Lütfen Diğer Sayfaya Geçiniz

Arapça Bayramınız Mübarek Olsun Nasıl Söylenir ?

İnsanlar bana genellikle kendi isimlerinin Arapça nasıl yazıldığını soruyorlar. İnternete baktığımda bu isimlerin bazısının yanlış yazıldığını görüyorum. Aşağıya Arapça kökenli bazı isimlerin yazılışlarını çıkardım. Ama bu isimler, Arapça’da bulunmayan p,ç, j gibi harfler içerenler Farsça kaynaklı isimler değil. Bunların yazılışları, Osmanlıca’nın alanına giriyor. Türkçe olan Cansu, Sevil, Turgut gibi isimler de yok.

Unutmadan hatırlatayım, bunları vücudunuza dövme yaptırmak için kullanmayın. Dövme, dinen yasak olan şeyler kapsamında.
Kaynak: http://www.diyanet.gov.tr/turkish/basiliyayin/weboku.asp?sayfa=8&yid=36

A – H harfleri arasındaki isimler:

Türkçe kullanılışı Arapça yazılışı

İnsanlar bana genellikle kendi isimlerinin Arapça nasıl yazıldığını soruyorlar. İnternete baktığımda bu isimlerin bazısının yanlış yazıldığını görüyorum. Aşağıya Arapça kökenli bazı isimlerin yazılışlarını çıkardım. Ama bu isimler, Arapça’da bulunmayan p,ç, j gibi harfler içerenler Farsça kaynaklı isimler değil. Bunların yazılışları, Osmanlıca’nın alanına giriyor. Türkçe olan Cansu, Sevil, Turgut gibi isimler de yok.

Unutmadan hatırlatayım, bunları vücudunuza dövme yaptırmak için kullanmayın. Dövme, dinen yasak olan şeyler kapsamında.
Kaynak: http://www.diyanet.gov.tr/turkish/basiliyayin/weboku.asp?sayfa=8&yid=36

A – H harfleri arasındaki isimler:

---

 

 

 

Türkçe kullanılışı	Arapça yazılışı
Abbas	عبَّاس
Abdülaziz	عبد العزيز
Abdülbaki	عبد الباقي
Abdülcabbar	عبد الجبّار
Abdullah	عبد الله
Abdulfettah	عبد الفتّاح
Abdulgaffar	عبد الغفّار
Abdulgafûr	عبد الغفور
Abdulgani	عبد الغنيّ
Abdulhak	عبد الحقّ
Abdülhakim	عبد الحكيم
Abdulhamit	عبد الحميد
Abdülkadîr	عبد القدير
Abdülkâdir	عبد القادر
Abdülkerim	عبد الكريم
Abdullatif	عبد اللطيف
Abdulmecit	عبد المجيد
Abdulvahap	عبد الوهّاب
Abdulvahit	عبد الواحد
Abdurrahim	عبد الرحيم
Abdurrahman	عبد الرحمن
Abdurrezzak	عبد الرزّاق
Abdussamet	عبد الصمد
Abdusselam	عبد السلام
Adalet	عدالة
Adem	آدم
Adil	عادل
Adile	عادلة
Adnan	عدنان
Ahmet	أَحمد
Ahsen	أحسن
Akif	عاكف
Alaaddin	علاء الدين
Aleyna	علينا
Ali	علي
Alime	عالمة
Arif	عارف
Arife	عارفة
Asım	عاصم
Atıf	عاطف
Atiye	عطيّة
Ayşe	عائشة
Aziz	عزيز
Azize	عزيزة
Azra	عزراء
Baha	بهاء
Bahattin	بهاء الدين
Bedia	بديعة
Bedir	بدر
Bekir	بكر
Belkıs	بلقيس
Berrak	برّاق
Berk	برق
Betül	بتول
Beyzâ	بيضاء
Bilal	بلال
Burak	براق
Burhan	برهان
Büşra	بشرى
Cahit	جاهد
Cahide	جاهدة
Cemal	جمال
Cemalettin	جمال الدين
Cemil	جميل
Cemile	جميلة
Cennet	جنّة
Cevahir	جواهر
Cevdet	جودة
Cihan	جهان
Cihat	جهاد
Cüneyt	جنيد
Davut	داود
Ebu bekir	أبو بكر
Eda	أداء
Edip	أديب
Edibe	أديبة
Ekrem	أكرم
Elmas	الماس
Elvan	ألوان
Emel	أمل
Emin	أمين
Emine	أمينة
Emir	أمير
Ender	اندر
Enes	أنس
Enis	أنيس
Enîse	أنيسة
Enver	أنور
Esma	أسماء
Esra	أسرى
Faruk	فاروق
Fatih	فاتح
Fatma	فاطمة
Fazıl	فاضل
Fazilet	فضيلة
Ferhan	فرحان
Ferit	فريد
Feride	فريدة
Fethullah	فتح الله
Feyza	فيضاء
Firdevs	فردوس
Fuat	فؤاد
Gani	غنيّ
Gülsüm	كلثوم
Habib	حبيب
Habibe	حبيبة
Hacer	هاجر
Hadi	هادي
Hafsa	حَفْصَة
Hamza	حمزة
Hansa	خَنْسَاء
Halil	خليل
Halim	حليم
Halime	حليمة
Halis	خالص
Halise	خالصة
Halit	خالد
Halide	خالدة
Haluk	خلوق
Hamit	حميد
Hamide	حميدة
Hanife	حنيفة
Harun	هارون
Hasan	حسن
Haşim	هاشم
Havva	حوّاء
Hayriye	خيريّة
Hediye	هديّة
Hikmet	حكمة
Hilal	هلال
Hümeyra	حميراء
Hüsamettin	حسام الدين
Hüseyin	حسين
Hatice	خديجة

---

 

İ-Z

 

 

Türkçe kullanılışı	Arapça yazılışı
İbrahim	إبراهيم
İhsan	إحسان
İlyas	إلياس
İmran	عمران
İrfan	عرفان
İsa	عيسى
İsmet	عصمة
İsmail	إسماعيل
İzzet	عزّة
İzzettin	عزّ الدين
Kadir	قدير
Kamer	قمر
Kamil	كامل
Kemal	كمال
Kerem	كرم
Kerim	كريم
Kevser	كوثر
Kezban	كذبان
Kısmet	قسمة
Kıymet	قيمة
Kudret	قدرة
Kübra	كبرى
Leyla	ليلى
Macit	ماجد
Macide	ماجدة
Mahir	ماهر
Mahire	ماهرة
Mahmut	محمود
Mahzun	محزون
Makbule	مقبولة
Mecit	مجيد
Mediha	مديحة
Mehmet	محمد
Melek	ملك
Melike	مليكة
Merve	مروة
Meryem	مريم
Muammer	معمّر
Muazzez	معزّز
Muhammet	محمد
Murat	مراد
Musa	موسى
Mustafa	مصطفى
Muzaffer	مظفّر
Mücahit	مجاهد
Münevver	منوّر
Nadire	نادرة
Nafi	نافع
Nazif	نظيف
Nazife	نظيفة
Necmettin	نجم الدين
Nejat	نجاة
Nuh	نوح
Numan	نعمان
Nur	نور
Nurettin	نور الدين
Nurullah	نور الله
Osman	عثمان
Ömer	عمر
Rabia	رابعة
Ragıp	راغب
Raif	رائف
Ramazan	رمضان
Raşit	راشد
Recep	رجب
Refik	رفيق
Refika	رفيقة
Resul	رسول
Reşat	رشاد
Reşit	رشيد
Reyhan	ريحان
Rıdvan	رضوان
Rıza	رضاء
Rukiye	رقيّة
Rümeysa	رميساء
Saadet	سعادة
Sadık	صادق
Safa	صفاء
Safiye	صفيّة
Sait	سعيد
Salih	صالح
Saliha	صالحة
Salim	سالم
Salime	سالمة
Samet	صمد
Selahattin	صلاح الدين
Seleme	سلمة
Selim	سليم
Selime	سليمة
Selma	سلمى
Selman	سلمان
Sema	سماء
Semra	سمراء
Sena	ثناء
Servet	ثروة
Sevda	سوداء
Seyfeddin	سيف الدين
Seyfullah	سيف الله
Suat	سعاد
Sultan	سلطان
Süleyman	سليمان
Sümeyye	سميّة
Şaban	شعبان
Şadiye	شادية
Şafak	شفق
Şeref	شرف
Şerif	شريف
Şerife	شريفة
Tahir	طاهر
Tahsin	تحسين
Talha	طلحة
Tarık	طارق
Tayyip	طيّب
Tuğba	طوبى
Ümmügülsüm	أمّ كلثوم
Üsame	أسامة
Vahide	واحدة
Vildan	ولدان
Yahya	يحيى
Yakup	يعقوب
Yasemin	ياسمين
Yasin	يس
Yunus	يونس
Yusuf	يوسف
Zafer	ظفر
Zahit	زاهد
Zahide	زاهدة
Zarif	ظريف
Zarife	ظريفة
Zehra	زهراء
Zekeriya	زكريّا
Zeki	زكيّ
Zekiye	زكيّة
Zeliha	زليخاء
Zeynep	زينب
Ziya	ضياء
Ziyad	زياد
Zübeyir	زبير
Zübeyde	زبيدة
Züleyha	زليخة

 

 

 

Arapça Soru Edatları

ARAPÇASI مَا؟	TÜRKÇESİ Ne?
مَاذَا؟	Ne?
مَنْ؟	Kim?
كَيْفَ؟	Nasıl
هَلْ؟	Mı / Mi?
أَ؟	Mı / Mi?
نَعَمْ	Evet
أَجَلْ	Evet
أَ	Evet
لاَ	Hayır
كَلاَّ	Hayır
كَمْ؟	Kaç?
بِكَمْ؟	Kaça?
لِمَاذَا؟	Niçin
مَتَى؟	Ne zaman?
أَيّ؟	Hangi?
مَنْ؟	Kim?
عَمَّ؟=عَنْ+مَا	Ne hakkında?
مِمَّ؟=مِنْ+مَا	Neyden?
اَلاَ؟	-maz mısın?(olumsuz hel?)
بَلَى	Ela nın olumlu cevabı

 

 

 

 

 

 

الإِسْـتِـفْـهَـام

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

SORU HARFLERİ
Arapça’da pekçok soru edatı bulunmaktadır. Bunlardan iki tanesi ( أَ) ve ( (هَلْ
harf, diğerleri ise isimdir. Arapça cümlelerde yer alan harfler kural gereği o
cümlelerin herhangi bir ögesi olamadıkları için i‘râb bakımından bir yere
sahip değildir. Yani cümlenin herhangi bir ögesi olmazlar. Türkçede olduğu
gibi Arapçada da değişik soru tipleri vardır. İsim veya fiil cümlelerinin
başlarına gelerek bu cümlelere ‘soru’ anlamı kazandıran hel ve hemze
harflerinin kullanımı ile ilgili olarak şunlar söylenebilir:
Soru harflerinin kullanıldığı üç farklı soru tipi vardır:
I. Tip Soru Cümleleri: Yanıtı ‘Evet,’ ( نَعَمْ ) veya ‘Hayır,’ ( لاَ) olan ya da
yanıtı ‘Evet,’ veya ‘Hayır,’ ile başlayan sorular. Bu tip sorularda her iki soru
harfinden birisi tercihe göre kullanılabilir. Bu durumda cevap ya olumludur
ya da olumsuzdur.

Mâzî fiil ile kurulmuş soru cümlesi örneği:
(Konuyu anladın mı?) ؟ هَلْ فَهِمْتَ الْمَوْضُوعَ؟ / أَ فَهِمْتَ الْمَوْضُوعَ
(Evet, konuyu anladım) . نَعَمْ، فَهِمْتُ الْمَوْضُوعَ
(Hayır, konuyu anlamadım) لاَ، لَمْ أَفْهَمِ الْمَوْضُوعَ
Muzâri fiil ile kurulmuş soru cümlesi örneği:
(Arapça çalışıyor musun?) ؟ هَلْ تَجْتَهِدُ فِي اللُّغَةِ الْعَرَبِيَّةِ؟ / أَ تَجْتَهِدُ فِي اللُّغَةِ الْعَرَبِيَّةِ
(Evet, Arapça çalışıyorum) . نَعَمْ، أَجْتَهِدُ فِي اللُّغَةِ الْعَرَبِيَّةِ
(Hayır, Arapça çalışmıyorum) لاَ، لاَ أَجْتَهِدُ فِي اللُّغَةِ الْعَرَبِيَّةِ
(Hayır, Arapça çalışmıyorum) لاَ، مَا أَجْتَهِدُ فِي اللُّغَةِ الْعَرَبِيَّةِ
İsim cümlesi ile kurulmuş soru cümlesi örneği:
(Bu öğrenci çalışkan mı?) ؟ هَلْ هَذَا الطَّالِبُ مُجْتَهِدٌ؟ / أَ هَذَا الطَّالِبُ مُجْتَهِدٌ
(Evet, bu öğrenci çalışkan) . نَعَمْ، هَذَا الطَّالِبُ مُجْتَهِدٌ
(Hayır, bu öğrenci çalışkan değil) ( لاَ، لَيْسَ هَذَا الطَّالِبُ مُجْتَهِدًا (بِمُجْتَهِدٍ
Burada dikkat edilecek olursa olumsuz cevaplarda “Hayır” denildikten
sonra cümle tekrar olumsuz yapılmaktadır. İsim cümlelerin olumsuz şekli de
genelde ( لَيْسَ ) fiili ile yapılır.
Aşağıdaki soru cümlelerine hem olumlu hem de olumsuz cevap veriniz.
أَ ذَهَبْتَ إِلَى السُّوقِ الْيَومَ؟
هَلْ سَتَقْرَأُ هَذَا الْكِتَابَ؟
هَلْ أَنْتَ مُدَرِّسٌ؟
II. Tip Soru Cümleleri: Bir seçenekler listesindeki tercihi soran ve yanıtı
‘Evet,’ veya ‘Hayır,’ olmayan sorular. Bu soru tipinde sadece soru harfi olan
hemze ( أَ) ile birlikte أَمْ edatı da kullanılır.
Mâzî fiil ile kurulmuş soru cümlesi örneği:
(Et mi yedin yoksa balık mı?) ؟ أَ لحَْمًا أَكَلْتَ أَمْ سمََكًا
(Et yedim) . أَكَلْتُ لحَْمًا
(Balık yedim) . أَكَلْتُ سَمَكًا
Muzâri fiil ile kurulmuş soru cümlesi örneği:
(Arapça’yı mı seviyorsun yoksa Fransızca’yı mı?) ؟ أَ تُحِبُّ الْعَرَبِيَّةَ أَمِ الْفَرَنْسِيَّةَ
(Arapça’yı seviyorum) . أُحِبُّ الْعَرَبِيَّةَ
(Fransızca’yı seviyorum) . أُحِبُّ الْفَرَنْسِيَّةَ
İsim cümlesi ile kurulmuş soru cümlesi örneği:
(Öğretmen misin sen yoksa mühendis mi?) ؟ أَ مُدَرِّسٌ أَنْتَ أَمْ مُهَنْدِسٌ
(Ben bir öğretmenim) . أَنَا مُدَرِّسٌ
(Ben bir mühendisim) . أَنَا مُهَنْدِسٌ
Bu tip sorulara cevap harfleri kullanılmadan, sunulan iki seçenekten biri
doğrudan tercih edilerek cevap verilir.
Aşağıdaki soru cümlelerine iki tercihi de ayrı ayrı kullanarak cevap veriniz.
أَ صَحِيفَةً قَرأْتَ أَمْ مَجَلَّةً؟
أَ تُسَافِرُ إِلَى الْقَاهِرَةِ أَمْ إِلَى دِمَشْقَ؟
أَ هَذَا السُّؤَالُ صَعْبٌ أَمْ سَهْلٌ؟
III. Tip Soru Cümleleri: Olumsuz soru yapıları. Bu soru tipinde, hemzeden
sonra mutlaka, لَمْ، مَا لاَ، لَيْسَ، ، لَنْ gibi cümleye olumsuzluk kazandıran bir
olumsuzluk (nefiy) edatı bulunur. Yanıtın olumlu olması durumunda cümleye
بَلَى ; olumsuz olması durumunda ise نَعَمْ edatları ile başlanmalıdır. Olumlu
sorularda “Evet” şeklinde karşılık bulan نَعَمْ cevap edatı olumsuz sorularda
“Hayır” şeklinde tercüme edilmelidir.
Olumsuz mâzî fiil ile kurulmuş soru cümlesi örneği:
(Konuyu anlamadın mı?) ؟ أَ مَا فَهِمْتَ الْمَوضُوعَ
(Evet, konuyu anladım) . بَلَى، فَهِمْتُ الْمَوْضُوعَ
(Hayır, konuyu anlamadım) . نَعَمْ، مَا فَهِمْتُ الْمَوْضُوعَ
Olumsuz muzâri fiil ile kurulmuş soru cümlesi örneği:
(Erken uyumuyor musun?) ؟ أَلاَ تَنَامُ مُبَكِّرًا
(Evet, erken uyuyorum) . بَلَى، أَنَامُ مُبَكِّرًا
(Hayır, erken uyumuyorum) . نَعَمْ، لاَ أَنَامُ مُبَكِّرًا
Olumsuz isim cümlesi ile kurulmuş soru cümlesi örneği:
(Araban yeni değil mi?) ؟ ( أَ لَيْسَتْ سَيَّارَتُكَ جَدِيدَةً (بِجَدِيدَةٍ
(Evet, arabam yeni) . بَلَى، سَيَّارَتِي جَدِيدَةٌ
(Hayır, arabam yeni değil) .( نَعَمْ، لَيْسَتْ سَيَّارَتِي جَدِيدَةً (بِجَدِيدَةٍ
Bu tip sorulara verilen yanıtlar olumlu ise, بَلَى cevap harfinden sonra
cümle olumlu kurulur. Şayet cevabımız olumsuz ise نَعَمْ cevap harfinden
sonra cümle mutlaka olumsuz kurulmalıdır. Bu tip sorularda cevaplar asla
128
نَعَمْ dan sonra olumlu olmaz. Yine bu soru türünde asla لاَ cevap harfi de
kullanılmamaktadır.
Aşağıdaki olumsuz sorulara hem olumlu hem de olumsuz cevaplar veriniz.
أَ لمَْ تَكْتُبْ وَاجِبَكَ؟
أَ لاَ تَشْرَبُ الشَّايَ؟
أَ لَيْسَ هَذَا مُمْكِنًا (بِمُمْكِنٍ)؟
İlk soru tipinde tercihe göre hel veya hemze kullanılabilirken, iki ve üçüncü
soru tiplerinde sadece hemze kullanılır.

