK BABI

485)    “… Ebû   Hüreyre   (Radtyallâhü  anhyden  rivayet  edildiğine göre
Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu, demiştir : Ateşte pişen
şeyden dolayı abdest alınız.»
Ebû Hüreyre (Radıyallâhü anh)’m bu hadîsi rivayet etmesi üzerine İbn-i Abbâs (Radıyallâhü
anhümâ) :
Ateşte kaynatılmış su (ile abdest aldığım) dan dolayı (yeniden) abdest mi
alacağım? diyerek (Ebû Hüreyre’nin hadisini garibsedi). Bunun üzerine Ebû
Hüreyre O’na:
«Ey kardeşim oğlu! Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)’den bir hadîs
işittiğin zaman sakın ona misaller getirme, dedi.”

486)    “… Âişe (Radtyallâhü anhâ)’den rivayet edildiğine göre, Resûlullah (Sallallahü
Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu, demiştir:
«Ateşte pişen şeyi (yemek) ten dolayı abdest alınız.»’*

487)    “… Yezîd bin Ebî Mâlik (Radtyallâhü o»A>’den rivayet edildiğine göre:
Enes bin Mâlik (Radıyallâhü anh) ellerini kulaklarının üzerine koyarak,
kulaklarım sağır olsun eğer ben Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) ‘i
şöyle buyururken işitmedim, dedi t
«Ateşte pişen şeyi (yemek) ten dolayı abdest alınız.»”

ATEŞTE PİŞEN ŞEYLERİ YEMEKTEN
DOLAYI ABDEST ALMAMA HAKKINDAKİ RUHSAT BABI

488) “… İbn-i Abbâs (Radtyallâkii anhümâ)’den rivayet edildiğine göte şöyle
söylemiştir:
Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem), bir koyun küreği yedikten sonra
ellerini yemek altındaki sofra beziyle sildi. Daha sonra namaza kalkarak namaz
kıldı.”

489)    “… Câbir bin Abdillah (Radtyattâhü ankümâ)’den rivayet edildiğine göre
şöyle söylemiştir :
Peygamber  (Sallallahü Aleyhi ve Sellem), Ebû Bekir ve Ömer (Hadıyallâhü anhümâ)
ekmek ve et yediler de abdest almadılar.”

490)    “… Zührî (Radıyallâhü anh)’den rivayet edildiğine göre şöyle
söylemiştir ;
Ben El-Velîd veya Abdülmelik’in akşam yemeğinde hazır bulundum. Yemekten sonra
namaz vakti olunca abdest almak İçin kalktım. Bunun üçerine Cafer bir Amr bin
Ümeyye dedi ki:
Ben babam üzerine şehâdet ederim ki kendisi Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve
Sellem) ‘in ateşte pişen yemek yedikten sonra abdest almadan namaza durduğuna
şâhidlik etmiştir. (Zührî dedi ki) Ali bin Abdillah bin Abbas (Radıyallâhü
anhümâ) da t Ben de bunun misliyle-babam üzerinde şehâdet ederim, dedi.’*

491)    “… Ümmü Seleme (Radtyallâhü anhâ)’den: Şöyle söylemiştir: Resûlullah (Sallallahü
Aleyhi ve Sellem)’e bir koyun küreği getirildi. O, bundan yedi ve suya el
değdirmeden namaz kıldı.”

492)    “… Süveyd bin Nûman El-Ensârî (Radtyallâhü anh)’den rivayet edildiğine
göre :
(İçlerinde kendisinin de bulunduğu) Ashâb’dan bir cemaat Resûlullah (Sallallahü
Aleyhi ve Sellem)’in beraberinde Hayber’e doğru yola çıktılar. Sahbâ (65) ya
vardıkları zaman Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) ikindi namazını kıldı.
Sonra azıkları İstedi, kavud’-dan başka bir şey getirilmedi, bunun üzerine (onu)
yediler ve içtiler, daha sonra Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) su
istedi, ağzını çalkaladıktan sonra kalkıp bize akşam namazını kıldırdı.” Not :
Zevâid’de : Bunun isnadındaki rical sikalardır, denmiştir.

493)    “… Ebû Hüreyre (Radtyallâhü ank)’âen: Şöyle söylemiştir:
Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) bir koyunun küreğini yedi, sonra ağzını
çalkaladı, ellerini yıkadı ve namaz kıldı.”

DEVE ETLERİN (I YEMEK) DEN DOLAYI ABDEST ALMAK HAKKINDA
GELEN (HADÎSLER) BABI

494)    “… Berâ bin Âzib (Radıyallâkü an
Şöyle söylemiştir;   Resûlullah   (Sallallahü Aleyhi ve Sellem )’e deve
etlerinden dolayı abdest alma hükmü soruldu ve bunun üzerine i
-Deve etlerin (i yemek) den dolayı abdest alınız» buyurdu.”

495)    “… Câbir bin Semûre (66) (Rüdtyallâhü anhümâ)’dan rivayet edildiğine
göre şöyle söylemiştir :
Resülullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) bize, deve etlerin (i yemek) ten dolayı
abdest almamızı ve koyun etlerin (i yemek) ten dolayı abdest almamamızı
emretti.”

496)    “… Üseyd bin Hudayr (67)  (Radtyallâhü anh)’den:
Şöyle söylemiştir: Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) : «Koyun sütlerin (i
içmek) ten dolayı abdest almayınız ve deve sütlerin (i içmek) ten dolayı abdest
alınız.» buyurdu.”
Not: Zev&id’de : Bu hadisin senedindeki r&vilerden Haccâc bin Er-Tat’ın
zayıflığı ve tedllsçiliği dolayısı ile isnadı zayıftır. Mahfuz olan sencd
Abdürrahman bin Ebl Leylâ’nın Berâ’dan olan (494 nolu hadîste geçen) rivayettir,
denmiştir.

497)    “… Abdullah  bin   Amr   (Radtyallâhü anhümâ)’den. şöyle söylemiştir :
Ben Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)’i şöyle buyururken İşittim:
«Deve etinden dolayı abdest alınız, koyun etlerinden dolayı da abdest almayın.
Deve sütlerinden dolayı abdest alınız, koyun sütlerinden dolayı da abdest
almayınız. Koyun ağılında namaz kılınız ve deve yataklarında namaz
kılmayınız.»*’

498)    “… İbn-i Abbâs (Radtyattâhü anhümâ)’dan rivayet edildiğine göre,
Resûlullah (Sdlailahü Aleyhi ve Selletn) şöyle buyurdu, demiştir:
«Süt (içmek) ten dolayı ağzınızı (su) ile çalkalayınız. Çünkü bunun yağı
vardır.-”

499) “… Resûlullah (Sallallakü Aleyhi ve Sellem)’in zevcelerinden Üm-mü Seleme
(Radtyallâhü anhâydan rivayet edildiğine göre Resûlullah (Sallal-lahü Aleyhi ve
Selletn) şöyle buyurdu, demiştir:
«Süt içtiğiniz zaman ağzınızı (su) ile çalkalayınız. Çünkü yağlıdır.»”

500)    “… Sehİ bin Sa’d Es-Sâidî (Radtyallâhü anhümâ)’dan:
Şöyle söylemiştir : Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve.Selletn) buyurdular ki:
«Süt (içmek) ten dolayı ağzınızı su ile çalkalayınız. Çünkü yağlıdır.-”

501)    “… Enes bin Mâlik (Radtyallâhü anhyden rivayet edildiğine göre şöyle
söylemiştir:
Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) bir Şat (koyun veya keçi) yi sağarak
sütünden içti. Sonra su isteyip ağzını çalkaladı ve buyurdu ki: «Şüphesiz bu
yağlıdır.»”

