ARAPÇADAKİ SORU EDATLARI VE ÖRNEK KULLANIMLARI 9. Sınıf Arapç

 (  أدَوَاتُ الاسْتِفْهَام   =ما-ماذا-من -هل-أ -كيف-أين -كم-أيّ  -متي    )       

1-       ما  ?  Ne?  Anlamındadır, Akılsız varlıklar  (cansızlar ve nesneler) için kullanılır.   ماnın 3 şekilde kullanımını örneklerle görelim

ما اِسْمُكَ ؟   اِسْمِي  ناظم     ismin nedir? (müzekker =bay için) İsmim Nazım

  ماسمكِ؟  اِسْمٍي  عَائِشةٌ     İsmin nedir? (Müennes=bayan için) İsmim Aişe(Ayşe)     

         مااسمهُ ؟  اسمهُ  اَحْمَدٌOnun ismi nedir? (müzekker için) Onun ismi Ahmet’tir

   مااسمها ؟   اسمها  زَيْنَبُ  Onun ismi nedir? (Müennes için ) Onun ismi Zeynep’tir   

(Yukarda ما ile isim soruluşu verilmiştir siz bunu defterinize– isimler farklı olsun–alt alta yazıp karşısına da anlamını yazınız.(en az 2 kere)

ما  ‘nın kişinin uyruğunu sorarken kullanımı  جِنْسِيَّتُكَ؟  مَا  Uyruğun nedir? Soru şeklinin zamirlerle kullanımı:

مَا جِنْسِيَّتُكَ؟ =   أنَا تُرْكِيٌّ  (Müzekker için) Senin  uyruğun nedir?  =  Ben Türküm

مَا جِنْسِيَّتُكِ؟ =   أنَا تُرْكِيَّةٌ   (Müennes için) Senin  uyruğun nedir?  =  Ben Türküm

مَا جِنْسِيَّتُهُ؟  =   هُوَ تُرْكِيٌّ  (Müzekker için) Onun uyruğu nedir? = O Türktür

مَا جِنْسِيَّتُهَا؟  =  هِيَ تُرْكِيَّةٌ  (Müennes için) Onun uyruğu nedir? = O Türktür

Yukarıdaki örnekleri defterinize bir kere yazınız.

ما ‘nın ism-i işaret(  هذا  – هذه) ile kullanılması, Dikkat edilmesi gereken soru  müzekker bir isme işaret ediyorsa هذا  kelimesi kullanılır. Eğer müennes bir isme işaret ediyorsa   هذه  ism-i işareti kullanılır.

ما هذا ؟      =       هذا قَلَمٌ   (Müzekker bir isim için)  Bu nedir? = Bu kalemdir.

ما هذه ؟      =  هذه سَبُّورَةٌ   (Müennes bir isim için)   Bu nedir? = Bu yazı tahtasıdır.

Siz şu kelimeleri ( ثَلّاجَةٌ, بَيْتٌ, مِسْطَرَةٌ, كِتابٌ, ساعَةٌ , دَفْتَرٌ , حَقِيبَةٌ , بَابٌ , مَدْرَسَةٌ, مَعْهَدٌ  )örnekte olduğu gibi soru sorup, cevaplayarak defterinize anlamıyla birlikte yazın.

2-      مَاذَا da ne demektir? Ancak   مَاذَا      fiil cümlesinde kullanılır.

Örneğin:  كَتَبَ عَبْدُاللّهِ عَلَي السَّبُّورَةِ؟   ماذا  =   Abdullah tahtayane yazdı?  Örneğindeki gibi

3-      مَنْ  kim? Demektir, Akıllı varlıklar için kullanılır. Burada ism-i işaret ve zamirlerle kullanılışına örnekler vereceğiz.

