A) Tasnif Devri Öncesi Rivayet Mahsulleri:
1) Sahifeler:
Hz. Peygamber’in hayatında bazı sahabiler
tarafından, Hz. Peygamber’den bizzat duydukları hadisleri yazmalarıyla veya
Tabiun tabakasından bazı ravilerce sahabilerden öğrendikleri hadisleri
yazdıkları notlarla oluşturulan ve o haliyle daha sonrakilere intikal eden küçük
hacımlı vesikalara “sahife” denilmektedir. Sahifeler’e Kur’an ayetlerinden sonra
İslam kültürünün ilk yazılı vesikaları gözüyle de bakılabilir. Bunların en
meşhuru Abdullah b. Amr b. El-As’ın (93/712), Hz. Peygamber’den bizzat duyduğu
hadisleri yazıp bir araya getirdiği “es-Sahifetu’s-Sadıka”sıdır. Hemmam b.
Münebbih (101/719)in, Ebu Hureyre’den duyup yazdığı 138 hadisten oluşan
“es-Sahifetu’s-Sahiha” veya “Hemmam b. Münebbih’in Hadis Sahifesi” de
sahifelerin günümüze ulaşabilmiş yegane örneğidir.[1]
Kitaplık çaptaki rivayet mahsullerinin tasnif
edildiği dönem ve daha sonraki asırlarda Sahifeler’e bir daha rastlanılmamıştır.
[2]
[1]
Bu sahife üç ayrı tercümesiyle dilimize kazandırılmış bulunmaktadır. (İsmail
Lütfi Çakan)
[2]
İsmail Lütfi Çakan, Hadis Usulü, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi
Yayınları: 69-70.