ÖPMEKTEN DOLAYI ABDEST ALMAK BABI

502)    “… Urve bin Zübeyr (Radtyallâkü anhümâ)’den rivayet edildiğine göre
Âişe (Radtyaüâhü anhâ) şöyle dedi:
•Rcsûluİlah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) bazı hanımlarım öptü. Sonra abdest
almadan çıkıp namaza gitti.» Ben Âişe’ye:
O Öpülen hanım, senden başkası değildir, dedim. Bunun üzerine Âişe (Radıyallâhü
anhâ) güldü.”

503) “… Zeyneb es-Sehmiye (Radtyallâhü anhâ)’den rivayet edildiğine göre Aişe
(Radtyaîlâhü ankc) şöyle demiştir :
«Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) abdest alırdı, sonra (bazı eşlerini)
Öperdi ve abdest almadan namaza dururdu. (Bu durumda) bazen beni öperdi.-”

504)    “… Ali [Radtyallâhü onAJ’den  rivayet edildiğine göre şöyle
söylemiştir :
Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)’e mezi’nin hükmü soruldu. Kendileri
şöyle cevap buyurdular:
«Mezide abdcst almak gerekir. Menide ise gusül gerekir.»”

505)    «     Mikdâd bin El-^sved (Radtyallâhü ank’yâen rivayet edildiğine göre
kendisi Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)^ şunu sormuştur:
Adam, hanımına yaklaşır (yani, cinsi münasebet yapmadan oynaşır) ve bunun
neticesinde meni çıkmaz (sadece mezî çıkarsa) kişinin ne yapması gerekir?
Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) şöyle cevap buyurdu:
«Biriniz mezîyi bulduğu zaman tenasül uzvuna su serpsin. (Hâvi dedi ki, yani
tenasül uzvunu yıkasın) ve abdest alsın.»”

506) “… Sehl bin Hüneyf (Radtyallâhü ank)’den rivayet edildiğine göre şöyle
söylemiştir:
Ben, mezîden dolayı meşakkat ve güçlüğe uğrayıp, çok boy ab-desti alırdım.
Nihayet (durumu) Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) ‘e sordum. Buyurdular
ki:
«Meziden dolayı yalnız abdest almak sana kâfidir.*
Ben: Yâ Rcsülallah! Elbiseme dokunan mezî nasıl olacak? diye sordum. Buyurdular
ki •.
«Senin elbisenden mezinin dokunduğunu gördüğün yere serpmen (yıkaman) için sana
bir avuç su kâfidir.-”

507) “… (Abdullah) bin Abbâs (Radtyallâkü ankümâydan rivayet edildiğine göre:
Kendisi beraberinde Hz. Ömer (Radıyallâhü anh) olduğu halde Übey bin Ka*b (Radıyallâhü
anh)’e varmıştır. Übey (Radıyallâhü anh), onlarla (görüşmeye) çıkınca:
Ben mezi buldum. Bunun üzerine tenasül uzvumu yıkayıp, ab-dest aldım, dedi.
O’nun bu konuşması üzerine Ömer (Radıyallâhü anh) O*na:
Abdest almak kâfi midir? diye sordu. Übey« Evet  deyince Ömer (Radıyallâhü anh)
O*na t Sen abdestin kâfi olduğunu ResûluUah    (Sallallahü   Aleyhi ve Sellem)’den
işittin mi? diye sordu. Übey (Radıyallâhü anh) :
Evet, dedi.»

UYUMAK İÇİN ABDEST ALMAK BABI

508) “… İbn-i Abbâs (Radtyallâhü ank)’den rivayet edildiğine göre §öy-le
söylemiştir:
Resulullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) gece uykudan kalkıp helaya girdi.
Kaza-i hacet ettikten sonra çıkıp yüzünü ve bileklerine kadar ellerini yıkadı.
Sonra uyudu.»

HER NAMAZ İÇİN ABDEST ALMAK VE BÜTÜN NAMAZLARI BİR
ABDESTLE KILMAK BABI

509)    “… Enes bin Mâlik (Radtyallâhü ankj’dea rivayet edildiğine göre şöyle
söylemiştir :
Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem), her (farz) namaz için abdest alırdı.
Biz de bütün (farz) namazları bir abdestle kılardık.”

510) “… Büreyde (bin El-Hüseyn (Radıyallâhü anh)’den rivayet edildiğine göre
şöyle söylemiştir :
«Peygamber (Sallallahü Aleyhi ve Sellem), her (farz) namaz için abdest alırdı.
Mekke’nin fethedildiği gün olunca farz namazların hepsini bir abdestle kıldı.»

511) “… El Fadl bin Mübeşşir (RadtyallCkü anh)’âen rivayet edildiğine göre
şöyle söylemiştir :
‘Ben, Câbir bin Abdillah’ın bir abdestle bir kaç (farz) namazı kıldığım görünce
O’na ı Bu nedir? diye sordum. Kendisi, şöyle cevap verdiı
«Ben Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) ‘İ gördüm. Böyle yaptı. Ben de
Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)’in yaptığı gibi yaparım.-”

ABDEST ÜZERİNE ABDEST ALMAK BABI

512)    “… Ebû Gutayf El-Huzeli (Radıyallâhü anh)’den rivayet edildiğine göre
şöyle söylemiştir:
Abdullah bin Ömer bin El Hattâb (Radıyallâhü anhüm), Mescİd-de, yerinde
oturuyordu. (Öğle) namazı vakti olunca kalktı, abdest alıp namaz kıldı. Sonra
yerine dönüp oturdu. Ta ikindi namazı zamanı gelince (abdesti olduğu halde)
yeniden abdest alıp namaz kıldı. Sonra yerine geçip oturdu. Akşam namazı zamanı
olunca kalkıp (tekrar) abdest tazeleyip namaz kıldıktan sonra yine yerine
dönünce ben O’na t
Allah, seni salihlerden kılsın, her farz namaz zamanı abdest tazelemek farz
mıdır? Sünnet midir? diye sordum. Kendisi bana:
Sen bana ve benim şu yaptığıma mı baktm? diye sordu. Ben de : Evet, deyince
kendisi:
Hayır. Ben, sabah namazı için abdest alsaydım, abdestim bozul-mad.kça onunla
(günlük) bütün namazları kılabilirdim. Lâkin Re-sûlullah (Sallallahü Aleyhi ve
Sellem) ‘i şöyle buyururken işittim:
Kim abdest üzerine abdest alırsa kendisi için on hasene vardır.» Gerçekten ben
de bu hasenelere rağbet ettim, dedi.”

ABDEST ALMANIN ANCAK ABDESTSİZLİKTEN DOLAYI GEREKLİLİĞİ
BABI

513) “… Abbâd bin Temîm’in amcası (Abdullah bin Zeyd bin Âsim) (68) (Radtyallâkü
anhümâ)’den rivayet edildiğine göre şöyle demiştir:
Namazda iken abdesti bozuldu diye şüphelenen kişinin durumu Nebi (Sallallahü
Aleyhi ve Sellem) ‘e arzedildi. (= Namazın bozulup bozulmadığı soruldu.) Bunun
üzerine Nebi (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) buyurdular ki t
«Böyle bir kimse koku duymadıkça veya ses işitmedikçe namazdan çıkmasın.»”

514) “… Ebû Saîd-i Hudrî (Radtyallâhü anhyâen rivayet edildiğine göre şöyle
söylemiştir:
Nebi (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)’e, namaz esnasında abdestin bozulması
şüphesinin hükmü soruldu. Resûlullah, şöyle buyurdu:
«Namaz kılan kişi bir ses işitmedikçe veya bir koku duymadıkça namazdan
çıkmasın.-”

515)    “…. Ebû Hüreyre (Radtyallâhü anh)yden rivayet edildiğine göre kendisi.
Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu, demiştir: «Abdest, ancak
ses veya kokudan Ötürü gerekir.»”

516)    •’… Muhammed  bin Amr  bin  Atâ  (Radtyallâhü onk)’den rivayet
edildiğine göre kendisi:
. Ben, Saib bin Yezîd’i elbisesini koklarken gördüm ve O’na t Şu elbise koklaman
neden icab etti? diye sordum, demiştir. Sâib: Ben Resûlullah (Sallallahü Aleyhi
ve Sellem)’i şöyle buyururken işittim, dedi:
«Abdest, ancak koku veya işitmekten ötürü gerekir.»”

