III) MÜSTETİR (GİZLİ ZAMİR)
Telaffuzda ya da yazıda görülmeyip fiilde var olduğu düşünülen zamirdir. Mâzî fiilde müstetir yani örtülü (ya da gizli olan) zamir هُوَve هِيَ dir. Zira diğer siygalarda geçen fiillerin fâil zamirleri bizzat fiilde görülür:
Örneğin; (Biz) yazdık كَتَبْناَ ve (Ben) yazdım كَتَبْتُ fiilindeki تُ ve ناَ zamirleri fâildir. Ancak كَتَبَ dendiğinde fiile birleşen herhangi bir zamir görülmemektedir. Telaffuzda yer almasa da burada fiilde var olduğu düşünülen zamir هُوَ (o) dir. Aynı şekilde كَتَبَتْ fiilinin sonundaki تْ fâil değil, fâilin müennes olduğunu gösteren alâmettir. Bu fiilde var olduğu düşünülen zamir هِيَ dir. Özet olarak; bütün mâzî fiillerin müfred müzekker gâib ve müfred müennes gâibelerinin fâilleri müstetir (gizli) olan هُوَ ve هِيَ zamirleridir.
وَجَدَ أُمَّهُ (Annesini buldu) cümlesinde fâil; kim buldu sorusunun cevabı olan ve fiilin altında gizli olduğu düşünülen هُوَ zamiridir.وَجَدَتْ أُمَّهاَ (Annesini buldu) cümlesinde fâil; kim buldu sorusunun cevabı olan ve fiilin altında gizli olduğu düşünülen هِيَzamiridir.
Karşılaştırmalı Genel Cümle Örnekleri:
| إِياَّكُنَّ سَاَلَ الرَّجُلُ. | Adam yalnız sizi sordu. | ||||||
| أَخَذْتُ الْفُلوُسَ مِنْ واَلِديِ. | Paraları babamdan aldım. | ||||||
| هُنَّ عَرَفْنَ الْبَيْتَ. | Onlar evi tanıdı. | ||||||
| نَحْنُ عَرَفْناَ الْمُديِرَ. | Bizler müdürü tanıdık. | ||||||
| أَنْتُماَ حَمَلْتُماَ الْبُرْتُقاَلَ. | İkiniz portakalı taşıdınız. | ||||||
| هُمْ أَكَلوُا الْحَلْوَى. | Onlar tatlıyı yediler. | ||||||
| هُمْ فَهِموُا الْقِصَّةَ. | Onlar hikayeyi anladılar. | ||||||
| ذَهَبَتْ عاَئِشَةُ إِلَى غُرْفَتِهاَ. | Aişe odasına gitti. | ||||||
| نَحْنُ لَعِبْناَ مَعَهُمْ كُرَةَ السَّلَّةِ[. | Biz onlarla basketbol oynadık. | ||||||
| أَنْتَ شَرِبْتَ الشاَّيَ مَعَ صَديِقيِ. | Sen arkadaşımla çay içtin. | ||||||
| أَنْتِ كَتَبْتِ رِساَلَةً إِلَى عَمَّتِكِ. | Sen halana bir mektup yazdın. | ||||||
| نَحْنُ كَتَبْناَ رِساَلَةً إِلَى مُدَرِّسَتِناَ. | Biz öğretmenimize bir mektup yazdık. | ||||||
| رَجَعَ أَحْمَدُ مَعَ أُخْتِهِ إِلَى الْبَيْتِ. | Ahmet eve kız kardeşiyle döndü. | ||||||
| هِيَ ذَهَبَتْ إِلَى السوُّقِ مَعَ صَدِيقَتِهاَ. | O çarşıya kız arkadaşıyla gitti. | ||||||
| أَنْتَ حَمَلْتَ دَفْتَراً. | Sen bir defter taşıdın. | ||||||
| نَزَلَ أَحْمَدُ مِنَ الطاَّئِرَةِ وَحَمَلَ حَقيِبَتَهُ. Ahmet uçaktan indi ve çantasını yüklendi (taşıdı). | |||||||
| أَيْنَ حَقيِبَتُهاَ ؟حَقيِبَتُهاَ فيِ الْغُرْفَةِ. Onun çantası nerede ? Onun çantası odadadır. | |||||||
| أَناَ كَتَبْتُ لِأَخي. لِمَنْ كَتَبْتَ أَنْتَ ؟ Ben kardeşim için (kardeşime) yazdım. Sen kime yazdın? | |||||||
| هَلْ كَتَبَ الدَّرْسَ بالْقَلَمِ ؟ نَعَمْ ، كَتَبَ بِهِ. Dersi kalemle mi yazdı? Evet onunla yazdı. | |||||||
|
| |||||||
| هُوَ كَتَبَ لَهُمُ الرَّساَئِلَ وَ هُمْ كَتَبوُا لَهُ أَيْضاً O, onlara mektuplar yazdı, onlar da ona yazdılar. | |||||||