من هذا ؟  =   هذا صالحBu kim? Bu Salih                من هذا ؟ =  هذا خالد Bu kim? Bu Halit

من هذه ؟ =  هذه صالحة  Bu kim? Bu Saliha              من هذه ؟ = هذه خالدةBu kim? Bu Halide

من هو؟ = هو اِسْماعِيل         O kim? O İsmail                   من هي؟ = هي أمِينَةُ   O (bayan) kim? O Emine

من أنْتَ ؟ = أنَا نُورُاللّهِ          Sen kimsin? Ben Nurullah        من أَنْتِ ؟ = أنَا خَديجةُSen(bayan) kimsin? Ben Hatice

Şu isimlerle  (  –اسراء طُوبي-مُحَمَّدٌ- لَيْلي- فاطِمَةٌ- كُبْرَي- مَحْمُودٌ- احْمَدٌ- سَلْمَي – عَلِيٌّ – رَمْزِيَّةُ – أسْمَاء– مُنَوّرٌ–) de siz benzer şekilde soru sorup cevap veriniz, defterinize yazınız.

4-      هَلْ – أ  MI- Mİ ? Anlamına gelir.     هل ile Sorulan sorulara olumlu ise  نَعَمْ   olumsuz ise   لَاilecevap verilir. Örnekler:

ـ لا هو طَبِيبٌ  = نعم , هو طالب ـ اَوْ هل هوطالِبٌ ؟ O (Müzekker için) öğrenci midir? Evet, o öğrencidir. –ya da- Hayır, O doktordur  

هل هي طالبةٌ؟ = نعم هي طالبة ـأوـ لا, هي طبيبةO(bayan) öğrenci mi? Evet, o öğrenci –ya da- hayır o doktor.

هل اَنْتَ مُوَظَّفٌ؟= نعم أنا موظّفٌّ ـأوـ لا أنا سَائقٌSen (bay) memur musun? Evet, ben memurum. –ya da- Hayır ben şoförüm.

هل أنْتِ مُدَرِّسَةٌ؟= نعم أنا مدرسةٌ ـ أَوْـ لا أنا تِلْمِيذَةٌSen (bayan) öğretmen misin? Evet, ben öğretmenim-ya da- hayır, ben öğrenciyim.    (Bunları defterinize bir kere yazınız)

5-      كَيْفَ  Nasıl? Demektir , hal-durum öğrenmek için sorulur. Örnekler

كيف حَالُكَ؟ =  أنا بِخَيْرٍ   (Müzekker =Bay için )Nasılsın?  = İyiyim

كيف حالكِ؟ =  أنا بخير   (Müennes = Bayan için) Nasılsın?  = İyiyim

كيف حالهُ؟ = هو بخير     (Müzekker 3. Tekil) O nasıl? = O iyi

كيف حالها؟ = هي بخير   (Müennes 3. Tekil) O nasıl? = O iyi.

 Not: Görüldüğü gibi burada iyiyim derken sadece zamirler değişiyor,   بِخَيْرٍ  = iyiyim kelimesi değişmiyor.

6-      أيْنَ ؟  = Nerede ? Mekân, yer sorulur.  مِنْ أيْنَ ؟  Şeklinde gelirse nerelisin, nerdensin?Anlamındadır.

أيْنَ ؟   sorusu sorulduğunda şimdilik  فِي harfi cerri kullanılarak cevap verilir. İlerde öğrendiğimizde eşyanın durumuna göre   ( علي- تحت –خلف –أمام -جَنْبِهِ  ) üstünde, altında, arkasında, önünde, yanında gibi edatlarla da cevap vermeyi öğreneceğiz

مِنْ أيْنَ ؟  sorusu sorulduğunda مِنْ harfi cerri kullanılarak cevap verilir  Örnekler

مِنْ أيْنَ أنْتَ ؟ =   أنا مِنْ قَيْصري                       Sen nerelisin? = Ben Kayseriliyim   

مِنْ أيْنَ أنْتِ؟ =   أنا مِنْ قَيْصري                   Sen nerelisin? = Ben Kayseriliyim

         مِنْ أيْنَ هُوَ ؟ =   هو مِنْ سيواس        O (erkek) nereli? = O Sivaslı

         من أين هِيَ ؟ = هي من يُوزْغَات        O (bayan) nereli? = O Yozgatlı

                من أين أنْتُمْ ؟ = نَحْنُ مِنْ تُرْكِيّا          Siz nerelisiniz? = Biz Türkiyeliyiz

أين الْمُدَرِّسُ ؟  =  ألمدرسُ فِي الْمَدْرَسَةِ     Öğretmen  nerede? = Öğretmen okuldadır.