SORU İSİMLERİ
Birer soru harfi olan ‘ هَلْ ’ ve ‘ أَ’ den farklı olarak, ‘Soru İsimleri’, isim
olmaları itibariyle cümlede mutlaka temel ögelerden biri olmak ve buna göre
iraplanmak durumundadır. Bir soru isminin, cümlenin hangi ögesi olduğunu
anlamanın pratik yolu şudur:
Öncelikle, başında soru isminin yer aldığı cümleye makul bir cevap
verilir. Soru ismine cevap teşkil eden kelime, cevap cümlesinde hangi ögenin
karşılığı ise, soru cümlesinde yer alan soru isminin cümle içindeki dilbilgisel
rolü ve bu role uygun i‘râbı da o demektir.
مَنْ . 1 : İnsanlar için kullanılır ve cümledeki durumuna göre; kim?, kimi?,
kime? gibi manalara gelir.
Bu soru ismi cümlede mübteda, haber, mef’ûlün bih, muzâfun ileyh vs. gibi
ögeler olabilir.
Örnek مَنْ ذَهَبَ إِلَى الْمَدْرَسَةِ؟ : 1 (Okula kim gitti?) cümlesinde soru ismi
mübtedadır. Cevabı ister ذَهَبَ عَلِيٌّ إِلَى الْمَدْرَسَةِ şeklinde verelim, isterse de عَلِيٌّ
ذَهَبَ إِلَى الْمَدْرَسَةِ şeklinde verelim durum farketmez. Her iki halde de soru ismi
mübteda durumundadır. Çünkü bir fiil cümlesinde fâil başa alındığında
otomatik olarak mübteda ögesine dönüşür. Dolayısıyle bu soru cümlesindeki
مَنْ mübteda konumundadır. Yine ؟ مَنْ فِي الْبَيْتِ (Evde kim var?) soru cümlesinde
مَنْ mübteda, فِي الْبَيْتِ kısmı da haberdir. Çünkü hiçbir zaman harf-i cerli ve
zarflı yapılardan mübteda olmaz.
Örnek مَنْ هَذَا؟ : 2 (Bu kim?) cümlesinde soru ismi haberdir. Cevabı هَذَا مُحَمَّدٌ
şeklinde verilir ve مَنْ sorusunun karşılığı olarak مُحَمَّدٌ sözcüğü verilmiştir. Bu
da cümlede haber konumundadır. Dolayısıyle مَنْ soru ismi de haberdir.
Örnek مَنْ رَأَيْتَ الْيَومَ؟ : 3 (Bugün kimi gördün?) cümlesinde soru ismi
mef’ûlün bihdir. Cevabı رَأَيْتُ الْيَوْمَ عَلِيًّا (Bugün Ali’yi gördüm) şeklinde
verdiğimizde sorudaki مَنْ yerine cevapta عَلِيًّا sözcüğünü ifade etmiş oluruz.
O da fiil cümlesinin mef’ûlün bihi olur.
Örnek قَمِيصُ مَنْ هَذَا؟ : 4 (Bu kimin gömleği?) cümlesinde soru ismi
muzâfun ileyhdir. Cevabı هَذَا قَمِيصُ مُحَمَّدٍ (Bu Muhammed’in gömleğidir)
129
şeklinde verdiğimizde sorudaki مَنْ yerine cevapta مُحَمَّدٍ sözcüğüne yer
verilmiştir. O kelime de muzâfun ileyh konumundadır.
Aşağıdaki sorulara cevap veriniz ve soru isimlerinin cümledeki yerlerini
belirtiniz.
مَنْ أَكْرَمَكُمْ؟
مَنْ زُرْتَ فِي الْمَدِينَةِ؟
مَنْ أَمَامَ الْكُلِّيَّةِ؟
مَا . 2 : İnsan dışındaki varlıklar için kullanılır ve cümledeki durumuna göre;
ne?, neyi?, neye? gibi anlamlara gelir.
Bu soru ismi cümlede mübteda, haber, mef’ûlün bih, vs. gibi ögeler
olabilir.
Örnek مَا وَقَعَ عَلَى اْلأَرْضِ؟ : 1 (Yere ne düştü?) cümlesinde soru ismi
mübtedadır. Cevabı ister وَقَعَ الْقَلَمُ عَلَى اْلأَرْضِ (Yere kalem düştü) şeklinde
verelim, isterse de اَلْقَلَمُ وَقَعَ عَلَى اْلأَرْضِ şeklinde verelim durum farketmez. Her
iki halde de soru ismi mübteda durumundadır. Çünkü bir fiil cümlesinde fâil
başa alındığında otomatik olarak mübteda ögesine dönüşür. Dolayısıyle bu
soru cümlesindeki مَا mübteda konumundadır. Yine ؟ مَا فِي يَدِكَ (Elinde ne var?)
soru cümlesinde مَا mübteda, فِي يَدِكَ kısmı da haberdir. Çünkü hiçbir zaman
harf-i cerli ve zarflı yapılardan mübteda olmaz.
Örnek مَا هَذَا؟ : 2 (Bu ne?) cümlesinde soru ismi haber mahallindedir.
Cevabı هَذَا قَلَمٌ şeklinde verilir ve cevapta مَا sorusunun karşılığı olarak قَلَمٌ
sözcüğü zikredilmiştir. Bu kelime de cümlede haber konumundadır.
Dolayısıyle مَا soru ismi de haber mahallindedir.
Örnek مَا قَرَأْتَ الْيَومَ؟ : 3 (Bugün ne okudun?) cümlesinde soru ismi mef’ûlün
bihdir. Cevabı قَرَأْتُ الْيَوْمَ قِصَّةً (Bugün bir hikaye okudum) şeklinde
verdiğimizde sorudaki مَا yerine cevapta قِصَّةً sözcüğünü ifade etmiş oluruz. O
da fiil cümlesinin mef’ûlün bihi durumundadır.
Aşağıdaki sorulara cevap veriniz ve soru isimlerinin cümledeki yerini belirtiniz.
مَا أَكَلْتَ فِي الْفَطُورِ؟
مَا فِي جَيْبِكَ؟
مَا اسْمُكَ؟
Soru ismi olan مَا edatının başına herhangi bir harf-i cer gelecek olsa bu
durumda sonundaki elifi düşmek zorundadır. Bunun gerekçesi ise ismi mevsul
olan مَا ile karışmamasıdır. Eğer başında harf-i cer olduğu halde sonunda elif
var ise o edat soru edatı değil ismi mevsuldür. Edatın başına gelen harf-i
cerler genelde fiilin kendisine ait harf-i cerlerdir. Zira Arapça’da bazı fiiller
daima belirli harfi cerlerle kullanılır. Örneğin حَافَظَ ، حَرَصَ، شَجَّعَ gibi fiiller daima
عَلَى harf-i ceri ile kullanılırlar.
Örnek بِمَ تَهْتَمُّ؟ : 1 (Neye önem veriyorsun?)

أَهْتَمُّ بِاللُّغَةِ الْعَرَبِيَّةِ (Arapça’ya önem veriyorum.)
Örnek فِيمَ تُفَكِّرُ؟ : 2 (Neyi düşünüyorsun?)
أُفَكِّرُ فِي اْلاِمْتِحَانِ (Sınavı düşünüyorum.)
Aşağıdaki ifadelerde مَا soru isminin başına harf-i cerler getirerek soru
cümleleri oluşturunuz.
أُحَافِظُ عَلَى صِحَّتِي.
أَعْتَنِي بِوَاجِبَاتِي.
أَسْأَلُكَ عَنِ اْلاِخْتِبَارِ.
Soru ismi olan مَا edatının başına لِ harf-i ceri gelirse anlamı niçin olur ve لِمَ
şeklinde sonundaki elif düşürülerek yazılır. Şu hususa özellikle dikkat etmek
gerekir. Burada kullanılan لِ harf-i ceri herhangi bir fiil ile sürekli kullanılan harfi
cer değildir. Bir üstteki dikkat konusunda ele alınan harf-i cerler ise daima o
fiillerle kullanılan harflerdir.
Örnek: ؟ لِمَ خَرَجْتَ مِنَ الْفَصْلِ (Sınıftan niçin çıktın?)
خَرَجْتُ مِنَ الْفَصْلِ لِأَغْسِلَ وَجْهِي. (Sınıftan yüzümü yıkamak için çıktım)
نَّنِي مَرِيض. ◌َ خَرَجْتُ مِنَ الْفَصْل لأِ (Sınıftan hasta olduğum için çıktım)
مَاذَا . 3 : İnsan dışındaki varlıklar için kullanılır ve cümledeki durumuna
göre; ne?, neyi?, neye? gibi anlamlara gelir. Kullanım bakımından مَا soru
isminden farkı yoktur onun kullanıldığı yerlerde aynı şekilde kullanılır. Bu
soru ismi de cümlede mübteda, haber, mef’ûlün bih, v.s. gibi ögeler olabilir.
Örnek مَاذَا فِي حَقِيبَتِكَ؟ : 1 (Çantanda ne var?) cümlesinde soru ismi
mübtedadır. Cevabı فِي حَقِيبَتِي كِتَابٌ (Çantamda bir kitap var) şeklinde
verdiğimizde sorudaki مَاذَا yerine cevapta كِتَابٌ sözcüğüne yer verilmiştir. O
kelime de cümlenin sona gelmiş mübtedasıdır. Bilindiği gibi harf-i cerli ve
zarflı ifadelerden mübteda olmaz.
Örnek مَاذَا شَرِبْتَ؟ : 2 (Ne içtin?) cümlesinde soru ismi mef’ûlün bihdir.
Cevabı شَرِبْتُ الشَّايَ (Çay içtim) şeklinde verdiğimizde sorudaki مَاذَا
karşılığında cevapta الشَّايَ sözcüğü getirilmiştir. Bu durumda الشَّايَ sözcüğü
cümlenin mef’ûlün bihi olmaktadır.
Aşağıdaki مَاذَا soru ismiyle oluşturulmuş soruları cevaplayınız.
مَاذَا تُفَضِّلُ مِنَ الْمَشْرُوبَاتِ؟
مَاذَا فِي غُرْفَتِكَ؟
Soru ismi olan مَاذَا edatının başına لِ harf-i ceri gelirse anlamı “Niçin?” olur ve
لِمَاذَا şeklinde yazılır. Kullanımı da tıpkı لِمَ edatı gibidir.
Örnek: ؟ لِمَاذَا خَرَجْتَ مِنَ الْفَصْلِ (Sınıftan niçin çıktın?)
غْسِلَ وَجْهِي. ◌َ خَرَجْتُ مِنَ الْفَصْل لأِ (Sınıftan yüzümü yıkamak için çıktım)
131
نَّنِي مَرِيضٌ. ◌َ خَرَجْتُ مِنَ الْفَصْل لأِ (Sınıftan hasta olduğum için çıktım)
مَتَى . 4 : Zaman için kullanılan bir soru ismi ve anlamı “Ne zaman?” olup
cümlede genel olarak haber, zarf ve mecrûr olarak kullanılır.
Örnek مَتَى اْلاِخْتِبَارُ؟ : 1 (Sınav ne zaman?) isim cümlesinde soru ismi
haberdir. Cevabı اَلْاِخْتِبَارُ فِي السَّاعَةِ الْعَاشِرَة (Sınav saat onda) şeklinde
verdiğimizde sorudaki مَتَى yerine cevapta فِي السَّاعَةِ الْعَاشِرَةِ ifadesiyle cevap
verilmiştir. O ifade de isim cümlesinin haberidir. Bilindiği gibi harf-i cerli ve
zarflı ifadelerden mübteda olmaz.
Örnek مَتَى سَتُسَافِرُ إِلَى الْقَاهِرَةِ؟ : 2 (Kahire’ye ne zaman gideceksin?) fiil
cümlesinde soru ismi zarf (mef’ûlün fîh) konumundadır. Cevabı سَأُسَافِرُ إِلَى الْقَاهِرَةِ
الْيَوْمَ. (Kahire’ye bugün gideceğim.) şeklinde verdiğimizde sorudaki مَتَى yerine
cevapta الْيَوْمَ ifadesiyle cevap verilmiştir. O ifade de fiil cümlesinin zarfıdır.
Örnek مُنْذُ مَتَى تَتَعَلَّمُ الْعَرَبِيَّةَ؟ : 3 (Ne zamandan beri Arapça öğreniyorsun?) fiil
cümlesinde soru isminin başına harf-i cer olan مُنْذُ edatı gelmiştir ve mecrûr
konumundadır. Cevabı أَتَعَلَّمُ الْعَرَبِيَّةَ مُنْذُ سَنَةٍ (Bir yıldan beri Arapça öğreniyorum)
şeklinde verdiğimizde sorudaki مَتَى yerine cevapta سَنَةٍ ifadesiyle cevap
verilmiştir. Bu sözcük de harf-i cerin mecrûrudur.
مَتَى soru ismiyle oluşturulmuş aşağıdaki soruları cevaplayınız.
مَتَى عِيدُ الْفِطْرِ؟
مَتَى رَجَعْتَ مِنَ الْعُطْلَةِ؟
حَتَّى مَتَى تَجْتَهِدُ؟
أَيْنَ . 5 : Mekan için kullanılan bir soru ismi ve anlamı “nerede?, nereye?,
neresi?” olup cümlede genel olarak haber, zarf ve mecrûr olarak kullanılır.
Örnek أَيْنَ السَّيَّارَةُ؟ : 1 (Otomobil nerede?) isim cümlesinde soru ismi
haberdir. Cevabı اَلسَّيَّارَةُ فِي الْمَوْقِفِ (Otomobil park yerinde) şeklinde
verdiğimizde أَيْنَ soru isminin cevabı olarak فِي الْمَوْقِفِ ifadesi verilmiştir. O
ifade de isim cümlesinin haberidir. Bilindiği gibi harf-i cerli ve zarflı
ifadelerden mübteda olmaz.
Örnek أَيْنَ أَوْقَفْتَ السَّيَّارَةَ؟ : 2 (Otomobili nereye parkettin?) fiil cümlesinde
soru ismi zarf (mef’ûlün fîh) konumundadır. Cevabı أَوْقَفْتُ السَّيَّارَةَ أَمَامَ الْمَدْرَسَة
(Otomobili okulun önüne parkettim) şeklinde verdiğimizde أَيْنَ soru isminin
cevabı olarak أَمَامَ الْمَدْرَسَةِ ifadesi verilmiştir. O ifade de fiil cümlesinin
zarfıdır.
Örnek إِلَى أَيْنَ ذَهَبْتَ؟ : 3 (Nereye gittin?) fiil cümlesinde soru ismi başında
harf-i cer bulunduğu için mecrûrdur. Cevabı ذَهَبْتُ إِلَى الْمَدْرَسَةِ (Okula gittim)
şeklinde verdiğimizde إِلَى أَيْنَ soru isminin cevabı olarak إِلَى الْمَدْرَسَةِ ifadesi
verilmiştir. ( الْمَدْرَسَةِ ) kelimesi harf-i cerin mecrûrudur.
132
أَيْنَ soru ismiyle oluşturulmuş aşağıdaki soruları cevaplayınız.
أَيْنَ كِتَابُكَ؟
أَيْنَ وَضَعْتَ حَقِيبَتَكَ؟
مِنْ أَيْنَ قَدِمْتَ؟
كَيْفَ . 6 : Hal ve durum sormak için kullanılır ve “nasıl?” manasına gelir.
Cümlede genel olarak haber ve hal olarak kullanılır.
Örnek كَيْفَ أَنْتَ؟ : 1 (Nasılsın?) isim cümlesinde soru ismi haberdir. Cevabı
أَنَا بِخَيْرٍ وَالحَْمْدُ لِلَّهِ (Çok şükür ben iyiyim) şeklinde verdiğimizde كَيْفَ soru isminin
cevabı olarak بِخَيْرٍ ifadesi verilmiştir. O ifade de isim cümlesinde أَنَا
mübtedasının haberidir.
Örnek كَيْفَ جِئْتَ هُنَا؟ : 2 (Buraya nasıl geldin?) fiil cümlesinde soru ismi
haldir. Cevabı جِئْتُ هُنَا مَاشِيًا (Buraya yürüyerek geldim) şeklinde verdiğimizde
كَيْفَ soru isminin cevabı olarak مَاشِيًا ifadesi verilmiştir. O ifade de fiil
cümlesinde fâilin durumunu bildiren mansup isim olan haldir. Hal konusu
ikinci sınıfın ilgili ünitesinde ele alınacaktır.
كَيْفَ soru ismiyle oluşturulmuş aşağıdaki soruları cevaplayınız.
كَيْفَ حَالُكَ؟
كَيْفَ وَصَلْتَ إِلَى الْبَيْتِ؟
كَمْ . 7 : Sayı (aded) sormak için kullanılır ve “kaç?”, “ne kadar?”
manalarına gelir. Cümlede genel olarak mübteda, haber, mef’ûlün bih, harf-i
cerle mecrûr vs. olarak kullanılır. Bu soru isminden sonra genellikle müfred,
mansûb ve nekre bir isim gelir. Bu isme كَمْ in temyizi denir.
Örnek كَمْ طَالِبًا فِي الْفَصْلِ؟ : 1 (Sınıfta kaç öğrenci var?) isim cümlesinde soru
ismi olan كَمْ mübteda mahallindedir. Cevabı فِي الْفَصْلِ طَالِبٌ وَاحِدٌ (Sınıfta bir
öğrenci var) şeklinde verdiğimizde كَمْ soru isminin cevabı olarak طَالِبٌ ifadesi
verilmiştir. O ifade de isim cümlesinde فِي الْفَصْلِ haberinin mübtedasıdır. كَمْ
soru isminden sonra gelen müfred, mansûb ve nekre ismin tek görevi temyiz
olmaktır. Çünkü o, “kaç” ifadesindeki kapalılığı gidermektedir.
Örnek بِكَمْ لِيرَةٍ/لِيرَةً هَذَا الْكِتَابُ؟ : 2 (Bu kitap kaç lira?) isim cümlesinde soru
ismi olan بِكَمْ haber mahallindedir. Cevabı هَذَا الْكِتَابُ بِلِيرَةٍ وَاحِدَةٍ (Bu kitap bir
liraya) şeklinde verdiğimizde بِكَمْ soru isminin cevabı olarak بِلِيرَةٍ ifadesi
verilmiştir. O ifade de isim cümlesinde هَذَا الْكِتَابُ mübtedasının haberi
mahallindedir. Eğer كَمْ soru isminin başına harf-i cerlerden biri gelecek olsa
kemin temyizi olan nekre isim mansûb da olabilir, harf-i cerden dolayı
mecrûr da olabilir.
Örnek كَمْ كِتَابًا قَرَأْتَ؟ : 3 (Kaç kitap okudun?) fiil cümlesinde soru ismi
olan كَمْ mef’ûlün bihdir. Cevabı قَرَأْتُ كِتَابًا (Bir kitap okudum) şeklinde
verdiğimizde كَمْ soru isminin cevabı olarak كِتَابًا ifadesi verilmiştir. O ifade de
fiil cümlesinin mef’ûlün bihidir.
133
كَمْ soru ismiyle oluşturulmuş aşağıdaki soruları cevaplayınız.
كَمْ وَجْبَةً تَتَنَاوَلُ كُلَّ يَوْمٍ؟
كَمْ قَلَمًا عَلَى الْمَكْتَبِ؟
بِكَمْ دُولاَرٍ اِشْتَرَيْتَ هَذِهِ الدَّرَّاجَةَ؟
أَيُّ . 8 : Genellikle “hangi?”, “hangisi?”, “hangileri?” manalarına gelir.
Cümlede genel olarak mübteda, haber, mef’ûlün bih, harf-i cerle mecrûr,
muzâfun ileyh v.s olarak kullanılır. Bu soru ismi genellikle muzâf ve
kendisinden sonra gelen isim de muzâfun ileyh olur. Nadiren de tamlama
olmaksızın kullanılır. Arapça’daki tüm soru edatlarının son harekeleri hiçbir
zaman değişmez (mebnîdirler). Ancak bunların bir istisnası vardır bu da أَيُّ
soru ismidir. Bu edatın son harfinin harekesi cümledeki konumuna göre
değişir.
Örnek أَيُّ طَالِبٍ غَابَ الْيَوْمَ؟ : 1 (Bugün hangi öğrenci gelmedi?) isim
cümlesinde soru ismi olan أَيُّ mübtedadır ve zamme ile merfu‘dur. O ayrıca
muzâf ve onu takip eden sözcük طَالِبٍ de muzâfun ileyhtir. Cevabı غَابَ الطّالِبُ
الْمُجْتَهِدُ الْيَوْمَ (Bugün çalışkan öğrenci gelmedi) şeklinde verdiğimizde أَيُّ soru
isminin cevabı olarak الطَّالِبُ الْمُجْتَهِدُ ifadesi verilmiştir. O ifade de her ne kadar
fâili olarak görünse bile isim cümlesinde غَابَ الْيَوْمَ haberinin mübtedası
mahallindedir. Bilindiği gibi fiil cümlelerinde fâili başa aldığımızda bu cümle
otomatik olarak isim cümlesine ve fâil olan kelime de mübtedaya dönüşür.
Örnek فِي أَيِّ فَصْلٍ أَنْتَ؟ : 2 (Sen hangi sınıftasın?) isim cümlesinde soru ismi
olan فِي أَيِّ şibih cümle şeklinde haberdir. Cevabı أَنَا فِي الْفَصْلِ الثَّالِثِ (Ben üçüncü
sınıftayım) şeklinde verdiğimizde فِي أَيِّ فَصْلٍ soru ifadesinin cevabı olarak فِي
الْفَصْلِ الثَّالِثِ ifadesi verilmiştir. Cevap cümlesinde أَنَا sözcüğü mübteda onu
izleyen فِي الْفَصْلِ الثَّالِثِ ifadesi de şibih cümle şeklinde haberdir.
Örnek أَيَّ كِتَابٍ قَرَأَتَ؟ : 3 (Hangi kitabı okudun?) fiil cümlesinde soru ismi
olan أَيَّ cümlenin mef’ûlün bihidir. Cevabı قَرَأْتُ كِتَابَ الْقَوَاعِدِ (Gramer kitabını
okudum) şeklinde verdiğimizde أَيَّ sorusunun cevabı olarak كِتَابَ ifadesi
verilmiştir. Cevap cümlesinde كِتَابَ sözcüğü mef’ûlün bihtir.
Örnek بِأَيِّ قَلَمٍ كَتَبْتَ؟ : 4 (Hangi kalemle yazdın?) fiil cümlesinde soru ismi
olan بِأَيِّ harf-i cerle mecrûr isimdir. Cevabı كَتَبْتُ بِالْقَلَمِ اْلأَسْوَدِ (Siyah kalemle
yazdım) şeklinde verdiğimizde بِأَيِّ sorusunun cevabı olarak بِالْقَلَمِ ifadesi
verilmiştir. Cevap cümlesinde الْقَلَمِ sözcüğü harf-i cerle mecrûrdur.
Aşağıda أَيُّ soru ismiyle oluşturulmuş soruları cevaplayınız.
أَيُّ أُسْتَاذٍ قَالَ هَكَذَا؟
أَيَّ لُغَةٍ تُحِبُّ؟
فِي أَيِّ بَلَدٍ اَلْمَدِينَةُ الْمُنَوَّرَةُ؟
فِي أَيِّ شَقَّةٍ تَسْكُنُ؟
134
Yukarıda saydığımız soru edatları Arapça’da en yaygın olarak kullanılan
edatlardır. Bunların dışında klasik Arapça’da karşımıza çıkan başka soru
isimleri de vardır. Bunlar:
أَيَّانَ . 1 (ne zaman?) gelecek zaman için kullanılan bir soru ismidir.
أَيَّانَ يَوْمُ الدِّينِ؟ (Kıyamet günü ne zaman?)
أَيَّانَ تَرْجِعُ؟ (Ne zaman döneceksin?)
يَسْأَلُ أَيَّانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ؟ (Kıyamet günü ne zaman? diye sorar.)
أَنىَّ . 2 (nasıl?, ne zaman?, nerede?, nereden?) manalarına gelir.
يَا مَرْيَمُ أَنىَّ لَكِ هَذَا؟ (Ey Meryem bu sana nereden geldi?)
أَنىَّ جِئْتَ يَا عَلِيُّ؟ (Ne zaman geldin? Ali!)
َا؟

