Arapça GramerArapça Gramer Kitabı Online Fihrist

Lâzım Fiil

  • Lâzım fiil : Fâilin hadesi, mef’ulü bih olmadan meydana gelir:  خَرَجَ  زَيْدٌ  Zeyd çıktı.  ( خَرَجَ  çıktı  (kim)  زَيْدٌ  Zeyd.)
  • Lâzım bir fiilin meçhulünün sadece “müfred müzekker gâib” sîgası vardır. 24 sîganın mânaları, meçhul olan “müfred müzekker gâib” sîgasına bir harficer ve takiben de murad mânanın gerektirdiği bir zamirin getirilmesi suretiyle ifade edilir. Örnek   قُعِدَ بِهِ   “Onun sebebiyle oturtuldu.” Bu kâide, lâzım fiilin ism-i mef’ulü için de geçerlidir.
  • Misâl-i Vâvî Fiil olan ( وَجِلَ  korktu) nun sadece sıfat-ı müşebbehesi vardır ve ism-i fâili yoktur. Devamlı olmayan bir hâli işaret eden fiiler ile renk ve beden kusuruna işaret eden fiiler bu BAB’dan gelir.
  • Mü’mine uyarı ve ikâz görevi yapan, gayrine ise şikayet vesilesi olan fiiller de 4.BAB’dan gelir ( مَرِضَ   يَمْرَضُ   مَرَضٌ ) “hastalanmak” fiilinde olduğu gibi.
  • 6.BAB’da :   وَرِثَ  زَيْدٌ  Zeyd vâris olarak kaldı. ( وَرِثَ  vâris olarak kaldı  (kim) زَيْدٌ  Zeyd.) Misâl-i Vâvî Fiil olan وَرِثَ  nin ism-i fâili vardır. NOT : وَرِثَ  زَيْدٌ  أَبَاهُ  “Zeyd babasına vâris oldu.” mânasında kullanıldığı takdirde, müteaddi bir fiil olur.
  • 2.Bab’ın Lâzımı ( جَلَسَ oturmak) dir. Bu fiil Kur’an-ı Kerimde hiç kullanılmamış, sadece bir defa “meclisler” ismi mekanı geçiyor. Bu nedenle “Sülasi Mücerred Lâzım Tablosu” nda 2.Bab boş bırakıldı. Lâzım fiil, fâilin zatında kalan fiildir. Gelmek, gülmek gibi.
  • (NOT: ( وَرِثَ ) deki kesre, tablodan dolayı gözükmüyor) Lâzım olmak: Bir şey, bir şeyden asla ayrı olmayıp, onunla sâbit ve dâim olmak demektir. Gerekli olmak ve lüzumlu olmak anlamlarını da kapsar.
Sülasi M. Lâzım 6.Bab 5.Bab 4.Bab 3.Bab 2.Bab 1.Bab
Birine varis oldu Mânâca güzel oldu Korktu Gitti Çıktı
Mazi وَرِثَ حَسُنَ وَجِلَ ذَهَبَ خَرَجَ
Muzari يَرِثُ 1.Bab gibi يَوْجَلُ يَذْهَبُ يَخْرُجُ
Emri Gâib لِيَرِثْ 1.Bab gibi لِيَوْجَلْ لِيَذْهَبْ لِيَخْرُجْ
Nehy Gâib لاَ يَرِثْ 1.Bab gibi لاَ يَوْجَلْ لاَ يَذْهَبْ لاَ يَخْرُجْ
 Emri Hazır رِثْ 1.Bab gibi اِيجَلْ هَبْ اُخْرُخْ
Nehy Hazır لاَ تَرِثْ 1.Bab gibi لاَ تَوْجَلْ لاَ تَذْهَبْ لاَ تَخْرُجْ
İsmi Fâil Sıfat-ı Müşebbeh Sıfat-ı Müşebbeh Sıfat-ı Müşebbeh 1.Bab gibi خَارِجٌ
İsmi Meful 1.Bab gibi 1.Bab gibi 1.Bab gibi 1.Bab gibi مَخْرُوخٌ
İsmi Mensub 1.Bab gibi 1.Bab gibi وَجَلِىٌّ 1.Bab gibi خَرْخِىٌّ
İsmi Tafdil 1.Bab gibi 1.Bab gibi 1.Bab gibi 1.Bab gibi اَخْرَجُ
Mubalagalı İ.F 1.Bab gibi 1.Bab gibi Gelmez 1.Bab gibi خَرَّاجٌ
M.Binai Merre 1.Bab gibi 1.Bab gibi 1.Bab gibi 1.Bab gibi خَرْخَةٌ
M.Binai Nevi 1.Bab gibi 1.Bab gibi 1.Bab gibi 1.Bab gibi خِرْخَةٌ
Mimsiz Masdar 1.Bab gibi 1.Bab gibi وَجَلٌ 1.Bab gibi خَرْخٌ
Masdar Mimi 1.Bab gibi 1.Bab gibi 1.Bab gibi 1.Bab gibi مَخْرَخٌ
İsmi Tasgir 1.Bab gibi 1.Bab gibi 1.Bab gibi 1.Bab gibi خَرَيْجٌ

İlgili Makaleler