Osmanlı Türkçesi

İsmi Tafdîl

İsm-i Tafdîl
Bu kategorideki sıfatlar, ifade ettikleri niteliğin öznede başkalarına göre daha
çok veya en çok olduğunu ifade ederler. Günümüz Türkçesinde bu kategoriyi
teşkil eden bir ek yoktur. Bu kategoriyi Türkçede söz dizimi yoluyla
büyük > daha büyük ~ en büyük
şeklinde yapmaktayız.
İsm-i tafdîl kategorisinin bir tek vezni vardır:
 Ef’al افعل : Bu vezinde de baştaki elif ( ا) harfi eklemedir.
كبير kebîr “büyük” > اكبر ekber “en büyük”
صغير sagîr “küçük” > اصغر asgar “en küçük”
عظيم azîm “büyük, ulu” > اعظم a’zam “en büyük”
نادر nâdir “seyrek” > اندر ender “pek seyrek”
İsm-i tafdîl kategorisindeki kelimeler ile sıfat-ı müşebbehenin renk ve
sakatlıkları bildiren kelimeleri ef’al افعل veznindedir. Bunların vezinleri aynı
olmakla birlikte anlamlarının ve kategorilerinin tamamen farklı olduğuna
dikkat edilmelidir: احمق ahmak “aptal, bön”, احمر ahmer “kırmızı” kelimeleri
sıfat-ı müşebbehe; الزم elzem “en lüzumlu”, اكمل ekmel “daha olgun, en olgun”
kelimeleri ism-i tafdîl kategorisine aittir.

İlgili Makaleler