1- 10 ARASI ARAPÇA SAYILAR

Arapça Sayılar – Arapça Rakamlar – Arapça Rakamların Yazılışı ve Okunuşu

1- 10 ARASI ARAPÇA SAYILAR

 

10-20 ARASI ARAPÇA SAYILAR

ehade aşer	أحد عشر	11
isnâ aşer	اثنا عشر	12
selase aşer	ثلاثة عشر	13
erba a aşer	أربعة عشرة	14
hamse aşer	خمسة عشر	15
sitte aşer	ست عشرة	16
seb a aşer	سبعة عشر	17
semaniye aşer	ثمانية عشر	18
tis a aşer	تسعة عشر	19
İşruun	عشرون	20

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

21-31 ARASI ARAPÇA SAYILAR

Vahid ve İşruun	واحد و عشرون	21
İsnani ve İşruun	إثنان و عشرون	22
Selase ve İşruun	ثلاثة و عشرين	23
Erbea ve İşruun	أربع و عشرين	24
Hamze Ve İşruun	خمسة و عشرين	25
Sitte ve İşruun	ستة و عشرين	26
Seb’a ve İşruun	سبعة و عشرون	27
Semaniye ve İşruun	ثمانية و عشرين	28
Tis’a ve İşruun	تسعة و عشرون	29
Selasuun	ثلاثون	30
Vahid ve Selasun	واحد و ثلاثون	31

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Onluk 10-100 ARASI ARAPÇA SAYILAR

İşruun	٢.	عِشْرُونَ	20
Selasun	٣.	ثَلاَثُونَ	30
Erbaun	٤.	اَرْبَعُونَ	40
Hamsun	٥.	خَمْسُونَ	50
Sittun	٦.	سِتُّونَ	60
Sebun	٧.	سَبْعُونَ	70
Semanun	٨	ثَمَانُونَ	80
Tesun	٩.	تِسْعُونَ	90
Mietun	١..	مِئَة	100

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1000-10000 ARASI ARAPÇA SAYILAR

Mietün	مائة	100
Mietani	مائتان	200
Selasü Mie	ثلاثمائة	300
Erbau Mie	أربعمائة	400
hamsu mie	خمسمائة	500
Sittu Mie	ستمائة	600
Seb’u Mie	سبعمائة	700
Semanu Mie	ثمانمائة	800
Tisu Mie	تسعمائة	900
Elfun	اَلْف	1000

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Örnekler:

ARAPÇA YÜZLER BASAMAĞI ÖRNEKLER

Mie ve vâhid	مِاءَةٌ و وَاحِدٌ	101
Mie ve aşer	مِاءَةٌ وَ عَشَرَ	110
Mie ve vahid aşer	مِاءَةٌ وَاَحَدَ عَشَرَ	111
Mie ve işrûn	مِاءَةٌ وَعِشْرُونَ	120
Mie ve hamse ve işrûn	مِاءَةٌ وَخَمْسَةٌ وَ عِشْرُونَ	125
	مائة	100
	مائة وواحد	101
	مائة واثنان	102
	مائة وثلاثة	103
	مائة وأربعة	104
	مائة وخمسة	105
	مائة وستة	106
	مائة وسبعة	107
	مائة وثمانية	108
	مائة وتسعة	109
	مائة وعشرة	110
	مائة وأحد عشر	111
	مائة واثنا عشر	112
	مائة وثلاثة عشر

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ARAPÇA BİNLER BASAMAĞI

Arapça Binler Sayıları Rakamları Okunuş Ve Yazılışı

Elf	أَلْفٌ	1000
Elfaan – Elfeyn	أَلْفَانِ	2000
Selasete âlâf	ثَلاَثَةُآلاَفٍ	3000
Erbe’ate âlâf	اَرْبَعَةُآلاَفٍ	4000
Hamsete âlâf	خَمْسَةُآلاَفٍ	5000
Sittete âlâf	سِتَّةُآلاَفٍ	6000
Seb’ate âlâf	سَبْعَةُآلاَفٍ	7000
Semaniyete âlâf	ثَمَانِيَةُآلاَفٍ	8000
Seb’ate âlâf	تِسْعَةُآلاَفٍ	9000
Aşrete âlâf	عَشَرَةُآلاَفٍ	10000
Milyuun	مْلْيُوْن	1000000
Milyuneyn	مْلْيُوْنين	2000000
Selasete Milyun	ثَلاثَةٌ مْلْيُوْن	3000000
Milyar	الْفِ مِلْيُون
Milyar	مِلْيَارٌ (ج) مِلْيَارَاتٌ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Örnekler

Elfun	١…	اَلْف	1000
elfani	٢…	اَلْفَانِ	2000
Selasete elafun	٣…	ثَلاَثَة آلاَفٍ	3000
Hamsete elafun	٥…	خَمْسَة آلاَفٍ	5000
Milyuun	١……	مْلْيُوْن	1000000

 

 

 

 

 

 

 

Kuran Sayıları

ARAPÇA SAYILARIN TÜRKÇE OKUNUŞU

Nısf نصف Yarım

Sülüs ثلث Üçte Bir

Rubuğ  ربع  Dörtte Bir

On bin  aşare âlâf عشر آلاف

On bir bin ehde aşar elf  احد عشر الف

Yirmi bin İşrûne elf عِشْرُون َالْف

Yirmi bir bin Vahid ve işrûne elf وَاحِد وَ عِشْرُون َالْف

Yüz bin  Mie ve elf ماءة و الف

İki yüz bin Mietâ elf مائتا الف

 

 

ARAPÇA SAYILAR TABLO HALİNDE

MÜZEKKER MÜENNES ARAPÇA SAYILAR KURALLARIYLA SAYILAR

 

ARAPÇA Bir Sayısı

وَاحِدٌ ve وَاحِدَةٌ kelimeleri sıfat tamlaması gibi daima sayılacak olan varlığın isminden sonra gelir.

أَحَدٌ (Bir) çoğul halinde bulunan ismin bir tekini ayırarak gösterir. O zaman çoğul haldeki bir isimle tamlama yapar yahut (مِنْ den\dan) edatı ile gelir.

Not: Başına اَلْ takısı gelen اَلْوَاحِدُ ve اَلْأَحَدُ Allah’ın adı olup “Tekrar etmeyen eşi dengi, benzeri olmayan Bir” manasına gelir.

 

 

ARAPÇA İki Sayısı

 

اِثْنَانِ ve اِثْنَتَانِ kelimelerine gerek olmaksızın o iki şeyin isimlerinin tesniye halindeki kaidelerine uygun halini söyleriz. Ancak اِثْنَانِ ve اِثْنَتَانِ vurgulama olarak kullanılır ve aynı bir sayısında olduğu gibi sıfat şeklinde sayılacak şeyin arkasından gelir.

 

ARAPÇA 3-10 ARASI SAYILAR

 

3-10 arası sayılar cinsiyet bakımından tam tersine müzekkerleri müennes gibi kullanılır. Yani müzekker isimlere ait sayılar müennes tâ-i merbutası alır. Eğer isim müennes ise sayılar tâ-i merbutasız olur. 3-10 arası sayılan şey, sayı ile isim tamlaması şeklinde gelir. Ancak sayılan şey (muzâfun ileyh) hep çoğul ve esre tenvinlidir.

رَجُلٌ	adam	رِجَالُ	adamlar	ثَلاَثَةُ رِجَالٍ	üç adam
اِمْرَأَةٌ	kadın	نِسَاءٌ	kadınlar	ثَلاَثُ نِسَاءٍ	üç kadın
ثَلاَثُ بَنَاتٍ	üç kız	سَبْعُ لَيَالٍ	yedi gece	أرْبَعَةُ أيَّامٍ	dört gün

Görüldüğü gibi sayılan isim çoğul, nekre ve esre tenvinlidir.

3 ile 10 arası sayılarda sayılan şey koyun gibi veya kavm gibi cemi bir isim olursa مِنْ takısı ile kullanılır.

ثَلاَثٌ مِنَ الْغَنَمِ

üç koyun

أرْبَعٌ مِنَ الْقَوْمِ

kavimden dört kişi

3 ile 9 arasındaki belli olmayan miktar بِضْعٌ (birkaç) kelimesiyle ifade edilir. بِضْعٌ kelimesi sayılanın aksi cinsinde olur:

بِضْعَةُ رِجَاَلٍ	birkaç adam	بِضْعُ سِنيِنَ	birkaç sene
بِضْعَةُ أَيَّامٍ	birkaç gün	بِضْعُ لَياَلٍ	birkaç gece

3 ile 10 arasındaki kesirli sayılar فُعُلٌ vezninde yapılır:

ثُلُثٌ	خُمُسٌ	سُبُعٌ			تُسُعٌ
üçte bir 1/3	1/5	1/7			1/9
رُبُعٌ	سُدُسٌ		ثُمُنٌ	عُشُرٌ
١/٤	١/٦		١/٨	١/.١
dörtte bir 1/4	1/6		1/8	onda bir 1/10

Üleştirme sayıları “üçer üçer”den “onar onar”a kadar فُعاَلُ veya (مَفْعَلُ) kalıblarında yapılır. Bu kalıplarda gelen üleştirme sayıları gayr-i münsariftir (esre vetenvin almaz):

مَوْحَدُ		birer birer	أُحاَدُ
مَثْنَى		ikişer ikişer	ثُناَءُ
مَثْلَثُ		üçer üçer	ثُلاَثُ
مَسْبَعُ		yedişer yedişer	سُباَعُ
مَعْشَرُ		onar onar	عُشاَرُ
فَدَخَلُوا مَثْنَى وَ ثُلاَثَ وَ رُباَعَ	İkişer, üçer ve dörder girdiler.

F Asıl sayıların tekrarlanmasıyla da üleştirme sayıları elde edilir

Müennes		Müzekker
واَحِدَةً واَحِدَةً	birer birer	واَحِداً واَحِداً
اِثْنَتَيْنِ اثْنَتَيْنِ	ikişer ikişer	إِثْنَيْنِ اثْنَيْنِ
ثَلاَثَةً ثَلاَثَةً	üçer üçer	ثَلاَثاً ثَلاَثاً
عَشْرَةً عَشْرَةً	onar onar	عَشْراً عَشْراً
عِشْريِنَ عِشْريِنَ	yirmişer yirmişer	عِشْريِنَ عِشْريِنَ

Önemli not: a) Sayı normalde kullandığımızın dışında belirli bir kelimeden sonra gelirse sıfat olur:

اَلْأَسْماَءُ الْخَمْسَةُ	خَمْسَةُ أَسْماَءٍ	(beş isim)
اَلْمُدُنُ الْأَرْبَعُ	أَرْبَعُ مُدُنٍ	(dört şehir)
يَخْلُقُكُمْ فِي بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ خَلْقًا مِن بَعْدِ خَلْقٍ فِي ظُلُمَاتٍ ثَلاثٍ Sizi annelerinizin karınlarında, üç karanlık içinde yaratıyor (Zümer 6).
وَبَنَيْنَا فَوْقَكُمْ سَبْعًا شِدَادًا Üstünüzde yedi sağlam (göğü) bina ettik (Nebe 12).

b) كَمْ soru edatı olarak “kaç …” anlamındadır. Adedini öğrenmek istediğimiz isim bu edattan sonra müfred, mansûb ve nekre olarak gelir.

*(كَمْ) in başına ( بِكَمْ kaça) gibi harf-i cer gelirse; öğrenilmek istenen miktar mansûb da okunabilir, mecrûr da okunabilir[1]. Bu kurallarla ilgili olarak aşağıdaki örnekleri inceleyiniz.

Cümle Örnekleri:

Bir ve İki Sayısı Örnekleri:

1-كَمْ مُدِيراً فِي الْمَدْرَسَةِ ؟ فِي الْمَدْرَسَةِ مُدِيرٌ واَحِدٌ .

2- كَمْ حَقِيبَةً اشْتَرَيْتَ ؟ إِشْتَرَيْتُ حَقِيبَةً واَحِدَةً .

3- لِلْمُسْلِمِينَ تاَرِيخٌ واَحِدٌ – يَرْتَبِطُ[2] الْمُسْلِمُونَ بِعَقِيدَةٍ واَحِدَةٍ.

4- تَناَوَلَ الْأَوْلاَدُ وَجْبَةً واَحِدَةً – كاَنَ[3] عاَدِلٌ يَدْرُسُ فِي أَحَدِ الْبِلاَدِ الأَجْنَبِيَّةِ[4].

5- أَيْنَ الصَّدِيقاَنِ؟ هُماَ فِي الصَّفِّ. ماَذاَ يَفْعَلاَنِ ؟ أَحَدُهُماَ يَكْتُبُ وَ الْآخَرُ يَقْرَأُ.

6- أَقاَمَ[5] أَبُو بَكْرٍ فِي مَكَّةَ يَوْماً واَحِداً – أَناَ أَكْتُبُ فيِ الشَّهْرِ رِساَلَةً واَحِدَةً وَ أَسْتَلِمُ[6] فيِ الشَّهْرِ رِساَلَتَيْنِ.

7- كَمْ بِنْتاً فِي الْمَكْتَبَةِ ؟ فِي الْمَكْتَبَةِ بِنْتاَنِ اثْنَتاَنِ.

8- قَرَأْتُ كِتاَبَيْنِ اثْنَيْنِ عَنِ الْإسْلاَمِ – يَتَحَدَّثُ[7] الناَّسُ فِي بَلَدِي لُغَتَيْنِ اثْنَتَيْنِ .

Tercüme:

1- Okulda kaç müdür var ? Okulda bir müdür var.

2- Kaç çanta satın aldın? Bir çanta satın aldım.

3- Müslümanların bir tarihi vardır. Müslümanlar tek bir akide ile (birbirine) bağlantılıdır.

4- Çocuklar tek bir öğün yedi. Adil yabancı ülkelerin birinde okuyor idi.