NECASETİN GİRMESİYLE
NECİSLENMEYEN SU MİKTARINI BEYÂN BABI

517) “… Abdullah bin Ömer (Radtyallâhü anhümâyden rivayet edildiğine göre
şöyle demiştir :
Binek hayvanları ile yırtıcı hayvanların peşpeşe geldikleri göldeki suyun hükmü
Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)’e sorulduğunda şöyle cevap buyurduğuna
şahit oldum:
«Su iki kulleye ulaştığı zaman hiç bir şey onu necis etmez.»”

518)    “… Abdullah bin Ömer (Radtyallâkü anhümâ)’den rivayet edildiğîne göre
kendisi; Resülullah {Sullollakü Aleyhi vt Sellem) şöyle buyurdu demiştir :
-Su iki veya üç kulleye ulaştığı zaman hiç bir şey onu necis etmez.»”

HAVUZLAR BABI

519) il… Ebû Saîd-i Hudrî (Radtyallâhü anh)’den rivayet edildiğine göre:
Peygamber (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) ‘e Mekke ile Medine arasında bulunan ve
yırtıcı hayvanların, köpeklerin ve eşeklerin geldiği havuzların durumu ve
onlardan taharet (abdest, gusül. necasetin giderilmesi işini) yapmanın hükmü
soruldu. Peygamber (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) şöyle cevap buyurdu i
«O hayvanların karınlarında taşıdıktan su, onlaradır. Kalan su, bizim İçindir.
Taharette kullanılabilir.»”

520) “… Câbir bin Abdillah (Radtyallâhü anhümC)’den rivayet edildiğine göre
şöyle söylemiştir :
Biz, bir göle vardık. Ve gölde bir merkep İaşesine rastlayınca gölden su
almaktan çekindik. Nihayet Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) yanımıza
teşrif edince i
«Şüphesiz hiç bir şey suyu pislemez.» buyurdu. Bunun üzerine biz su aldık,
içirdik ve taşıdık.»
Not: Râvüerden Tarif bin Şihâb’ın zayıf olduğuna alimlerin icma ettiklerini Îbn-İ
Abdi’l-Berr’in söylediği ve bu nedenle Câbir’in bu hadisine ait isnadın aayıfhğı
Zevâid’de bildirilmiştir.

521)    “… Ebû Ümâme El-Bahili (Radtyallâhü anh)’den rivayet edildiğine göre
şöyle söylemiştir :
Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve SellemJ buyurdular ki:
«Şüphesiz hiç bir şey, suyu necis etmez. Ancak suyun kokusuna, tadına ve rengine
galebe çalan şey, onu necis eder.»”

HENÜZ YEMEK YEMEYEN ÇOCUĞUN BEVLÎ HAKKINDA

522) “… Lübâbe (6g> binti’l-Hâris (Radtyallâhü ankâydan rivayet edildiğine
göre şöyle demiştir :
Lübâbe binti’l-Hâris bin Hazn Ümmü’I-Fadl EI-Hilâliye, Abdülmutta-lib’in oğlu
Hz. Abbâs <R.A.)’ın hanımıydı. Hz. Hatice’den sonra, müslüman olan ilk hanım
olduğu söylenmiştir. Peygamber (S.A.V.)’den 30 hadîs’i var. Buhâri ve Müslim
birer hadisini ittifakla ve birer hadisini münferiden rivayet etmişlerdir.
Kavileri : Oğullan Abdullah ve Tammam ile mevlası Numayr bin El-Hâris, Enes bin
Mâlik ve başkalarıdır. Hz. Osman’ın hilâfeti zamanında vefat etmiştir. <R.A.>
(Hz.) Ali’nin oğlu Hüseyin (Radıyallâhü anhümâ), Peygamber (Sallallahü Aleyhi
ve Sellem) ‘in kucağında işedi. Ben: Ya Resûlal-lah! Elbiseni bana ver (ki
yıkayayım) ve başka elbise giy, dedim. Be-lûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)
buyurdular ki t
«Erkek çocuğun bevünden dolayı yalnız su serpilir. Kız çocuğun bevlinden de
yıkamak gerekir.»”

523) “… Âişe (RadtyallChü ankâyâen rivayet edildiğine göre şöyle söylemiştir :
Peygamber (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) ‘e henüz yemek yemeyen küçük bir erkek
çocuk getirildi. Çocuk, Peygamber (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)’in elbisesine
işedi, Peygamber (Sallallahü Aleyhi ve Sellem), hemen işenen yere su döktü de
yıkamadı.-

524) iı… Ümmü Kays binti M ihsan (Radtyallâkü ankâ)’âan rivayet edildiğine
göre şöyle söylemiştir :
«Ben, henüz yemek yemeyen bir oğlumu Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)’in
huzuruna çıkardım. Çocuk, Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)’in elbisesine
işedi. Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) su isteyerek işenen yere su
serpti.»”

525)    “…  (Hz.) Ali (Radtyallâhü an&yâen rivayet edildiğine flöre şöyle
söylemiştir :
Peygamber (Sallallahü Aleyhi ve Selle m) süt emen çocuğun bev-li hakkında
buyurdular ki t
«Erkek çocuğun bevline su serpilir. Kız çocuğun bevli yıkanır.»
(Müellif diyor ki:) Ebü’l-Hasan bin Seleme dedi ki: Bize Ahmed bin Musa bin
Ma’kil tahdis etti. (O dedi ki) : Bize, Ebü’l-Yaman El-Mısrî bize tahdis ederek
dediler ki: Ben, Şafiî’ye Peygamber (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)’in:
«Erkek çocuğun Devlinden dolayı su serpilir, kız çocuğun bevlln-den dolayı
yıkamak gerekir.» mealindeki hadisi sorarak; her iki sidik birdir. (Bu ayırımın
hikmeti nedir?) Şafiî:
—  Çünkü erkek çocuğun bevli su ve çamurdandır. Kız çocuğunun bevli et ve
kandandır, diye cevap verdikten sonra Bana t Anladın mı? diye sordu. Ebül-Yeman
dedi ki: Ben t
—  Hayır anlamadım dedim. Şafiî ı
—  Şüphesiz Allah Taâlâ Adem (Aleyhissclâm)’i yarattığı zaman Havva Onun kısa
kaburga kemiğinden yaratıldı. Bu sebeple erkek çocuğun bevli su ve çammdan
oluştu. Kız çocuâun bevli de et ve kandan oluştu, dedi. Ebü’l-Yemân dedi ki:
Şâfİî bana t Anladın mı? diye sordu. Ben t
—  Evet, (anladım) diye cevap verdim. ŞâfİÎ bana -.
—  Allah, seni öğrendiğinden yararlandırsın.

526) “… Ebü’s-Semh (70) (Radtyaliâhü anh)’den rivayet edildiğine göre şöyle
söylemiştir:
Ben, Resul i Ekrem  (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)’in hizmetçis idim. Hasan veya
Hüseyin  (Radıyallâhü anhümâ)  getirildi. Getiri len çocuk, O’nun mübarek
göğsüne bevletti. Orada bulunanlar, o ye ri yıkamak istediler. Rcsûlullah (Sallallahü
Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
-Oraya su serp. Çünkü, kız çocuğun bevli yıkanır. Erkek çocuğun bevlinden dolayı
ise su serpilir.»”

527)    “… Ümmü Kür/ (71) (Rıuhyullâlni unbâyden rivayet edildiğine göre şöyle
söylemiştir :
«(Henüz yemek yemeyen) Erkek çocuğun bevline su serpilir. Ku çocuğun bevli
yıkanır.»”

