DUA KONULARI
İnsan hangi konularda dua edebilir? Başka bir ifade ile
her alanda dua edebilir miyiz? Kur’ân’a ve hadislere baktığımızda
dua konularını şöyle sıralayabiliriz:
1. İman ve hidayet üzere kalma, hayır ve sâlih ameller
işleyebilme isteği.
Meselâ Peygamberimiz (s.a.s.); “Kalbimi dinin ve itaatin
üzerine sabit kıl, Senden hidayet ve takva isterim, ahlâkımı güzelleştir”
diye dua etmiştir. (İbn Hıbbân, Ed’ıye, No: 900; Tirmizî, De’avât, 30)
2. Dünya ve ahiret ile ilgili maddî ve manevî nimetler,
beden ve ruh sağlığı, dünya ve ahiret mutluluğu, kişisel ve
sosyal güvenlik isteme.
Meselâ Peygamberimiz (s.a.s.); Allah’tan cenneti, bildiği
ve bilmediği her türlü hayrı, dünya ve ahirette iyilik,
güzellik ve nimetler vermesini istemiştir. (İbn Hıbbân, Ed’ıye, No:
868-869, 886)
3. İşlenen günahların affını isteme.
Meselâ Peygamberimiz (s.a.s.); yüce Allah’tan gizli ve
aşikâr, kasıtlı veya kasıtsız, bilerek veya bilmeyerek yaptığı
hata ve günahlarının bağışlanması için dua etmiştir. (İbn
Hıbbân, Ed’ıye, No: 899, 901, 928, 954–958)
4. Dünyada borç, darlık, güçsüzlük, sıkıntı ve üzüntü
gibi her türlü musibetlerden, istenmeyen durumlarla karşılaşmaktan,
şeytanın düşmanlığı, nefsânî arzular, kin ve
hasetten korunma isteği,
Meselâ Peygamberimiz (s.a.s.); bildiği ve bilmediği
bütün şerlerden, ölüm ve hayat fitnesinden, cimrilikten,
korkaklıktan, fakirlik ve zilletten, açlıktan ve hainlikten,
zulmetmekten ve zulme uğramaktan, acizlikten ve tembellikten,
bela ve kazalardan, düşmanın istilasından ve zarar
vermesinden, hastalıklardan ve aklın zayi olmasından,
katı kalplilikten, gafletten, küfür, nifak, riya ve gösterişten
Allah’a sığınmıştır. (İbn Hıbbân, Ed’ıye, No: 869, İstiâze, 999-1003, 1009-
1010, 1016-1030)
5. Ahirette cehennem ve azabından korunma isteği.
Meselâ Peygamberimiz (s.a.s.); “Kabir ve cehennem
azabından Allah’a sığınırım” (İbn Hıbbân, İstiaze, No: 999) diye dua
etmiştir. İnsan, meşru olan her konuda, maddî ve manevî,
dünyevî ve uhrevî her hususta dua edebilir. Nitekim Peygamberimiz;
لِيَسْأَلْ أَحَدُكُمْ رَبَّهُ حَاجَتَهُ كُلَّهَا حَتَّى يَسْأَلَ شِسْعَ نَعْلِهٖ
إِذَا انْقَطَعَ
“Sizden herkes, ihtiyaçlarının tamamını Rabb’inden istesin,
hatta kopan ayakkabı bağına varıncaya kadar istesin” (Ebû
Ya’lâ, Zikir ve Dua, No:1089; Tirmizî, De’avât,137) buyurmuştur.
Peygamberimiz (s.a.s.);
اَللّٰهُمَّ اَحْسِنْ عَاقِبَتَنَا فِي الْاُمُورِ كُلِّهَا وَ اَجِرْنَا مِنْ خِزْيِ الدُّنْيَا
“Allah’ım! Bütün işlerde akıbetimizi güzel eyle ve bizi
dünyada rezil olmaktan koru” (َİbn Hıbbân, Ed’ıye, No: 949) diye dua
ederek bize örneklik etmiş ve Allah’tan istenen şeylerin en
hayırlısının dünya ve ahirette af ve afiyet istemek olduğunu
bildirmiştir:
اِنَّ رَجُلًا جَاءَ إِلَى النَّبِيِّ صَلَّى الٰهّلُ عَلَيْهِ وسَلَّمَ فَقَالَ يَا رَسُولَ الٰهّلِ
أَيُّ الدُّعَاءِ أَفْضَلُ؟ قاَلَ: سَلْ رَبَّكَ الْعَافِيَةَ وَالْمُعَافَاةَ فِي الدُّنْيَا
وَالْآٰخِرَةِ ثُمَّ أَتَاهُ فٖي الْيَوْمِ الثَّانِي فَقَالَ يَا رَسُولَ الٰهّلِ أَيُّ الدُّعاَءِ
أَفْضَلُ؟ فَقَالَ لَهُ مِثْلَ ذٰلِكَ ثُمَّ أَتَاهُ يَوْمَ الثَّالِثِ فَقَالَ لَهُ مِثْلَ ذٰلِكَ
قَالَ فَإِذَا أُعْطِيتَ الْعَافِيَةَ فِي الدُّنْيَا وَأُعْطٖيتَهَا فِي الْاٰخِرَةِ
فَقَدْ أَفْلَحْتَ
“Bir sahâbî Hz. Peygambere gelmiş ve ‘Ey Allah’ın elçisi!
En faziletli dua hangisidir?’ diye sormuş, Hz. Peygamber de;
‘Dünya ve ahirette Allah’tan âfiyet (sağlık, huzur, güven), af
ve bağış iste’ buyurmuştur. İkinci gün gelip, ‘Ey Allah’ın elçisi!
En faziletli dua hangisidir?’ diye sormuş, Hz. Peygamber
aynı cevabı vermiştir. Üçüncü gün gelip, ‘Ey Allah’ın elçisi!
En faziletli dua hangisidir?’ diye sormuş, Hz. Peygamber
yine aynı cevabı vermiş ve ‘dünyada sana âfiyet verilir, aynı
şekilde ahirette de âfiyet verilirse, kurtuluşa erersin’ buyurmuştur.”
(Tirmizî, De’avât, 89)
Peygamberimizin hadislerinde hayatın doğum, ölüm ve
yolculuk gibi önemli olayları; ibadet, yeme, içme, giyinme,
yatma, uyuma, uyanma, evden çıkma, bir nimet ve musibet
görme gibi tabiî olaylar ve günlük hayat dua konusu edilmiştir.
Dînen haram, yasak ve günah olan konularda dua edilmez.
(bk. İbn Ebî Şeybe, Dua, 132, No: 29811)