5- İki arkadaş nerede? O ikisi sınıftadır. Ne yapıyorlar? Birisi yazıyor diğeri okuyor.

6- Ebûbekir Mekke’de bir gün ikamet etti. Ben ayda bir mektup yazıyorum ve ayda iki mektup (teslim) alıyorum.

7- Kütüphanede kaç kız var? Kütüphanede iki kız var.

8- İslâm hakkında iki kitap okudum. Benim ülkemde insanlar iki dil konuşuyor.

Üç- On Arası Sayı Örnekleri:

1- كَسَرَ خاَلِدٌ فِي تِلْكَ الْمَعْرَكَةِ نَحْوَ[8] سَبْعَةِ سُيُوفٍ – وُلِدَ خاَلِدٌ قَبْلَ الْإِسْلاَمِ بِنَحْوِ ثَماَنِي سَنَواَتٍ.

2- فيِ حُجْرَةِ الْجُلوُسِ ثَلاَثَةُ كَراَسِيٍّ وَ طاَوِلَةٌ واَحِدَةٌ – قاَلَ الْمُدَرِّسُ : ” اَللُّغَةُ الْعَرَبِيَّةُ أَرْبَعُ حِصَصٍ[9] فيِ الْأُسْبوُعِ.

3- ساَفَرَ مُحَمَّدٌ إِلَى السُّعوُدِيَّةِ قَبْلَ ثَلاثِ سَنَواَتٍ – بِكَمِ الْقَلَمُ ؟ الْقَلَمُ بِعَشْرَةِ قُروُشٍ – الْكُرَةُ بِتِسْعَةِ قُروُشٍ

4- كَمْ صوُرَةً أَحْضَرْتِ؟ أَحْضَرْتُ ثَلاَثَ صُوَرٍ – كَمْ طاَلِباً وَجَدْتَ ؟ وَجَدْتُ سَبْعَةَ طُلاَّبٍ – كَمْ تِلْميِذاً عَرَفْتِ ؟ عَرَفْتُ خَمْسَةَ تَلاَميِذٍ – قَرَأْناَ خَمْسَ قِصَصٍ.

5- كَمْ وَجْبَةً تَأْكُليِنَ فيِ الْيَوْمِ ؟ آكُلُ فيِ الْيَوْمِ ثَلاَثَ وَجَباَتٍ – تَاْكُلُ فاَطِمَةُ فيِ الْيَوْمِ ثَلاَثَ وَجَباَتٍ.

6- كَمْ يَوْماً تَدْرُسُ فيِ الْأُسْبوُعِ ؟ أَدْرُسُ فيِ الأُسْبوُعِ سِتَّةَ أَياَّمٍ – كَمْ حِصَّةً تَدْرُسُ فيِ الْيَوْمِ ؟ أَدْرُسُ فيِ الْيَوْمِ خَمْسَ حِصَصٍ – أَكْتُبُ فيِ الْيَوْمِ خَمْسَ ساَعاَتٍ.

7- أَقْرَأُ فيِ الْيَوْمِ أَرْبَعَ ساَعاَتٍ – أَقْرَأُ فيِ الْيَوْمِ أَرْبَعَ مَجَلاَّتٍ – أَقْرَأُ فيِ الْيَوْمِ ثَلاَثَ صُحُفٍ . أَكْتُبُ فيِ الْأُسْبوُعِ سِتَّةَ دُروُسٍ.

8- أُقاَبِلُ فيِ الْأُسْبوُعِ سِتَّةَ مُدَرِّسيِنَ -كَمْ قَلَماً تَشْتَريِ فيِ الْأُسْبوُعِ ؟– أَشْتَريِ فيِ الْأُسْبوُعِ سِتَّةَ أَقْلاَمٍ –كَمْ كِتاَباً تَقْرَأُ فيِ الْأُسْبوُعِ؟ – أَقْرَأُ فيِ الْأُسْبوُعِ ثَلاَثَةَ كُتُبٍ.

9- أُوَدِّعُ[10] فيِ الْأُسْبوُعِ سِتَّةَ مُساَفِريِنَ – كَمْ سُؤاَلاً تَسْأَلُ فيِ الْأُسْبوُعِ ؟ أَسْأَلُ فيِ الْأُسْبوُعِ ثَلاَثَةَ أَسْئِلَةٍ – كَمْ صَلاَةً تُصَليِّ[11] فيِ الْيَوْمِ ؟ أُصَليِّ فيِ الْيَوْمِ خَمْسَ صَلَواَتٍ.

10-كَمْ رِساَلَةً يَكْتُبُ إِبْراَهيِمُ فيِ الْأُسْبوُعِ ؟ يَكْتُبُ إِبْراَهيِمُ فيِ الْأُسْبوُعِ أَحْياَناً خَمْسَ رَساَئِلَ وَ أَحْياَناً سِتَّ رَساَئِلَ – كَمْ رِساَلَةً يَسْتَلِمُ إِبْراَهيِمُ فيِ الْأُسْبوُعِ ؟ يَسْتَلِمُ إِبْراَهيِمُ فيِ الْأُسْبوُعِ سَبْعَ رَساَئِلَ وَ أَحْياَناً أَقَلَّ[12] وَ أَحْياَناً أَكْثَرَ.

11- تَتَكَوَّنُ[13] عاَئِلَةُ عَبْدِ اللَّهِ مِنْ تِسْعَةِ أَشْخاَصٍ[14]- اِنْتَظَرَ الْحاَفِلَةَ خَمْسَ دَقاَئِقَ تَقْريِباً – يَقْضيِ[15] بَعْضُ الْمُسْلِمِينَ عِدَّةَ ساَعاَتٍ فِي تِلاَوَةِ الْقُرْآنِ .

12- يَقْضِي بَعْضُ الساَّئِقِينَ[16] تِسْعَ ساَعاَتٍ فِي قِياَدَةِ السَّياَّرَةِ – يَقْضِي بَعْضُ الطُّلاَبِ سَبْعَ سَنَواَتٍ فِي دِراَسَةِ الطِّبِّ.

Tercüme:

1- Hâlit o savaşta yaklaşık yedi kılıç kırdı. Hâlit İslâm’dan yaklaşık sekiz sene önce doğdu.

2- Oturma odasında 3 sandalye ve bir masa var. Öğretmen (şöyle) dedi: “Arapça dil (dersi) haftada dört saattir.”

3- Muhammed üç sene önce Suud(i (Arabistan)’a gitti. Kalem kaça ? Kalem on kuruştur. Top dokuz kuruştur.

4- Kaç resim getirdin? Üç resim getirdim. Kaç öğrenci buldun? Yedi öğrenci buldum. Kaç öğrenci tanıdın? Beş öğrenci tanıdım. Beş hikâye okuduk.

5- Günde kaç öğün yersin? Günde üç öğün yerim. Fâtıma günde üç öğün yer.

6- Haftada kaç gün eğitim görüyorsun? Haftada altı gün eğitim görüyorum. Günde kaç saat ders yapıyorsun? Günde beş saat ders yapıyorum. Günde beş saat yazıyorum.

7- Günde dört saat okuyorum. Günde dört dergi okuyorum. Günde üç gazete okuyorum. Haftada altı ders yazıyorum.

8- Haftada altı öğretmenle karşılaşıyorum. Haftada kaç kalem satın alıyorsun? Haftada altı kalem satın alıyorum. Haftada kaç kitap okuyorsun? Haftada üç kitap okuyorum.

9- Haftada altı yolcu uğurluyorum. Haftada kaç soru soruyorsun? Haftada üç soru soruyorum. Günde kaç (vakit) namaz kılıyorsun? Günde 5 (vakit) namaz kılıyorum.

10-İbrahim haftada kaç mektup yazıyor? İbrâhim haftada bazen beş mektup bazen altı mektup yazıyor. İbrahim haftada kaç mektup (teslim) alıyor? İbrâhimhaftada yedi mektup bazen daha az bazen daha çok (mektup) (teslim) alıyor.

11- Abdullah’ın ailesi dokuz şahıstan oluşuyor. Otobüsü yaklaşık beş dakika bekledi. Bazı müslümanlar Kur’ân tilâvetinde birkaç saat geçiriyor.

12- Bazı şöförler araba sürümünde dokuz saat geçiriyor. Bazı öğrenciler tıp tahsilinde yedi sene geçiriyor.

 

ARAPÇA 11-20 ARASI SAYILAR

 

Dikkat: a) 11 sayısında (أَحَدٌ) kelimesinin müennesi (إِحْدَى) dır.

b) 12’nin müzekkerinde her iki sayıda tâ’sız, müennesinde her iki sayı da tâ’lıdır:

11-20 arası ma’dûd (sayılan şeyler) nekre ve fetha tenvinli olarak gelir. Sayılan şey müzekkerse sayıda müzekker, müennes ise sayıda müennes olur.

11-19 arası rakamlar 12 nin nasb ve cer hali dışında fetha üzere mebnidir:

Not: (عَشَرَ) kelimesi tek olduğu zaman (ش) harf-i cezimli okunur:

Fakat 11-19 arası sayılarda (ش) harf-i fethalı okunur:

Cümle Örnekleri

1- كَمْ ناَفِذَةً لِلْمَنْزِلِ ؟ لِلْمَنْزِلِ سِتَّ عَشَرَةَ ناَفِذَةً.

2- كَمْ سَنَةً عُمْرُكَ ؟ عُمْريِ خَمسَ عَشَرَةَ سَنَةً.

3- الْكِتاَبُ بِخَمْسَةَ عَشَرَ قِرْشاً – تَتَكَوَّنُ الْعِماَرَةُ مِنْ أَحَدَ عَشَرَ دَوْراً.

4- يَتَكَوَّنُ[17] الْفَريِقُ مِنْ أَحَدَ عَشَرَ لاَعِباً – يَتَكَوَّنُ الْكِتاَبُ مِنْ احْدَى عَشَرَةَ قِصَّةً.

5- تَتَكَوَّنُ مَكْتَبَتيِ مِنْ أَحَدَ عَشَرَ كِتاَباً – فِي الْمَكْتَبَةِ أَحَدَ عَشَرَ كِتاَباً فِي الطِّبِّ.

6- دَرَسَ ابْنُ سِيناَ أَكْثَرَ مِنْ اثْنَيْ عَشَرَ عِلْماً – زاَرَ ابْنُ سِيناَ أَكْثَرَ مِن اثْنَتَيْ عَشَرَةَ مَدِينَةً.

7- يَتَكَوَّنُ كِتاَبُ الشِّفاَءِ مِنْ ثَماَنِيَةَ عَشَرَ مُجَلَّداً – فِي الْمُسْتَشْفَى خَمْسَةَ عَشَرَ طَبِيباً.

8- حَفِظْتُ إِحْدَى عَشَرَةَ سُورَةً مِنَ الْقُرْآنِ – وَصَلَ اثْناَ عَشَرَ تِلْمِيذاً.

9- كتَبْتُ اثْنَتَيْ عَشَرَةَ رِساَلَةً – فَحَصَ الطَّبِيبُ سَبْعَةَ عَشَرَ مَرِيضاً.

10- فِي الْحُكُومَةِ أَحَدَ عَشَرَ وَزِيراً – كَمْ شَهْراً فِي السَّنَةِ ؟ فِي السَّنَةِ اثْناَ عَشَرَ شَهْراً.

11- لِي اثْناَ عَشَرَ صَدِيقاً – قَضَيْتُ فِي الْخاَرِجِ سَبْعَةَ عَشَرَ يَوْماً

12- وَصَلَتْ ثَلاَثَ عَشَرَةَ مُدَرِّسَةً جَدِيدَةً .

Tercüme:

1- Evin kaç penceresi var? Evin 16 penceresi var.

2- Kaç yaşındasın? 15 yaşındayım. (Ömrün kaç sene? Ömrüm 15 senedir.)

3- Kitap 15 kuruştur. Apartman 11 kattan oluşur.

4- Takım 11 oyuncudan oluşuyor.Kitap 11 kıssadan oluşuyor.

5- Kütüphanem 11 kitaptan oluşuyor. Kütüphanede tıp sahasında 11 kitap var.

6- İbn Sînâ 12 den daha çok ilim (sahası) tahsil etti. İbn Sinâ 12’den daha fazla şehir ziyaret etti.

7- (İbn Sînâ’nın) Şifâ (adlı) kitabı 18 ciltten oluşur. Hastanede 15 doktor vardır.

8- Kur’ân’dan 11 sure ezberledim. 12 öğrenci geldi (ulaştı).

9- 12 mektup yazdım. Doktor 17 hasta muayene etti.

10- Devlette 11 bakan vardır. Senede kaç ay vardır? Senede 12 ay vardır.

11- Benim 12 arkadaşım var. Dışarda 17 gün geçirdim.

12- 13 yeni öğretmen geldi.

¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯

 

Arapça 1 den 100  Rakamlar Sayılar

1 den 100 Arapça Rakamların Tamamı

Rakam	Arapça Yazılışı
0	صفر
1	واحد
2	اثنان
3	ثلاثة
4	أربعة
5	خمسة
6	ستة
7	سبعة
8	ثمانية
9	تسعة
10	عشرة
11	أحد عشر
12	اثنا عشر
13	ثلاثة عشر
14	أربعة عشرة
15	خمسة عشر
16	ست عشرة
17	سبعة عشر
18	ثمانية عشر
19	تسعة عشر
20	عشرون
21	واحد وعشرون
22	إثنان وعشرون
23	ثلاثة وعشرين
24	أربع وعشرين
25	خمسة وعشرين
26	ستة وعشرين
27	سبعة وعشرون
28	ثمانية وعشرين
29	تسعة وعشرون
30	ثلاثون
31	ثلاثون واحد
32	اثنين وثلاثين
33	ثلاثة وثلاثين
34	أربعة وثلاثين
35	خمسة وثلاثين
36	ستة وثلاثين
37	سبعة وثلاثون
38	ثمانية وثلاثون
39	ثلاثين تسعة
40	أربعون
41	أربعون واحد
42	اثنين وأربعين
43	ثلاثة وأربعون
44	أربعة وأربعون
45	خمسة وأربعين
46	ستة وأربعين
47	سبعة وأربعون
48	ثمان وأربعين
49	تسعة وأربعون
50	خمسون
51	واحد وخمسون
52	إثنان وخمسون
53	ثلاثة وخمسون
54	أربعة وخمسين
55	خمسة وخمسون
56	ستة وخمسون
57	سبعة وخمسين
58	ثمانية وخمسون
59	تسعة وخمسون
60	ستون
61	إحدى وستين
62	اثنان وستون
63	ثلاثة وستون
64	أربعة وستون
65	خمسة وستون
66	ستة وستين
67	سبعة وستين
68	ثمانية وستين
69	تسعة وستين
70	سبعون
71	سبعين واحد
72	اثنان وسبعون
73	ثلاثة وسبعون
74	أربعة وسبعين
75	خمسة وسبعون
76	ستة وسبعين
77	سبعة وسبعون
78	ثمانية وسبعين
79	تسعة وسبعون
80	ثمانون
81	ثمانون واحد
82	ثمانين اثنين
83	وثلاثة وثمانين
84	ثمانون أربعة
85	خمسة وثمانون
86	ستة وثمانون
87	سبعة وثمانون
88	ثمانية وثمانون
89	وتسعة وثمانون
90	تسعون
91	تسعين واحد
92	تسعين اثنين
93	ثلاثة وتسعون
94	تسعين أربعة
95	تسعين خمسة
96	ستة وتسعون
97	تسعون سبعة
98	ثمانية وتسعين
99	تسعة وتسعين
100	مائة

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

MÜFRED SAYILAR

Arapçada sayılar “adet” olarak, sayılan şeyler ise “madud” olarak anılır. Arapçada sayılar ve kullanıldıkları isimler belli kurallara göre gelirler. Örneğin “1 öğrenci” demekle, “11 öğrenci” “21 öğrenci” demek birbirinden farklıdır. Sayıları kolayca öğrenebilmek için şu dört grupta inceleyeceğiz:

1- Müfred sayılar (1-10 arası olan sayılar)

2- Mürekkeb sayılar (11-19 arası olan sayılar)

3- Ukud sayılar (10’un katları olan sayılar)

4- Matuf sayılar (20’den sonra gelen ara sayılar)

 

1- MÜFRED SAYILAR: 1’den itibaren 10’a kadar olan sayılar, -burada 10 dâhildir- tek başına bir kelime oldukları için müfred sayılar ismini alırlar. Müfred sayıların irabı şu şekildedir: “İki” sayısı müsenna bir isim gibi irab edilir. Diğerleri ise müfred bir isim gibi irab edilir. Sonları cümledeki yerine göre değişir.

Şimdi sayıları teker teker görelim:

1 ve 2 sayısında önce madud sonra adet gelir. Adet, madudun sıfatı olur. İsimlerin müfredleri “bir tane” olduklarını, müsennaları da “iki tane” olduklarını gösterdiği için 1 ve 2 sayısı kullanılmasa da olur. Sadece anlamı kuvvetlendirmek için gelirler. Buna göreوَاحِدٌ bir demektir. Müennes olarak وَاحِدَةٌ şeklinde söyleriz. إِثْنَانِ İki demektir. Müennes olarak إِثْنَتَانِ şeklinde söyleriz.

Müfred sayılara ait kaideleri şöylece maddeleyebiliriz:

1- Müfred sayıların irabı şu şekildedir: “İki” sayısı müsenna bir isim gibi irab edilir. Diğerleri ise müfred bir isim gibi irab edilir. Sonları cümledeki yerine göre değişir.

2- 1 ve 2 sayısında önce madud, sonra adet gelir. Adet, madudun sıfatı olur.

3- İsimlerin müfredleri “bir tane” olduklarını, müsennaları da “iki tane” olduklarını gösterdiği için “bir” ve “iki” sayısı kullanılmasa da olur. Sadece anlamı kuvvetlendirmek için gelirler.

4- وَاحِدٌ kelimesinin müennesi وَاحِدَةٌ ; إِثْنَانِ kelimesinin müennesi de إِثْنَتَانِ şeklindedir.

Şimdi 3 ve 10 arası sayıların özelliklerini öğrenelim:

3 ve 10 arası sayılarda şu kaideler geçerlidir:

1- Önce adet, sonra madud gelir.

2- Adet, madudun cinsiyet bakımından zıddı olur.

3- Madud “cemi ve cer” durumunda gelir.

4- Adet ile madud izafet oluştururlar.

 

2- MÜREKKEB SAYILAR:

Mürekkep sayılar, 11’den itibaren 19’un sonuna kadar olan sayılardır. Mürekkep sayılara ait kuralları şöylece maddeleyebiliriz:

1- Bu sayılarda önce birler basamağı, sonra onlar basamağı gelir.

2- “On iki” nin “ikisi” hariç, diğer sayılar fetha üzere mebnidirler. Yani cümledeki yerlerine göre sonları hiç değişmez. Sadece “on iki” sayısının birler basamağı olan “iki” sayısı, müsenna bir isim gibi irab edilir.