BEVLİN İSABET ETTİĞİ YERİN NASIL
YIKANACAĞI BABI

528)    <;… Enes (bin Mâlik (Radıyallâhü a«A)’den rivayet edildiğine göre :
Bir A’rabî mescid’de işedi. Cemâatin bir kısmı (O’na mâni olmak üzere) hızla ona
doğru sıçradılar. Bunun üzerine Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) :
«Onu işemekten kestirmeyiniz (= bırakın işini bitirsin.)» buyurdu. Sonra bir
kova su istedi. O yere döktü.”

529) “… Ebû Hüreyre (Radıyallâhü ank)’âen rivayet edildiğine «öre şöyle
söylemiştir :
Bir A’rabî mescide girdi. Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) oturuyordu.
A’rabî: Allah’ım! Bana Muhammed (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)’e mağfiret kıl ve
ikimize mağfiret eylerken, hiç kimseye mağfiret etme, dedi. Bunun üzerine
Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) gülümseyerek:
«Sen gerçekten pek geniş olan bir şeyi daralttın. (= İlâhi mağfireti daraltmak
istedin)» buyurdu. Sonra adam geri dönüp, mescidin bir kenarına varınca
ayaklarını açıp işedi. Daha sonra A’rabî, suçluluğunu anlayınca kalkıp: Babam,
annem sana feda olsun. Bana (merhamet et) dedi. Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve
Sellem) onu azarlamadı ve sebetmedi. Sonra (A’rabiye hitaben) :
«Şüphesiz bu mescidde İşenmez. Bu, ancak Allah’ı anmak ve namaz için
yapılmıştır.» buyurdu. Daha sonra su dolu bir kova getirilmesini emretti.
A’rabî’nin bevli üzerine döküldü.

53O) “… Vasile bin el-Eska’ (RadtyaUâhii ank)'<\en rivayet edildiğine göre
şöyle demiştir :
Bir A’rabi, Peygamber (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)’e gelerek: Allah’ım! Bana ve
Muhammed’e lahmet et ve bize olan rahmetinden hiç kimseyi ortak etme, dedi.
Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem):
«Sana yazıklar olsun. Veya veyl olsun. Şen, hakikaten çok geniş olan bir şeyi
daralttın.» buyurdu. Râvi dedi ki, Arabi, ayaklarını açıp işemeye başladı.
Peygamber (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)’in ashabı (Arabi’ye) hey (=etme)
dediler. Bunun üzerine Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) :
«Onu bırakınız.» buyurdu. Sonra, su dolu bir kova isteyip, o bev-lin üzerine
döktü.”

531) “… Abdurrahman bin Avf’m oğlu İbrahim’in Ümmü Veledi (72) (Radtyallâhü
anküm)’den rivayet edildiğine göre :
Kendisi, Peygamber (SallaUahü Aleyhi ve Sellem) ‘in hanımı Ümmü Seleme
(Radıyallâhü anhâ) ‘ya şunu sormuştur: ‘Ben eteğini uzatan bir kadınım. Necis
yerde yürürüm.* Ümmü Seleme (Radıyallâhü anhâ) şöyle cevap vermiştir: Resûlullah
(SallaUahü Aleyhi ve Sellem) buyurdu ki:
«Necis yerden sonra gelen temiz yer o eteği temizler.»”

532)    “… Ebû   Hüreyre  (Radtyallâhü an&yâen  rivayet  edildiğine  göre
şöyle söylemiştir:
Resûl-i Ekrem (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)’e Yâ Resûlallah! Biz mescide gitmek
isteriz de (yürürken) pis yola basarız, diye (bunun hükmü) soruldu. Bunun
üzerine Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) ;
•Yer yüzünün bir kısmı, diğer bir kısmı temizler.»”

533) “… Benî Abdi’1-Eşhel (RadıyallChü anh)’den rivayet edildiğine göre şöyle
söylemiştir :
Ben, Peygamber (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)’e: Hakikatan benim (evim) İle
mescid arasında necis bir yol vardır, diyerek (bunun hükmünü) sordum. Resûlullah
(Sallallahü Aleyhi ve Sellem) :
«O yoldan sonra temiz bir yol vardır (değil mi?)» diye sordu. Ben de * Evet
(vardır) dedim. Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) :
«İşte bu temiz yol o pis yola tekabül eder.»*’

CÜNÜB İLE TOKALAŞMAK BABI

534)    “… Ebû Hüreyre  (Radtyallâkü anh)’den rivayet edildiğine göre: Kendisi
cünüp iken Medine (-i Münevvere) yollarından birisinde Resûl-i Ekrem (Sallallahü
Aleyhi ve Sellem) ona iastlamış, Ebû Hüreyre (Radıyallâhü anh) gizlice oradan
sıvışıp gitmiş.    Peygamber (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) onu araştırmış. Ebû
Hüreyre (guslünü yapıp) gelince Peygamber (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) ona ı
«Nerede idin ey Ebâ Hüreyre?» diye sormuş, kendisi de i Yâ Resûlallah! Ben cünüp
iken bana rastladınız. Boy abdestimi almadıkça huzurunuzda oturmayı doğru
görmedim, diye cevap vermiş. Bunun üzerine Resûlullah tSallallahü Aleyhi ve
Sellem)  şöyle buyurmuştur:
«Mümin necis olmaz.»”

535)    “… Huzeyfe (bin Yeman) (Radıyallâhü anhydta rivayet edildiğine göre
şöyle söylemiştir:
Besûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) (dışarı) çıktı. Ben cü-nüp iken bana
rastladı. Bunun üzerine yolumu hemen değiştirerek guslümü yaptıktan sonra
gelince O bana:
«Sana ne oldu?» diye sordu. Ben ı Cünüp İdim, diye cevap verdim. Resûlullah (Sallallahü
Aleyhi ve Sellem) :
«Şüphesiz müslüman necis olmaz.»”

ELBİSEYE DOKUNAN MENİ BABI

536) “… Amr bin Meymûn (Radtyallâhü anh)’âen rivayet edildiğine göre şöyle
söylemiştir :
Meninin isabet ettiği elbisenin hepsini mi, yoksa meninin dokunduğu yerleri mi
yıkayacağımızı Süleyman bin Yesâr (73) (Radıyal-lâhü anh)’e sordum. Süleyman (Radıyallâhü
anh) şöyle cevap verdi: Âişe (Radıyallâhü anhâ) şöyle söyledi:
«Peygamber (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)’in elbisesine meni isabet ederdi.
Elbisesinden meniyi yıkardı. Sonra o elbise ile namaza çıkardı. Ben de elbisede
yıkama eserini o esnada gördüm.»”

ELBİSEDEN MENİYİ OVALAMAK BABI

537)    “… Âişe (Radtyallâhü anhâ)’dan rivayet edildiğine göre şöyle
söylemiştir :
«Ben, çok defa kendi elimle Resulullah (Sallallahü Aleyhi ve Sel-lem)’in
elbisesinden meniyi ovaladım.»

538    “… Hemmâm bin El-Hâris (74) (Radtyallâhü anh)7Ğen rivayet edil-, diğine
göre şöyle söylemiştir :
Hz. Âişe (Radıyallâhü anhâ)’ye birisi misafir olmuş. Hz. Âişe. (Radıyallâhü
anhâ) kendisine sarı renkli bir çarşafın misafire verilmesini emretmişti.
Misafir, bu çarşaf içinde uyurken, ihtilâm olmuş ve ihtilâm eseri bulunduğu
halde çarşafı göndermekten haya ederek çarşafın tamamını suya batırıp yıkadıktan
sonra göndermiş, bunun üzerine Hz. Âişe ı
«Çarşafımızı niye bozdu (soldurdu)? kendi parmağıyla onu ovalaması kâfi idi. Ben
çok defa parmağımla Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve SellemVin elbisesinden
meniyi ovaladım.» buyurmuştur.”

539) “… Âişe (Radıyallâhü an/ıâ)’den rivayet edildiğine göre şöyle söylemiştir
:
«Şüphesiz, Ben Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve SellemKİn elbisesinden meniyi
bulup, onu elbiseden kazıdığımı bilirim.»”

