Başlık: TEFSİR BÖLÜMÜ – ESBAB-I NÜZULE DAİR
Konu: Münafikun Suresi
Ravi: İbnu Abbas
Hadisin Arapçası:
وعن ابن عباس رَضِىَ اللّهُ عَنْهُما قالَ: ]مَنْ كانَ لَه مَالٌ يُبَلغُهُ بَيْتَ رَبِّهِ أوْتَجبُ فِيهِ زَكَاةٌ فَلَمْ يَفْعَلْ سَألَ الرَّجْعَةَ عِنْدَ الْمَوْتِ، فقَالَ لَهُ رَجُلٌ: اتَّقِ اللّهَ يَاابنَ عَبَّاسٍ؟ فإنَّمَا يَسْألُ الرَّجْعَةَ الْكُفَّارُ. فقَالَ: سَأتْلُوا عَلَيْكُمْ بِذلِكَ قُرآناً: يَا أيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا َ تُلْهِكُمْ أمْوَالُكُمْ وََ أوَْدُكُمْ عَنْ ذِكْرِ اللّهِ، وَمَنْ يَفْعَلْ ذلِكَ فَاولئِكَ هُمُ الخَاسِرُونَ وَأنْفِقُوا مِمَّا رَزَقْنَاكُمْ إلى آخِرهَا. فقالَ الرَّجُلُ: فَمَا يُوجِبُ الزَّكَاةَ؟ فقَالَ: إذَا بَلَغَ المَالُ مِائَتَيْن فَصَاعِداً. قَالَ: فَمَا يُوجِبُ الحَجَّ؟ قَالَ: الزَّادُ وَالْبَعِيرُ[. أخرجه الترمذى .
Hadisin Anlamı:
Bir keresinde, “kimin haccedecek kadar veya zekat farz olacak kadar malı olur da bu farzları ifa etmezse, ölüm sırasında geri dönüş (rec’a) taleb eder” buyurmuş da, bir adam kendisine: “Ey İbnu Abbas, Allah’tan kork, geri dönüşü küffar taleb edecektir” dedi. İbnu Abbas Radıyallahu Anh: “Ben size bu hususta ayet okuyayım” dedi ve şu ayeti okudu: “Ey iman edenler, sizi ne mallarınız, ne evlatlarınız Allah’ın zikrinden alıkoymasın. Kim bunu yaparsa işte onlar hüsrana uğrayanların ta kendileridir. Herhangi birinize ölüm gelip de: “Ey Rabbim, beni yakın bir müddete kadar geciktirseydin de sadaka verip dursaydım, iyi adamlardan olsaydım” diyeceğinden evvel size rızık olarak verdiğimizden (Allah yolunda) harcayın. Halbuki Allah hiçbir kimseyi eceli gelince, asla geri bırakmaz. Allah ne yaparsanız, hakkıyla haberdardır” (Münafikun 9-11) Adam tekrar: “Zekat vermeyi gerekli kılan miktar nedir?” diye sordu. İbnu Abbas Radıyallahu Anh: “Mal iki yüz (dirheme) ulaşır ve geçerse.” Adam: “Pekala, haccı gerekli kılan şey nedir?” diye sordu, İbnu Abbas: “Azık ve binek!” cevabını verdi.
Kaynak: Tirmizi, Tefsir, Münafikun, (3313)