3- Bu sayıların madudları, müfred-mensub ve nekre olarak gelir.

4- 11 ve 12 sayıları hariç, mürekkep sayıların birler basamağı madudun cinsiyet bakımından zıddı; 10 sayısı ise madudun cinsiyet bakımından aynısı olur. 11 ve 12’nin her iki basamağı da madud ile aynı cinsten gelir.

 

3- UKUD SAYILAR:

Ukud sayılar, 10 sayısının katları olan sayılardır. Bu sayılar için geçerli olan kaideleri şöylece maddelememiz mümkündür:

1- 3-9 arası sayıların sonuna “vav” ve fethalı nun (ونَ) getirilerek ukud sayılar yapılır.

2- Cemi müzekker salim kalıbında geldikleri için ref durumunda “vav”, nasb ve cer durumunda “ye” alırlar.

3- Müzekker ve müennes isimler için aynı sayı kullanılır.

4- Ukud sayıların madudları, 11-20 arası sayılar gibi, müfred-mensub ve nekre olarak gelir.

 

4- MA’TUF SAYILAR:

Birler basamağı, onlar basamağına “vav” atıf harfi ile bağlanarak yapıldıkları için 20’den sonraki ara sayılara matuf sayılar denir. Matuf sayıların irabı da şu şekildedir: Birler basamağı müfred sayıların irabını ve kurallarını; onlar basamağı da ukud sayıların irabını ve kurallarını taşır. Madudları ise müfred-mensub ve nekre gelir. Bu kural 11’den 99’un sonuna kadar geçerlidir.

100 ve katları için ise şu kuralları sayabiliriz:

1- Yüzün katlarını ifade ederken yüz sayısı, 3-10 arası müzekker sayılarla izafet oluşturur. Yüz sayısı katlarıyla izafet oluşturduğu gibi madudlarıyla da izafet oluşturur.

2- Madudu, müfred-mecrur olarak gelir.

3- Müzekker ve müennes isimler için aynı sayı kullanılır.

1000 ve katları için şu kurallar geçerlidir:

1- 1000 ve katları, hem madudlarıyla hem de katlarıyla izafet oluştururlar.

2- Müzekker ve müennes isimler için aynı rakamlar kullanılır.

Şu kurala da dikkat edelim: Yüzden sonraki sayıların hepsi en büyük basamaktan en küçük basamağa doğru okunur. En sona kalan sayının kuralına göre de madud şekillenir.

 

 

Arapça 0-10 Arası Sayılar

 

Arapça Bir sayısının Kullanımı

Arapça İki Sayısının Kullanımı

Arapça Üç On Sayılarının Kullanımı

Arapça 10 20 Arası Sayıların Kullanımı

Arapça 11 20 Arası Sayılar Tablo Halinde

Arapça 0 10 Arası Sayılar Tablo Halinde

Arapça 1 den 100  Rakamlar Sayılar Tablo Halinde

Arapça Onlar Basamağı

Arapça Yüzler Basamağı

Arapça Binler Basamağı

Arapça Müfred Sayılar

Arapça Mürekkep Sayılar

Arapça Ukud Sayıları

Arapça Matuf Sayılar

Atasözleri ve Vecizeler    الأمثال والحكم     Atasözlerinin ve vecizelerin hayatımızda önemli bir yeri vardır. Bir çok cümle ile ve dakikalar sürecek bir anlatımı bir iki kelimeyle ifade eder bu sözler… En önemlisi de, yılların birikimini ve hayatın gerçeklerini yansıtmasıdır. Arap atasözlerini ve vecizelerini okurken, çoğu zaman aynı sözlerin değişik ifadelerle de olsa bizim dilimizde de bulunduğunu ve bir çoğunun aslında evrensel bir kültür ürünü olduğunu göreceksiniz.              لِلَّهِ دَرُّهُ Bir insanın iyiliği çok olursa onu övmek için söylenir.

“İki tavşanın peşinden koşan kurt, onlardan hiç birini tutamayacaktır.”     الذِّئْبُ الذي يَجْرِي وَراءَ أَرْنَبَيْنِ لَنْ يَمْسِكَ بِأَيٍّ منهما

قَبْلَ الرِّماءِ تُمْلاُ الكَنائِنُ Sıkıntılı anlar ve zor zamanlar gelmeden önce ve yine bir işe başlamadan önce hazırlık yapmak gerektiğini ifade etmede kullanılır.

الحَدِيثُ ذُو شُجُونٍ   “Söz dallanıp budaklanır”, “Konu konuyu açar” anlamındadır.

الحَقُّ أَبْلَجُ والباطِلُ لَجْلَج “Hak açık ve nettir. Gizli bir yanı yoktur. Batıl ise, belirsizdir ve net değildir.”

الحَدِيدُ بِالْحَدِيدِ يُفْلَحُ “Demir, demirle yarılır.” Zorluğun ancak zorlukla, sabır ve kararlılıkla aşılacağını, zorluğu yenmek için direnç göstermek gerektiğini ifade etmede kullanılır.

أَجْهَلُ من حِمَارٍ “Eşekten daha cahil”. Aşırı derecede cahilliği ifade etmede kullanılır.        جَعَلْتُهُ نَصْبَ عَيْنِي “Gözümün önüne koydum.” Yani, onu hiçbir  zaman unutmuyorum. Bir şeye gereken ilgiyi gösterdiğini ifade etmede kullanılır.

جَاؤُوا قَضُّهُمْ بِقَضِيضِهِمْ “Hiç kimse kalmadan hepbirlikte geldiler”, “Küçüğü büyüğü hepsi toplanıp geldi” anlamındadır.

لِكُلِّ جَوَادٍ كَبْوَةٌ   Her iyi ve eğitimli atın bir tökezlemesi olur. Yani ne kadar iyi ve eğitimli olursa olsun, o da bazen tökezler. İyi insanın da hata yapabileceğini ifade etmede kullanılır.

جَزَاءَ سِنِّمار   İyiliğe kötülükle karşılık vermeyi ifadede kullanılır. Rivayete göre Rum Sinnimâr, iyi bir inşaat ustasıdır. Nu’man b. İmruu’lKays, ondan kendisi için bir saray yapmasını ister.

التَّمْرُ في الْبِئْرِ   Yani, hurma ağaçlarının bol ve iyi ürün vermesini istiyorsan, sulama mevsiminde kuyudan çokça su çıkarıp onları sulamalısın.              تَرَكَهُ أَنْقَى من الرَّاحَةِ   “Onu avuç ortasından daha temiz bıraktı”. Yani bütün varını yoğunu aldı ve hiçbir şeyini bırakmadı.

تَمْشِي رُوَيْداً وتَكُونُ الأَوَّلاَ     “Yavaş yürü ki birinci olasın!” Kişinin gayesine acele etmeden varabileceğini, acele etmenin hedefe çabuk ulaşmada yararı olmadığını ifade etmede kullanılır.

اِخْتَلَطَ الْحَابِلُ بِالنَّابِلِ     “Her şey birbirine karıştı,işler karman çorman oldu” anlamında kullanılır.

بِالسَّاعِدِ تَبْطِشُ الْكَفُّ       “El / avuç içi , kolla / kolun yardımıyla vurur.” Yani, “Gücüm ve kuvvetim olursa istediğimi yapabilirim; oysa benim gücüm yok” anlamındadır.

رِضَا النَّاسِ غَايَةٌ لا تُبْلَغُ     “İnsanların rızasını elde etmek erişilmesi imkansız bir hedeftir” anlamında, kişinin ne yaparsa yapsın yine de bir takım kimseler tarafından beğenilmeyeceğini ve bütün insanları memnun etmenin imkansızlığını ve herkesi memnun etmeye çalışmanın gereksiz bir şey olduğunu ifade etmede kullanılır.

أَحْلَى مِنَ الْعَسَلِ     “Baldan daha tatlı” anlamında, bir şeyin hoş ve tatlı olduğunu ifade etmede kullanılır.

رُبَّ أَخٍ لَمْ تَلِدْهُ أُمُّك     “Annenin doğurmadığı, yani öz kardeşin olmayan ama gerçekte öz kardeşin gibi olan nice kardeşin vardır” anlamında samimi arkadaşlığı, iyiliği, fedakarlığı ve kardeşliği ifade etmek için kullanılır.

بَلَغَ السَّيلُ الزُّبَى   Haddi aşan kişi veya olay için söylenir.

أَلْقِ دَلْوَكَ فِي الدِّلاءِ     Kazanç elde etmek üzere çalışmaya, tembelliği bırakmaya ve üzerine düşeni yapmaya teşvik için kullanılır.

أَعْطِ الْقَوْسَ بَارِيَهَا   “İşi ehline ver” anlamında kullanılır.

أَحَشَفاً وَسُوءَ كِيلَةٍ!؟     İki kötü özelliği bir arada bulunduran kişiye söylenir.

سِرُّكَ أَسِيرُكَ إِذا تَكَلَّمْتَ بِه صِرْتَ أسِيرَهُ

Sırrın senin esirindir, fakat onu konuşmaya başladığın zaman sen onun esiri olursun.

لبَعيدُ عنِ العيْنِ، بَعيدٌ عَنِ القلْبِ

Gözden ırak olan, gönülden de ırak olur

Kaybetmemek için kaydetmek lazım  العِلْمُ صَيْدٌ وَ الكِتَابَةُ قَيْدٌ

إما اُبدُ كما كنت أو كن كما تبدو

“ya olduğun gibi görün ya göründüğün gibi ol” القناعة كنز لايفني

KANAT TÜKENMEZ HAZİNEDİR

إذا لم تعلم أين تذهب , فكل الطرق تفي بالغرض

Nereye gideceğini bilmiyorsan tüm yollar seni götürür

يوجد دائماً من هو أشقى منك , فابتسم

Gülümse çünkü her zamanda sende daha bahtsız olanlar vardır

خير من دجاجة الغدا

BUGÜNÜN YUMURTASI YARININ TAVUĞUNDAN DAHA HAYIRLIDIR ان كنت ريحا فقدلا قيت اعصارا

RÜZGAR OLURSAN FIRTINAYLA KARŞILAŞIRSIN المؤمن بشرة في وجهه و حزنه في قلبه

MÜMİN SEVİNCİ

يظل الرجل طفلاً , حتى تموت أمه , فإذا ماتت ، شاخ فجأة

Erkek hep bebek kalır ta ki annesi ölünceye kadar…annesi ölünce hemen ihtiyarlar

عندما تحب عدوك , يحس بتفاهته

Düşmanını sevince önemsizliğini anlar

إذا طعنت من الخلف , فاعلم أنك في المقدمة

Eğer arkadan bıçaklanırsan bilki en öndesin

الكلام اللين يغلب الحق البين

Yumuşak söz açık ve net olan hakı yener

(Türkiye’deki karşılığı: Tatlı söz yılanı deliğinden çıkarır)

كلنا كالقمر .. له جانب مظلم

Hepimiz ay gibiyiz…hep bir karanlık yanımız vardır

لا تتحدى إنساناً ليس لديه ما يخسره

Kaybedecek bişeyi olmayan kimseye meydan okuma

العين التي لا تبكي , لا تبصر في الواقع شيئاً

Ağlamayan göz aslında bir şey görmüyor

المهزوم إذا ابتسم , افقد المنتصر لذة الفوز

Yenilenin gülümsemesi yenene kazanma sarhoşluğunu yittirir

لا خير في يمنى بغير يسار

Solu olmayan sağda hayır yoktur

الجزع عند المصيبة , مصيبة أخرى

Musibette pes etmek başka bir musibettir

الابتسامة كلمة معروفه من غير حروف

Gülümseme harfsiz kelimedir

اعمل على أن يحبك الناس عندما تغادر منصبك , كما يحبونك عندما تتسلمه

Öyle çalış ki koltuğunu bıraktığında insanlar o seni koltuğa geldiğin gün sevdikleri gibi sevsinler

Acıkan doymam, susayan kanmam sanır.

يظن الجائع نفسه أنه لن يشبع، والظمآن يظن أنه لن يرتوي

Acıkan yanağından, susayan dudağından belli olur.

يبان الجائع من خدّه، والظمآن من شفتاه

Acındırırsan arsız, acıktırırsan hırsız olur.

إذا أوجعته كثيراً يقل حياؤه، وإذا حرمته كثيراً تكون قد علمته على السرقه Aç ayı oynamaz.

الدب الجائع لا يستطيع اللعب Aç bırakma hırsız edersin, çok söyleme arsız edersin.

لا تتركه جائعاً فتعلمه على السرقة، ولا تتحدث كثيراً فتقل هيبتك

Aç gözünü, açarlar gözünü.

افتح عينك، وإلا فتحها الآخرون

Aç kuzunun yanında azık fazla durmaz.

لا تبقى الزوادة طويلاً لدى الخاروف الجائع

Aç köpek fırın delermiş.

الكلب الجائع يقتحم الفرن

الكلب الجائع يهدم الفرن

Aç kurt insana saldırır.

الذئب الجائع، يهاجم الإنسان

Aç tavuk rüyasında kendini darı ambarında görürmüş.

الدجاجة الجائعة ترى في منامها أنها في مستودع الذرة

Aça dokuz yorgan örtmüşler, yine uyuyamamış.

دثروا الجائع بتسعة أغطية، لكنه لم يستطع النوم

Açık yaraya kurt düşmez.

لا يأتي الدود على الجرح المفتوح

Açın imanı olmaz.

لا يلتقي الجوع والإيمان Açın karnı doyar gözü doymaz.

يشبع بطن الجائع، لكن عينه لا

Açlık ile tokluğun arası bir dilim ekmek.

بين الجوع والشبع قطعة خبز

Adam adamdır olmasa da pulu, eşek eşektir olmasa da çulu.

الرجل رجلٌ حتى لو لم يمتلك المال، والحمار حمارٌ حتى لو امتلك الدنيا

Adam eşeğinden, kadın döşeğinden belli olur.

يعرف الرجل من حماره، والمرأة من فراشها

Adam olana bir söz yeter

يكفي الرجل كلمة واحدة

Adamak kolay, ödemek güçtür.

ليست المروءة في النذر، بل المروءة في دفعه

Adamakla mal tükenmez.

لا ينفذ المال من النذر

الحِكَم والأمْثَال في اللّغة العَرَبِية (ARAPÇA ATASÖZLERİ)

نُصرَةُ الحَقِّ شَرَف

HAKKA YARDIM ETMEK ŞEREFTİR.

ـ لا تَكنْ صَلْباً فتُكسرْ ولا ليّناً فتُعْصَر .

PEK YAŞ OLMA SIKILIRSIN, PEK’ DE KURU OLMA KIRILIRSIN.

مَنْ تدخّلَ فيما لا يعنيهِ لقيَ ما لا يرضيهِ.

KİM İLGİLENDİRMEDİĞİ İŞE KARIŞIRSA, RAZI OLMADIĞI

ŞEYLERLE KARŞILAŞIR.

مَن دَقَّ دُقَّ .

ÇALMA KAPIM, ÇALINIR KAPIN. (ÇALAMA ELİN KAPISINI;

ÇALARLAR KAPINI)

وَغَيرُ تَقيٍّ يَأمرُ النّاسَ بالتُّقى.

TAKVA SAHİBİ OLMAYAN KİŞİ BAŞKASINA TAKVALIK

EMREDER.

إنْ كُنتَ كَذوباً فكُنْ ذّكوراً.

YALANCI DA OLSAN, SÖYLEDİĞİNİ HATIRLA.

المَرءُ عَدوُّ مَا جَهِل.

ZAMANI AYIPLARIZ HALBUKİ AYIP BİZDEDİR.

حِيلةُ مَنْ لا حِيلة لهُ الصّبرُ.

ÇARESİZ OLANIN ÇARESİ SABIRDIR.

إنْ كُنتَ رِيْحَاً فَقَد لاَقَيْتَ إعْصَاراً.

EĞER RÜZGÂR İSEN FIRTINA İLE KARŞILAŞIRSIN. (RÜZGAR

EKEN, FIRTINA BİÇER.)

في التّأني السّلامة وفي العَجلة النّدامة / مَنْ تأنّى أدْرَكَ ما تمنَّى.

İTİDALDE SELAMET, ACELEDE NEDAMET VARDIR

İHTİYATLI DAVRANAN UMDUĞUNA ULAŞIR.

أفَةُ العِلمِ النِّسيَان.

İLİMİN BELASI UNUTMAKTIR.

الإنتِظار أشَدُّ من النَّار

BEKLEMEK ATEŞTEN BETERDİR.

الإنسَانُ عَبْدُ الإحْسَان.

İNSAN İHSANIN ESİRİDİR.

حُسنُ الأخْلاق كُنوزُ الأَرزَاق

GÜZEL AHLAK RIZK HAZİNELERİDİR.

رُبَّ قَولٍ أنْفَذُ مِن صَولٍ.

NİCE SÖZ VARDIR Kİ, YİĞİTÇE SALDIRIDAN ETKİLİDİR.

لا تَجرِ فيما لا تَدرِي.

BİLMEDİĞİN BİR ŞEYİN ARDINDAN KOŞMA.

مَن حَفَرَ لأخيِهِ حُفرَةً وقَعَ فيها.

BAŞKASINA KUYU KAZAN İÇİNE DÜŞER.

الضِّحكُ مِن غَيرِ عَجَب مِن قِلَّةِ الأدَب.

İLGİNÇ OLMAYAN BİR ŞEYE GÜLMEK TERBİYENİN AZ

OLMASI DEMEK.

المُؤمِنُ بِشرُهُ في وَجهِهِ وَحُزنُهُ في قَلبِهِ.

MÜMİNİN SEVİNCİ YÜZÜNDE, ÜZÜNTÜSÜ KALBİNDEDİR.

الإنسانُ في التّفكير واللهُ في التّقدير .

İNSANIN DÜŞÜNCESİ VE ALLAH’IN TAKDİRİ İLE OLUR

SIRRIN SENİN ESİRİNDİR,FAKAT ONU KONUŞMAYA BAŞLADIĞIN ZAMAN SEN ONUN ESİRİ OLURSUN.

سِرُّكَ أَسِيرُكَ إِذا تَكَلَّمْتَ بِه صِرْتَ أسِيرَهُ

GÖZDEN IRAK OLAN, GÖNÜLDEN DE IRAK OLUR

لبَعيدُ عنِ العيْنِ، بَعيدٌ عَنِ القلْبِ

KAYBETMEMEK İÇİN KAYDETMEK LAZIM

العِلْمُ صَيْدٌ وَ الكِتَابَةُ قَيْدٌ

“YA OLDUĞUN GİBİ GÖRÜN YA GÖRÜNDÜĞÜN GİBİ OL”

إما اُبدُ كما كنت أو كن كما تبدو

KANAAT TÜKENMEZ HAZİNEDİR

القناعة كنز لايفني

BUGÜNÜN YUMURTASI YARININ TAVUĞUNDAN DAHA HAYIRLIDIR

بيضة اليوم خير من دجاجة الغدا

RÜZGAR OLURSAN FIRTINAYLA KARŞILAŞIRSIN

ان كنت ريحا فقدلا قيت اعصارا

İNSANLARIN EN HOŞNUDU AHLAKI GÜZEL OLANDIR.

