CÜMLE
Tam bir fikir anlatan kelime topluluğuna cümle denir. Arapça’da cümle ikiye ayrılır:
a) İsim cümlesi
b) Fiil cümlesi
İsimle başlayan cümlelere isim cümlesi, fiille başlayan cümlelere ise fiil cümlesi denir.
|
اَلْوَلَدُ رَكِبَ الْحِصاَنَ. |
(Çocuk ata bindi). |
|
اَلْبِنْتُ رَكِبَتِ الْحِصاَنَ. |
(Kız ata bindi). |
|
İsimle başladığı için isim cümlesidir. |
|
|
رَكِبَ الْوَلَدُ الْحِصَانَ. |
(Çocuk ata bindi). |
|
رَكِبَتِ الْبِنْتُ الْحِصاَنَ. |
(Kız ata bindi). |
|
Fiille başladığı için fiil cümlesidir. |
|
Arapça’da genellikle cümleler fiil cümlesi olarak kurulur. Bir cümle önce fiille başlar, sonra fâil (özne) sonra da varsa mef’ûl (tümleç) dediğimiz geriye kalanla devam eder.
|
الْحِصَانَ. |
الْوَلَدُ |
رَكِبَ |
|
|
Meful |
Fâil |
Fiil |
|
Cümlede vurgulamak istediğimiz şey fâilin bizzat kendisi olduğu takdirde fâil başa getirilebilir ancak cümle artık fiil cümlesi değil isim cümlesi olur. İsim cümlesinin elemanlarına ise mübtedâ (özne) ve haber (geriye kalan) denir. Mübtedâ esâsen isim cümlesinin fâili yerindedir. Sadece isim cümlesi olduğu için elemanlarının ismi değişmiştir:
|
الْحِصاَنَ. |
رَكِبَ |
اَلْوَلَدُ |
|
Meful |
Haber Fiil |
Mübtedâ Fâil |
F Görüldüğü gibi gibi yukarıda verilen fiil cümlesi örnekleri, fiil-i mâzînin müfred gâib ve müfred gâibesinden seçilmiştir.