İÇİNDE CİNSİ MÜNASEBET YAPILAN
ELBİSEYLE NAMAZ KILMAK BABI

540) “… Muâviye bin Süfyan (Radtyallâhü ankyden rivayet edildiğine göre :
Kendisi Peygamber (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)’in hanımı olan kızkardeşi Ümmü
Habîbe (Radıyallâhü anhâKya: ResûluIIah (Sallallahü Aleyhi ve Selle m) içinde
cinsî münâsebet yaptığı elbiseyle namaz kılar mıydı? diye sordu. Ümmü Habîbe de:
«Evet Elbisede necaset olmadığı zaman (o elbiseyle namaz kılardı.)-”

541)”… Ebü’d-Derdâ’ (Radtyallâhü anhyden rivayet edildiğine göre şöyle
söylemiştir :
Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem), mübarek başından su damladığı halde
çıkıp yanımıza geldi ve tek bir elbiseyle bize namaz kıldırdı. Sarılmış olduğu
elbisenin bir kenarım sağ omuzuna atarak sol kolunun altından ve diğer kenarını
sol omuzuna atarak, sağ kolunun altından geçirerek göğsü üzerine uçlarını
bağlamıştı. (Namaz kıldıktan sonra) geri dönünce Ömer bin El-Hattâb: Yâ Re-sûlallah!
Bir elbisede bize namaz kıldırıyorsun? diyerek (hükmünü öğrenmek istedi.)
Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) :
«Evet. Tek elbisede namaz kılarım ve o elbisede.» Yâni cinsî münâsebette
bulunmuştum.» buyurdu.”

542) “… Câbir bin Semûre (RadtyaUCHü ank)’den rivayet edildiğine göre şöyle
söylemiştir :
Hanımı ile, içinde cinsî temas yaptığı elbiseyle kişinin namaz kılmasının
hükmünü bir adam Peygamber (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)’c sordu. Resûlullah (Sallallahü
Aleyhi ve Sellem) de:
«Evet, her zaman (kılabilir.) Ancak elbisede bir şey gördüğü zaman onu
yıkayıncaya kadar kılamaz.»’*   ‘

MESTLEB ÜZERİNE MESHETMEK
HAKKINDA GELEN (HADÎSLER) BABI

543) “… Hemmâm bin el-Hâris (Radtyallâhü anhümâyden rivayet edildiğine göre
şöyle demiştir :
Cerir bin Abdillah (El-Becelî (Radıyallâhü anh), küçük abdesti-ni bozduktan
sonra abdest aldı ve mestleri üzerine mesnetti. Bunun üzerine kendisine: Sen
böyle mi yaparsın? diye soruldu. Kendisi: Ben Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve
Sellem) in bunu yaptığını gördüğüm halde beni bunu yapmaktan alıkoyan nedir?
dedi.
Râvi ibrahim En-Nehâi (dedi ki) : Onlar (= Abdullah İbn-i Mes’-ud’un
arkadaşları) Cerir’in hadîsinden çok hoşlanırlardı. Çünkü Ce-rir’in İslâm’a
girişi Mâide sûresinin (abdeste âit 6. âyetinin) inişinden önce idi.”

544) “… Huzeyfe (bin Ee-Yeman (Radtyaltâhü ank)>den rivayet edildiğine göre
şöyle söylemiştir:
Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem). abdest aldı ve mesüe-rinin üzerine
mesnetti.”

545)    “… Muğtre bin Şu’be (Radtyallâkü anh)’âen rivayet edildiğine göre:
Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) abdestini bozmaya çıktı. Muğîre de
içinde su bulunan bir matara ile Onu izledi. Resûl-i Ekrem (Sallallahü Aleyhi ve
Sellem) ihtiyacını giderdikten sonra (gelip) abdest aldı ve mestler üzerine
mesnetti.”

546)    “… îbni Örfıer (Radtyallâhü anh)’âen rivayet edildiğine göre:
Kendisi Sa’d bin Mâlik (Radıyallâhü anh)’in mestleri üzerine meshettiğini görmüş
ve: Hakikaten siz bunu (nasıl) yapıyorsunuz? (diyerek bu hareketi yadırgamış)
sonra ikisi beraber Hz. Ömer (Ra-dıyallâhü anh)’in yanında toplanmışlar ve Sa’d
(Radıyallâhü anh) Ömer (Radıyallâhü anh) “e mestler üzerine meshetme hakkında
kardeşimin oğluna (İbn-i Ömer’e) fetva ver, demiş, bunun üzerine Ömer (Radıyallâhü
anh) :
«Biz Resülullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) ile beraber bulunurken mestlerimiz
üzerine meshcderdik. Böyle yapmakta bir beis görmeyiz.» demiş ve bunun üzerine
İbn-i Ömer (Radıyallâhü anh) : Kişi, büyük abdesti bozmaktan gelse bile (meshedebilir
mi?) diye sormuş, Ömer (Radıyallâhü anh) de: Evet, diye cevap vermiştir.»”

547)    “… Sehl es-Sâidî. (Radtyallâhü ank)’âen rivayet edildiğine göre
demiştir ki:
Resülullah  (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)  mestler üzerine meshetti ve mestler
üzerine meshetmeyi bize emretti.”

548) “… Enes bin Mâlik (Radtyallâhü anh)’den rivayet edildiğine göre demiştir
ki :
Ben. bir yolculukta Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve SellemVin beraberinde idim.
O: «Su varım?» diyerek (su istedi, bunun üzerine su hazırlanınca) abdest aldı ve
mestleri üzerine mesh etti. Sonra orduya yetişerek onlara namaz kıldırdı.”

549)    «… Büreyde (bin el-Husayb) (Radtyallâhü ank)’âen rivayet edildiğine
göre şöyle demiştir:
Necâşi, Peygamber (Sallallahü Aleyhi ve SelIenD’e bir çift siyah ve sâde mesti
hediye olarak gönderdi. O da bunları giydi. Sonra abdest aldı ve bunların
üzerine mesnetti.”

MESTİN ÜSTÜNE VE ALTINA
MESHETMEYE ÂİT BÂB

550)    “… Muğîre bin Şu’be (Radtyallâhü anhyden rivayet edildiğine göre:
geri çevirir ve göçmenlere iyilik ederim, dedi. Sonra Necâşî Sahâbtleri huzuruna
çağırdı. Sahâbîler Necâşî’nin huzuruna girince selâm verdiler. Elçiler selâmı
fırsat bilerek : ‘Sayın melik! İşte doğruluğumuz hemen belirdi. Çünkü bunlar
zatınıza karsı, mutad olan saygı usulü ile girmediler* dediler. Melik bunun
sebebini sorunca Sahâbiler : ‘Sayın Melik biz sana cennet ehlinin ve meleklerin
ta’zim usulüyle saygı gSsterdik’ dediler. Sahâbİlerin sözcüsü Ca’fer bin Ebi
Talib (R.A.) idi. Necâşl onlara : ‘Nedir sizin bu dininiz. Hem kavminizin dinini
terkettiniz hem de benim dinimi ne de başka milletlerin dinlerinden birisini
seçmediniz?» diye sordu. Sözcü Ca’fer şöyle cevap verdi:
‘Ey Melik! Biz cahiliyet ehli idik. Putlara tapar, murdar hayvan etini yiyer.
fuhuş yapar, yakınlarımıza şefkat etmez, komşularımıza kötülük ederdik.
Kuvvetlimiz zayıfımızı sömürüyordu. Nihayet Allah bize nesebini, doğruluğunu,
güvenilir, iffetini yakinen bildiğimiz bizden bir Peygamber’! bize gönderdi.
Gelen Peygamber bizi tevhid’e, Allah’a şerik koşmamağa, tapmakta olduğumuz
putlardan sıyrılmağa davet etti. Doğru konuşmayı, emanetleri sahiplerine
vermeyi, yakınlarına şefkat etmeyi, komşulara iyilik etmeyi, ırz, namus ve
kanlara saygılı olmayı emretti. Fuhuşlardan, yalan söylemekten, yetimin malını
yemekten men etti. Namaz kılmayı, oruç tutmayı emretti, (diyerek İslâm’ın
emirlerini saydı.) Biz de O’na iman edip tasdik ettik.
Haram kıldığını haram ve helâl kıldığını helâl saydık. Kavmimiz bize saldırdı,
dinimizden döndürmek ve tekrar putlara taptırmak için eziyetler ve ta’zibler
yaptılar. Bizi kahredip zulmedince ve dini görevlerimizi yerine getirmemize mâni
ResûluÜah (Salla llahü Aleyhi ve Sellem) mestin üstüne ve altına meshetmiştir.”
Not: Senedde râvilerden El-Velîd’in tedlisçi olduğu, Sevr’in Reca* bin Hey-vet’ten
hadîs işitmediği ve El-Muğîre’nin kâtibinin (verrâd) meçhul olduğu halde hadîsi
mürsel rivayet ettiği söylenmişse de, şöyle cevap verilmiştir :    El-Velid :
»- = «Bize Sevr tahdis etti.» demiştir. Bunda tedlis yoktur. Sevr’in Reca’dan
hadis işittiğini BeyhakI tesbit ederek; Sevr’in de :
— «Bize Reca’ tahdis etti, dediğini belirtmiştir. El-Muğtre’nin kâtibi de,
El-Muği-re’yi zikretmiştir. Bunun iğin hadiste mürsellik yoktur. İbn-i Mâceh’in
açıkladığı gibi Muğîre’nİn kâtibinin adı Verrâd’dır. Künyesi ise Ebû Said’dir.
Şa*bl vs başkası ondan rivayet etmişlerdir. (Artık kâtibin meçhul olmadığı
anlaşılır.)