رْضَى النَّاس مَنْ كانَتْ أخْلاقُهُ رَضِيَّةً

GÜLÜMSE ÇÜNKÜ HER ZAMANDA SENDE DAHA BAHTSIZ OLANLAR VARDIR.

يوجد دائماً من هو أشقى منك , فابتسم

ERKEK HEP BEBEK KALIR TA Kİ ANNESİ ÖLÜNCEYE KADAR…ANNESİ ÖLÜNCE HEMEN İHTİYARLAR

يظل الرجل طفلاً , حتى تموت أمه , فإذا ماتت ، شاخ فجأة

DÜŞMANINI SEVİNCE ÖNEMSİZLİĞİNİ ANLAR

عندما تحب عدوك , يحس بتفاهته

EĞER ARKADAN BIÇAKLANIRSAN BİL EN ÖNDESİN

إذا طعنت من الخلف , فاعلم أنك في المقدمة

TATLI SÖZ YILANI DELİĞİNDEN ÇIKARIR

الكلام اللين يغلب الحق البين

HEPİMİZ AY GİBİYİZ…HEP BİR KARANLIK YANIMIZ VARDIR.

كلنا كالقمر .. له جانب مظلم

KAYBEDECEK BİR ŞEYİ OLMAYAN KİMSEYE MEYDAN OKUMA!

لا تتحدى إنساناً ليس لديه ما يخسره

AĞLAMAYAN GÖZ ASLINDA BİR ŞEY GÖRMÜYOR.

العين التي لا تبكي , لا تبصر في الواقع شيئاً

YENİLENİN GÜLÜMSEMESİ YENENE KAZANMA SARHOŞLUĞUNU YİTTİRİR.

المهزوم إذا ابتسم , افقد المنتصر لذة الفوز

SOLU OLMAYAN SAĞDA HAYIR YOKTUR.

لا خير في يمنى بغير يسار

MUSİBETTE PES ETMEK BAŞKA BİR MUSİBETTİR.

الجزع عند المصيبة , مصيبة أخرى

GÜLÜMSEME HARFSİZ KELİMEDİR.

الابتسامة كلمة معروفه من غير حروف

ÖYLE ÇALIŞ Kİ KOLTUĞUNU BIRAKTIĞINDA İNSANLAR O SENİ KOLTUĞA GELDİĞİN GÜN SEVDİKLERİ GİBİ SEVSİNLER.

اعمل على أن يحبك الناس عندما تغادر منصبك , كما يحبونك عندما تتسلمه

EŞİNİN ZEVKİNİ ELEŞTİRME, İLK O SENİ SEÇTİ.

لا تطعن في ذوق زوجتك , فقد اختارتك أولا

NEREYE GİDECEĞİNİ BİLMİYORSAN TÜM YOLLAR SENİ GÖTÜRÜR.

إذا لم تعلم أين تذهب , فكل الطرق تفي بالغرض

البُعْدُ جَفَاءٌ

GÖZDEN IRAK OLAN GÖNÜLDEN IRAK OLUR

جَزَاهُ جَزَاءَ سِنِّمارٍ

KOYNUMUZADA YILAN BESLEMİŞİZBESLE KARGAYI OYSUN GÖZÜNÜ

لا يَجْمَعُ سَيفانِ فِي غِمْدٍ

İKİ CANBAZ BİR İPTE OYNAMAZ

لِكُلِّ جَوادٍ لَبْوَةٌ

HATASIZ KUL OLMAZ

إِيّاكَ أَعْنِي وَاسْمَعِي يَا جَارَّة

KIZIM SANA SÖYLÜYORUM! GELİNİM SEN ANLA

حِبْرٌ عَلَى وَرَقٍ

(KAĞIT ÜZERİNDE MÜREKKEP) HİÇBİR ETKİSİ YOK

سَعَى إِلى حَتْفِهِ بِظُلْفِهِ

KENDİ KUYUSUNU KENDİSİ KAZDI

لا يَمْنَعُ حَذَرٌ مِنْ قَدَرٍ

TEDBİR TAKDİRİ BOZMAZ

لِكُلِّ حَسَنٍ عَائِبٌ

HER GÜZELİN BİR KUSURU VARDIR

كُلُّ مَرَّةٍ تَسْلَمُ الْجَرَّةُ

KEDİ GİBİ DÖRT AYAK ÜZERİNE DÜŞÜYOR

DÜNYA YALANCIDIRYALANCI DÜNYA

نِصْفُ العِلْمِ أَخْطَرُ مِنْ الجَهْلِ

YARIM HOCA DİNDEN,YARIM HEKİM CANDAN EDER

إِخْتَلَطَ الحَابِلُ بِالنَّابِلِ

HER ŞEY BİRBİRİNE KARIŞTI

الدَّرَاهِيمُ بِالدَّرَاهِيمِ تُكْسَبُ

PARA PARAYI ÇEKER

مَنْ يَدْفَعُ يَأْمُرُ

PARAYI VEREN DÜDÜĞÜ ÇALAR

HAVANDA SU DÖVÜYOR ( BOŞ VE NETİCESİZ İŞLE UĞRAŞIYOR)

جَهْلٌ مُرَكَّبٌ

KİŞİNİN BİRŞEYİ BİLMEMESİ VE BİLMEDİĞİNİDE BİLMEMESİ(KATMERLİ CAHİL)

أَنْتَ تَنْفُخُ فِي رَمَادٍ

BOŞA KÜREK ÇEKİYORSUN(VAKTİNİ BOŞ İŞLERLE GEÇİRİYORSUN)

كَالْمُسْتَجِيرِ مِنْ الرَّمْضاءِ بِالنَّارِ

YAĞMURDAN KAÇARKEN DOLUYA TUTULDU

الإِنْسانُ رَهْنُ عَمَلِهِ

İNSAN YAPTIĞINDAN SORUMLUDUR

SUKUT İKRARDAN GELİR

سَمِّنْ كَلْبَكَ يَأْكُلَكَ

BESLE KARGAYI OYSUN GÖZÜNÜ

أُرِيهَا السُّهَا وتُرِينِي القَمَرَ

BEN DİYORUM ÇANAKKALE HAFTASI, SEN DİYORSUN MANGAL TAHTASI

أَشْأَمُ كُلُّ امْرِئٍ بَيْنَ لِحْيَيْهِ

İNSANIN BAŞINA NE GELİRSE DİLİNDEN GELİR

DOST KÖTÜ GÜNDE BELLİ OLUR

بِئْسَ الضَّجِيعُ الجُوعُ

AÇLIK EN KÖTÜ ARKADAŞTIR(NE KÖTÜ ARAKADAŞTIR)

يَضْحَكُ كَثِيراً مَنْ يَضْحَكُ أَخِيراً

SON GÜLEN İYİ GÜLER

إِنَّكَ تَضْرِبُ فِي حَدِيدٍ بَارِدٍ

SEN HAVANDA SU DÖVÜYORSUN

Pek yaş olma sıkılırsın, pek de kuru olma kırılırsın. (Ne yavuz ol asıl ne yaş ol basıl).

ـ كَيفَمَا كَان الإنْسَانُ في السَّبعِ فَهُوَ فِي السّبعين أيضًا. (يُقَال لِغيرِ المٌتَّقِي مِن النَّاس).

İnsanlar yedisinde ne ise yetmişinde o’dur. (Takvalı olmayan kişiler için kullanılır).

ـ مَنْ تدخّلَ فِيمَا لاَ يَعنيهِ لَقيَ مَا لاَ يَرضيهِ.

Kim ilgilendirmediği işe karışırsa, razı olmadığı şeylerle karşılaşır.

ـ مَن دَقَّ دُقَّ .

Çalma kapımı, çalınır kapın.

ـ وَغَيرُ تَقيٍّ يَأمرُ النَّاسَ بالتُّقى. (طَبِيْبٌ يُدَاوِي النَّاسَ وَهُوَ عَلِيْلٌ). / بِالتُّركِي ( لَو كَانَ لِلأَقْرَعِ عِلاَجٌ (مَرْهَمٌ) لَمسَحَ عَلَى رَأسِهِ وَعَالَجَهُ). (لاَ يَسْتَطِيعُ أنْ يَحِيكَ لِنَفْسِهِ حَصِيرًا، وَيَقُومُ بِحيَاكَةِ الَّسجَّادَ لِغَيرِهِ).

Türkçesi: Takva sahibi olmayan başkasına takvayı emreder. Türkçesi (Doktor hastayı tedavi eder kendini iyileştirmeye gücü yetmez). / Türkçe karşılığı: (Kelin ilacı merhemi olsa kendi başına sürer anlamı). Türkçe karşılığı: (Kendine kilim dokuyamayan başkasına halı dokumaya kalkar).

ـ قَولُ الحَقِّ لمْ يَدعْ لي صَدِيقًا.

Doğru söylemek, bana arkadaş bırakmadı. Türkçe karşılığı: (Doğru söyleyeni dokuz köyden kovalar).

ـ إنْ كُنتَ كَذوبًا فكُنْ ذَكورًا.

Yalancı da olsan söylediğini hatırla.

ـ مَنْ طلبَ أخًا بِلاَ عَيبٍ بَقِيَ بِلاَ أخٍ.

Kusursuz dost arayan dostsuz kalır.

ـ مّنْ اسْترعَى الذّئبَ فَقَد ظَلَمَ.

Kurda güvenen haksızlık eder.

0ـ  نَعِيبُ زَمَانَنَا وَالعَيْبُ فِينَا… وَمَا لِزَمَانِنَا عَيْبٌ سِوَانَا (لِلْإمَام الشَافِعِي).

Zamanımızı ayıplıyoruz, hâlbuki ayıp bizde…. Ayıp yok zamanımızın bizden özge.

ـ المَرءُ عَدوُّ مَا جَهِل. / النَّاسُ أعْدَاءُ مَا جَهِلوا.

Kişiler bilmedikleri şeyin düşmanıdırlar.(İnsanlar bilmedikleri şeyin düşmanıdırlar).

ـ كلُّ إناءٍ يَنضَحُ بِمَا فِيهِ. / يُقَابِلُهُ المَثَلُ التُّركِي: يُعَبِّرُ الدَّرويش بِمَا فِي ذِهْنهِ، وَيُعِيدَ الذِّكرَ نَفسَهُ.

Küp içindekini sızdırır. Türkçe karşılığı: (Dervişin fikri ne ise, zikri odur).

ـ المَرءُ عَلَى دِينِ خَليلهِ.

Kişi arkadaşın dinindendir. Türkçe karşılığı: (Adam ahbabından bellidir).

ـ إعْطِ القَوسَ بَارِيْهَا.

Yayı okçuya ver. Türkçe karşılığı: (İşi ehline ver).

ـ إِعْطِ الخُبزَ لِلخَبَّازِ، وَلَو حَرَقَ نِصفَهُ. / مَثَل عِرَاقي.

Ekmeyi fırıncıya ver, ekmeğin yarısını yaksa bile. (Ekmeği ekmekçiye ver, bir ekmek de üste ver).

ـ إذا تَخاصَمَ اللِّصَان ظَهرَ المَسرُوق. فِي العَامِّيَّة (مَا شَافُوهُمُش وَهُمَا بِيسْرُقُوا، شَافُوهُم وَهُمَا بِيِتْخَانَقوا).

İki hırsız dövüşünce çalıntı bulunur.

ـ إذا اِفْتَقَرَ اليَهُوديُّ نظرَ في حِسَابهِ العَتِيق. فِي العَامِّيَّة (التّاجر لَمَّا يفَلِّس يُقَلِّبُ فِي دَفَاترِهِ القَدِيمَة).

Yahudi fakirleşince eski hesaplarına bakar.

ـ بَيضةُ اليَوم خَيرٌ من دَجاجة الغَدِ.(عُصْفُورٌ بِاليَدِ خَيْرٌمِنعَشرَةٍ عَلى الشَّجَرَةِ).

Bugünün yumurtası yarının tavuğundan iyidir.(Eldeki bir kuş, daldaki on kuştan iyidir).

ـ حِيلةُ مَنْ لا حِيلة لهُ الصّبرُ.

Çaresiz olanın çaresi sabırdır.

0ـ إنْ كُنتَ رِيْحًا فَقَد لاَقَيْتَ إعْصَارًا.

Eğer rüzgâr isen fırtına ile karşılaşırsın.

ـ في التّأني السّلامة وفي العَجلة النّدامة / ـ مَنْ تأنّى أدْرَكَ ما تمنَّى.

İtidalde selamet, acelede nedamet vardır. / – İhtiyatlı davranan umduğuna ulaşır).

ـ لا تُؤخّرْ عَملَ اليَومِ لِغَدٍ. (لاتُؤَجّل عَملَ اليَومِ إلى غَدٍ).

Bugünün işini yarına bırakma.

ـ اِسأل الجَار قَبلَ الدّار.

Evden önce komşuyu sor. (Ev alma komşu al).

ـ مُو (ما) كلّ أصَابِعِكَ سَوى (سَواء). / مَثَل عِرَاقي.

Beş parmağın beşi bir değildir.

ـ النّقدُ (القِرشُ) الأبيضُ يَنفعُ في اليَومِ الأسْودِ.

Ak akçe kara gün içindir.

ـ إذا حَانَ القَضَاءُ ضَاقَ الفَضَاءُ.

Kaza gelince feza daralır

ـ  حَبْلُ الكَذِبِ قَصِيرٌ.

Yalancının ipi kısadır. Türkçe karşılığı: (Yalancının mumu yatsıya kadar yanar).

ـ اِسْأَل عَنِ الرَّفِيق قَبلَ الطَّريق.

Yoldan önce arkadaşı sor.

ـ آفَةُ العِلمِ النِّسيَان.

İlimin belası unutmaktır. (Hafıza i beşer nisyan ile maluldür)

0ـ الانتِظار أشَدُّ من النَّار.

Beklemek ateşten beterdir.

ـ الإنسَانُ عَبْدُ الإحْسَان.

İnsan ihsanın esiridir.

ـ إنَّ العَصَا مِنَ العُصْيَةِ. مَعْنَاُهُ: الأَمْرُ العَظِيمُ يَهِيجُهُ الأَمْرُ الصَّغِيرُ.  (الحَرِيقُ الكَبِيرُ يَبْدَأُ مِنْ شَرَارَةٍ صَغِيرَةٍ). (كُلُّ الحَوَادِثِ مَبْدَأُهَا مِنَ النَّظَرِ *** وَمُعْظَمُ النَّارِ مِنْ مُسْتَصْغَرِ الشَّرَرِ).

Sopa sopacıktan meydana gelir. Türkçe karşılığı: (Hiç bir şeyi küçümsemeçünkü: ’’Her yangın bir kıvılcımla başlar!’’.

(Bir bakış ile olmuştur her olayın başlangıcı… Küçükbirkıvılcımla tutuşur her büyükateş).

ـ إنَّ مِنَ البَيانِ لَسِحرًا.

Anlatımda büyüleyicilik vardır.

ـ بَعضُ العَفوِ ضَعْفٌ.

Bazı af zaaftır.

ـ حُسْنُ الأخْلاق كُنوزُ الأَرزَاق.

Güzel ahlak, rızkınhazineleridir.

ـ الحَريْصُ مَحرُومٌ.

Çok isteyen mahrum kalır.

ـ رُبَّ قَولٍ أنْفَذُ مِن صَولٍ.

Nice söz vardır ki, yiğitçe saldırıdan etkilidir.

ـ خَيرُ الكَلامِ مَا قَلَّ ودَلَّ.

Sözün hayırlısı kısa ve anlaşılır olanıdır.

ـ ظَنُّ العَاقِل خَيرٌ مِن يَقينِ الجَاهِل.

Akıllının zannı cahilin bilgisinden daha hayırlıdır.

0ـ الصَّبرُ مِفتاحُ الفَرَج. /مَنْصَبَرَظَفَرَ. / مَنْ رَضِيَ بِالقَضَاءِ صَبَرَ عَلَى البَلآءِ.

Sabır kurtuluşun anahtarıdır. / Kimki sabır eder meramına nail olur.  ‘’Sabreden derviş,muradına ermiş’’. / Kazaya razı olan kimse belaya sabreder

ـ القَناعَةُ كَنزٌ لا يَفْنَى.

Kanaat tükenmez bir hazinedir.

ـ كُلُّ رأسٍ بِهِ صُداعٌ.

Her başın bir ağrısı vardır.

ـ كُنْ جَميلاً تَرى الوُجُودَ جَميلاً.

Sen güzel ol mevcudatı güzel görürsün.

ـ أكَاذِيبُكَ لاَ تَنْطَلِي عَليّ.

Yalanların bana söz kesmez.

ـ لا تَأكُل خُبزكَ على مَائِدَةِ غَيرِك.

Kendi ekmeğini başkasının sofrasında yeme.

ـ لا تَجْرِ فِيْمَا لاَ تَدْرِي.

Bilmediğin bir şeyin ardından koşma.

ـ لا تَغُرَّكَ المَظاهِرُ.

Görünüşe aldanma.

ـ لاَ يَضُرُّ السَّحَابَ نُباحَ الكِلابِ.

Köpeklerin havlaması bulutlara zarar vermez.

ـ لاَ يَنفعُ النَّدم بَعدَ العَدَم.

Son pişmanlık fayda vermez.

0ـ اِسأل المُجرِّب ولا تَسألِ الحَكيم / ـ  لِسانُ التَّجرُبة أصدَق.

Tecrübeliden sor hâkimden (akıllıdan) sorma.  / – Tecrübenin sözü daha doğrudur.

ـ إِيَّاكَ أَعنِي وَاسْمَعِي يَاجَارَة.

Kızım sana söylüyorum gelinim sen işit.

ـ كُنْ وَسَطًا واِمشِ جَانِبًا.( خَيْرُ الأمُورِ أًوْسَطُهَا).

Orta ol, kenardan yürü. (İşlerin en hayırlısı orta olanıdır).

ـ مَن حَفَرَ لأخيِهِ حُفرَةً وقَعَ فيها. (حَدِيثٌ صَحِيحٌ)، عَنْ ابْنُ عَبَّاسٍ أنَّ كَعَبًا قَالَ لَهُ: إنِّي وَجَدْتُ هَذَا الحَدِيثِ فِي التَّوْرَاةِ. وَقَالَ تَعَالَى(وَمَكْرَ السَّيِّئِ وَلَا يَحِيقُ الْمَكْرُالسَّيِّئُإِلَّا بِأَهْلِهِ) فَاطِر، (يَاأَيُّهَا النَّاسُ إِنَّمَا بَغْيُكُمْ عَلَى أَنْفُسِكُمْ ) يُونُس، .

Kim kardeşiiçinkuyu kazarsaonakendi düşer (Başkasına kuyu kazan içine düşer).

