Arapça Dil Bilgisi Özet

Muttasıl Zamirler

Kelimeden önce geçen bir ismin yerini tutan ve kelimenin sonunda ona bitişik olarak gelen zamirlere “Muttasıl Zamirler” yani “Birleşik Zamirler” denir. Muttasıl zamirler bir isme, bir harfe veya bir fiile bitişik olarak gelebilir. Muttasıl zamirler bitiştikleri kelimenin anlamına bağlı olarak anlam kazanırlar. İsimlere bitiştiklerinde “benim, senin, onun, bizim, sizin, onların” anlamlarına gelen iyelik zamirleri olurlar. “Benim evim, sizin arabanız, onların sınıfı” gibi.

Muttasıl zamirler taşıdıkları görevlere göre üç kısma ayrılırlar:

1- Merfu muttasıl zamirler

2- Mensub muttasıl zamirler

3- Mecrur muttasıl zamirler

Merfu muttasıl zamirler: Mazi, muzari ve emir fiillere bitişip fail görevi gören zamirlerdir. Mazi fiile bitişip fail görevi gören merfu muttasıl zamirler şunlardır:

Cemi

Müsenna

Müfred

 

وا

ا

  Gaib

نَ

تَا

Gaibe

تُمْ

تُمَا

تَ

Muhatab

تُنَّ

تُمَا

تِ

Muhataba

نَا

نَا

تُ

Mütekellim

Muzari fiile bitişen muttasıl zamirler şöyledir:

Cemi

Müsenna

Müfred

 

ون

ان

….

Gaib

نَ

ان

….

Gaibe

ون

ان

….

Muhatab

نَ

ان

ين

Muhataba

….

….

….

Mütekellim

(Cemi müennesler hariç diğer sigaların sonundaki “nun” zamire dâhil değildir. Diğer sigalardaki zamir “nun”dan önceki harftir.)

Emir fiile bitişen muttasıl zamirler şöyledir:

و

ا

….

Emir muhatab

نَ

ا

ى

Emir muhataba

Mensub muttasıl zamirler: Fiillere bitişip meful görevi gören ve fiile benzeyen harflere bitişip isimleri olan zamirlerdir. Bunlar, cümledeki yerleri nasb olmayı gerektirdiği için bu ismi alırlar. Mensub muttasıl zamirler şunlardır:

Cemi

Müsenna

Müfred

 

ـهُمْ

ـهُمَا

ـهُ

Gaib

ـهُنَّ

ـهُمَا

ـهَا

Gaibe

ـكُمْ

ـكُمَا

ـكَ

Muhatab

ـكُنَّ

ـكُمَا

ـكِ

Muhataba

ـنَا

ـنَا

ـى

Mütekellim

Mecrur muttasıl zamirlere: Mensub muttasıl zamirler tablosundaki muttasıl zamirler isimlere bitiştiklerinde muzafun ileyh olacakları için; ayrıca harf-i cerden sonra geldiklerinde mecrur olacakları için mecrur muttasıl zamirler ismini alırlar.

Müstetir zamirler: Munfasıl ve muttasıl zamirlerin dışında, bazı fiillerin gizli faili olarak gelen ve aslında munfasıl zamir olan “müstetir zamir” yani “gizli zamir” dediğimiz bir zamir grubu daha bulunur. Şimdi fiillere göre müstetir zamirleri öğrenelim:

Mazi fiildeki müstetir zamirlere örnek fiil üzerinde görelim:

كَتَبَ  -müzekker için- “yazdı” manasındadır. Burada, müzekker için “o” manasındaki  هُوَ  faildir ve müstetir zamirdir.

كَتَبَتْ  -müennes için- “yazdı” manasındadır. Burada, müennes için “o” manasındaki  هِىَ   faildir ve müstetir zamirdir.

Muzari fiillerdeki müstetir zamirleri görelim:

يَكْتُبُ  -müzekker için- “yazıyor, yazar” manasındadır. Burada, müzekker için “o” manasındaki  هُوَ  faildir ve müstetir zamirdir.

تَكْتُبُ  -müennes için- “yazıyor, yazar” manasındadır. Burada, müennes için “o” manasındaki  هِىَ  faildir ve müstetir zamirdir.

تَكْتُبُ  -müzekker için- “yazıyorsun, yazarsın” manasındadır. Burada, müzekker için “sen” manasındaki  أَنْتَ  faildir ve müstetir zamirdir.

أَكْتُبُ  “yazıyorum, yazarım” manasındadır. Burada, “ben” manasındaki  أَنَا  faildir ve müstetir zamirdir.

نَكْتُبُ  “yazıyoruz, yazarız” manasındadır. Burada, “biz” manasındaki  نَحْنُ  faildir ve müstetir zamirdir.

Emr-i hazırdaki müstetir zamirleri görelim:

أُكْتُبْ  -müzekker için- “yaz” manasındadır. Burada,  “sen” manasındaki  أَنْتَ  faildir ve müstetir zamirdir.

Emr-i hazırın diğer sigalarında müstetir zamir yoktur; diğer sigalarda zamir açıkça gözükmektedir.

İlgili Makaleler