  أين الْاُمُّ ؟ =  الْاُمُّ فِي الْبَيْتِ                 Anne nerede?  = Anne evdedir.

أين التِّلْمِيذَةُ ؟  = التِّلْمِيذَةُ في الصَّفِّ.          Kız Öğrenci nerede?  = Kız öğrenci sınıftadır.

أين اللِّحَافُ ؟  =  اللِّحَافُ في غُرْفَةِ النَّوْمِ .    Yorgan nerede?  = Yorgan  yatak odasında.

Bunlarla birlikte sizde defterinize Ders Kitabınızdan yaralanarak 10 soru-cevap yapınız.

7-      كَمْ ؟   Kaç? Anlamındadır. Sayı sorulur. كَمْ ؟   den Sonra gelen isim daima nekre sonu da çift üstün ( tenvin) olur. Örnekler:

كَمْ طَالِبًا في الصَّفِّ ؟ = في الصفِّ خَمْسَةُ طُلَّابٍ.  Sınıfta kaç talebe var? = Sınıfta beş talebe var.

كم أَخًا لَكَ ؟ =   لِي أرْبَعَةُ اِخْوَانٍ(اِخْوَةٍ)        Senin kaç erkek kardeşin var ? = Benim 4 erkek kardeşim var.

كَمْ اُخْتًا لَكَ ؟   =   لِي أرْبَعُ أخَوَاتٍ.                 Senin kaç kız kardeşin var?  = Benim 4 kız kardeşim var.

كَمْ    بِ  harfiyle kullanıldığında fiyat sorulur.  بِكَمْ   = Kaça ? Anlamındadır.

بِكم هذا الْكِتَابُ؟ = هذا الْكِتَابُ بِسِتِّ لِيرَاتٍ تُرْكِيَّةٍ.  Bu kitap kaça (kaç liraya)? = Bu kitap 6 Türk Lirası (Bu kitap 6 TL)

بكم هذا الْقَمِيصُ؟ = هذا الْقَميصُ بِعَشْرِ لِيرَاتٍ تُرْكيَّةٍ.  Bu gömlek kaç liradır? = Bu gömlek 10 TL’dir.

بِكَمْ هذه الْمِسْطَرَةُ؟ = هذه الْمِسْطَرَةُ  بِثَلَاثِ ليراتٍ تركيةٍ   Bu cetvel kaç liradır? = Bu cetvel 3TL’dir.

Bunlarla birlikte ders kitabınızdan faydalanarak 10 tane de siz yapınız. Ve defterinize yazınız.

8-      اَيُّ؟  Hangi, hangisi anlamındadır. Akıllı-akılsız, zaman- mekân hepsi için kullanılır.  Örnekler:

اَيُّ تِلْمِيذٍ؟   =HangiÖğrenci اَيُّ كتابٍ؟    =Hangi kitap? اَيُّ وَقْتٍ؟ = Hangi vakit? اَيُّ بَلَدٍ؟     =Hangi ülke?

Yukarda görüldüğü gibi    اَيُّ  den sonra Helen kelime nekre ve çift kesreli olur.

9-      مَتَي؟  = Ne zaman? Demektir. Zaman sorulur. Fiil cümlesiyle birlikte kullanılır?

مَتَي نَهَضَ خالِدٌ؟ = نَهَضَ خالِدٌ في الساعةِ الخامِسةش صَبَاحًا.  Halit ne zaman uyandı? = Halit sabah saat beşte uyandı.

Bu konuyu 6. Ünitede göreceğiz.

ZAMİRLERLE İSİMLERİN ÇEKİMİ