Dünyada son yıllarda büyük artış gösteren helal gıda pazarında önemli aktörlerden birisi haline Türkiye, sertifikalandırma süreçlerini pazarın ihtiyacına göre iyileştirmeye devam ediyor. Türkiye’de ilk olarak GİMDES tarafından başlatılan, ardından teknik imkanlarını da kullanarak TSE’nin de dahil olduğu süreç, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın da daha ön planda yer alacağı bir düzenlemeyle yeni bir boyuta taşınıyor. Çok yakın bir tarihte uygulamaya geçmesi beklenen düzenleme ile bundan sonra ‘Helal Gıda Sertifikası’ verilen ürünlerin üzerlerinde Diyanet İşleri Başkanlığı logosu da yer alacak. TSE ile DİB’in Temmuz 2011 tarihinden itibaren başlayan ‘helal gıda’ işbirliği yakında ortak logo ile taçlanacak.
DİYANET FETVA VERİYOR
Ürünlerin İslam dinine uygunluğu açısından incelenmesi Müslüman tüketiciler için son derece önemli. İslam dünyasından ve Türkiye’den yükselen talepler üzerine ‘helal’ sertifikası vermeye başlayan TSE, incelediği ve sertifika verdiği ürünler üzerine TSE’nin ‘helal’ logosunun konulmasına müsaade ediyordu. TSE tarafından incelenen ürünlerin içindeki tüm katkı maddeleri ve ana malzemeler için Diyanet İşleri Başkanlığı’ndan tek tek ‘helaldir’ yazısı alan TSE, bu belgeyi sertifika verdiği kuruluşun dosyasına koyuyordu. Ancak Ortadoğu ve Arap ülkeleri başta olmak üzere TSE’nin sertifika verdiği firmalardan gelen “TSE’nin fetva verme yetkisinin olmaması, Diyanet işleri Başkanlığı’nın verdiği belgenin de ürün üzerinde görünmemesi nedeniyle müşterimizle sorunlar yaşıyoruz” itirazı üzerine iki kurum uzmanları çalışma başlattı. Diyanet’in daha etkin konumda görüneceği bu çalışma ile ürünlerin üzerinde Diyanet’in fetvasını simgeleyen bir logo bulunacak. Henüz son şekli verilmeyen ve kurumlar nezdinde tartışılmaya devam edilen uygulamanın gerekli prosedürün tamamlanmasının ardından ekim ayı ortalarında yürürlüğe gireceği kaydediliyor.
MARKAYA DEĞİL ÜRÜNE DAMGA
Yeni düzenlemenin uygulamaya girmesinin ardından sertifikalandırma işlemleri sırasında piyasada oluşan yanlış algı da önlenmiş olacak. İslam Ülkeleri Standartları ve Metroloji Enstitüsü (SMIIC) tarafından hazırlanan ‘Helal Gıda Standartları’, TSE’nin Diyanet İşleri Başkanlığı ile işbirliği içerisinde çalışarak oluşturduğu ‘Adapte Türk Standardı’ olarak kabul edilerek 4 Temmuz 2011 tarihinde ‘Helal Gıda’ belgelendirmesine başlandı. ‘Helal Gıda Belgesi’ almak için, TSE’ye resmi başvuru yapıldıktan sonra, Diyanet İşleri Başkanlığı ve TSE’den konunun uzmanı en az iki kişiden oluşan İnceleme Heyeti tarafından üretim yerinde ilgili standarda göre inceleme gerçekleştiriliyor. Bu incelemede; belgelendirilmesi talep edilen ürünün üretiminin, standardın öngördüğü şartlarda ve ortamda yapılıp yapılmadığı yerinde tespit ediliyor.
STANDARTLAR GEÇEN YIL BELİRLENDİ
İslam Ülkeleri Standartları ve Metroloji Enstitüsü (SMIIC) tarafından hazırlanan ‘Helal Gıda Standartları’, TSE’nin Diyanet İşleri Başkanlığı ile işbirliği içerisinde çalışarak oluşturduğu ‘Adapte Türk Standardı’ olarak kabul edilerek 4 Temmuz 2011 tarihinde helal gıda belgelendirmesine başlandı. Daha sonra İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) bünyesinde İslam Ülkeleri Standardizasyon ve Metroloji Merkezi, TSE’nin muadili bir kuruluş kurdu. 2011 yılının mayıs ayında 36 İslam ülkesi temsilcisinin katılımıyla Kamerun’da yapılan toplantısı ve İslam Fıkıh Akademisi’nin de incelemeleri sonucu 3 adet Helal Standardı yürürlüğe girdi.
TSE İNCE ELEYİP SIK DOKUYOR
Üretim yeri incelemesi olumlu bulunan firmaların ürünlerinin laboratuvarlarda muayene ve deneylerinin yapılmasının ardından belgelendirme çalışmasının ilk aşaması tamamlanıyor. Hazırlanan raporlar Diyanet’ten bir üyenin de bulunduğu 5 kişiden oluşan Helal Gıda Belgelendirme Komisyonu’na öneri niteliğinde sunuluyor. Nihai belgelendirme kararı bu komisyon tarafından veriliyor. Oybirliği kararının esas alındığı komisyon çalışmalarında Diyanet mensubu üyenin katılmaması durumunda hiçbir karar alınamıyor. Ürününe Helal Gıda Belgesi alan kuruluşa yılda en az iki kez habersizce olmak üzere ara kontroller yapılıyor.
ÜRÜNLERE FETVALI SERTİFİKA
Türk Standartları Enstitüsü’nün geçen yıl temmuz ayından bu yana verdiği ‘Helal Gıda Sertifikası’na artık Diyanet İşleri Başkanlığı da imza atacak. TSE ve Diyanet, ‘helal gıda’ belgesi kullanan üreticilerin, “Müşterilerimiz ürünler için Diyanet fetvası da istiyor” demeleri üzerine işbirliği kararı aldı. Alınan kararla et, tavuk, süt, sucuk, salam başta olmak üzere binlerce yiyecek ve içeceğin üretimini yapan şirketler, ‘Helal Gıda Sertifikası’ ile satış yapmak istediklerinde ürünlerini Diyanet’in de onayına sunacak.
ALTERNATİFİ TEK
Türkiye’de TSE’nin dışında bazı kuruluşlar da helal gıda sertifikası veriyor. Bu kuruluşlar arasında Gıda ve İhtiyaç Maddeleri Denetleme, Sertifikalama ve Araştırma Derneği (GİMDES) dikkati çekiyor. Dünya Helal Konseyi’nin başkanlığını da yürüten ve 50 ülkeden akreditasyonu bulunan GİMDES, Türkiye’de 210 firmaya helal gıda sertifikası verdi. Başvuru sayısının 550’ye ulaştığı GİMDES’te 100 firmanın da sertifikalama süreci devam ediyor. (Yeni Şafak)