İbn Abbas Ka’b’tan rivayet ederek der ki: ben bu hadisi Tevrat’ta gördüm:

Allah u Teâlâ diyor ki: (Kötü tuzak kurmak için (böyle davranıyorlardı). Oysa kötü tuzak, ancak sahibini kuşatır). )Ey İnsanlar! Sizin taşkınlığınız, sırf kendi aleyhinizedir(.

ـ كَما تَزرَع تَحصُد.

Ne ekersen onu biçersin.

ـ نُصرَةُ الحَقِّ شَرَفٌ. وَقالَ نَبيُّنَا مُحمد (ص) (السَّاكِتُ عَنِ الحَقِّ شَيطَانٌ أَخرَسٌ).

Hakka yardım etmek şereftir. Peygamberimiz Muhammed  (s.a.v) diyor ki: (Haksızlıkkarşısında susandilsiz şeytandır).

ـ بَعضُ الكَلامِ أقطَعُ من الحِسَام.

Bazı sözler kılıçtan daha keskindir.

ـ مَا رَأيتُ نِعمَةً مَوفُورَةً إلاَ وإلى جَانِبِها حَقٌّ مَضيعٌ.

Bol nimetin olduğu yerde, ancak haksız kazancın olduğu görünür.

Türkçe karşılığı:  (Helal kazanç ile yağlı pilav yenmez).

ـ الضِّحكُ مِن غَيرِ عَجَب مِن قِلَّةِ الأدَب./ أو (الضحك من غير سبب قلة أدب) . وَقِيلَ أيضًا: )إذَا عُرِفَ السَّبَبُ بَطُلَ العَجَبُ(.

İlginç olmayan bir şeye gülmek terbiyenin az olması demek.

ـ الحَياءُ مِنَ الإيْمَانِ./ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: (…وَالْحَيَاءُ شُعْبَةٌ مِنْ الْإِيمَانِ) .

Hayâ etmek imandandır.

0ـ كُلّ مَمنُوع مَتبوعٌ (مَرْغُوبٌ).

Her yasak izlenir (Arzulanır).

ـ اِختَلَطَ الحَابِل بالنَّابِل.

Her şey birbirine karıştı.

ـ أَجْوَعُ مِن ذِئبٍ.

Kurttan daha aç.

ـ المُؤمِنُ بِشرُهُ في وَجهِهِ وَحُزنُهُ في قَلبِهِ.

Mümin’in sevinci yüzünde, üzüntüsü kalbindedir.

ـ  لا يَشكُر اللهَ مَن لا يَشكُر النَّاسَ.

İnsanlara şükür etmeyen Allah’a da şükür etmez.

ـ لكُلِّ عَالِمٍ هَفوَة، ولِكُلِّ جَوادٍ كَبوَة، ولِكُلِّ صَارِمٍ نَبوَة.

Her âlimin, bir dil sürçme, her atın, tökezlemesi ve her keskin kılıcın, bir kör tarafı vardır.

ـ كُلُّ سِرٍّ جَاوّزَ الاثنينِ شَاعَ.

Her sır iki kişiyi aşarsa yayılır.

ـ كُلُّ كَلبٍ بِبَابهِ نَبَّاح وكُلُّ دِيكٍ على مَزبلتهِ صَيّاح.

Her köpek kapısında havlar ve her horoz çöplüğünde öter.

ـ لا يَجْمَعُ سَيفانِ فِي غِمْدٍ. / ـ بِالتُّركِي (لاَ يَلْعَبُ بَهْلَوَانَانِ عَلَى حَبلٍ وَاحِدٍ).

İki kılıç bir kına girmez. /Türkçe karşılığı: (İki cambaz bir ipte oynamaz).

ـ عِندَ الشّدائِد تُعرفُ الإخْوَان (الأَصْدِقَاء).

Dost kara günde belli olur.

0ـ كلّ شاةٍ تُناطُ (تُعلّقُ) بِرجليها.

Her koyun kendi bacağından asılır.

ـ بَلَغَ السّكينُ العَظمَ.

Bıçak kemiğe dayandı.

ـ كُلُّ شَيءٍ وَثَمنُهُ.

Her şeyin bir değeri vardır.

ـ لاَ تَلِدُ الذِّئبةُ إلاّ ذِئبًا.

Kurt ancak kurt doğar.

ـ أنْفُهُ فِي السَّماءِ وَاَستهُ فِي المَاءِ.

Burnu göklerde kıçı suda

ـ صِرْنَا مُضْغَةً فِي أفْوَاهِ النَّاسِ.

İnsanların ağzına sakız olduk.

ـ  الطّيرُ بالطّيرِ يُصطادُ. أَو(الحَدِيدُبِالحَدِيْدِيُفلَحُ).

Kuş kuşla avlanır. (Demiri demirle dövdüler).

ـ  لَيسَ (مُو) كُلّ مُدَعْبَلٍ جُوز. /  مَثَل عِرَاقي.

Her yuvarlanan ceviz değildir. Türkçe karşılığı: (Her kuşun eti yenmez).

ـ عَلَّمْتُهُ الرِّمَايَةَ فَلَمَّا إِشتَدَّ سَاعِدَهُ رَمَانِي. (سَمِّنْ كَلْبَكَ يَأْكُلَكَ).

Ona ok atmayı öğrettim güçlenince döndü beni vurdu. (köpeğini besle seni yesin).

ـ إتَّقِ شَرَّ مَنْ أَحسَنتَ إِلَيه. (يُقَالُ هَذَا الكَلاَم لِغَيرِ المُتَّقِين).

İyilik yaptığın kişinin şerrinden korun.  (Takva sahibi olmayanlar için ifade edilir). Türkçe karşılığı (İyilikten maraz doğar).

ـ  لِكُلِّ دَاءٍ دَواءٌ إلاّ الحَماقَةَ.

Ahmaklık dışında her derdin bir devası vardır.

ـ قَالَ الشَّاعِرُ فِي الحَمَاقَةِ: لِكُلِّ دَاءٍ دَوَاءٌ يُسْتَطبُّ بِهِ ـــــ  إلاَّ الحَمَاقَةَ أَعْيَتْ مَن يُداوِيها!  أَعيَتْ بِمعْنَى: عَجَزَ عَنْهُ فَلَمْ يَستَطِعْ بَيَانَ مُرَادِهِ مِنهُ. وَقَال الإمَامُ الغَزَالِي رَحِمَهُ اللهُ فِي الحَمَاقَةِ: (الرِّجَالُ أَرْبعَةٌ: رَجُلٌ لاَ يَدْرِي وَيَدْرِي أَنَّهُ لاَ يَدْرِي فَذَلِكَ هُوَ الجَاهِلُ فَعَلِّمُوهُ. وَرَجُلٌ يَدْرِي وَيَدْرِي أنَّهُ يَدْرِي فَذَلِكَ هُوَ العَالِمُ فَاسْأَلُوهُ. وَرَجُلٌ يَدْرِي وَلاَ يَدْرِي أنَّهُ يَدْرِي فَذَلِكَ هُوَ النَّاسِي فَذَكِّرُوهُ. وَرَجُلٌ لاَ يَدْرِي وَلاَ يَدْرِي أنَّهُ لاَ يَدرِي فَذَلِكَ هُوَ الأحْمَقُ فَاجْتَنِبُوهُ!).

Aptalla ilgili şair diyor ki: Her derdin devası vardır tedavi edilir…. Ahmaklık hariç, tedavi eden kişi tedavisinde aciz kalmıştır.

İmam gazali diyor ki: İnsanlar dört çeşittir: – O kişi biliyor ve bilmediğini de biliyor, o cahildir, ona bilmediğini öğretiniz. – O kişi biliyor ve bildiğini de biliyor, o âlimdir, ona sorunuz. O kişi biliyor ve bildiğini bilemiyor, o unutmuştur, ona hatırlatınız. – O kişi bilmiyor ve bilmediğini de bilmiyor, o ahmaktır, ondan kaçınınız!

ـ مَنْ اِعْتَمَدَ عَلَى مَالِه قَلَّ، وَمَنْ اِعْتَمَدَ عَلَى سُلْطَانِهِ ذَلَّ، وَمَنْ اِعْتَمَدَ عَلَى عَقْلِهِ اِخْتَلَّ، وَمَنْ اِعْتَمَدَ عَلَى عِلْمِهِ ضَلَّ، وَمَنْ اِعْتَمَدَ عَلَى النَّاسِ مَلَّ،  وَمَنْ اِعْتَمَدَ عَلَى الله ِفَلاَ قَلَّ وَلاَ ذَلَّ وَلاَ مَلَّ وَلاَ ضَلَّ وَلاَ اِخْتَلَّ مِنْ خُطَبِ العَلاَّمَةِ عَبدُ الحَمِيد كُشْك.

Kim malına güvenirse malı azalır, kimde makamına güvenirse zelil olur; kim aklına güvenirse akıl hata yapar, kimde bilgisine güvenirse doğru yoldan sapar, kim insana güvenirse insan da bıkar, kimde Allah’a güvenirse ne parası azalır, ne zelil olur, ne sapar, ne bıkar ve ne de hata yapar. Âlim Abdülhamit kuşuk un hutbelerinden.

ـ  لِكُلِّ مَقَامٍ مَقَالٍ وَلِكُلِّ زَمَانٍ رِجَالٍ. (مَثَل عَرَبِي).

Her yere yakışan ayrı bir söz vardır ve her sözü söylemeye layık kişiler vardır.

ـ يُوصِي لُقمَان الحَكِيم اِبنَهُ وَيَقُول يَا بُنَيَّ :  إِذَا أَرَدْتَّ أَنْ تُصَاحِبَ رَجُلاً فَأَغْضِبْهُ.. فَإنْ أَنْصَفَكَ مِنْ نَفْسِهِ فَلاَ تَدَعْ صُحْبَتَهُ.. وَإلاَّ فَاحْذَرْهُ.

Eğer bir kişiyle Arkadaş edinmek istiyorsan onu öfkelendir. O kimse öfkeli iken adil ve insaflı davranıyorsa arkadaşlığını bırakma. Böyle bir durum da Adil ve insaflı davranmıyorsa öyle dost edinmekten sakın.

Şeyh uçmaz, müridi uçurur. / Bende diyorum ki: Münafık şeyh kendini uçurur birde fili ve deve iyide uçurur.

لاَ يَطِيرُ الشَّيخُ، وَإنِّمَا يُطَيِّرهُ مُرِيدُيِه. / مَثَلٌ تُركِيٌّ. // وَاَنَا أَقُولُ: يُطَيِّرُ الشَّيخُ المُنَافِقُ نَفسَهُ، وَيُطَيِّرُ الفِيلَ وَالجَمَلَ أَيضًا.

Kişi vezir olmakla adam olmaz.

المَرْءُ عِندَ كَونِهِ وَزِيرًا، لاَ يُمْكِنُ أَنْ يَكُونَ إنسانًا. / مَثَلٌ تُركِيٌّ. أو (إِذَا كُنتَ وَزِيرًا، فَلاَ يَعْنِي هَذَا أَنَّكَ أَصبَحَتَ إِنسَانًا).

Her ağacın kurdu kendinden olur. Anlamı (Problemlerin ortaya çıkma sebebi insanın kendisidir).

دُودَةُ الشَّجَرَةِ تَكُونُ فِي دَاخِلِهِ. / مَثَلٌ تُركِيٌّ. وَمَعْنَاه (سَببُ نُشُوءِ المَشَاكِلِ، هَوَ الإنسَان نَفسُهُ).

Güvenme varlığa düşersin darlığa

لاَ تَعْتَمِد عَلى أمْوَالِكَ، قَدْ تُوقِعُكَ فِي الضِّيق. / مَثَلٌ تُركِيٌّ.

Mezarı bedava bulursan hemen gir.

إذا وَجَدتَ القَبرَ مَجّانًا فأدخِلْ فِيهِ مُبَاشَرةً. / مَثَلٌ تُركِيٌّ. فِيهَا تَوبِيخ عَلَى عَدمِ المَيلِ الكَثير أَو الذَّهَاب وَرَاءَ الأشياء التَّي تُوزَّع مَجَّانًا دَائِمًا.

(Aç insana balık vereceğine balık tutmayı öğret). (Bana Balık verme, Bana Balık tutmayı öğret).

أَنْ تُعَلِّمَ الفَقِيرَ صَّيدُ السَّمَكِ،أَفْضَلُ مِنْ أَنْ تُعْطيهِ كُلَّ يَوْمٍ سَمَكَةً. (عَلِمْهُ الصَّيْدَ خَيْرٌ مِنْ أَنْ تُعْطِيهِ سَمَكَةً) / مَثَلٌ تُركِيٌّ وَقيلَ أيضًا أنه مَثَل صِيني.

Taşın büyüğü yakından gelir. (Ağaca balta vurmuşlar ‘’sapı benden’’ demiş(. Arapçadaki şiir diyor ki: (Düşmandan bir kez dikkatli ol’ dostundan biz kez.

الحِجَارةُ الكَبِيرَةُ  تَأتِي مِنَ الجَارِ القَرِيب. ترجمة التركي (ضَربَ الفأسُ الشَّجَرَةَ ، فَقَالَ إنَّ عَصَاهُ بِيَدِي) يَعنِي أَنَّ العَصَا الَّذي مِنَ الخَشَبِ هِي الضَّارب/ مَثَلٌ تُركِيٌّ.  وَيَقُولُ الشَّاعِرُ العَرَبِي: (إِحْذَرْ عَدُوّكَ مَرّةً ــ وَإِحْذَرْ صَدِيْقَكَ ألْفَ مَرَّةٍ).

Avrat (kadın) malı kapı tokmağı gibidir. Anlamı (Hanımın malı için evlenirsen sonucun kapı tokmağı gibi olur).

مَالُ المَرْأةِ كَمَطْرَقَةِ البَابِ. / مَثَلٌ تُركِيٌّ. (يُرِيدُ أَنْ يَقُول: عَلَيكَ أَن لاَ تَنِكِحَ المَرأةَ لَمَالِهَا فَيَكُونُ مَصيرُكَ كَمِطرَقَةِ البَابِ).

Bir işi anlamadan Arnavut barutu gibi parlama.

لاَ تَلمَع كَالَبارُود، قَبلَ أَنْ تَفهَم المَوْضُوع./ مَثَلٌ تُركِيٌّ.

0 Çok sitem dostları birbirinden ayırır.

كَثرَةُ العِتَابِ تُفَرِّقُ بَينَ الأَحبَابِ. / مَثَلٌ تُركِيٌّ.

Zengin olunca, bütün insanlar akraban olur.

إذَا أَصَابَكَ الغِنَى، فَكُلُّ النَّاسِ أَقَارِبُكَ. / مَثَلٌ تُركِيٌّ.

‘’Tarih’i tekerrürdiye tarif ediyorlar. Hiç ibret alınsaydı tarih tekerrür mü ederdi’’Türk Şairi Mehmet Akif Ersoy.

يُعَرِّفُونَ التَّارِيخَ بِاَنَّهُ يُعِيدُ نَفْسَهُ…. فَلو تَمَّ أَخْذُ العِبَر، فَهَلْ كَانَ التَّارِيخُ يُعِيدُ نَفْسَهُ؟!  لِلشَّاعِر التُّركِي مُحَمَّد عَاكِف.

Besle kargayı oysun gözünü. / Arapça Atasözün tercümesi: (köpeğini besle seni yesin). (Ona ok atmayı öğrettim döndü beni vurdu ‘güçlenince beni vurdu’).

رَبِّ غُرَابَكَ يَقلَعُ عَينَيكَ. / بِالعَرَبِي (سَمِّنْ كَلْبَكَ يَأْكُلَكَ). (عَلَّمْتُهُ الرِّمَايَةَ فَلَمَّا إِشتَدَّ سَاعِدَهُ رَمَانِي).

Tatlı söz, yılanı deliğinden çıkarır. / Arapça Atasözün tercümesi:. (Tatlı söz, gerçeği açıklayan söze galip gelir)

الكَلاَمُ اللِّين تُخرِجُ الحّيَّةَ مِنْ جُحرِهَا. / مَثَلٌ تُركِيٌّ. بِالعَرَبِي (الكَلاَمُ اللَّيِّن يَغْلِبُ الحَقَّ البَيِّن).

Âlim; yanan bir mum gibidir, uzağı aydınlatır, yakınlarda karartır. (mum dibini aydınlatmaz).

العَالِمُ كَالشَّمْعَةِ المُنِيرَةِ، تُنِيرُ البَعِيدَ وَتُظَلِّلُ القَرِيبَ.  (مثَل أجنَبي).

Halk içinde mu’teber bir nesne yok devlet gibi….Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi. Kanuni Sultan Süleyman.

لاَ شَيءَ يَسْتحِقُّ إعْتِبَارُهُ  عِنْدَ النَّاسِ مِثْلَ التَّمَتُعِ بِخَيْرَاتِ الدَّوْلَةِ….وَلَكِنْ لاَ تَتُمُّ السَّعَادَةُ فِي الدُّنِيَا مِثَلَ تَنَفُسِّنَا مِنْ أجْلِ الصِّحَّةِ. لِلشَاعِر السُّلطَان مُحَمَّد الفَاتِح.

– Hapı yuttu.

فِي مَثَل عَرَبي يَشبَهُ التُّركِي (إِبْتَلَعَ الطُّعْمَ).

Damdan düşenin halini, damdan düşen  bilir. Bende diyorum ki: (Hastanın halinden, Ancak hasta bilir).

الوَاقِعُ مِنَ السُّلَّمِ يَعْرِفُ مِنْ حَالِ الَّذِي وَقَعَ مِنَ السُّلَّمِ. / مَثَلٌ تُركِيٌّ. وَأَنَا أَقُول: (لاَيَعْرِفُ مِن حَالِ المَرِيضِ إلاَّ المَرِيض).

Bir musibet bin nasihatten iyidir

مُصِيبَةٌ وَاحِدَةٌ أَفْضَلُ مِنْ أَلفِ نَصِيحَةٍ. (مَثَلٌ تُركِي).

0 Küçük bir mumu yakıp aydınlatmanız; ömrünü karanlığa lanet okuyarak harcamaktan daha hayırlıdır.

أنْ تُضِيءَ شَمْعَةً صَغِيرَةً خَيْرٌ لَكَ مِنْ أَنْ تُنْفِقً عُمْرُكَ تَلْعَنُ الظَّلاَمَ. (مَثَلٌ أجنبي).

Çok istersiniz istediğiniz azı elde edersiniz.

أُطلُبْ الكثِيرَ لِتَحْصُلَ عَلَى القَلِيلِ. (مِن أَقْوَالِ الاسْتِعْمَار).

د.  نظام الدين إبراهيم اوغلو ـ تركيا

ARAPÇA HİKMETLİ SÖZLER ARAPÇA ÖZLÜ SÖZLER

ARAPÇA ÖZLÜ HİKMETLİ SÖZLER

Âdemoğlu, kendisine yasaklanan şeylere karşı çok hırslıdır.