551)    “… Câbir (Radtyallâhü anh)’den rivayet edildiğine göre: Resûlullah
(Sallallahü Aleyhi ve Sellenı), abdest alan ve bu arada (ayaklarındaki) mestleri
yıkayan bir adamın yanmdan geç a. Re-sûl-i Ekrem (Salİallahü Aleyhi ve Sellem),
mübarek eliyle sanki onu mestlerini yıkamaktan men. edercesine işaret ederek:
«Sen, ancak meshetmckle emi olunmuşsun.» buyurdu ve Resûlullah (Sallallahü
Aleyhi ve Sellem) mübarek eliyle ayak parmakları uçlarından bacak mafsalına
doğru çekerek ve parmaklarıyla çizgiler çizerek «Şöyle» buyurdu.”

MUKÎM VE MİSAFİR İÇİN
MESHEDEBİLME SÜRESİ HAKKINDA GELEN (HADÎSLER)  BABI

552)    «… Şüreyh bin Hâni'(75)   (RadtyaUâhü anh)’den rivayet edildiğine göre
şöyle demiştir:
Ben mestler üzerine meshetmek durumunu Hz. Âişe’ye sordum. Bana: Ali’ye varıp
onu sor. Çünkü O, bunu benden daha iyi bilir.
(Çünkü O, Resûl-i Ekrem (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) ile yolculuk ederdi.)
dedi. Bunun üzerine ben, Ali (Radıyallâhü anh)’ye gelerek, meshetme durumunu
sordum. Ali (Radıyallâhü anh) buyurdular ki s
Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem), mukim için bir gün bir gece, misafir
için de üç gün üç gece olmak üzere meshetmeyi bize emretti.”

553) “… Huzeyme bin Sabit (Radıyallâhü anh)’den rivayet edildiğine göre şöyle
demiştir :
-Rcsûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Selfem), mestler üzerine mes-hetmek
(hususunda) misafir için üç gündük bir süre) tayin etti. Eğer soru sahibi
sorusuna devam etseydi (sürenin arttırılmasını isteseydi) Resulullah (Sallallahü
Aleyhi ve Sellem), süreyi beş kılacaktı.»”

554) “… Huzeyme bin Sabit (Radtyallâhü anhyâen rivayet edildiğine göre şöyle
demiştir:
«Mestler üzerine meshetmek hususunda misafir İçin süre üçgün-dür.» Sanımca:
«…ve Üç gece…» buyurdu.”

555)    “… Ebû Hüreyre (Radıyallâhü anh)’den rivayet edildiğine göre şöy le
söylemiştir:
Sahâbiler:
Yâ Resûlallah! Mestler üzerine meshetme süresi nedir? diye sor dular. O da:
•Misafir için geceleriyle beraber üçgündür. Mukim için de
gün bir gecedir.»”

556) “… Ebû Bekre (Radtyallâhü onh)’ten rivayet edildiğine göre §öyle
söylemiştir:
Misafir abdest alıp, mestlerini giydikten sonra abdest *»*”*» zaman geceleriyle
beraber üç gün üç gece ve mukimin bir gün imgece meshetmesini Resûl-i Ekrem
(Sallallahü Aleyhi ve Sellem) ruhsat olarak caiz kılmıştır.

ZAMANLA SINIRLANDIRMA OLMAKSIZIN
MESHETME HAKKINDA GELEN  (HADÎSLER)  BABI

557) “… Evinde Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)’in her iki kıble (Ka’be
ve Mescid-i Aksa’)ya doğru namaz kılmış olduğu Übeyy bin îmâre (Radtyallâhü anh)
‘den rivayet edildiğine göre :
Kendisi, Resûlullah  (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)’e:
Mestler üzerine meshedeyim (mi?)  diye sormuş. Resul i Ekrem
(Sallallahü Aleyhi ve Sellem) :
—  «Evet, buyurmuştur. Übeyy (Radıyallâhü anh) :
—  Bir gün (mü?) diye sormuş, Resûl-i Ekrem (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) :*
—  «Ve iki gün de (meshedebilirsin)» buyurmuştur. Übeyy  (Radıyallâhü anh) :
—  Ve üç gün de (mi?) diye sormuş ve nihayet yedi güne kadar (olan hükmü
sorarak)    ulaştırmış. Resûl-i Ekrem    (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) de i
—  «Ve sana zuhur eden sürece (meshedebilirsin) buyurmuştur.»

558) “… Ukbe bin Âmir el-Cühenî (Radtyallâhü anh)’ûen rivayet edildiğine göre:
Kendisi, Mısır’dan Ömer bin El-Hattab (Radıyallâhü anh)’in yanına gelmiştir. Hz.
Ömer (Radıyallâhü anh) Ona: Kaç günden beri sen mestlerini çıkarmamışsın, diye
sormuş? Kendisi: Cuma’d an cuma’-ya kadar, diye cevaplamış, Hz. Ömer de: Sünnete
isabet etmişsin, demiştir.

ÇORAPLAR VE PABUÇLAR ÜZERİNE
MESHETMEK HAKKINDA GELEN  (HADÎSLER) BABI

559) “… El-Muğîre bin Şu’be (Radıyallâhü anA>’den rivayet edildiğine göre :
Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) abdcst alırken çorapları ve pabuçları
üzerine meshetmiştir.”
Not: Ebû Dâvûd : Abdurrahman bin Mehdi, bu hadisi anlatmazdı. Çünkü El-Muğîre’den
ma’ruf olan rivayet Peygamber (S.A.V.)in mestler üzerine meshet-mesidir,
demiştir. El-Hâfız da: Abdurrahman bin Mehdi ve başka hadis imamları El-Muğîre”nm
bu hadîsini zayıf saymışlardır, demiştir.

560) “… Ebû Musa El-Eş’ârî (Radtyallâhü anh)’den rivayet edildiğine göre:
Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) abdcst aldı da çoraplarına ve
pabuçlarına meshetti. El Muallâ, kendi rivayetinde dedi ki t Ben Ebû Musa’nın
«… ve pabuçlarına…» dediğini bilirim, başka türlü dediğini bilmem.”

