Türkçe’de (namazı vaktinde kılamama) ifadesini:
(Sabah namazım geçti) şeklinden daha çok,
(Sabah namazını kaçırdım) şeklinde kullanırız.
Bu yüzden kalıbın çevirisinde (kaçırmak) kelimesini kullandım.
Kalıpta kullanılan fiilin mazi (-di’li geçmiş zaman ) şekli:
| (Vakit) geçti, geçip gitti, geçmişte kaldı, geçti, aştı, geride bıraktı | Fâte | فَاتَ |
Fiilin muzari (şimdiki zaman – geniş zaman ) şekli:
| Geçiyor | Yefûtu | يَفُوتُ |
Fiilin mastar şekli:
| Geçmek | Fevt (veya) Fevât | فَوْتًا – فَوَاتًا |
Bu fiil: namaz kelimesi, cümlenin faili (öznesi) kabul edilerek kullanılır. Dolayısıyla fiili, dişil sayılan (Namaz: صَلَاة salat) kelimesine göre dişil olarak çekeriz. Ve namaz kelimesini merfu (ötreli) kullanırız.
Örnek: فَاتَتْ الصَّلَاةُ (Fâtet es-salâtu)
Namazı kaçıran kişinin cinsiyetine uygun bitişik zamir, bu fiilin sonuna eklenir. Ve cümlenin mefulu (nesnesi) olur.
Örnek: (فَاتَتْنِي الصَّلَاةُ Fâtetni’s-salât) Benim namazım kaçtı.
فَاتَتْـــــــــــــــنِي الصَّلَاةُ
Fail meful fiil
NAMAZ İSİMLERİ:
| Sabah namazı | Salâtu’l-fecr | صَلَاةُ الْفَجْرِ |
| Öğle namazı | Salâtu’z-zuhr | صَلَاةُ الظُّهْرِ |
| İkindi namazı | Salâtu’l-asr | صَلَاةُ الْعَصْرِ |
| Akşam namazı | Salâtu’l-magrib | صَلَاةُ الْمَغْرِبِ |
| Yatsı namazı | Salâtu’l-işâ | صَلَاةُ الْعِشَاءِ |
| Vitr namazı | Salâtu’l-vitr | صَلَاةُ الْوِتْرِ |
| Bayram namazı | Salâtu’l-îd | صَلَاةُ الْعِيدِ |
| Cuma namazı | Salâtu’l-cum’a | صَلَاةُ الْجُمْعَةِ |
Örnek cümleler:
1.
| فَاتَـتْـنِي صَلَاةُ الْفَجْرِ . |
| Fâtetnî salâtu’l-fecri. |
| Sabah namazını kaçırdım. |
2.
| فَاتَـتْـنِي صَلَاةُ الظُّهْرِ . |
| Fâtetnî salâtu’z-zuhri. |
| Öğle namazını kaçırdım. |
3.
| فَاتَـتْـنِي صَلَاةُ الْعَصْرِ . |
| Fâtetnî salâtu’l-asri. |
| İkindi namazını kaçırdım. |
4.
| فَاتَـتْـنِي صَلَاةُ الْمَغْرِبِ . |
| Fâtetnî salâtu’l-magribi. |
| Akşam namazını kaçırdım. |
5.
| فَاتَـتْـنِي صَلَاةُ العِشَاءِ . |
| Fâtetnî salâtu’l-işâi. |
| Yatsı namazını kaçırdım. |
6.
| فَاتَـتْـنِي صَلَاةُ الْوِتْرِ . |
| Fâtetnî salâtu’l-vitri. |
| Vitr namazını kaçırdım. |
7.
| فَاتَـتْـنِي صَلَاةُ الْعِيدِ . |
| Fâtetnî salâtu’l-îdi. |
| Bayram namazını kaçırdım. |
8.
| فَاتَـتْـنِي صَلَاةُ الْجُمْعَةِ . |
| Fâtetnî salâtu’l-cum’ati. |
| Cuma namazını kaçırdım. |
9.
| مَتَى تَفُوتُ صَلَاةُ الْفَجْرِ ؟ |
| Metâ tefûtu salâtu’l-fecri? |
| Sabah namazı ne zaman geçer? / kaçar? |
10.
| عَلَيْكَ أَنْ تَنَامَ الْآنَ لِكَيْ لَا تَفُوتَكَ صَلَاةُ الْفَجْرِ . |
| Aleyke en tenâme’l-âne likey lâ tefûteke salâtu’l-fecri. |
| Sabah namazını kaçırmaman için, şimdi uyuman lazım. (Bu cümle, bir erkeğe söylenir) |
11.
| هَلْ فَاتَـتْـكَ صَلَاةُ الْفَجْرِ ؟ |
| Hel fâtetke salâtu’l-fecri? |
| Sabah namazını kaçırdın mı? (Bu soru, bir erkeğe soruluyor) |
12.
| لَمْ تَـفُتْـنِي صَلَاةُ الْفَجْرِ فِي جَمَاعَةٍ . |
| Lem tefutnî salâtu’l-fecri fî cemâatin. |
| Cemaatle (kılınan) sabah namazını kaçırmadım. |
Aşağıdaki çekimlerden sonra (الصلاة ) namaz kelimesi eklenir.
Namazı kaçıran kişilere göre fiilin sonuna eklenen zamirler:
| O (namazı) kaçırdı. (erkek) | Fâtethu | فَاتَـتْهُ |
| O (namazı) kaçırdı. (bayan) | Fâtethâ | فَاتَـتْهَا |
| Sen (namazı) kaçırdın. (erkek) | Fâtetke | فَاتَـتْكَ |
| Sen (namazı) kaçırdın (bayan) | Fâtetki | فَاتَـتْكِ |
| Ben (namazı) kaçırdım. | Fâtetnî | فَاتَـتْنِي |
| Biz (namazı) kaçırdık. | Fâtetnâ | فَاتَـتْنَا |
Olumsuz şekli:
| O (namazı) kaçırmadı. (erkek) | Lem tefuthu | لَمْ تَـفُتْهُ |
| O (namazı) kaçırmadı. (bayan) | Lem tefuthâ | لَمْ تَـفُتْهَا |
| Sen (namazı) kaçırmadın. (erkek) | Lem tefutke | لَمْ تَـفُتْـكَ |
| Sen (namazı) kaçırmadın. (bayan) | Lem tefutki | لَمْ تَـفُتْكِ |
| Ben (namazı) kaçırmadım. | Lem tefutnî | لَمْ تَـفُتْـنِي |
| Biz (namazı) kaçırmadık. | Lem tefutnâ | لَمْ تَـفُتْـنَا |