إبْنُ آدَمَ حَريصٌ عَلَى ماَ مُنِعَ مِنْهُ

Sen kötülüğü terket ki, o da seni terk etsin.

اُتْرُكِ الشَّرَّ يَتْرُكْهُ

Dilin seni hapsetmemesi için, sen onu hapset!

إحْبِسْ لِساَنَكَ لِئَلاَّ يَحْبِسَكَ

Susan (sessiz) köpekten ve durgun akan sudan sakın!

إحْذَرِ الْكَلْبَ الصَّامِتَ وَالْمَاءَ الرَّاكِدَ

İhsan, dili keser. (İhsan, iyilik; dille gelecek zararları engeller)

الإحْسَانُ يَقْطَعُ اللِّسَانَ

Edeb, altından daha değerlidir.

الأدَبُ خَيْرٌ مِنَ الذَّهَبِ

Bedava sirke, baldan tatlıdır.

أحْلَى مِنَ الْعَسَلِ الْخَلُّ بِلاَ شَئٍ

(Bu ifadede, Mübteda ile Haber arasında takdîm te’hîr vardır. Mübteda i Muahhar الْخَلُّ kelimesidir, Haber deأحْلَى kelimesidir.)

Tavuk, horoz gibi öterse kesilir!

إذَا صَاحَتِ الدَّجَاجَةُ صِيَاحَ الدِّيكِ فَلْتُذْبَحُ

Hastalık teşhis edilirse, tedavi kolaylaşır.

إذَا عُرِفَ الدَّاءُ سَهُلَ الدَّوَاءُ

0  Kapın alçaksa, eğilmek zorundasın.

إذَا كَانَ بَابُكَ قَصِيرًا فَلاَ مَقَرَّ لَكَ مِنَ الإنْحِنَاءِ

Kimsenin olmadığı vadide tilki vali olur.

إذَا كَانَ الْوَادِى خَالِيًا يَكُونُ الثَّعْلَبُ وَالِيًا

İnsanların en akıllısı, onlardan (en güzel şekilde) özür dileyendir.

أعْقَلُ النَّاسِ أعْذَرُهُمْ لِلنَّاسِ

Evden önce komşu al.

إشْتَرِ الْجَارَ قَبْلَ الدَّارِ

İnsan, (kendisine yapılan) iyiliğin kuludur.

الإنْسَانُ عَبْدُ الإحْسَانِ

Yerin kulağı vardır.

إنَّ لِلْحِيطَانِ آذَانًا

( حِيطَانِ kelimesi, حَائِط kelimesinin çoğul şeklidir; “duvar” anlamına gelir. Motamot anlamı; “Hiç şüphesiz duvarların kulakları vardır” şeklindedir. Atasözü olarak bu ifade, “yerin kulağı var” şeklindedir)

Hayâsız kadın, tuzsuz yemek gibidir.

إمْرَأةٌ بِلاَ حَيَاءٍ كَطَعَامٍ بِلاَ مِلْحٍ

İnsaf, dinin yarısıdır.

الإنْصَافُ نِصْفُ الدِّينِ

Belâ, söylemeye bağlıdır.

إنَّ الْبَلاَءَ مُوَكَّلٌ بِالْمَنْطِقِ

(Çok belâ okuyan/söyleyen, belâya uğrar)

İlmin başı acı, sonu tatlıdır.

أوَّلُ الْعِلْمِ مُرٌّ وَآخِرُهُ حُلْوٌ

0  Sinirlenmenin başı delilik, sonu da pişmanlıktır.

أوَّلُ الْغَضَبِ جُنُونٌ وَآخِرُهُ نَدَمٌ

Gözden ırak olan, gönülden de ırak olur.

الْبَعِيدُ عَنِ الْعَيْنِ بَعِيدٌ عَنِ الْبَالِ

Güneş giren eve doktor girmez.

الْبَيْتُ الَّذِى تَدْخُلُهُ الشَّمْسُ لاَ يَدْخُلُهُ الطَّبِيبُ

Bir şeyi erteleme, zamandan çalmadır.

التَّأجِيلُ لِصُّ الزَّمَانِ

Bilgisiz tecrübe, tecrübesiz bilgiden daha hayırlıdır.

التَجْرِبَةُ بِدُونِ تَعَلُّمٍ خَيْرٌ مِنَ التَّعَلُّمِ بِدُونِ تَجْرِبَةٍ

Câhile cevap vermemek, bir cevaptır.

تَرْكُ الْجَوَابِ عَلَى الْجَاهِلِ جَوَابٌ

Ağaç, meyvesiyle tanınır.

تُعْرَفُ الشَّجَرَةُ مِنْ ثَمَرِهَا

Senin hürriyetin, başkalarının hürriyeti başladığı an biter.

تَنْتَهِى حُرِّيَّتُكَ حِينَ تَبْدَأ حرِّيَّةُ الآخَرِينَ

Sebât, başarının yoludur.

الثَّبَاتُ طَرِيقُ النَّجَاحِ

Ahmaka cevap, sükûttur.

جَوَابُ الأحْمَقِ السُّكُوتُ

Bu cümleyi aşağıdaki şekilde de ifade edebiliriz.

جَوَابُ السَّفِيهِ السُّكُوتُ عَنْهُ

0  Hür kişi, tamah ettiğinde köle; köle, kanaat ettiğinde hür kişi olur.

الْحُرُّ عَبْدٌ إذَا طَمَعَ وَالْعَبْدُ حُرٌّ إذَا قَنَعَ

Sırrın esirindir. Konuşursan, sen onun esiri olursun.

سِرُّكَ أسِيرُكَ إذَا نَطَقْتَ بِهِ فَأنْتَ أسِيرُهُ

Sükût, razı olmanın kardeşidir. (Sükût, ikrardandır)

السُّكُوتُ أخُو الرِّضَا

Sükût, âlim için süs; câhil için bir örtüdür.

السُّكُوتُ لِلْعَالِمِ زِينَةٌ وَلِلْجَاهِلِ سَتْرٌ

Zayıfların silahı, şikâyettir.

سِلاَحُ الضُّعَفَاءِ الشِّكَايَةُ

Adaletsiz sultan, susuz bir nehir gibidir.

سُلْطَانٌ بِلاَ عَدْلٍ كَنَهْرٍ بِلاَ مَاءٍ

Kimi davranışlar, konuşmaktan daha anlamlıdır.

رُبَّ حَالٍ أفْصَحُ مِنْ لِسَانٍ

Kişinin davranışları, karakterini yansıtır.

سِيرَةُ الْمَرْءِ تُنْبِئُ عَنْ سَرِيرَتِهِ

İlimsiz düşünce, sapıklık; amelsiz ilim, vebaldir.

الرَّأىُ بِغَيْرِ عِلْمٍ ضَلاَلٌ وَالْعِلْمُ بِغَيْرِعَمَلٍ وَبَالٌ

Kimi uzaktakiler, yakındakilerden daha faydalıdır.

رُبَّ بَعِيدٍ أنْفَعُ مِنْ قَرِيبٍ

0  Yalancının mumu, yatsıya kadar yanar.

شَمْعَةُ الْكَذَّابِ لاَ تَشْتَغِلُ إلاَّ إلَى وَقْتِ الْعِشَاءِ

Kötü kimselerle arkadaşlık kurmak, şeytanın tuzağıdır.

صُحْبَةُ الأشْرَارِ مَصِيدُ الشَّيْطَانِ

Sabır, en iyi ilaçtır.

الصَّبْرُ أحْسَنُ دَوَاءٍ

Dil yarası, kılıç yarasından daha ağırdır.

ضَرْبُ اللِّسَانِ أشَدُّ مِنْ طَعْنِ السِّنَانِ

Akıllının zannı, câhilin yakînen bilmesinden daha iyidir.

ظَنُّ الْعَاقِلِ خَيْرٌ مِنْ يَقِينِ الْجَاهِلِ

Yüksek ses, boş karından çıkar.

الصَّوْتُ الْعالِى مِنَ الْبَطْنِ الْخَالِى

Arkadaşın, sana doğruyu söyleyendir; seni tasdik eden değil.

صَدِيقُكَ مَنْ صَدَقَكَ لاَ مَنْ صَدَّقَكَ

Sağlık, sağlıklı olanların başında bir taçtır. Onu ancak hastalar görür.

الصِّحَّةُ تَاجٌ عَلَى رُؤُوسِ الأصِحَّاءِ لاَ يَرَاهُ إلاَّ الْمَرْضَى

İhtiyaç sahibi, kördür.

صَاحِبُ الْحَاجَةِ أعْمَى

İnsanların sana nasıl davranmasını istiyorsan öyle davran.

عَامِلِ النَّاسَ كَمَا تُحِبُّ أنْ يُعَامِلُوكَ

0  Akıllı kişi, diline sahip olandır.

الْعَاقِلُ مَنْ أمْسَكَ لِسَانَهُ

آفَة الإنسانِ  في اللِّسانِ

İnsanın  âfeti dilindedir.

آفَةُ العِلْمِ النِّسيانُ

İlmin âfeti unutmaktır.

أُتْركْ الشَّرَّ يَتْرُكْكَ

Sen kötülüğü terk et ki, oda seni terk etsin.

اَلأدبُ خَيْرٌ مِنْ الذَّهَبِ.

Edep altından daha hayırlıdır.

إذا ذَهَبَ الحَياءِ حَلَّ الْبَلاءِ

Hayâ gidince ,bela gelir.

إذا طَرَقَ الحظُّ بَابَكَ فسارِعْ  لإستِقبالِهِ .

Şans (bir gün) kapını çalarsa (durma)karşıla.

إذا وَجَدَ الشّيطانُ رَجُلاً بلاعَمَلٍ يَفْعله أو جدله ما يُثْغِلُهُ

Şeytan,işiz biriyle karşılaştığında,ona bir iş bulur veya yaptırdığı işte onun sonunu getirir.

السَّعيدُ مَنْ وُعِظَ بِغَيْرِهِ

Mutlu kişi ,başkalarının tecrübelerinden ibret alandır.

الإعتِرَفُ بالْخَطأ فَضِيلَةٌ

Hatayı itiraf etmek fazilettir.

الذي يَسْرِقُ البَيْضَ يَسْرِقُ الْجَمَلَ

0 Yumurta çalan, deve de çalar.

أغْنىَ الغِنى العقْلُ و أكْبَرُ الفَقْرِ الحُمْقُ.

En büyük zenginlik akıl,en büyük fakirlik ahmaklıktır.

أكْثَرُ النَّاسِ كلاماً أقَلُّهُمْ عَمَلاً.

İnsanların en çok konuşanı, en az iş yapanıdır.

أوَّلُ العِلْمِ مُرٌّ و آخِرُهُ حُلْوٌ.

İlmin başı acı sonu tatlıdır.

بلاءُ الإنسانِ جاءَ منَ اللِّسانِ.

Kişinin belası dilindendir.

البَيْتُ الذي تَدخُلُهُ الشَّمسُ لاَ يَدْخُلُهُ الطَّبِيبُ.

Güneş giren eve doktor girmez.

تَاجُ المُروءَةِ  التَّواضُعُ.

İnsanlığın tacı tevâzudur.

جَوَابُ الأحْمَقِ السُّكوتُ.

Ahmak’a (en güzel)cevap ,sükûttur.

الحُبُّ أعْمىَ .

Aşkın gözü kördür.

حُبُّ الوَطَنِ مِنَ الإيمَانِ

Vatan sevgisi imandandır.

الحِكمَةُ ضَالَّةُ المؤْمِنِ.

0 Hikmet, müminin yitik malıdır.

الحَياةُ مَدْرَسَةٌ و أستَاذِها الزَّمانُ.

Hayat okuldur,öğretmeni ise zamandır.

خَيْرُ الكَلاَمِ ما نَاسَبَ الحَلَّ.

sözün iyisi,yerinde söylenendir.

الخَلُّ بِلاَ ثَمَنٍ أَحْلي مِنَالْعَسَلِ

Bedava sirke baldan tatlıdır.

خَيْرُ الكََلاَمِ ماَ قَلَّ وَ دَلَّ.

Sözün iyisi ,az ve öz olanıdır.

خَيْرُ النَّاسِ أَنْفَعُهُم للنَّاسِ

İnsanların en değerlisi onlara faydalı olandır.

دَوَاءُ الدَّهْرِ الصَّبْرُ عَلَيْهِ

Zamanın ilacı , ona sabretmektir.

رُبَّ حالٍ أفْصَحُ مِنْ لِساَنٍ .

Kimi davranışlar, konuşmaktan daha anlamlıdır.

سَيِّدُ القَوْمِ  خَادِمُهُمْ.

Bir toplumun efendisi ,onların hizmetçisidir.

الشَّمْسُ لا تَتغَطَّي  بِغِرْبالٍ

Güneş, balçıkla sıvanmaz.

الصَّبْرُ مِفْتَاحُ الفَرَحِ.

0 Sabır kurtuluşun anahtarıdır.

الصَّدِيقُ عِنْدَ الضِّيقِِ.

Dost kara günde belli olur.

الضَّيْفُ إذَا نَزَلَ نَزَلَ بِرِزْقِهِ

Misafir, rızkıyla beraber gelir.

عامِلْ النَّاسَ كَمَا تُحِبُّ أنْ يُعامِلُوكَ.

İnsanlara, sana nasıl davranmalarını istiyosan öyle davran.

العَدْلُ أسَاسُ المُلْكِ

Adalet ,mülkün temelidir.

عَدَمُ الْعِلْمِ لَيْسَ عَيْبًا أمَّا عَدَمُ طَلَبُ العِلْمِ عَيْبٌ.

Bilmemek ayıp değildir.ilmi talep etmemek ayıptır.

عَدُوٌّ عَاقِلٌ خَيْرٌ مِنْ صَديقٍ جَاهِلٌ.

Akıllı düşman,cahil dosttan daha iyidir.

اَلْعَقْلُ السَّالِيمُ فِي الْجِسْمِ السَّلِيمِ.

Sağlam kafa , sağlam vücutta bulunur.

عِنْدَمَا تَتَكَلَّمُ النُّقُودُ يَصْمُتُ كُلُّ شَيْءٍ.

para konuştuğu zaman her şey susar.

غِنيى النَّفْسِ أفْضَلُ مِنْ غِنَى المَالِ

Ruh zenginliği,mal ve para zenginliğinden daha değerlidir.

اَلْقُوَّةُ فى الإتِّحادِ

0 Birlikten kuvvet doğar.

كُلِّ شَيْءٍ فِي أوَّلِهِ صَعْبٌ.

Her şey, başlangıçta zordur.

مَا تَزْرَعْ تَحْصُدُْ

Ne ekersen onu biçersin.

لاَ تَتْرُكْ عَمَلَ الْيَوْمِ الي الغَدِ.

Bu günün işini yarına bırakma.

ما لا يُدْرَكُ كُلُّهُ لا يُدْرَكُ  كُلُّهُ

Tamamı idrak edilmeyenin,tamamı tarkedilmez.

مَنْ لاَ أمَلَ لَهُ لاَ حَيَاةَ لَهُ

İdeali olmayan ölü insan gibidir

مَنْ لايَرْحَمْ لاَيُرْحَمْ

Merhamet etmeyene merhamet olunmaz.

مَنْ يَزْرَعْ الشُّوَكَ يَحْصُدُ الشُّوَكَ.

Diken eken, Diken biçer.

الوَقْتُ الَّذى يُوَلَّي لا يَعُودُ

Geçen zaman geri gelmez.

الوَقْتُ كاالسَّيْفِ إنْ لَمْ  تَقْطَعْهُ  قَطَعَكَ.

Zaman kılıç gibidir kullanmazsan seni keser.

مِنَ القَلْبِ اليَ القَلْبِ سَبِيلٌ

0 Kalpten kalbe yol vardır.

سِرُّكَ أَسِيرُكَ إِذا تَكَلَّمْتَ بِه صِرْتَ أسِيرَهُ

Sırrın senin esirindir,fakat onu konuşmaya başladığın zaman sen onun esiri olursun.

لبَعيدُ عنِ العيْنِ، بَعيدٌ عَنِ القلْبِ

Gözden ırak olan, gönülden de ırak olur

Kaybetmemek için kaydetmek lazım

العِلْمُ صَيْدٌ وَ الكِتَابَةُ قَيْدٌ

إما اُبدُ كما كنت أو كن كما تبدو

“ya olduğun gibi görün ya göründüğün gibi ol”

القناعة كنز لايفني

KANAT TÜKENMEZ HAZİNEDİR

بيضة اليوم خير من دجاجة الغدا

BUGÜNÜN YUMURTASI YARININ TAVUĞUNDAN DAHA HAYIRLIDIR

ان كنت ريحا فقدلا قيت اعصارا

RÜZGAR OLURSAN FIRTINAYLA KARŞILAŞIRSIN

المؤمن بشرة في وجهه و حزنه في قلبه

MÜMİN SEVİNCİ YÜZÜNDE ÜZÜNTÜSÜ KALBİNDE OLANDIR

إذا لم تعلم أين تذهب , فكل الطرق تفي بالغرض

Nereye gideceğini bilmiyorsan tüm yollar seni götürür

يوجد دائماً من هو أشقى منك , فابتسم

Gülümse çünkü her zamanda sende daha bahtsız olanlar vardır

يظل الرجل طفلاً , حتى تموت أمه , فإذا ماتت ، شاخ فجأة

Erkek hep bebek kalır ta ki annesi ölünceye kadar…annesi ölünce hemen ihtiyarlar

عندما تحب عدوك , يحس بتفاهته

Düşmanını sevince önemsizliğini anlar

إذا طعنت من الخلف , فاعلم أنك في المقدمة

Eğer arkadan bıçaklanırsan bilki en öndesin

الكلام اللين يغلب الحق البين

Yumuşak söz açık ve net olan hakı yener

(Türkiye’deki karşılığı: Tatlı söz yılanı deliğinden çıkarır)

كلنا كالقمر .. له جانب مظلم

Hepimiz ay gibiyiz…hep bir karanlık yanımız vardır

لا تتحدى إنساناً ليس لديه ما يخسره

Kaybedecek bişeyi olmayan kimseye meydan okuma

العين التي لا تبكي , لا تبصر في الواقع شيئاً

Ağlamayan göz aslında bir şey görmüyor

المهزوم إذا ابتسم , افقد المنتصر لذة الفوز

Yenilenin gülümsemesi yenene kazanma sarhoşluğunu yittirir

لا خير في يمنى بغير يسار

Solu olmayan sağda hayır yoktur

الجزع عند المصيبة , مصيبة أخرى

Musibette pes etmek başka bir musibettir

الابتسامة كلمة معروفه من غير حروف

Gülümseme harfsiz kelimedir

اعمل على أن يحبك الناس عندما تغادر منصبك , كما يحبونك عندما تتسلمه

Öyle çalış ki koltuğunu bıraktığında insanlar o seni koltuğa geldiğin gün sevdikleri gibi sevsinler