SARIK ÜZERİNE MESH ETMEK
HAKKINDA GELEN (HADÎSLER) BABI

561)    “… Bilâl (Radıyallâhü anhydçn rivayet edildiğine göre :
Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) mestleri ve sarığı üzerine meshetmiştir.”

562) “… Amr (76) (bin Ümeyye ed-Damrî (Radıyallâhü a«A^’den rivayet edildiğine
göre şöyle söylemiştir :
Ben Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)’in mestlerine ve sarığına
meshettiğini gördüm.”

563) “… Zeyd bin Suhân mevtası Ebû Müslim (Radıyallâhü ankümâyden rivayet
edildiğine göre şöyle söylemiştir:
Ben, Selman (Radıyallâhü anh) in beraberinde idim. Selman (Radıyallâhü anh)
abdest için mestlerini çıkaran bir adamı gördü ve ona:
Mestlerine, sarığına ve başının ön kısmına mesnet. Çünkü ben, Resûlullah (Sallallahü
Aleyhi ve Sellem)’in mestlere ve sarığa meshettiğini gördüm, dedi.*’

564) “… Enes bin Mâlik (Radıyallâhü anh)’den rivayet edildiğine göre şöyle
söylemiştir :
Ben, Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)’İn abdest aldığım gördüm.
(Mübarek) Başında Kitriyye (77) bir sarık vardı. (Mübarek) Elini sarığın altına
sokarak başının ön kısmını mesnetti ve sarığı kaldırmadı.”

UYKUDAN UYANAN ADAM,
ELİNİ YIKAMADAN ÖNCE KABA SOKABİLİR Mİ? BABI

393)    “… Ebû Hüreyre (Radtyallâhü ûi»A/den; Şöyle derdi: Resülullah (Sallallahü
Aleyhi ve Sellem) buyurdu ■Sizden birisi gece uykusundan uyandığı zaman eline
iki veya üç defa su dökmeden kaba sokmasın. Çünkü elinin nerede gecelediğini
bilmez.»’*

394) “… Sâlim’in babası (Abdullah bin Ömer) (Radtyallâhü anhümâ)*-den şöyle
rivayet edilmiştir. Resûlullah (Sallallakü Aleyhi ve Setletn) buyurdu ki:;
«Sizden birisi uykusundan uyandığı zaman elini yıkayıncaya kadar kaba
sokmasın.»”

395) “… Câbir (Radtyallâhü anh)’âen rivayet edildiğine göre Resûlullah (Sallallahü
Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
«Biriniz uykudan kalktıktan sonra abdest almak istediği zaman elini yıkamadan
abdest su kabına sokmasın. Çünkü şüphesiz, elinin nerede gecelediğini ve elini
neyin üzerine koyduğunu bilmez.»”

396) “… El-Hâris (Radtyallâhü anh)’âen şöyle dediği rivayet olunmuştur :
Ali (Radıyallâhü anh) su istedi, (su getirilince) ellerini, kaba sokmadan önce
yıkadı. Sonra dedi ki:
«Ben Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) İn böyle yaptığını gördüm.»”

ALIŞVERİŞLER^[1]
BÖLÜMÜ

﴿


كِتَابُ الْبُيُوعِ ﴾

–169
﴿ مَنْ غَشَّنَا فَلَيْسَ مِنَّا ﴾

Kim bizi aldatırsa, bizden değildir”^[2]

Bir rivayette ise;
 ﴿
مَنْ غَشَّ
﴾


“Kim aldatırsa”[3]


ifadesi vardır.

Bu hadisin geliş yollarının çoğunda, bu, bir yiyecek ile ilgilidir.  Hz.
Peygamber (s.a.v), çarşıda (bir çeşit yiyecek satan birisini) görüp (hile
yaptığını fark edince,) elini kabın içine sok(up kontrol ettikten sonra bu sözü
söyle)miştir.

Suyûtî (ö.

911/1505)


“el-Ezhâr”
adlı kitabının ‘Kitâbu’l-Edeb’ (=Edeb Bölümü’n) de bu hadisi şu yollardan
getirmiştir:

1.     
Ebu Hureyre                                     

2.     
Abdullah ibn Ömer                             

3.     
Ebu Burde b. Niyâr                            

4.     
Enes                                                 

5.     
Berâ’ b. Âzib                                    

6.    
Huzeyfe

7.    
Abdullah ibn Abbâs

8.    
Abdullah ibn Mes’ud

9.    
Kays ibn Ebi Garze   

10.    
Ebu Musa el-Eş’arî

11.    
Hz. Aişe

12.    
Hâris b. Süveyd

Toplam,

12
kişi.

(Derim ki:) Bu hadis, şu yollardan da gelmiştir:

13.    
Abdullah ibn Ebi Rebîa el-Mahzûmî    

14.    
Büreyde                                           

15.    
Ebu’l-Hamrâ’

16.    
Ebu Saîd el-Hudrî

17.    
Hz. Ali

İbn Hacer el-Mekkî (ö.

973/1051)


“Zevâcir”de
konu ile ilgili olarak şöyle der: “Bu hadis,

10
küsur sahabiden gelmiştir.”

* * *

–170
﴿ مَنْ بَاعَ عَقَارًا وَلَمْ يَجْعَلْ ثَمَنَهُ فِي مِثْلِهِ
لَمْ يُبَارَكْ لَهُ فِيهِ ﴾

Kim bir akarı satıp da elde ettiği parayı da aynı cins (bir mülk)e yatırmazsa,
bu kimse, aldığı bedelin hakkında mübarek kılınmamasına müstehak olur”^[4]

Suyûtî (ö.

911/1505)


“el-Ezhâr”
adlı kitabının ‘Kitâbu’l-Edeb’ (=Edeb Bölümü’n) de bu hadisi şu yollardan
getirmiştir:

1.     
Huzeyfe ibnü’l-Yemân[5]

2.     
Saîd b. Hureys[6]

3.     
Saîd b. Zeyd[7]

4.     
İmrân b. Husayn

5.     
Amr b. Hureys[8]

6.     
Ma’kil b. Yesâr[9]

7.     
Ebu Zerr[10]

Toplam,

7
kişi.

* * *

–171
﴿ تَحْرِيم رِبَوِ التَّفَاضُلِ فيِ الذَّهَبِ بِالذَّهَبِ
الْفِضَّةِ بِالْفِضَّةِ ﴾

“Altının altınla ve gümüşün gümüşle (değiştirlmesinde) fazlalık ribasının haram
kılınması”^[11]
ile ilgili hadisler

Bu hadis, şu yollardan gelmiştir:

1.    
Ebu Saîd el-Hudrî[12]                           

2.    
Hz. Osman[13]                        
 

3.    
Abdullah ibn Ömer[14]  
 

4.    
Ubâde ibnu’s-Sâmit[15]                                    

5.    
Râfi’ b. Hadîc[16]

6.    
Hz. Ömer[17]

7.    
Fudâle b. Ubeyd[18]

8.    
Ebu Bekre[19]

9.    
Ebu Hureyre[20]

10.    
 Ebu Useyd es-Sâadî[21]

11.    
 Hz. Ali[22]
ve daha bir çokları

Ubâde ibnu’s-Sâmit,
Ebu Hureyre, Ebu Saîd el-Hudrî, Bilâl[23]
ve daha bir çoklarının hadisinde;

﴿ البُرّ بِالْبُرّ ﴾ِ
“Buğday
ile buğday”,
﴿
الشَّعِير بِالشَّعِيرِ ﴾
“Arpa ile
arpa”,
﴿
التَّمْر بِالتَّمْر ﴾ِ
“Hurma ile
hurma”,
﴿
المِلْح بِالْمِلْحِ ﴾
“Tuz ile
tuz”
ifadeleri geçmektedir.

Tahâvî (ö.