| إِياَّىَ أَمَرَ واَلِدِي. | Babam yalnız bana emretti. | ||||||
| إِياَّهُ مَدَحَ الرَّئِيسُ. | Başkan yalnız onu methetti. | ||||||
| ماَ اسْمُكَ ؟ اِسْميِ عاَدِلٌ. | İsmin nedir? İsmim Adil’dir. | ||||||
| ماَ اسْمُكِ ؟ اِسْميِ زَيْنَبُ. | İsmin nedir? İsmim Zeynep’tir. | ||||||
| مِنْ أيْنَ أَنْتَ ؟ | Sen neredensin? (Nerelisin) | ||||||
| أَناَ مِنْ إِزْميِر وَ أَنْتِ؟ | Ben İzmir’denim (İzmir’liyim. Ya) sen? | ||||||
| أَناَ مِنْ إِسْتَانْبُول. | Ben İstanbul’danım. | ||||||
| ماَ جِنْسِيَّتُكَ ؟ | Milliyetin nedir? | ||||||
| جِنْسِيَّتيِ تُرْكِيَّة. | Milliyetim Türk’tür. | ||||||
| لِماَذاَ أَخَذَ أَحْمَدُ كِتاَبيِ ؟ | Niçin Ahmet kitabımı aldı ? | ||||||
| رَأَيْتُكَ أَنْتَ. | Seni seni gördüm. | ||||||
| ذَهَبْتُ أَناَ إِلَى الْمَدْرَسَةِ. | Okula ben gittim (ben). | ||||||
| كَيْفَ حاَلُكَ ؟ | Nasılsın? | ||||||
| اَلْحَمْدُ لِلَّهِ أَناَ بِخَيْرٍ. وَ أَنْتَ ؟ | Elhamdülillah iyiyim. (Ya) sen? | ||||||
| شُكْراً جَزِيلاً. كَيْفَ أَوْلاَدُكَ ؟ | Çok teşekkür ederim. Çocukların nasıl? | ||||||
| هُمْ ذَهَبُوا إِلَى السُّوقِ مَعَ أُمِّهِمْ. | Onlar anneleriyle çarşıya gittiler. | ||||||
| أَناَ شَرِبْتُ الشاَّىَ مَعَ صَديِقيِ. | Ben arkadaşımla çay içtim. | ||||||
| كَيْفَ أَنْتِ الْآنَ ياَ أُمِّي؟ | Şimdi nasılsın ey anneciğim? | ||||||
| بِخَيْرٍ ياَ بِنْتيِ. | İyiyim ey kızım. | ||||||
| أَناَ وَ أَنْتَ ذَهَبْناَ إِلَى الْمَدْرَسَةِ. | Ben ve sen okula gittik. | ||||||
|
| |||||||
| هُمْ وَ جِيراَنُهُمْ جَلَسُوا فِي الْحَدِيقَةِ. | Onlar ve komşuları bahçede oturdular. | ||||||
| هُمْ حَفِظُوا الْقُرْآنَ. | Onlar Kur’ân’ı ezberlediler. | ||||||
| أَناَ وَ صَدِيقَتِي رَجَعْناَ مِنَ الْمَدْرَسَةِ. | Ben ve arkadaşım okuldan döndük. | ||||||
| أَنْتُنَّ كَتَبْتُنَّ الدَّرْسَ. | Siz dersi yazdınız. | ||||||
| هُمْ شاَهَدوُا الْمُباَراَةَ. | Onlar maç seyrettiler. | ||||||
| هُنَّ أَكَلْنَ الْحَلْوَى. | Onlar tatlıyı yediler. | ||||||
| أَنْتُمْ شَرِبْتُمُ الْعَصيِرَ. | Sizler meyve suyu içtiniz. | ||||||
| أَنْتُماَ نَجَحْتُماَ فِي الْإمْتِحاَنِ. | İkiniz imtihanda başardınız. | ||||||
| كَتَبَ خاَلِدٌ هَذِهِ الرِّساَلَةَ إِلَى صَديِقِهِ. | Halit bu mektubu arkadaşına yazdı. | ||||||
| ذَهَبَ صاَدِقٌ مَعَ واَلِدِهِ إِلَى الْمَطْعَمِ. | Sadık babasıyla lokantaya gitti. | ||||||
| أَكَلَ واَلِدُهُ طَعاَماً مِنَ الْمَطْعَمِ. | Babası lokantadan yemek yedi. | ||||||
| أَكَلَ خاَلِدٌ الْفَطوُرَ مَعَ واَلِدِهِ وَ أَكَلَ الْغَداَءَ مَعَ واَلِدَتِهِ. | |||||||
| Halit kahvaltıyı babasıyla yedi ve öğle yemeğini annesiyle yedi. | |||||||
Not:فَ harfi basit cümlelerin birbirine bağlanışında kullanılan harflerdendir: Ve, ardından, akabinde, bu sebeple, hemen manalarında tercüme edilir. Netice sebebe genellikle bu harfle bağlanır.
سَقَطَ الرَّجُلُ فَذَهَبَ إِلَى الطَّبِيبِ.
Adam düştü ve (bu sebeple) doktora gitti
¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯
KONULARLA İLGİLİ AYETLER