İslamın altın çağında ilim

Dinin esaslarının belirlendiği, yaşandığı ve öğretildiği; bizzat Hz. Peygamber’in (a.s.m.) rehberlik, mürşitlik, muallimlik, müderrislik yaptığı en parlak zaman dilimi olan “Asr-ı Saadet” ve dört halife döneminin devamında İslam, bir yandan yeni coğrafyalara uzanırken, öte yandan büyük medeniyetini inşa ediyordu. Yüz yıl içinde Arabistan’ı aşarak Mağrib’den, hatta İspanya’dan Maveraünnehr’e kadar çok geniş bir coğrafyaya yayılmıştı. Bu medeniyet Hira’da gelen ilk vahiyden ve bir bütün olarak Kur’ân’dan ve hadislerden aldığı ilhamla ilme dayanıyordu. Emeviler döneminden başlayıp, Hulagu’nun Bağdat’ı işgaliyle (1258) sona eren ilk Abbasiler dönemi ilim ve medeniyet açısından “İslam’ın altın çağı” adını haketmişti. Çünkü bu dönemde İslamî ilimler, değişik disiplinler halinde sistemleştirilmiş ve bu ilimlerle ilgili olarak ortaya konan ilmî eserlere daha sonraki dönemlerde yeni çok az şey katılabilmiştir. Özellikle bu dönemde, eskiden var olan eğitim kurumları daha da sistematize edilmiştir. Bunlara ilaveten eğitim ve öğretim için yeni bazı kurumlar geliştirilmiş ve bu kurumlara paralel olarak çeşitli düzenlemelere gidilmiştir.

 MODERN ÇAĞA IŞIK TUTACAK EĞİTİM SİSTEMİ

 Eğitim tarihi uzmanı Prof. Dr. Şakir Gözütok tarafından kaleme alınan İslam’ın Altın Çağında İlim kitabı, sözünü ettiğimiz dönemi inceliyor. İslamî eğitim ve öğretimin temel esasları; ilimlerdeki gelişmeler; öğretim kurumlarının, medreselerin ortaya çıkışı, kurulan medreseler ve uygulanan öğretim usulleri; tasavvufi kurumlarda, çölde (badiye), handa, dükkânda, yolda öğretim; kütüphaneler; derslerin işleniş şekilleri; çocukların ve kadınların öğretimi konuları ayrıntılı bir şekilde ele alınıyor. Kitap, Müslüman dünyanın ilim ve eğitim alanında sergilediği göz kamaştırıcı manzarayı bütün ayrıntılarıyla ortaya koyuyor. Öğrenci merkezli, özgürlükçü, çoğulcu, fırsat eşitliğine dayalı eğitim-öğretim sisteminin esaslarını, kurumlarını, kaynaklarını, müderris ve öğrenci profillerini incelikle ve ustalıkla gösteriyor. İslam’ın Altın Çağında İlim, aynı zamanda modern pedagojiye ve ülkemizin eğitim sistemi arayışlarına cevaplar da içeren bir kitap olarak, öğretici muhtevasıyla vazgeçilmez bir kaynak niteliğinde…

İslam’ın Altın Çağında İlim

Prof. Dr. Şakir GÖZÜTOK

Nesil Yayınları