321/933)


“Şerhu Meâni’l-Âsâr”da
bu konu ile ilgili Kur’an-da[24]
belirtilen ribanın aslının,

“Nesîe Ribası”

hakkında olduğunu anlattıktan sonra aynen şöyle der:

“Ayrıca Kur’an’dan sonra

Sünnet
de; ribanın ve altının altınla, gümüşün gümüşle ve diğer ölçülebilenler ile
tartılabilenler hususundaki

fazlalığın
haram olduğunu belirtmiştir. Bu husus,  bu kitabımızın daha öncesinde geçen
“Buğdayın arpayla satışı bâb”ında Ubâde ibnu’s-Sâmit’in[25]
rivayetinde geçmektedir. Dolayısıyla da bu riba türü,

sünnetle haram kılınan bir ribadır.
Bununla ilgili Resulullah (s.a.v)’den gelen rivayetler,

tevatürdür.
Bu rivayetler sayesinde

hüccet
ortaya çıkmaktadır.”[26]

Daha sonra Tahâvî, bu konuda gelen bazı rivayetleri de nakletmiştir.

Daha sonra da der
ki: “Bu
mütevatir
rivayetlerle sabit olduğuna göre; Resulullah (s.a.v) gümüşün gümüşle ve altının
altınla fazlalık olarak ve aynı şekilde naklettiğimiz bu rivayetlerde geçen
diğer ölçülebilen şeylerde de fazlalık olarak yapılan satışı yasaklamıştır. Bu
nedenle de bizce bu rivayetlerle amel etmek,

﴿ لاَ رِباً إلاَّ


فِي النَّسِيئَةِ ﴾

 “Riba,
(fazlalıkta değilde) ancak Nesîe (=veresiye)de geçerlidir”[27]
şeklindeki Üsâme hadisiyle amel etmekten daha iyidir. Üsâme hadisini, bu konuda
naklettiklerimiz doğrultusunda yorumlamak uygun olur.”[28]

* * *

–172
﴿ النَّهْي عَنْ بَيْعِ الْغَرَرِ ﴾

“Aldatma satışının yasak olması”^[29]

Suyûtî (ö.

911/1505)


“el-Ezhâr”
adlı kitabının ‘Kitâbu’l-Ahkâm’ (=Hükümler Bölümü’n) de bu hadisi şu yollardan
getirmiştir:

1.     
Abdullah ibn Mes’ud                          

2.     
Sehl b. Sa’d                                       

3.     
Abdullah ibn Abbâs                            

4.     
Abdullah ibn Amr

5.     
Attâb b. Esîd

6.     
Abdullah ibn Ömer

7.     
Enes

Toplam,

7
kişi.

(Derim ki:) Tirmizî (ö.

279/892),
bu hadisi şu yoldan rivayet etmiştir:

8.     
Ebu Hureyre[30]

﴿ نَهَى رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَنْ بَيْعِ الْغَرَرِ
وَبَيْعِ الْحَصَاةِ ﴾

“Resulullah (s.a.v), ‘aldatma satışını’ ve taş atımı satışını yasaklamıştır”

Daha sonra da der ki: “Bu konuda Abdullah ibn Ömer ve Abdullah ibn Abbâs’tan da
hadis rivayet edilmiştir.

9. 
Ebu Saîd el-Hudrî[31]
ile Enes[32]

Ebu Hureyre hadisi, hasen-sahihtir.”[33]

(Suyûtî)
“Câmiu’s-Sağîr”de[34]


﴿ نَهَى عَنْ بَيْعِ الْحَصَاةِ وَبَيْعِ الْغَرَر ﴾ِ

“Resu-lullah (s.a.v), taş atımı satışını
ve
‘aldatma
satışını’

yasaklamıştır”
hadisini; İmam
Ahmed, Müslim ve dört sünen sahibi yoluyla Ebu Hureyre’den getirmiştir.

Yine (Suyûtî)

“Câmiu’s-Sağîr”de[35]


﴿ نَهَى عَنْ بَيْعِ الْمُضْطَرِّ وَبَيْعِ الْغَرَرِ وَبَيْعِ الثَّمَرَةِ قَبْلَ
أَنْ تُدْركَ ﴾

 “Resulullah
(s.a.v) zorlama, ‘aldatma’ ve olgunlaşmamış meyve satışını yasaklamıştır”
hadisini ise
İmam Ahmed ve Ebu Dâvud yoluyla şu yoldan getirmiştir:

10.
Hz. Ali[36]

* * *

–173
﴿ اَلنَّهْى عَنِ الْمُزَابَنَةِ. وَالْمُزَابَنَةُ: بَيْعُ
الثَّمَرِ عَلَى رُؤُوسِ الشَّجَرِ, بِالتَّمْرِ كَيْلًا, وَالزَّرْع, كَذالِكَ
باِلْحَنْطَةِ كَيْلاً ﴾

“Müzâbene’nin yasak olması. Müzâbene; yaş hurmayı daha (hurma) ağacın
başındayken ölçeğe vurarak kuru hurma  karşılığı ve ekini de aynı şekilde
ölçekli olarak buğday karşılığında satmaktır”^[37]

Bu hadis, şu yollardan gelmiştir:

1.    
Ebu Hureyre

2.    
Abdullah ibn Ömer

3.    
Abdullah ibn Abbâs

4.    
Câbir

5.    
Zeyd b. Sâbit

6.    
Saîd b. Zeyd

7.    
Râfi’ b. Hadîc

8.    
Sehl b. Hasme

9.    
Ebu Saîd el-Hudrî

10.    
Sa’d b. Ebi Vakkâs

11.    
Enes b. Mâlik ve daha bir çokları

Tahâvî (ö.

321/933)


“Şerhu Meâni’l-Âsâr”da
bu hadislerin

mütevatir

olduğunu belirtmiştir.[38]

* * *

–174
﴿ اَلتَّرْخِيص فِي بَيْعِ الْعَرَايَا بِخَرْصِهَا ﴾

“Tahmin yoluyla ariyelerin satılmasına izin verilmesi”^[39]
ile ilgili hadisler

Bu hadis, şu yollardan gelmiştir:

1.     
Zeyd b. Sâbit[40]

2.     
Abdullah ibn Ömer[41]

3.     
Câbir b. Abdullah[42]

4.     
Sehl b. Ebi Hasme[43]

5.     
 Ebu Hureyre[44]
ve daha bir çokları

Tahâvî (ö.

321/933)


“Şerhu Meâni’l-Âsâr”da
bu sahabilerden gelen hadisleri senedleriyle birlikte naklettikten sonra aynen
şöyle der:

“Bu rivayetler, Resulullah (s.a.v)’den gelmiştir. (Tahmin yoluyla) ariyelerin
satılmasına izin verilmesi hususunda gelen rivayetler,

tevatürdür.
İlim adamları, bu rivayetleri tamamen kabul etmişler, bu rivayetlerin geliş
(yolların)ın sıhhatli oluşu hususunda görüş ayrılığına düşmemişler ve bu
rivayetleri tevil etme hususunda birbirleriyle çekişmemişlerdir.”[45]

* * *

–175
﴿ قَاتَلَ اللَّهُ الْيَهُودَ, إِنَّ اللّهَ لَمَّا حَرَّمَ
عَلَيْهِمْ الشُّحُومَ جَمَلُوهاَ ثُمَّ بَاعُوهاَ فَأَكَلُوا إِثْماَنَهاَ ﴾

“Allah, Yahudilere lanet etsin. Allah (ölmüş hayvanın) iç yağını onlara haram
ettiğinde onlar bu yağı eritip sonra da sattılar, parasını da yediler”^[46]

Bu hadis, şu yollardan gelmiştir:

1.    
Câbir

2.    
Hz. Ömer

3.    
Ebu Hureyre

4.    
Abdullah ibn Ömer

5.    
Abdullah ibn Amr

6.    
Üsâme b. Zeyd

7.    
Enes

8.    
Temîm ed-Dârî

9.    
Hâlid ibnü’l-Âs

10.    
 Abdullah ibn Abbâs

Doğruyu en iyi bilen Cenab-ı Allah’tır.